Επιθετικός νεοφιλελευθερισμός μέσα και έξω
Σαν σειρήνα συναγερμού πρέπει να ηχήσουν οι δηλώσεις του Μητσοτάκη στη ΔΕΘ για όλο το εργατικό κίνημα, για όλη την Αριστερά.
Η πρώτη μεγάλη υπόσχεση του Μητσοτάκη προς την ντόπια κυρίαρχη τάξη (αλλά και τους διεθνείς συμμάχους της…) ήταν μια σύγχρονη εκδοχή του δόγματος «θα γίνουμε αστακοί», με προφανές μοντέλο το κράτος του Ισραήλ.
Ο αρχηγός της ΝΔ επιβεβαίωσε και επισημοποίησε τις προβλέψεις όλων των φιλομιλιταριστών, εξαγγέλοντας ένα εξοπλιστικό «πρόγραμμα-μαμούθ» που περιλαμβάνει μαζικές αγορές βλημάτων, πυραύλων, τορπιλών κ.ο.κ. Θυμίζουμε ότι αυτά τα «μπιζουδάκια» των στρατοκρατών, έχουν το ιδίωμα να προκαλούν σε όποιον τα κατέχει μια ενισχυμένη τάση να τα χρησιμοποιήσει… Επιβεβαίωσε κι επισημοποίησε την αγορά των 18 τελευταίας γενιάς γαλλικών αεροπλάνων Raffale, που συμπληρώνουν την εν εξελίξει αναβάθμιση των F16 σε επίπεδο Viper. Θυμίζουμε ότι τα Raffale θεωρούνται κατ’ εξοχήν επιθετικά αεροπλάνα, καθώς το βασικό προσόν τους είναι η δυνατότητα δράσης σε μεγάλη απόσταση από τη βάση τους, όπως και η φονική δυνατότητα να εκτοξεύουν με μεγάλη ακρίβεια βόμβες μεγάλης ισχύος.
Απέναντι στις στρατόκαυλες ορέξεις για παραγγελία 2 νέων φρεγατών τύπου Belharra, ο Μητσοτάκης έκανε ρελάνς: υποσχέθηκε 4 νέες φρεγάτες και ένα μεγάλο πρόγραμμα τεχνολογικού και πολεμικού εκσυγχρονισμού των παλαιότερων πλοίων του πολεμικού Ναυτικού. Θυμίζουμε ότι οι φρεγάτες Belharra θεωρούνται επίσης εξαιρετικά επιθετικά πλοία «ανοιχτών θαλασσών», μεγάλης ακτίνας δράσης και τεράστιας ισχύος πυρός, που η Γαλλία σχεδίασε και ναυπήγησε για τις αποικιοκρατικές «ανάγκες» της περιπολίας στις ακτές της Αφρικής και τα νερά του Ειρηνικού…
Όμως η μιλιταριστική έμφαση στο νεοφιλελευθερισμό του Μητσοτάκη δεν περιορίζεται στους εξοπλισμούς. Επεκτείνεται με θρασύ τρόπο στο λεγόμενο «έμψυχο δυναμικό»: η εξαγγελία της πρόσληψης 15.000 επαγγελματικών «στελεχών» του στρατού (δίπλα στον ήδη υπερμεγέθη ως αναλογία στον πληθυσμό αριθμό των αξιωματικών στην Ελλάδα και δίπλα στους ήδη εν θητεία «επαγγελματίες» 5ετίας…) είναι μια πραγματική πρόκληση στις συνθήκες της πανδημίας και της κατάρρευσης των κοινωνικών υπηρεσιών του κράτους. Η έμμεση εξαγγελία της αύξησης της στρατιωτικής θητείας από τους 9 στους 12 μήνες και κυρίως η εξαγγελία για στράτευση στα 18, αναδεικνύουν το ιδεολογικό υπόστρωμα όλης της φιλομιλιταριστικής πολιτικής: για τη ΝΔ σήμερα οι προτεραιότητες για την κοινωνικοποίηση των νέων ανθρώπων μετατοπίζονται από την εκπαίδευση στο στρατό. Εδώ η αναφορά του Μητσοτάκη στο «μοντέλο» του σιωνιστικού κράτους του Ισραήλ ήταν παραπάνω από διαφωτιστική.
Η διαδικασία της στρατιωτικοποίησης συνδέθηκε άμεσα με την οικονομία: ο Μητσοτάκης δεν περιορίστηκε στην αναφορά στις ιδιωτικοποιήσεις των Ναυπηγείων, της ΕΑΒ και της ΕΒΟ, αλλά γενίκευσε «οραματικά»: ο στρατός πρέπει, λέει, να παίξει κομβικό ρόλο στον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό του ελληνικού καπιταλισμού, ακόμα και στην «τεχνική» εκπαίδευση της νεολαίας.
Περιττεύει να σημειώσουμε ότι αυτή η κατεύθυνση προκαλεί ενθουσιασμό στη ντόπια κυρίαρχη τάξη που ονειρεύεται «συμπράξεις» με τις διεθνείς πολεμικές εταιρείες όπως η Lockheed κ.ά. Προκαλεί όμως χειροκροτήματα και έξω από τα σύνορα. Οι ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ είχαν υποδείξει αυτήν την κατεύθυνση στον Τσίπρα, ενώ η γαλλίδα υπουργός Άμυνας χαιρέτισε τις δηλώσεις Μητσοτάκη κάνοντας λόγο για «εξαιρετικά νέα».
Αυτή η επιλογή αύξησης της στρατιωτικής πυγμής πάει χέρι-χέρι με τη διπλωματική ευελιξία. Ο Μητσοτάκης άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο «διαλόγου» με την Τουρκία, υπό την προϋπόθεση ότι ο Ερντογάν θα πειθαρχήσει σε μια οργάνωση του «διαλόγου» (και μιας πιθανής προσφυγής στη διαιτησία της Χάγης…), με βάση τις επιλογές της ελληνικής διπλωματίας, που διαθέτει την υποστήριξη της ΕΕ και των ΗΠΑ. Όπως είπε χαρακτηριστικά, η Τουρκία οφείλει να αποδεχθεί ότι μέχρι την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, το Διεθνές Δίκαιο απαγορεύει μονομερείς ενέργειες στα αμφισβητούμενης εθνικής κυριαρχίας νερά. Μόνο που το ελληνικό κράτος προβαίνει (πριν την οριοθέτηση των ΑΟΖ…) σε κάποιες πολύ προωθημένες μονομερείς ενέργειες: ενοικιάζει ή πουλά «οικόπεδα» από τα αμφισβητούμενα νερά στις πολυεθνικές εξορυκτικές εταιρίες, όπως η Chevron και η Noble Energy, όπως η Total και η Eni. Γι’ αυτό κάθε κριτική στο Μητσοτάκη που προσπαθεί να τον κατηγορήσει για «ενδοτισμό» είναι απολύτως άστοχη, υποκριτική και αναποτελεσματική. Η σχετική ανακοίνωση του γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, είναι κυριολεκτικά μνημείο αυτής της τάχα «πολυσυλλεκτικής» και στην ουσία αυτοκτονικής κριτικής.
Όμως τα τύμπανα του πολέμου στην πολιτική του Μητσοτάκη αφορούν και τον «εσωτερικό εχθρό».
Μπροστά στο δεύτερο κύμα της πανδημίας έκανε λόγο για προσλήψεις νοσηλευτικών (κρύβοντας ότι πρόκειται για έκτακτους, «ελαστικοποιημένους» γιατρούς και νοσηλευτές-τριες) και δεσμεύτηκε ότι θα υπάρχουν εν λειτουργία 1.200 κλίνες ΜΕΘ… στο τέλος του 2020. Για να έχουμε μέτρο σύγκρισης, η ισπανική κυβέρνηση ανέπτυξε 5.000 νέες κλίνες ΜΕΘ μόνο στη Μαδρίτη. Δεν αγόρασε όμως Raffale και Belharra… Η πολιτική της ΝΔ στην Υγεία και στην Εκπαίδευση είναι ένας τεράστιος εμπαιγμός απέναντι στην αγωνία όσων στην Ελλάδα ζούνε από την καθημερινή δουλειά τους.
Αυτή η «τσιγκουνιά» του Μητσοτάκη απέναντι στα συμφέροντα των πολλών, μετατρέπεται σε γενναιοδωρία απέναντι στα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης.
Είναι απόλυτη υποκρισία ο ισχυρισμός ότι η πολιτική μείωσης των φόρων και των εισφορών (που εισηγείται το «σχέδιο» Πισσαρίδη) θα οδηγήσει τους εργοδότες σε αύξηση των προσλήψεων. Οι καπιταλιστές προσλαμβάνουν εργάτες με βάση τις προβλέψεις τους για την παραγωγή και την κερδοφορία. Η πείρα από τις νεοφιλελεύθερες αντιμεταρρυθμίσεις της Δεξιάς αλλά και τα σοσιαλφιλελεύθερα μέτρα των σοσιαλδημοκρατών στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, αποδεικνύει ότι κανένα κυβερνητικό «δώρο» δεν μπορεί να τους πείσει να μετακινηθούν από αυτές τις προβλέψεις. Το ζήτημα στην πραγματικότητα αφορά το ποσοστό εκμετάλλευσης αυτών των εργατών που ούτως ή άλλως θα δουλέψουν. Όλα τα μέτρα του Μητσοτάκη (της τάχα ενίσχυσης της απασχόλησης, σε αντίθεση, λέει, με την επιδότηση της ανεργίας) προορίζονται στο να ενισχύουν την επιθετικότητα της εργοδοσίας προκειμένου να διατηρηθεί ψηλά, ή και να ενισχυθεί, το ποσοστό εκμετάλλευσης των «απασχολήσιμων» εργατών. Αυτήν την αλήθεια θα αντιμετωπίσει με πικρό, εμπειρικό τρόπο η εργατική τάξη στους μήνες που έρχονται.
Μια κρυφή δυνατότητα της αύξησης της κερδοφορίας είναι η μείωση του λεγόμενου «μη-μισθολογικού» κόστους της εργασίας. Αυτή, καταρχήν, αφορά τους φόρους επί των κερδών του κεφαλαίου. Που ήδη μειώνονται, ενώ η επιτροπή Πισσαρίδη συνιστά να μειωθούν πιο «τολμηρά». Η «τόλμη» αφορά ακόμα και την ανοιχτή φοροκλοπή. Είναι κοινό μυστικό ότι μεγάλο τμήμα του δημόσιου χρέους οφείλεται στην επί χρόνια συσσωρευμένη φοροκλοπή των επιχειρήσεων. Στις παραμονές της ΔΕΘ παρουσιάστηκαν τα στοιχεία για τον ΦΠΑ, που ανέδειξαν μια «εισπραξιμότητα» περίπου 30%, τη χαμηλότερη στην Ευρωζώνη και συγκρίσιμη μόνο με της Ρουμανίας. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε 1 ευρώ καταβεβλημένου από τους καταναλωτές φόρου που φτάνει στα Δημόσια Ταμεία, αναλογούν 2,5 ευρώ που παρακράτησαν οι επιχειρήσεις. Το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης δεν είπε λέξη για αυτή τη γενικευμένη ληστεία είναι μια ακόμα πρόκληση. Αντίθετα υποσχέθηκε νέες φοροαπαλλαγές στο κεφάλαιο.
Μια δεύτερη πτυχή έμμεσης ενίσχυσης της κερδοφορίας είναι η μείωση (κατά 3% για αρχή, κι έρχεται συνέχεια το 2021…) των ασφαλιστικών εισφορών. Κατά τα 2/3 αυτή τη μείωση θα καρπωθούν άμεσα οι εργοδότες. Κανένας εργαζόμενος δεν θα πρέπει να πέσει στο λάθος να παραδεχθεί το φιλοδώρημα του υπόλοιπου 1/3 (που εμφανίζεται ως «αντιστάθμισμα» των γενικευμένων μειώσεων των μισθών) ως κίνητρο για την αποδοχή αυτής της άγρια νεοφιλελεύθερης παρέμβασης. Γιατί με δεδομένη την απαγόρευση χρηματοδότησης του ασφαλιστικού από άλλους πόρους, όπως έχουν επιβάλει τα μνημόνια, η μείωση των εισφορών που εξήγγειλε ο Μητσοτάκης οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μείωση των συντάξεων και υποβάθμιση των δυνατοτήτων περίθαλψης όπως τις γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.
Παράδειγμα της βαρβαρότητας αυτής της παρέμβασης είναι η ιδιωτικοποίηση της Επικούρισης και η στροφή στο «κεφαλαιοποιητικό σύστημα» που εξαγγέλθηκε επισήμως στη ΔΕΘ. Ο «ατομικός κουμπαράς» της Επικούρισης του καθενός/μιάς από εμάς καταργεί με μια μονοκοντυλιά εκατοντάδες Συμβάσεις των περασμένων δεκαετιών, που καθόρισαν μετά από αγώνες, υποχρεώσεις των εργοδοτών ως προς την Επικούριση σε πολλούς και μαζικούς κλάδους. Κυρίως, μετατρέπει την Επικούριση σε μια ακόμα «φούσκα», σε ένα πεδίο κερδοσκοπικής δραστηριότητας όπου ετοιμάζονται να διαπρέψουν τα τσακάλια των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών (θυμάται κανείς την Ασπίς, θυμάται κανείς τη Λίμαν Μπράδερς;;;).
Αυτή η κατεύθυνση χαιρετίστηκε από τον «κόσμο της αγοράς». Όπως δήλωσε ένας Θεσσαλονικιός εκπρόσωπός τους: «Ακούσαμε επιτέλους έναν πρωθυπουργό που ανακοίνωσε ευεργετικά μέτρα τα οποία δεν αφορούν τους δημόσιους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους. Συγχαίρουμε τον Κυριάκο Μητσοτάκη που έβαλε στην κορυφή των προτεραιοτήτων του εμάς, τους ανθρώπους της αγοράς».
Έτσι είναι. Η πολιτική είναι πάντα, στην πραγματικότητα, σύγκρουση προτεραιοτήτων και κοινωνικής αναφοράς. Ο Μητσοτάκης προωθεί ένα σχέδιο βίαιης αντιστροφής αναδιανομής πόρων υπέρ του κεφαλαίου και της «επιχειρηματικότητας», μιας βίαιης αλλαγής του κοινωνικού συσχετισμού δύναμης σε βάρος των εργαζομένων και των λαϊκών τάξεων. Στην προσπάθειά του αυτή αξιοποιεί στο έπακρο την προηγούμενη αποτυχία και την υποταγή της κυβέρνησης Τσίπρα, που κατρακύλησε στο μνημόνιο 3.
Η ανατροπή αυτής της πολιτικής, με τρόπο συθέμελο, είναι το βασικό καθήκον του εργατικού κινήματος, των κινημάτων κοινωνικής αντίστασης και της ριζοσπαστικής Αριστεράς, κατά τη μακρά περίοδο που ανοίγεται μπροστά μας.