Ποιος είναι τελικά ο αντίπαλός μας;

α) Τη μεί­ω­ση της αμοι­βής της μι­σθω­τής ερ­γα­σί­ας και την απο­ψί­λω­ση των ερ­γα­τι­κών δι­καιω­μά­των και ελευ­θε­ριών (κα­τώ­τα­του μι­σθού, απο­ζη­μί­ω­σης από­λυ­σης, κα­τάρ­γη­σης του 8ωρου, ακύ­ρω­σης των συλ­λο­γι­κών συμ­βά­σε­ων κλπ.).

          β) Την κα­τα­κό­ρυ­φη μεί­ω­ση των συ­ντά­ξε­ων, κύ­ριων και επι­κου­ρι­κών, του δη­μό­σιου και του ιδιω­τι­κού τομέα της οι­κο­νο­μί­ας, μέσα από συ­νε­χείς δια­δο­χι­κές ρυθ­μί­σεις, που επέ­φε­ραν την απο­ψί­λω­σή τους κατά 40% μέσο όρο.

          γ) Την πε­ρι­κο­πή των δη­μό­σιων κοι­νω­νι­κών δα­πα­νών στους το­μείς της νο­ση­λευ­τι­κής και υγειο­νο­μι­κής πε­ρί­θαλ­ψης, της εκ­παί­δευ­σης, της πρό­νοιας κάθε εί­δους, των δα­πα­νών του προ­γράμ­μα­τος δη­μο­σί­ων επεν­δύ­σε­ων, δη­λα­δή του έμ­με­σου κοι­νω­νι­κού μι­σθού κ.ά.

          δ) Την ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση των επι­χει­ρή­σε­ων δη­μό­σιας ιδιο­κτη­σί­ας και συμ­φέ­ρο­ντος, και μά­λι­στα των πλέον κερ­δο­φό­ρων τους το­μέ­ων, πράγ­μα που βα­δί­ζει προς την ολο­κλή­ρω­σή του με την ση­με­ρι­νή κυ­βερ­νη­τι­κή δια­χεί­ρι­ση του με­ταλ­λαγ­μέ­νου ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.

          ε) Τη συ­στη­μα­τι­κή προ­σαύ­ξη­ση της φο­ρο­λο­γι­κής επι­βά­ρυν­σης των λαϊ­κών τά­ξε­ων, τόσο με την άμεση όσο και κυ­ρί­ως με την έμ­με­ση φο­ρο­λο­γία, μέσα από τις συ­νε­χείς προς τα πάνω ανα­προ­σαρ­μο­γές του φόρου προ­στι­θέ­με­νης αξίας.

Που εντο­πί­ζε­ται η πηγή του μνη­μο­νια­κού ολέ­θρου ;

          Όπως φαί­νε­ται δια γυ­μνού οφθαλ­μού, αυτή η μνη­μο­νια­κή πο­λι­τι­κή υπήρ­ξε το μέσον, το ερ­γα­λείο μιας ακραία νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης πο­λι­τι­κής : Άρα ποια τα­ξι­κά συμ­φέ­ρο­ντα εξυ­πη­ρε­τεί η πο­λι­τι­κή των μνη­μο­νί­ων, ποιών κοι­νω­νι­κών τά­ξε­ων και στρω­μά­των, ποιών οι­κο­νο­μι­κών δυ­νά­με­ων της χώρας και της υπε­ρε­θνι­κής ευ­ρω­παϊ­κής κα­πι­τα­λι­στι­κής ολο­κλή­ρω­σης ;     Επει­δή τα δια­δο­χι­κά μνη­μό­νια εμ­φα­νί­ζο­νται να επι­βάλ­λο­νται με δρα­κό­ντειους όρους από τους ευ­ρω­παϊ­κούς θε­σμούς (Κο­μι­σιόν, ΕΚΤ, Ευ­ρω­ζώ­νη), και κατά έναν τρόπο εντε­λώς πο­λι­τι­κά εμπει­ρι­κό, αυτοί οι θε­σμοί θε­ω­ρού­νται ως η πηγή, η γε­νε­σιουρ­γός αιτία, προ­κει­μέ­νου να εξυ­πη­ρε­τη­θούν τα το­κο­γλυ­φι­κά συμ­φέ­ρο­ντα των κρα­τών – τρα­πε­ζών δα­νει­στών. Κατά συ­νέ­πεια συ­μπε­ραί­νε­ται ότι απαι­τεί­ται πρω­τί­στως η διάρ­ρη­ξη των οι­κο­νο­μι­κών σχέ­σε­ων με­αυ­τούς τους υπε­ρε­θνι­κούς ορ­γα­νι­σμούς, η δρο­μο­λό­γη­ση μιας πο­λι­τι­κής εθνι­κής ανε­ξαρ­τη­σί­ας, και η τρο­φο­δό­τη­ση μιας αυ­το­δύ­να­μης οι­κο­νο­μι­κής ανά­πτυ­ξης, εντός των πλαι­σί­ων προ­φα­νώς της λει­τουρ­γί­ας των ισχυου­σών κα­πι­τα­λι­στι­κών πα­ρα­γω­γι­κών σχέ­σε­ων.

          Κι’ αυτά θε­ω­ρού­νται έκ­φρα­ση μιας ρη­ξι­κέ­λευ­θης αρι­στε­ρής πο­λι­τι­κής, η οποία δη­λα­δή θέτει στο επί­κε­ντρό της πρω­τί­στως την απαλ­λα­γή από την «ξένη κα­το­χή», από την «εξάρ­τη­ση» από το διε­θνές χρη­μα­το­πι­στω­τι­κό κε­φά­λαιο, θέ­το­ντας ωστό­σο εν πολ­λοίς στο απυ­ρό­βλη­το την κυ­ριαρ­χία της ελ­λη­νι­κής αστι­κής τάξης και των ανώ­τε­ρων μι­κρο­α­στι­κών στρω­μά­των. Μ’ αυτή την έν­νοια επι­στρα­τεύ­ο­νται ιστο­ρι­κές αντι­στοι­χή­σεις με εγ­χει­ρή­μα­τα και δια­δι­κα­σί­ες «εθνι­κής απε­λευ­θέ­ρω­σης». Ωστό­σο σ’ αυτή την πε­ρί­πτω­ση η ρι­ζο­σπα­στι­κή πο­λι­τι­κή επι­κε­ντρώ­νε­ται πρω­ταρ­χι­κά στην αντι­πα­λό­τη­τα σε μία μόνον από τις δύο όψεις της σύγ­χρο­νης νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης στρα­τη­γι­κής: Απαλ­λα­γή από τα δεσμά του κοι­νού ευ­ρω­παϊ­κού νο­μί­σμα­τος και των συ­να­κό­λου­θων υπα­γο­ρεύ­σε­ων, αλλά και αποχή από οποια­δή­πο­τε ου­σια­στι­κά μέτρα που θί­γουν καί­ρια την αστι­κή κυ­ριαρ­χία στο εσω­τε­ρι­κό της χώρας.

          Εντού­τοις, αν εξε­τά­σει κα­νείς λε­πτο­με­ρεια­κά τα μέτρα υλο­ποί­η­σης των τριών μέχρι σή­με­ρα μνη­μο­νί­ων, θα δια­πι­στώ­σει ότι αφο­ρούν μεν στην εξυ­πη­ρέ­τη­ση της απο­πλη­ρω­μής του δη­μό­σιου χρέ­ους, αλλά στην με­γα­λύ­τε­ρη πλειο­νό­τη­τά τους έχουν να κά­νουν με την βίαιη ανα­δια­νο­μή ει­σο­δή­μα­τος από την μι­σθω­τή ερ­γα­σία προς όφε­λος της επι­χει­ρη­μα­τι­κής κερ­δο­φο­ρί­ας, κα­θι­στώ­ντας την ερ­γα­τι­κή δύ­να­μη «φθηνή, πει­θή­νια, απορ­ρυθ­μι­σμέ­νη, απρο­στά­τευ­τη». Στην πρώτη κα­τη­γο­ρία των μέ­τρων λι­τό­τη­τας ανή­κουν οι απο­κρα­τι­κο­ποι­ή­σεις και οι φο­ρο­λο­γι­κές επι­βα­ρύν­σεις (δ + ε), ενώ στην δεύ­τε­ρη κα­τη­γο­ρία πε­ρι­λαμ­βά­νε­ται η μεί­ω­ση του άμε­σου ει­σο­δή­μα­τος μι­σθω­τών, ανέρ­γων και συ­ντα­ξιού­χων, καθώς και του έμ­με­σου κοι­νω­νι­κού μι­σθού (α + β + γ). Μά­λι­στα επι­πρό­σθε­τα η υπερ­διο­γκω­μέ­νη ανερ­γία δεν προ­κύ­πτει ευ­θέ­ως και μόνον από την επε­νέρ­γεια των ρυθ­μί­σε­ων της Ζώνης του Ευρώ, αλλά απορ­ρέ­ει ευ­θέ­ως από την οξεία κρίση υπερ­συσ­σώ­ρευ­σης του κε­φα­λαί­ου και την συ­νε­πα­γό­με­νη εκ­κα­θά­ρι­ση εκα­το­ντά­δων ερ­γο­στα­σί­ων με αρ­νη­τι­κή απο­δο­τι­κό­τη­τα κε­φα­λαί­ων.

          Κατά συ­νέ­πεια οι μνη­μο­νια­κές πο­λι­τι­κές υπη­ρε­τούν πρω­ταρ­χι­κά και κύρια τις ανά­γκες της ελ­λη­νι­κής αστι­κής τάξης, η οποία είδε την ισχύ της να κλο­νί­ζε­ται με την έναρ­ξη και ανά­πτυ­ξη της κρί­σης του 2008, να υπερ­βεί την κρίση ανα­πα­ρα­γω­γής της και την επά­νο­δό της στην κερ­δο­φο­ρία (ήδη από το 2014 – 15), ρι­ζι­κά σε βάρος των λαϊ­κών τά­ξε­ων (ισχυ­ρή ει­σο­δη­μα­τι­κή λι­τό­τη­τα + στα­θε­ρά υψηλή ανερ­γία). Άρα το κε­ντρι­κό πε­ριε­χό­με­νο των μνη­μο­νια­κών πο­λι­τι­κών έχει να κάνει κυ­ρί­ως με την εφαρ­μο­γή ενός κα­πι­τα­λι­στι­κού μο­ντέ­λου εξα­γω­γής μορ­φών από­λυ­της υπε­ρα­ξί­ας (κι’ αυτό προ­φα­νώς όχι μόνον στην ελ­λη­νι­κή κοι­νω­νία αλλά και στην γαλ­λι­κή, ιτα­λι­κή, ισπα­νι­κή κλπ.), και πα­ράλ­λη­λα σε ένα δεύ­τε­ρο επί­πε­δο με τον μη­χα­νι­σμό το­κο­γλυ­φι­κής απο­μύ­ζη­σης του ερ­γα­ζό­με­νου λαού για την απο­πλη­ρω­μή δα­νεί­ων που συ­νή­ψαν η αστι­κή τάξη και το κυ­βερ­νη­τι­κό πο­λι­τι­κό της προ­σω­πι­κό.

          Έτσι η σχε­δόν δή­μευ­ση των ερ­γα­τι­κών ει­σο­δη­μά­των, η μα­ζι­κή κα­τα­στρο­φή της υπερ­με­γέ­θους ανερ­γί­ας, η άνευ προη­γου­μέ­νου πε­ρι­κο­πή των συ­ντά­ξε­ων δεν κα­τευ­θύ­νο­νται μόνον στα τα­μεία των ευ­ρω­παϊ­κών τρα­πε­ζι­κών ιδρυ­μά­των, αλλά ταυ­τό­χρο­να απο­σκο­πούν στην ανά­καμ­ψη της κα­πι­τα­λι­στι­κής κερ­δο­φο­ρί­ας και συσ­σώ­ρευ­σης της κυ­ρί­αρ­χης ελ­λη­νι­κής αστι­κής τάξης. Άλ­λω­στε η όποια «ξε­νι­κή κυ­ριαρ­χία» δεν έχει επι­βλη­θεί στην ελ­λη­νι­κή οι­κο­νο­μία κατά έναν τρόπο βί­αι­ης «εξω­τε­ρι­κής επι­βο­λής», παρά την θέ­λη­ση των ελ­λη­νι­κών κυ­βερ­νή­σε­ων, που εξυ­πη­ρε­τούν τα αστι­κά συμ­φέ­ρο­ντα (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ). Το αντί­στρο­φο συ­νέ­βη : Η ελ­λη­νι­κή αστι­κή τάξη και οι πο­λι­τι­κοί της σχη­μα­τι­σμοί, είναι αυτοί που δη­μιούρ­γη­σαν αυτή την υπερ­διό­γκω­ση του δη­μό­σιου χρέ­ους, για την κά­λυ­ψη των ιδίων τους των δη­μο­σιο­νο­μι­κών ανα­γκών, του δικού τους αστι­κού κρά­τους, χωρίς καμία συμ­με­το­χή και ωφέ­λεια των ερ­γα­ζο­μέ­νων τά­ξε­ων.

          Κι’ αυτή η κα­τα­χρη­στι­κή και αδιά­λει­πτη δα­νειο­δό­τη­ση, με την συ­νε­χή απο­πλη­ρω­μή των δό­σε­ων των το­κο­χρε­ο­λυ­σί­ων, έγινε και συ­νε­χί­ζει να γί­νε­ται με αντί­τι­μο αυτή την ευ­ρεία προ­σφυ­γή στην εξα­γω­γή μορ­φών από­λυ­της υπε­ρα­ξί­ας, προ­κει­μέ­νου να ενι­σχυ­θεί η πα­ρα­γω­γι­κό­τη­τα και αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού. Η ελ­λη­νι­κή αστι­κή τάξη και το πο­λι­τι­κό της προ­σω­πι­κό (του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νου σή­με­ρα) δεν είναι «εθε­λό­δου­λη», «συμ­μο­ρία δω­σι­λό­γων», «υπο­τε­λής», «στρε­βλή» και «ανά­πη­ρη» :  Πρό­κει­ται απε­να­ντί­ας για μια τα­ξι­κά ισχυ­ρή αστι­κή τάξη, μαζί με τα δο­ρυ­φο­ρι­κά της ανώ­τε­ρα μι­κρο­α­στι­κά στρώ­μα­τα, εν­σω­μα­τω­μέ­νη ολο­κλη­ρω­τι­κά στην υπε­ρε­θνι­κή ένωση των ευ­ρω­παϊ­κών αστι­κών τά­ξε­ων, και η οποία χρη­σι­μο­ποιεί (και χρη­σι­μο­ποιεί­ται) την ισχύ των υπε­ρε­θνι­κών κα­πι­τα­λι­στι­κών μη­χα­νι­σμών (οι­κο­νο­μι­κών, νο­μι­σμα­τι­κών, τρα­πε­ζι­κών) προ­κει­μέ­νου να επι­βλη­θεί στο εσω­τε­ρι­κό της χώρας αυτή η ιστο­ρι­κή με­τάλ­λα­ξη του μο­ντέ­λου κα­πι­τα­λι­στι­κής συσ­σώ­ρευ­σης, γιατί δια­φο­ρε­τι­κά ο κλο­νι­σμός του 2008 θα την οδη­γού­σε στην κα­τάρ­ρευ­ση.

Η προ­τε­ραιό­τη­τα της αντι­πα­λό­τη­τας στην κα­πι­τα­λι­στι­κή δια­χεί­ρι­ση

          Το ζή­τη­μα είναι ότι οι δυ­νά­μεις της αστι­κής κυ­ριαρ­χί­ας στην Ελ­λά­δα, πέραν της δη­μιουρ­γί­ας του δη­μό­σιου υπερ­δα­νει­σμού, εκεί­νο που επι­διώ­κουν δια μέσου των μνη­μο­νί­ων, πέραν των άλλων, είναι και η με­τά­θε­ση του βά­ρους απο­πλη­ρω­μής του δη­μό­σιου χρέ­ους στους ώμους των λαϊ­κών τά­ξε­ων, τόσο με τις πε­ρι­κο­πές των δη­μό­σιων κοι­νω­νι­κών δα­πα­νών, όσο και με τις εξο­ντω­τι­κές φο­ρο­λο­γι­κές επι­βα­ρύν­σεις. Γι’ αυτό και η κα­τά­στα­ση που προ­κύ­πτει αθροι­στι­κά (μέτρα ερ­γα­σια­κής απορ­ρύθ­μι­σης + μέτρα φο­ρο­λο­γι­κής απο­μύ­ζη­σης), προ­σλαμ­βά­νει πραγ­μα­τι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά «πο­λε­μι­κής κα­τα­στρο­φής», εφό­σον τα λαϊκά ει­σο­δή­μα­τα αφαι­μά­ζο­νται διπλά : Από τη μια πλευ­ρά για να τρο­φο­δο­τή­σουν την ανα­δια­νο­μή προς όφε­λος του επι­χει­ρη­μα­τι­κού κε­φα­λαί­ου και σε βάρος των λαϊ­κών τά­ξε­ων, και από την άλλη πλευ­ρά για την εξυ­πη­ρέ­τη­ση ενός δη­μό­σιου χρέ­ους ολο­κλη­ρω­τι­κά «ξένου» με τη μι­σθω­τή ερ­γα­σία.

          Προ­κύ­πτει έτσι ότι ο πρω­ταρ­χι­κός αντί­πα­λος του ελ­λη­νι­κού αρι­στε­ρού και ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος είναι η κα­πι­τα­λι­στι­κή οι­κο­νο­μι­κή δια­χεί­ρι­ση της κρί­σης υπερ­συσ­σώ­ρευ­σης, η κερ­δο­φό­ρος ανα­σύ­ντα­ξη του επι­χει­ρη­μα­τι­κού κε­φα­λαί­ου. Ακρι­βώς όπως στη ση­με­ρι­νή γαλ­λι­κή κοι­νω­νία ο αντί­πα­λος του νε­ο­λαι­ί­στι­κου και συν­δι­κα­λι­στι­κού κι­νή­μα­τος είναι η γαλ­λι­κή ερ­γο­δο­σία και η σύμ­φω­νη με αυτήν νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη δια­χεί­ρι­ση του Σο­σια­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος. Από εκεί και πέρα, και επει­δή ο ελ­λη­νι­κός κα­πι­τα­λι­σμός και το αστι­κό κρά­τος, είναι ενταγ­μέ­νοι ορ­γα­νι­κά στο πλαί­σιο της υπε­ρε­θνι­κής κα­πι­τα­λι­στι­κής ενο­ποί­η­σης (που προ­ω­θεί τις κάθε εί­δους αντι­λαϊ­κές ρυθ­μί­σεις και με­ταλ­λά­ξεις), και επει­δή οι δυ­νά­μεις της αστι­κής κυ­ριαρ­χί­ας προ­σέ­φυ­γαν στον υπερ­δα­νει­σμό για να αντι­με­τω­πί­σουν τις δικές τους «μαύ­ρες δη­μο­σιο­νο­μι­κές τρύ­πες», η αντι­πα­λό­τη­τα αυτή εκ των πραγ­μά­των στρέ­φε­ται ταυ­τό­χρο­να και προς την κα­τεύ­θυν­ση της ευ­ρω­παϊ­κής οι­κο­νο­μι­κής και νο­μι­σμα­τι­κής ολο­κλή­ρω­σης. Πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο σή­με­ρα που η ελ­λη­νι­κή αστι­κή τάξη και το πο­λι­τι­κό της προ­σω­πι­κό έχουν ανα­γά­γει σε κυ­ρί­αρ­χο άξονα της πο­λι­τι­κής τους τον συ­νε­χή δη­μό­σιο δα­νει­σμό από τα ευ­ρω­παϊ­κά χρη­μα­το­πι­στω­τι­κά κέ­ντρα, τα οποία και εξ αυτού του λόγου επι­βάλ­λουν την δρα­κό­ντεια δη­μο­σιο­νο­μι­κή πο­λι­τι­κή λι­τό­τη­τας, προ­κει­μέ­νου να εξα­σφα­λί­σουν την εξυ­πη­ρέ­τη­ση των χο­ρη­γού­με­νων δα­νεί­ων.

          Απε­να­ντί­ας η υιο­θέ­τη­ση της πο­λι­τι­κής λο­γι­κής ότι για την ση­με­ρι­νή οι­κο­νο­μι­κή κα­τα­στρο­φή και κοι­νω­νι­κή εξα­θλί­ω­ση, η γε­νε­σιουρ­γός αιτία είναι μο­νο­διά­στα­τα και πρω­ταρ­χι­κά η λει­τουρ­γία της Ευ­ρω­ζώ­νης και οι νο­μι­σμα­τι­κοί κα­νό­νες που την συ­νο­δεύ­ουν, με την πα­ράλ­λη­λη θέση στο απυ­ρό­βλη­το των τα­ξι­κών συμ­φε­ρό­ντων της εθνι­κής αστι­κής τάξης, δεν υπη­ρε­τεί ευ­θέ­ως τα τα­ξι­κά ερ­γα­τι­κά συμ­φέ­ρο­ντα των ελ­λή­νων ερ­γα­ζο­μέ­νων, ανέρ­γων, συ­ντα­ξιού­χων κλπ. Μά­λι­στα η συ­νο­δευ­τι­κή αυτής της αντί­λη­ψης άποψη ότι οι κυ­ρί­αρ­χες κοι­νω­νι­κές τά­ξεις, με την συ­νέρ­γεια ενός «ανε­ξάρ­τη­του και κυ­ρί­αρ­χου» κρά­τους, θα προ­ω­θή­σουν την ανά­πτυ­ξη και την επού­λω­ση των μνη­μο­νια­κών πλη­γών, είναι εξο­λο­κλή­ρου έωλη, γιατί δεν είναι παρά αυτές οι τά­ξεις που: Μέσα από την οι­κο­νο­μι­κή τους κρίση προ­κά­λε­σαν την πα­ρα­γω­γι­κή κα­τα­στρο­φή και την μα­ζι­κή ανερ­γία, δεν είναι παρά αυτές που επέ­βα­λαν τα συ­νε­χή μνη­μό­νια, δεν είναι παρά αυτές που έχουν αντι­κει­με­νι­κά τα­ξι­κά συμ­φέ­ρο­ντα με την ενιαία νο­μι­σμα­τι­κή ευ­ρω­παϊ­κή αγορά. Μια οι­κο­νο­μία απαλ­λαγ­μέ­νη από τις δου­λεί­ες και τους κα­τα­να­γκα­σμούς της Ευ­ρω­ζώ­νης και της Ευ­ρω­παϊ­κής Ένω­σης, αλλά με άθι­κτο ου­σια­στι­κά τον χα­ρα­κτή­ρα του σύγ­χρο­νου ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­στι­κού επι­χει­ρη­μα­τι­κού τομέα, θα οδη­γεί εκ του ασφα­λούς και στα σί­γου­ρα στην μό­νι­μη ανα­πα­ρα­γω­γή της μνη­μο­νια­κής πο­λι­τι­κής, δη­λα­δή στην επι­βο­λή του μο­ντέ­λου εξα­γω­γής μορ­φών από­λυ­της υπε­ρα­ξί­ας.

          Κατά συ­νέ­πεια, το μέ­τω­πο τα­ξι­κής αντι­πα­λό­τη­τας του ελ­λη­νι­κού ρι­ζο­σπα­στι­κού αρι­στε­ρού κι­νή­μα­τος, πε­ρι­λαμ­βά­νει πρω­τί­στως την αντι­πα­λό­τη­τα στις αστι­κές μορ­φές δια­χεί­ρι­σης της κρί­σης υπερ­συσ­σώ­ρευ­σης, που εκ­φρά­ζο­νται με τα μνη­μό­νια, και εξ αυτού του λόγου διευ­ρύ­νε­ται ταυ­τό­χρο­να και πα­ράλ­λη­λα στην αντι­πα­ρά­θε­ση με τους θε­σμούς και κα­νό­νες της ευ­ρω­παϊ­κής πο­λι­τι­κής και νο­μι­σμα­τι­κής ολο­κλή­ρω­σης. Αν συ­νέ­βαι­νε το μο­νο­διά­στα­τα αντί­στρο­φο (έξο­δος από το ευρώ, για την επί­τευ­ξη της εθνι­κής οι­κο­νο­μι­κής ανά­πτυ­ξης, με θέση στο απυ­ρό­βλη­το του επι­χει­ρη­μα­τι­κού κε­φα­λαί­ου) δεν θα είχε γό­νι­μα για τις λαϊ­κές τά­ξεις απο­τε­λέ­σμα­τα και δεν θα υπη­ρε­τού­σε ευ­θέ­ως τα τα­ξι­κά λαϊκά συμ­φέ­ρο­ντα. Η οποια­δή­πο­τε μορφή αφε­τη­ρια­κής απα­γκί­στρω­σης από τις ρυθ­μί­σεις του κοι­νού ευ­ρω­παϊ­κού νο­μί­σμα­τος δεν μπο­ρεί παρά να είναι μια διά­στα­ση της κύ­ριας και πρω­ταρ­χι­κής κοι­νω­νι­κής αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής αλ­λα­γής στην Ελ­λά­δα, δια­φο­ρε­τι­κά ση­μα­το­δο­τεί μια δια­δι­κα­σία που δεν μπο­ρεί να έχει κα­νέ­να απο­τέ­λε­σμα για το λαϊκό ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα. Η αντι­πα­λό­τη­τα στην αστι­κή δια­χεί­ρι­ση της κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης και στα μνη­μο­νια­κά ερ­γα­λεία για την εξυ­πη­ρέ­τη­σή της, είναι αυτή που επι­φέ­ρει και την ανα­γκα­στι­κή αντι­πα­λό­τη­τα προς την ευ­ρω­παϊ­κή νο­μι­σμα­τι­κή ενο­ποί­η­ση, ενώ το αντί­στρο­φο δεν ισχύ­ει (η έξο­δος από την Ευ­ρω­ζώ­νη από μόνη της δεν επι­φέ­ρει ρι­ζο­σπα­στι­κές τομές στην κα­πι­τα­λι­στι­κή οι­κο­νο­μι­κή λει­τουρ­γία). Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν «υπο­τά­χθη­κε» αφε­τη­ρια­κά στα κε­λεύ­σμα­τα των ευ­ρω­παϊ­κών θε­σμών τον Ιού­λιο του 2015, και ως εκ τού­του εγκα­τέ­λει­ψε το ρι­ζο­σπα­στι­κό κοι­νω­νι­κό του πρό­γραμ­μα. Απε­να­ντί­ας, από τον Ιού­νιο 2012 μέχρι και το κα­λο­καί­ρι του 2015 (επί μια ολό­κλη­ρη τριε­τία) έκανε πολ­λές δια­δο­χι­κές υπο­κλί­σεις στην ελ­λη­νι­κή αστι­κή τάξη (εγκα­τά­λει­ψη της πο­λι­τι­κής του «να πλη­ρώ­σουν οι πλού­σιοι», ξε­κά­θα­ρες το­πο­θε­τή­σεις στα συ­νέ­δρια του ΣΕΒ και του ελ­λη­νο­α­με­ρι­κα­νι­κού επι­με­λη­τη­ρί­ου κλπ.), και γι’ αυτό στη συ­νέ­χεια οδη­γή­θη­κε και στην υπό­κλι­ση στις ευ­ρω­παϊ­κές οι­κο­νο­μι­κές υπα­γο­ρεύ­σεις.