Η Ευρώπη-φρούριο ετοιμάζεται για στρατιωτικές επιχειρήσεις

Αυτή είναι η ουσία της νέας ευρωπαϊκής πολιτικής για τη μετανάστευση. Ενώ χύθηκαν πολλά κροκοδείλια δάκρυα τις μέρες που οι εκατοντάδες νεκροί στον πάτο της Μεσογείου βρέθηκαν στα πρωτοσέλιδα, και ενώ ειπώθηκαν πολλά μεγάλα λόγια για «τις ευθύνες που πρέπει να αναλάβουμε ως Ευρώπη», το νέο σχέδιο που επεξεργάζεται η ΕΕ είναι συνέχεια (και κλιμάκωση) της δολοφονικής πολιτικής που έχει μετατρέψει τη Μεσόγειο σε νεκροταφείο.

Υποδοχή;
 

Ως προς το ζήτημα της υποδοχής μεταναστών και προσφύγων, τα μόνα μέτρα που υπάρχουν είναι η προσπάθεια για πιο «ισομερή κατανομή» των προσφύγων στο εσωτερικό της ΕΕ και η εισαγωγή της «μπλε κάρτας» για κάποιους μετανάστες. 

Το ζήτημα της «κατανομής» δείχνει να σκοντάφτει πριν καλά καλά ανακοινωθεί. Το ένα μετά το άλλο, μια σειρά ευρωπαϊκά κράτη αντιδρούν στην προοπτική να παρέχουν φιλοξενία σε πρόσφυγες. Αρκετά από αυτά τα κράτη είναι από τα πλουσιότερα στον πλανήτη και έχουν βαριές ευθύνες για την κατάσταση στην περιφέρεια που οδηγεί μεγάλα τμήματα πληθυσμών να ξεριζώνονται αναζητώντας στον ήλιο μοίρα. 

Η «μπλε κάρτα» είναι η αντίστοιχη της «πράσινης κάρτας» των ΗΠΑ και θα παρέχεται σε «υψηλά εξειδικευμένους» μετανάστες εργάτες που τα κράτη-μέλη εκτιμούν ότι έχει ανάγκη η οικονομία τους. Τη λογική τέτοιου τύπου ρυθμίσεων είχε καταγγείλει η Σενεγαλέζα συγγραφέας Φατού Ντιομέ, σε μια ομιλία της σε πάνελ για το μεταναστευτικό: 

«Και αυτή η βίζα της Σένγκεν για την οποία μιλάτε... αυτή η βίζα μού δίνει την ευκαιρία να κληθώ να μιλήσω στα πανεπιστήμιά σας όταν θεωρείται το μυαλό μου χρήσιμο και κερδοφόρο για σας, αλλά σας ενοχλεί που ο αδελφός μου, που ίσως δεν έχει τα πτυχία που έχω εγώ, ίσως θέλει να έρθει στην Ευρώπη για να εργαστεί στην οικοδομή, αυτή η ιδέα κάνει τις χώρες σας σχιζοφρενικές. Δεν μπορείτε να διαχωρίζετε τους μετανάστες σε χρήσιμους και τοξικούς».
 

Καταστολή

Αν αυτά είναι λοιπόν τα μόνα σημεία του νέου σχεδίου που αφορούν την υποδοχή, τον τόνο δίνουν τα κατασταλτικά μέτρα. 

Τα μέσα και οι δυνάμεις της Frontex θα τριπλασιαστούν, με σημαντική αύξηση των δαπανών για την ενίσχυση των επιχειρήσεων Triton και Poseidon. Και -το σημαντικότερ- προχωρά τελικά η απόφαση για κοινές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μεσόγειο ενάντια στα «δίκτυα των διακινητών». Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα οργανώσουν επιθέσεις στις ακτές της Λιβύης και της Βόρειας Αφρικής για να αποτρέψουν τους πρόσφυγες ακόμα και να επιχειρήσουν να ξεφύγουν από την κόλαση στην οποία βρίσκονται. 

Όσο κι αν είναι κανείς εξοικειωμένος με τη λειτουργία του ιμπεριαλισμού και ιδιαίτερα με τις πρακτικές των μεγάλων δυτικών καπιταλισμών απέναντι στον «Τρίτο Κόσμο», δεν παύει να σοκάρει πως η ουσία της στρατηγικής των ΗΠΑ-ΕΕ απέναντι στη Μέση Ανατολή και την Αφρική συνοψίζεται στο «κι άλλος πόλεμος είναι η απάντηση, όποια κι αν είναι η ερώτηση». Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ δήλωσε πως θα είναι ναυτική επιχείρηση και δεν θα γίνουν βομβαρδισμοί. Ωστόσο, έγγραφο που διέρρευσε στον «Guardian» εισηγούνταν εκστρατεία «από αέρα και θάλασσα». Πέρα από τον συγκεκριμένο χαρακτήρα που θα πάρει τελικά η επίθεση, δεν παύει να είναι πολεμική, και ξέρουμε καλά πόσο υπολογίζουν οι δυτικές κυβερνήσεις τις «παράπλευρες απώλειες» όταν πηγαίνουν σε πόλεμο. Άλλωστε οι νεκροί στο βυθό της Μεσογείου αρκούν ως προειδοποίηση για το πώς αντιλαμβάνεται η ΕΕ τις «επιχειρήσεις αποτροπής». 

Η αντιμετώπιση των μεταναστών και των προσφύγων ως «εχθρικών εισβολέων» έχει γίνει ξεδιάντροπα πλέον η κυρίαρχη ιδεολογία. Στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Αντάλια της Τουρκίας, στις «νέες απειλές» που αντιμετωπίζουν τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας, πλάι στο Ισλαμικό Κράτος και τη Ρωσία δέσποζαν τα «κύματα παράνομων μεταναστών στα νότια σύνορα της ΕΕ»! Το ΝΑΤΟ έχει άλλωστε ήδη προθυμοποιηθεί να στηρίξει στρατιωτικά τις επιχειρήσεις της ΕΕ στις ακτές της Β. Αφρικής. 
 

Ισλαμοφοβία

Για να νομιμοποιηθεί ιδεολογικά αυτή η βαθιά κυνική και βάρβαρη πολιτική, χρησιμοποιείται όλο και πιο έντονα η ισλαμοφοβία. Θα αρκεστούμε σε ένα παράδειγμα του τελευταίου καιρού. 

Πρόσφατα, το «Δίκτυο για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη», το θινκ τανκ της Άννας Διαμαντοπούλου, οργάνωσε εκδήλωση στην Αθήνα με θέμα «Η απειλή του φανατικού Ισλάμ και η εσωτερική ασφάλεια». Ομιλητές ήταν οι Χρυσοχοΐδης, Δένδιας και Πανούσης, ενώ προβλήθηκε και βίντεο του Δ. Αβραμόπουλου. Το εξοργιστικό είναι πως σε μια εκδήλωση για το «φανατικό Ισλάμ», όλοι οι ομιλητές (και ο νυν υπουργός ΠροΠο) αναλώθηκαν σχεδόν αποκλειστικά στο μεταναστευτικό ζήτημα και πώς θα αντιμετωπιστεί! Χωρίς να κρατηθούν έστω τα προσχήματα, η σύνοψη της συζήτησης κατέληγε λίγο-πολύ στο ότι «η Frontex μας φυλάει από τους τζιχαντιστές». 

Πλέον, με την απόφαση για επίθεση στη Λιβύη, αναβαθμίζεται και η προπαγάνδα ενάντια στους «αδίστακτους διακινητές». Όχι ότι πολλοί από αυτούς δεν είναι αδίστακτοι, αλλά δεν είναι αυτοί οι υπαίτιοι. Η στοχοποίηση των διακινητών είναι ένας τρόπος να αποκτήσει «ηθική» και «ανθρώπινο πρόσωπο» η στοχοποίηση των ίδιων των μεταναστών και προσφύγων. Στο εξαιρετικό κείμενο «Όχι στο μύθο των δουλεμπόρων - Δικαίωμα στη μετακίνηση», που υπογράφεται από πάνω από 300 πανεπιστημιακούς και ερευνητές σε θέματα μετανάστευσης από όλο τον κόσμο, επισημαίνεται η υποκρισία της όλο και πιο συχνής χρήσης του όρου «δουλέμποροι του 21ου αιώνα»:

«Οι Αφρικανοί σκλάβοι δεν ήθελαν να μετακινηθούν. Κρατούνταν σε μπουντρούμια μέχρι τη στιγμή που φορτώνονταν αλυσοδεμένοι σε πλοία. 
Σήμερα, όσοι ξεκινούν το ταξίδι προς την Ευρώπη θέλουν να ταξιδέψουν. Αν ήταν ελεύθεροι να το κάνουν, θα έπαιρναν κάποια από τις πτήσεις που έχουν δρομολογήσει οι χαμηλού κόστους αεροπορικές εταιρείες μεταξύ Βόρειας Αφρικής και Ευρώπης, για ένα μικρό κλάσμα του ποσού που τους κοστίζει τώρα η εξαιρετικά επικίνδυνη διάβαση της θάλασσας. Και δεν είναι οι “δουλέμποροι” ή οι “διακινητές” αυτοί που τους εμποδίζουν.
Δεν πρόκειται λοιπόν για το σύγχρονο αντίστοιχο του υπερατλαντικού δουλεμπορίου. Όταν προσπαθούμε να το συντρίψουμε στρατιωτικά, δεν υιοθετούμε μια ευγενή στάση ενάντια στα δεινά της δουλείας ή έστω της “διακίνησης”. Απλώς συνεχίζουμε μια μακρά παράδοση κατά την οποία τα κράτη, μεταξύ αυτών τα δουλοκτητικά κράτη του δέκατου όγδοου και του δέκατου ένατου αιώνα, χρησιμοποιούσαν βία για να εμποδίσουν ορισμένες ομάδες ανθρώπων να κινούνται ελεύθερα».
 

Ποιοι είναι οι δουλέμποροι;
 

Όπως θυμίζει το ίδιο κείμενο, οι μαύροι αγωνιστές κατά της δουλείας τον 19ο αιώνα ήταν αυτοί που διατύπωσαν ως κεντρικό το αίτημα για το «δικαίωμα στη μετακίνηση». Αν πρέπει λοιπόν να βρούμε ποιοι υποστηρίζουν σήμερα πρακτικές που θυμίζουν τους «δουλεμπόρους», θα πρέπει να κοιτάξουμε στις Βρυξέλλες κι όχι στις ακτές της Αφρικής. Αν θέλουμε να σταματήσει η εκμετάλλευση των εξαθλιωμένων από τους διακινητές, θα πρέπει να αγωνιστούμε για το «δικαίωμα στη μετακίνηση», για ανοιχτά σύνορα, για το γκρέμισμα των τειχών της Ευρώπης-φρούριο.