Να δημιουργήσουμε ένα μαζικό, ριζοσπαστικό, φεμινιστικό κίνημα
Στο δρόμο προς τη Διεθνή Φεμινιστική Απεργία στις 8 Μάρτη του 2020, η Συνέλευση 8ης Μάρτη διοργάνωσε στις 29 Νοέμβρη διεθνή εκδήλωση με καλεσμένες τη Λάρα Μπλας, από τη Διεθνή Επιτροπή 8ης Μάρτη της Μαδρίτης, και από την Ελβετία τη Ζενεβιέβ ντε Ραμ, στέλεχος του Συνδικάτου του Δημόσιου Τομέα και συντονίστρια της απεργίας των γυναικών στη Λοζάνη της Ελβετίας.
Για να κάνουμε γνωστή την εκδήλωση τα μέλη της Συνέλευσης 8ης Μάρτη βρεθήκαμε σε εργασιακούς χώρους, σχολεία, πανεπιστήμια, και γειτονιές ενώ ταυτόχρονα επιχειρήσαμε να προτείνουμε τη συμμετοχή στην καμπάνια για την 8η Μάρτη σε σωματεία, φοιτητικούς συλλόγους και δημοτικά σχήματα. Στόχος μας ήταν μέσω της εκδήλωσης να ανοίξει η συζήτηση για τη Διεθνή Φεμινιστική Απεργία, στην Ελλάδα. Βοηθητικά σε αυτή την κατεύθυνση ήταν η συνέντευξη τύπου που προηγήθηκε (28η Νοέμβρη) αλλά και τα δημοσιεύματα σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης που καλούσαν στην εκδήλωση και έκαναν γνωστή την εκκίνηση της προσπάθειας για μια διαφορετική 8η Μάρτη, το 2020.
Την ημέρα της εκδήλωσης συγκεντρώθηκαν στη Νομική πάνω από 150 άτομα, οι περισσότερες γυναίκες. Η μαζική συμμετοχή σε συνδυασμό με την όρεξη των παρευρισκόμενων να συζητήσουν, να ενημερωθούν και να αντλήσουν ιδέες δημιούργησαν μια πολύ ζεστή ατμόσφαιρα.
Ζενεβιέβ ντε Ραμ: Η εμπειρία της φεμινιστικής απεργίας στην Ελβετία
Η Ζενεβιέβ ντε Ραμ από την Ελβετία περιέγραψε την πορεία προς τη φεμινιστική απεργία που έγινε στις 14 Ιουνίου. Παρ’ ότι η Ελβετία μπορεί να θεωρείται χώρα στην οποία επικρατεί «ταξική ειρήνη» (έμφυλη ανισότητα, ταξικοί φραγμοί κ.λπ.), η πρώτη πολιτική απεργία που έγινε ποτέ στο Ελβετικό Κράτος, ήταν η φεμινιστική απεργία. Σύμφωνα με τη Ζενεβιέβ ντε Ραμ, το συνέδριο των γυναικών της Ελβετικής Ένωσης Συνδικάτων (USS, οργάνωση ομπρέλα για τα συνδικάτα στην Ελβετία) σημειώνει ότι η ισότητα παραμένει στάσιμη, ότι ο συνηθισμένος σεξισμός και η σεξουαλική παρενόχληση επιδεινώνουν τη ζωή των γυναικών, οι συνθήκες εργασίας γίνονται όλο και πιο δύσκολες και η διπλή εργάσιμη ημέρα αυξάνεται καθώς οι δημόσιες υπηρεσίες αποδυναμώνονται. Τα στοιχεία αυτά σε συνδυασμό με την παγκόσμια άνθηση του φεμινιστικού κινήματος ήταν αυτά που οδήγησαν την Επιτροπή Γυναικών της Ένωσης Δημοσίων Υπηρεσιών να πάρει την απόφαση για τη φεμινιστική απεργία. Σημαντικό ρόλο επίσης έπαιξε η νίκη που είχε επιτευχθεί με την καταψήφιση της αύξησης του ορίου συνταξιοδότησης για τις γυναίκες. Επέλεξαν τη 14η Ιούνη για ημέρα της φεμινιστικής απεργίας αναφερόμενες στη μεγάλη φεμινιστική απεργία στις 14/6/1991, η οποία οδήγησε σε σημαντικές νομοθετικές αλλαγές.
Όπως χαρακτηριστικά είπε η Ζενεβιέβ ντε Ραμ: «Το να οργανωθεί μια φεμινιστική απεργία στη χώρα της εργασιακής ειρήνης δεν ήταν εύκολη υπόθεση». Η διοργάνωση ξεκίνησε με μια πρώτη συνάντηση στις 2 Ιουνίου του 2018 στην οποία αποφασίστηκε η ημερομηνία αλλά και το όνομα. Στο ζήτημα του ονόματος της απεργίας υπήρχε διχασμός: φεμινιστική ή γυναικεία; Για να αποφύγουν τις συγκρούσεις και να εστιάσουν σε αυτό που είχε σημασία, δηλαδή την πρακτική οργάνωση της απεργίας, κράτησαν και τα δύο προσθέτοντας έναν αστερίσκο στη λέξη γυναίκες. Διευκρίνισαν επίσης ότι η απεργία δεν ήταν εναντίων των ανδρών αλλά ενός καλά εδραιωμένου συστήματος αντρικής κυριαρχίας.
Μέσα στο επόμενο διάστημα έγιναν καλέσματα για να δημιουργηθούν συνελεύσεις και συλλογικότητες που θα προωθούσαν το ζήτημα της φεμινιστικής απεργίας των γυναικών σε όλη την Ελβετία, και δημιούργησαν έναν εθνικό συντονισμό για να δώσουν πανεθνικό χαρακτήρα στην απεργία.
Η ντε Ραμ μας μετέφερε πόσο σημαντικό στάδιο στην οργάνωση της φεμινιστικής απεργίας των γυναικών ήταν η δημιουργία ενός μανιφέστου. Μελετώντας τα κείμενα των Ισπανίδων φεμινιστριών για την απεργία της 8ης Μάρτη του ’18, εστίασαν γύρω από διαθεματικά ζητήματα: της βίας, των γυναικείων σωμάτων, των συνόρων, της εργασίας (αμειβόμενης και δωρεάν) και της σπουδαιότητας της δωρεάν εργασίας της «φροντίδας» (φροντίδας και προσοχής σε άλλους) που αναλαμβάνουν οι γυναίκες και η οποία είναι απαραίτητη για την αναπαραγωγή της κοινωνίας. Έτσι, μέσα από συλλογικές διαδικασίες που διήρκεσαν αρκετούς μήνες, έγραψαν το δικό τους μανιφέστο, το οποίο εστίαζε στα καθημερινά ζητήματα των Ελβετίδων γυναικών, εργαζομένων, ανέργων, μεταναστριών και ΛΟΑΤΚΙ+.
Η επίθεση που δέχθηκαν ήταν μεγάλη: από την μία αστές φεμινίστριες που εστιάζουν αυστηρά στο νομοθετικό κομμάτι κατήγγειλαν την απεργία ως «προπαγάνδα των αριστερών», από την άλλη τα ΜΜΕ κραύγαζαν εναντίον τους λέγοντας πως η απεργία είναι παράνομη, ενώ ακόμα και μέλη του συνδικαλιστικού κινήματος τις κατηγορούσαν ως διασπαστικές και μίσανδρες.
Η απάντηση των φεμινιστριών ήταν ξεκάθαρη: αυτή η απεργία είναι προπαγάνδα των καθημερινών γυναικών που βιώνουν την εκμετάλλευση και την καταπίεση. Έλεγαν χαρακτηριστικά πως παράνομες και διασπαστικές είναι η βία στους χώρους εργασίας, οι χαμηλότεροι μισθοί, η επισφάλεια, οι απολύσεις εγκύων και λεχώνων και οι διακρίσεις.
Παρά τις επιθέσεις, την ημέρα της απεργίας εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες βρέθηκαν στους δρόμους κάθε πόλης της Ελβετίας. Στις 11 η ώρα, οι γυναίκες ξεκίνησαν όπου και αν βρίσκονταν να διαβάζουν το μανιφέστο, ενώ 15:24 σταμάτησαν τις δουλειές τους και συναντήθηκαν σε ένα κεντρικό σημείο σε κάθε πόλη. Η ώρα αυτή επιλέχθηκε γιατί σύμφωνα με υπολογισμούς από εκείνη την ώρα και μετά οι γυναίκες δουλεύουν χωρίς αμοιβή εξαιτίας της μισθολογικής ανισότητας.
Η ντε Ραμ έκλεισε την εισήγησή της λέγοντας πως η απεργία κατάφερε να απενοχοποιήσει τη λέξη φεμινισμός, δημιούργησε δίκτυα γυναικών και έβαλε τις βάσεις για τη βελτίωση της θέσης των γυναικών. Τόνισε πως θα συνεχίσουν να παλεύουν και στην 8η Μάρτη του 2020 –παρότι Κυριακή– θα ξαναθέσουν το ζήτημα της απεργίας, αφού τις Κυριακές στο σπίτι οι γυναίκες μαγειρεύουν, πλένουν, καθαρίζουν, απασχολούνται με όλα όσα είναι απαραίτητα για τη ζωή, θέτοντας έτσι στο κέντρο το ζήτημα για το χρόνο των γυναικών.
Λάρα Μπλας: Το κίνημα στο Ισπανικό Κράτος
Ακολούθησε η Λάρα Μπλας από το Ισπανικό Κράτος ξεκινώντας με μία γενεαλογία του φεμινιστικού κινήματος στην Ισπανία. Τη στιγμή που στο Ισπανικό Κράτος μπορείς να βρεις μπλουζάκια που γράφουν «Είμαι φεμινίστρια» στις μεγάλες πολυεθνικές όπως τα Ζάρα και η διευθύντρια της Κεντρικής Τράπεζας δηλώνει φεμινίστρια και μιλάει για «φεμινιστικά δάνεια», οι κινηματικές φεμινίστριες εντοπίζουν τη δική τους γενεαλογία στις δολοφονημένες από τη δικτατορία αδελφές Μιραμπάλ, στην εργατική φεμινιστική απεργία του ’75 στην Ισλανδία, στην πρώτη συνάντηση γυναικών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής το ’80, στη διεθνοποίηση των αγώνων, στη συνάντηση γυναικών στη Γρανάδα το 2009, στο κίνημα των Πλατειών του 2011, στην παραίτηση λόγω του κινήματος του Ισπανού υπουργού Δικαιοσύνης Γκαγιαρδόν, που το 2014 προσπάθησε να αλλάξει το νόμο για τις εκτρώσεις, στην απεργία των γυναικών με τα μαύρα στην Πολωνία το 2016, στο κίνημα ni una menos (ούτε μία λιγότερη) στην Αργεντινή, στο κίνημα #metoo στις ΗΠΑ.
Στη συνέχεια εξήγησε πώς οργανώνεται το κίνημα στο Ισπανικό Κράτος. Υπάρχουν χιλιάδες συνελεύσεις σε κάθε πόλη και κοινωνικό χώρο. Η κάθε συνέλευση επιλέγει 2 άτομα τα οποία συμμετέχουν στην Εθνική Συντονιστική Συνέλευση. Στην Εθνική Συνέλευση υπάρχει η Επιτροπή Αποτίμησης Δράσεων, στην οποία συζητούν μετά τις δράσεις για την επιτυχία τους, η Επιτροπή Φοιτητών και Μαθητών, η Διεθνής Επιτροπή στην οποία συμμετέχει και η ίδια η Λάρα Μπλας, η Επιτροπή Μετανάστευσης και Φυλετικών Ζητημάτων της οποίας κεντρικός στόχος είναι κάθε κείμενο της Εθνικής Συνέλευσης να περιλαμβάνει ζητήματα που αφορούν τις φυλετικοποιημένες γυναίκες και τις μετανάστριες, και η Επιτροπή Επικοινωνίας η οποία όχι μόνο αναλαμβάνει το επικοινωνιακό τμήμα αλλά και προετοιμάζει τις γυναίκες για συνεντεύξεις στα ΜΜΕ. Ταυτόχρονα υπάρχουν και ομάδες εργασίας για κάθε τύπο απεργίας: ομάδα εργασίας για την απεργία στη φροντίδα (στο σπίτι), στην κατανάλωση, στην εκπαίδευση και στην εργασία. Στόχος όλων αυτών των συνελεύσεων και των επιτροπών είναι να επιτυγχάνουν ένα μίνιμουμ πλαίσιο συναίνεσης που να χωράει όλες τις γυναίκες, χωρίς όμως να αναλώνονται σε θεωρητικές συζητήσεις, με τον προσανατολισμό να είναι πάντα στη δράση.
Η Μπλας μας μετέφερε την εικόνα από τη φετινή 8η Μάρτη στη Μαδρίτη: 800.000 γυναίκες στο δρόμο, οι κεντρικοί δρόμοι σε παράλυση με τον κόσμο να έχει κυριολεκτικά σταματήσει επειδή σταμάτησαν οι γυναίκες, θυμίζοντας το ισπανικό σύνθημα: « Αν παύσουμε εμείς, παύει ο κόσμος ».
Όπως μας ενημέρωσε το 2020, με αφορμή το ότι η 8η Μάρτη πέφτει Κυριακή, στο κέντρο θα βρίσκεται η απλήρωτη εργασία που προσφέρουν οι γυναίκες ως φροντίδα στο σπίτι. Το μαγείρεμα, το καθάρισμα, η φροντίδα των παιδιών και των ηλικιωμένων αλλά και η συναισθηματική εργασία που προσφέρουν οι γυναίκες είναι απαραίτητα για να αναπαράγεται το σύστημα: όπως λένε χαρακτηριστικά οι Ισπανίδες φεμινίστριες, οι εργάτες δεν είναι μανιτάρια που ξεφυτρώνουν από τη γη, κάποιες φροντίζουν ώστε να πηγαίνουν κάθε μέρα στη δουλειά.
Κλείνοντας η Λάρα Μπλας τόνισε ότι στο δρόμο για κάθε 8η Μάρτη χρειάζεται και πρωτοτυπία στα μέσα. Στο Ισπανικό Κράτος για παράδειγμα χρησιμοποιούν ως μέσα προπαγάνδας όχι μόνο τις παρεμβάσεις, τις εξορμήσεις, τις εκδηλώσεις, τα πάρτι (τα οποία είναι τόσο μαζικά που σε ένα πάρτι στη Μαδρίτη μαζεύτηκαν πάνω από 1000 άτομα), αλλά και φεμινιστικά καρναβάλια, αγώνες δρόμου για γυναίκες και περφόρμανς στους δρόμους.
Κατερίνα Σεργίδου: Μαζική καμπάνια για την 8η Μάρτη
Την εκδήλωση έκλεισε η Κατερίνα Σεργίδου από τη Συνέλευση 8ης Μάρτη. Ξεκίνησε λέγοντας πως ακούγαμε ότι αυτά δεν μπορούν να γίνουν στην Ελλάδα και όμως πέρυσι καταφέραμε για πρώτη φορά να καλέσουν η ΑΔΕΔΥ και σωματεία του ιδιωτικού τομέα σε στάση εργασίας για την 8η Μάρτη και αυτό ήταν μια νίκη. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε δεν είναι αντιγραφή του διεθνούς κινήματος κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση, θέλουμε να δημιουργήσουμε δικές μας αναπαραστάσεις στη βάση μιας κουλτούρας που ξεπερνάει τα σύνορα. Θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα μαζικό, λαϊκό, ριζοσπαστικό, αντικαπιταλιστικό φεμινιστικό κίνημα. Σημαντικά στοιχεία για εμάς ως Συνέλευση 8ης Μάρτη είναι το πώς αντιλαμβανόμαστε τη σχέση παραγωγής και αναπαραγωγής στο καπιταλιστικό σύστημα, τη σχέση εκμετάλλευσης και καταπίεσης όπως αυτή εφαρμόζεται πάνω στα σώματά μας. Παλεύουμε για έναν φεμινισμό του 99%, που ενώ δημιουργεί τη δική του κουλτούρα και θεωρία δεν είναι δυσνόητος, που είναι συγκρουσιακός προς τα έξω και όχι προς τα μέσα. Συνέχισε λέγοντας πως για την 8η Μάρτη του 2020 πρέπει να βρούμε νέα εργαλεία και νέους τρόπους να οργανώσουμε τη διαδήλωση αλλά και δρώμενα στο δρόμο προς αυτήν, από εκδηλώσεις και συναυλίες μέχρι θεατρικές παραστάσεις. Να εντοπίσουμε τις πολλαπλές μορφές της βίας: από τις γυναικοκτονίες, τους βιασμούς, τις σεξιστικές επιθέσεις, την κακοποίηση, μέχρι τις απολύσεις εγκύων, την εργοδοτική αυθαιρεσία, την παρενόχληση στους χώρους δουλειάς, αλλά και την κατάσταση στην οποία αναγκάζονται να ζουν προσφύγισσες και μετανάστριες.
Σημαντική έννοια για να κατανοήσουμε τη συγκυρία στην οποία συμβαίνει η φετινή 8η Μάρτη θα είναι η «κρίση φροντίδας», δηλαδή η κατάσταση στην οποία το κοινωνικό κράτος καταρρέει και οι γυναίκες σηκώνουν στην πλάτη τους τις υπηρεσίες του είτε ως μητέρες, γιαγιάδες και συγγενείς είτε ως οικιακές εργαζόμενες.
Τέλος, τόνισε τη σημασία της λειτουργίας της Συνέλευσης για τη διοργάνωση της 8ης Μάρτη: μηνιαίες συνελεύσεις, ομάδες εργασίας (social media, κειμένων, γραφιστικών, καλλιτεχνικών δρώμενων κ.λπ.)
Στις συγκεκριμένες προτάσεις, αναφέρθηκε στην μεγάλη προσπάθεια που χρειάζεται να γίνει για να βρεθούμε στα σχολεία και στις σχολές συγκεκριμενοποιώντας κάθε φορά τα αιτήματα, στους χώρους εργασίας και ειδικά σε χώρους όπου η μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων είναι γυναίκες (νηπιαγωγεία, παιδικοί σταθμοί, σχολεία, νοσοκομεία, καθαριότητα στους δήμους), στις γειτονιές αλλά και τη σημασία που έχει να εξασφαλίσουμε τη συμμετοχή των φοιτητικών συλλόγων, των σωματείων, των συνδικάτων, των δημοτικών κινήσεων, των οργανώσεων της Αριστεράς και όσο το δυνατό περισσότερων γυναικών στην διαδήλωση και τα δρώμενα της 8ης Μάρτη.
*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά
