Να απαντήσουμε αποφασιστικά στις φιλοπόλεμες προκλήσεις

Την Τετάρτη 12 Φλεβάρη, στο Ίλιον Plus, διοργανώθηκε κοινή εκδήλωση των οργανώσεων Αναμέτρηση, ΑΡΑΝ, ΔΕΑ και Συνάντηση για μια αντικαπιταλιστική διεθνιστική Αριστερά, με τίτλο «Μαζικός, ενωτικός αγώνας ενάντια σε πόλεμο, ιμπεριαλισμό, εθνικισμό». Η εκδήλωση αυτή είναι η δεύτερη κοινή εκδήλωση των τεσσάρων οργανώσεων της Αριστεράς, δηλώνοντας σαφώς ότι η προσπάθεια για τη δημιουργία ενός χώρου διαλόγου και κοινής δράσης, όπως πρωτοδιατυπώθηκε το καλοκαίρι του 2019 μετά την εκλογική αποτυχία όλων των εκφράσεων της ριζοσπαστικής-αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, συνεχίζεται. Σε αυτή την προσπάθεια, η επιδίωξη μιας κοινής πολιτικής τοποθέτησης, κατανοώντας όλες τις πιθανές διαφορετικές πολιτικές αποχρώσεις, είναι σημείο κλειδί. Αποκτά, μάλιστα, ακόμα μεγαλύτερη σημασία, όταν αυτή επιδιώκεται για κρίσιμες πολιτικές πτυχές της συγκυρίας, όπως αυτή της αναγκαίας αντιπολεμικής απάντησης της Αριστεράς και του κινήματος απέναντι στη φιλοπόλεμη πολιτική του ελληνικού κράτους, η οποία φλερτάρει επικίνδυνα με ένα θερμό επεισόδιο και δίνει εξωφρενικά ποσά σε επιθετικούς εξοπλισμούς, συνεχίζοντας τις προκλήσεις απέναντι στους εργαζόμενους και τη νεολαία. Η σημασία της συζήτησης αποδεικνύεται, μεταξύ άλλων, και από το ευρύ δυναμικό αγωνιστών/τριών που γέμισε το χώρο της εκδήλωσης.

Στη συζήτηση υπογραμμίστηκε ότι η εποχή μας δεν είναι αυτή της στρατιωτικής, πολιτικής και οικονομικής παντοκρατορίας των ΗΠΑ. Οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί διευρύνονται και περιπλέκονται, ενώ νέες δυνάμεις, που μέχρι πρότινος είχαν έναν περιφερειακό ρόλο, όπως π.χ. η Κίνα ή η Ρωσία, αποτελούν πλέον «παίκτες πρώτης γραμμής». Στο έδαφος του αδιεξόδου των πιο ισχυρών καπιταλισμών στον πλανήτη να έχουν ένα ηγεμονικό σχέδιο εξόδου από την κρίση, με νέες επενδύσεις και νέες διεθνείς συμμαχίες, κάθε δύναμη διεκδικεί για τον εαυτό της να κατοχυρώσει μία καλύτερη θέση στην παγκόσμια ιμπεριαλιστική αλυσίδα. Ένα από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα της διεύρυνσης των ανταγωνισμών, αλλά και της πολυπλοκότητάς τους αποτελεί ο ανταγωνισμός ΕΕ, Ρωσίας, ΗΠΑ, Καναδά και Κίνας για τον έλεγχο των νέων εμπορικών δρόμων, που δημιουργούνται στην Αρκτική μετά το λιώσιμο των πάγων λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Μόνο μέσα σε αυτό το πλαίσιο μπορούν να γίνουν κατανοητές οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και ο ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός. Έξω από τη «μεγάλη εικόνα», είναι πολύ εύκολο κανείς να κάνει λανθασμένες εκτιμήσεις –και να βγάλει λανθασμένα συμπεράσματα– για το ποια πρέπει να είναι η στάση της Αριστεράς απέναντι στην πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά και ποιες είναι οι αναγκαίες πολιτικές και κινηματικές πρωτοβουλίες και τα αιτήματά τους. Το σημείο-κλειδί για την κατανόηση των ανταγωνισμών στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι οι ΑΟΖ και τα πιθανά κοιτάσματα υδρογονανθράκων, για τα οποία κινητοποιούνται αυτή τη στιγμή τεράστιες δυνάμεις, πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά. Ουσιαστικά, Ελλάδα και Τουρκία ανταγωνίζονται για το ποιος θα εμφανιστεί ως ο καλύτερος εγγυητής των συμφερόντων των πολυεθνικών του πετρελαίου.

Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Ταυτόχρονα Ελλάδα και Τουρκία διεκδικούν με κάθε τρόπο να αναβαθμίσουν τη δική τους θέση και επιρροή στην περιοχή. Αυτό αποτελεί ένα σημείο τριβής γενικότερα ανάμεσα στην Αριστερά, όσο και ανάμεσα στις οργανώσεις που συνδιοργάνωσαν την εκδήλωση της 12ης Φλεβάρη, ωστόσο αποτελεί κοινή θέση εκκίνησης ότι τόσο η πολιτική του ελληνικού, όσο και του τουρκικού κράτους, είναι ένα συνεχές προκλήσεων και αντεγκλήσεων που κλιμακώνει τον ανταγωνισμό, ρίχνοντας και τα δύο κράτη αφενός σε μία ξέφρενη και πανάκριβη εξοπλιστική κούρσα και αφετέρου αμφότεροι οδηγούνται σε κινήσεις διεθνών συμμαχιών και πρωτοβουλιών που «μυρίζουν μπαρούτι».

Τέτοιες κινήσεις είναι η πρωτοβουλία για την υπογραφή του αγωγού φυσικού αερίου East Med μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ. Αυτή η κίνηση αποτελεί άλλη μία ενέργεια ενίσχυσης της συμμαχίας του ελληνικού κράτους με τους παγκόσμιους τρομοκράτες του Ισραήλ και των ΗΠΑ (μαζί με την αναβάθμιση των ΝΑΤΟϊκών βάσεων). 

Από τη μία η Ελλάδα προσπαθεί να γίνει ο τοποτηρητής του ΝΑΤΟ και του δυτικού ιμπεριαλισμού στην περιοχή, ενώ την ίδια στιγμή αξιοποιεί αυτές τις συμμαχίες για να δημιουργήσει τετελεσμένα, που θα την ευνοούν απέναντι στην Τουρκία. Είναι γνωστό ότι οι κοινές ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ-Αιγύπτου είναι διατυπωμένη επιδίωξη του ελληνικού κράτους και αποτελεί τον σύγχρονο μεγαλοϊδεατισμό, ο οποίος «χτίζεται» με μια συστηματική πολεμοκάπηλη και εθνικιστική προπαγάνδα από τα ΜΜΕ. Καθημερινά, προσπαθούν να παρουσιάσουν, μέσω κάθε λογής ραμολιμέντων του εθνικισμού και του μιλιταρισμού, ότι το συμφέρον όλων, φτωχών και πλούσιων, καταπιεσμένων και καταπιεστών, είναι η στρατιωτική ενίσχυση του κράτους και ο μιλιταρισμός, πάντα υπό το μανδύα μιας «αμυντικής πολιτικής». Η αποφυγή της απάντησης αυτών των προκλήσεων μπορεί να αποβεί μοιραίο λάθος για την Αριστερά. Από την άλλη, δεν υπήρχε περίπτωση η Τουρκία να αφήσει τις προκλήσεις αναπάντητες, η οποία πέρα από τις «μονομερείς» γεωτρήσεις έρευνας προχωράει στην επίσημη ανακοίνωση συντεταγμένων, μέσω του ΟΗΕ, για τη συμφωνία με τη Λιβύη για κοινές ΑΟΖ, στην προσπάθεια διάσπασης του γεωγραφικού συνεχούς, που επιδιώκει η ελληνική πλευρά.

Παρά τις διαφορετικές εκτιμήσεις σε σχέση με το ποιο από τα δύο κράτη μπορεί να είναι πιο ισχυρό ή πιο επιθετικό/διεκδικητικό στην περιοχή, μέσα από τη συζήτηση αναδείχθηκε μια ισχυρή πολιτική συμφωνία για το τι πρέπει να κάνουμε εδώ, απέναντι στην πολιτική της κυβέρνησης, βάζοντας πρώτα στην ιεραρχία την πάση θυσία αντίθεση σε κάθε προοπτική πολέμου και ενίσχυσης του ιμπεριαλιστικού άξονα με ΗΠΑ και Ισραήλ. Στον αντίποδα αυτών των επικίνδυνων επιδιώξεων είναι απολύτως κρίσιμο η ριζοσπαστική-αντικαπιταλιστική Αριστερά να βάλει μπροστά το κοινωνικό ζήτημα: το μισθό, τη σύνταξη, την υγεία, την παιδεία, να προτάξει δηλαδή τις πραγματικές ανάγκες της πλειοψηφίας των εργαζομένων και της νεολαίας απέναντι στα φιλοπόλεμα σχέδια των ιμπεριαλιστών, που δεν θα διστάσουν να βάλουν σε κίνηση τις πολεμικές μηχανές για χάρη των εξορύξεων, των ΑΟΖ και των κερδών των διεθνών πετρελαιάδων. Μια τέτοια πολιτική κατεύθυνση μπορεί να συσπειρώσει τον κόσμο μας. Οι εξωφρενικοί επιθετικοί και πανάκριβοι εξοπλισμοί (με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ να δίνονται σε αμερικάνικα F35 και πολεμικές γαλλικές φρεγάτες) βρίσκονται σε ευθεία αντιπαράθεση με τις κοινωνικές ανάγκες των φτωχών. Αυτή η αντίθεση είναι εκρηκτική και μπορεί εν δυνάμει να συσπειρώσει και να κινητοποιήσει μια μεγάλη κοινωνική δύναμη απέναντι στα συμφέροντα του μιλιταρισμού και της πολεμικής βιομηχανίας. Επιπλέον μια τέτοια πολιτική κατεύθυνση στέλνει ένα σαφές διεθνιστικό μήνυμα στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου, για την κοινή διεθνιστική πάλη των εργαζομένων απέναντι στα σχέδια των κυριάρχων τάξεων. 

Κάθε σενάριο θερμού επεισοδίου ή –ακόμα χειρότερα– πολεμικής σύγκρουσης είναι εφιαλτικό για τους εργαζόμενους και τη νεολαία, απειλώντας να φέρει την απειλή του πολέμου μπροστά μας. Αυτή την προοπτική έχουμε να σταματήσουμε, απαντώντας καθαρά στην πολεμοκάπηλη προπαγάνδα και βάζοντας μπροστά τα πραγματικά καθημερινά προβλήματα του κόσμου. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που έχει ανάγκη ένα μαζικό, ενωτικό αντιπολεμικό κίνημα, που δεν θα επιτρέψει να ανοίξει η πόρτα του πολεμικού φρενοκομείου. Σε αυτή την προοπτική οφείλουμε να δεσμευτούμε και οι τέσσερις οργανώσεις που συνδιοργανώσαμε την εκδήλωση.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά