Είδες που την πάνε τη ΔΕΗ (και την ελληνική κοινωνία);

Με τη συρρίκνωση της ΔΕΗ και σε επίπεδο ηλεκτροπαραγωγής με την καταναγκαστική εκχώρηση μονάδων, βασισμένες στον λιγνίτη, σε ποσοστό τουλάχιστον 40% των υπαρχουσών ή βραχυπρόθεσμων επενδύσεων, ολοκληρώθηκε μέχρι νεωτέρας το...δράμα της δεύτερης αξιολόγησης, στον τομέα της ενέργειας.

Η συγκεκριμένη, δραματική εξέλιξη όμως, δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία - η ΔΕΗ που όφειλε σύμφωνα με τις διατάξεις του τρίτου μνημονίου και της, με αυξημένη, κοινοβουλευτική πλειοψηφία, επικύρωσης των δύο πρώτων, όπως αυτή συντελέστηκε ξημερώματα της 14ης Αυγούστου 2015, να απεμπολήσει το 50% του πελατολογίου της και το αντίστοιχο 50% της διάθεσης και εμπορίας ρεύματος στο δίκτυο, ήταν φυσικό, πολιτικό και επιχειρηματικό επακόλουθο, να εγκαταλείψει και το αντίστοιχο ποσοστό των μονάδων παραγωγής της, με τελικό, χρονικό ορίζοντα οριστικής διευθέτησης όλων των παραπάνω, την 1.1.2020. Προς επίρρωση των παραπάνω, είναι πανηγυρικές και διθυραμβικές οι τελευταίες ανακοινώσεις των ιδιωτών παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι, σε ορισμένες περιπτώσεις, επιχαίρουν προκαταβολικά για το μελλοντικό μερίδιο αγοράς τους, το οποίο (στη διετία 2020-2022), το ανεβάζουν ακόμη και στο μισό εκατομμύριο καταναλωτές, οικιακού ή επιχειρηματικού τομέα και τιμολογίου (αξίζει να σημειωθεί ότι στην παρούσα φάση, οι ίδιοι δεν δίνουν ρεύμα σε πάνω από 30-35.000 καταναλωτές - νάνοι που θα γίνουν «γίγαντες» πάνω στα κομμάτια και τα διαμοιρασμένα ιμμάτια της ΔΕΗ). Είναι φανερό ότι οι συγκεκριμένοι έχουν διαβάσει και έχουν μελετήσει τα μνημόνια καλύτερα ακόμη και από τους υπουργούς.

Για παράδειγμα, ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης προσπαθεί να επιχειρηματολογήσει, ανεπιτυχώς, για την υποχρέωση της χώρας να προχωρήσει σε τέτοιες προβλέψεις και ενέργειες, υποτίθεται λόγω των... ευρωπαϊκών, κοινοτικών κανόνων και των... καταδικαστικών για την Ελλάδα αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, στο πλαίσιο του ανταγωνισμού και του «ανοίγματος» της αγοράς ενέργειας. Μισή αλήθεια, που ισοδυναμεί με καραμπινάτο ψέμα. Και τα τρία μνημόνια εισήγαγαν εξαιρετικό, καταναγκαστικό δίκαιο, με την αυξημένη,δεσμευτική ισχύ αφενός ενός καθεστώτος πολυμερούς, διεθνούς σύμβασης για τη χώρα και αφετέρου με την ουσιαστική παρέκκλισή τους, από τους ίδιους κανόνες ανταγωνισμού και ελεύθερης αγοράς, που δήθεν προωθούν και υπηρετούν. Στην περίπτωση μας, αυτή η κατάσταση διαμορφώνεται από το γεγονός ότι 1ον, ο ανταγωνισμός στην αγορά ενέργειας δεν βασίζεται σε αυτοτελείς επενδύσεις ιδιωτών, αλλά στον διαμοιρασμό μονάδων της επιχείρησης που έχει δεσπόζουσα θέση, 2ον, επικρατεί πλήρης νομική και επιχειρηματική ανισομέρεια αναπτυξιακών όπλων μεταξύ της ΔΕΗ και ιδιωτών, πχ σε ζητήματα προμηθειών και πρόσληψης προσωπικού και 3ον έχει εισαχθεί ρητή υποχρέωση των πελατών και καταναλωτών που δεν θα εγκαταλείψουν έως το 2020, «οικειοθελώς» τη ΔΕΗ να παραμείνουν υποχρεωτικά σε ιδιώτη πάροχο τουλάχιστον για διάστημα 6-12 μηνών, ανεξάρτητα από την ικανοποίησή τους για τις παρεχόμενες υπηρεσίες και σίγουρα χωρίς δικαίωμα επιστροφής στη ΔΕΗ, ακόμη και μετά από την λήξη του ελάχιστου διαστήματος παραμονής.

Τα χρέη προς τη ΔΕΗ και οι ταξικά, στρατηγικοί κακοπληρωτές της επιχείρησης.

Στα παραπάνω, προστίθεται η εξαιρετικά δύσκολη, ταμειακή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η επιχείρηση εξαιτίας των χρεών, ληξιπρόθεσμων και μη, τα οποία ανέρχονται περίπου στα 2,6 δις ευρώ. Εδώ, όμως, βρισκόμαστε μπροστά σε μια «παραδοξότητα» - σύμφωνα με ανακοινώσεις της ίδιας της επιχείρησης, που χρονολογούνται πίσω στο καλοκαίρι του 2016, όταν τα μαύρα σύννεφα φαίνονταν στον ορίζοντα, αλλά πολλοί έκαναν τα στραβά μάτια, πρωταθλητής νομός στα (ληξιπρόθεσμα) χρέη ήταν εκείνος των Δωδεκανήσων (115 εκατομμύρια ευρώ). Πού έγκειται η... παραδοξότητα; Ότι την ίδια χρονιά, η Eurostat κατέτασσε ολόκληρο το Νότιο Αιγαίο (Κυκλάδες και Δωδεκάνησα) στις περιφέρειες της ΕΕ με το υψηλότερο, κατά κεφαλήν εισόδημα (76% μέσου ευρωπαϊκού όρου) και τη μεγαλύτερη, αγοραστική και καταναλωτική δύναμη.

Πρωταθλητές των πρωταθλητών στα χρέη προς τη ΔΕΗ στον ίδιο νομό, ήταν, πάντα κατά τις ανακοινώσεις της επιχείρησης, 200 ξενοδοχεία, επιχειρήσεις καταλυμάτων και ενοικιαζόμενων δωματίων, με ελάχιστο χρέος η καθεμία, της τάξης των 10.000 ευρώ. Με άλλα λόγια, το «τουριστικό θαύμα», η έκρηξη εσόδων και η τουριστική επιχειρηματικότητα στα Δωδεκάνησα βασίζονταν πέρυσι (και) στη στρατηγική αποχή από την εξόφληση των λογαριασμών ρεύματος. Τίποτα δεν δείχνει ότι η κατάσταση αυτή έχει αλλάξει φέτος ή ότι η ΔΕΗ έχει προχωρήσει είτε σε παραδειγματικές διακοπές ρεύματος είτε σε διακανονισμούς για να εισπράξει - κατά τα άλλα, οι ουρές πχ στην οδό Αριστείδου από συνταξιούχους, άνεργους και βιοπαλαιστές για μια (ελάχιστα ανακουφιστική) ένταξη σε κοινωνικό και μειωμένο τιμολόγιο ή σε ρύθμιση οφειλών,,καλά κρατούν και πολλαπλασιάζονται καθημερινά...

Η Παγκόσμια Τράπεζα πριμοδοτεί την «αποκέντρωση» παραγωγής ρεύματος.

Ταυτόχρονα, εδώ και έναν χρόνο, ειδική ομάδα του IFC που υπάγεται στην Παγκόσμια Τράπεζα και αποτελείται από τους τραπεζικούς διαμεσολαβητές και εμπειρογνώμονες, Ανδρέας Ένγκελ, Μπασάκ Παμίρ και Χοακίν Τεμπάρ Σότο άρχισε να κατοικοεδρεύει στο κέντρο της Αθήνας, αφού πρώτα αποσπάστηκε από το βασικό γραφείο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, με έδρα τη Μόσχα.

Το IFC, αφού τοποθετήθηκε στην τελευταία, αρπακτική ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών και μάλιστα με «γενναιόδωρο», όπως φημολογείται, μπάσιμο περίπου 80 εκατομμυρίων ευρώ από τα 750 εκατομμύρια ευρώ που δόθηκαν συνολικά, έχει δείξει αυξημένο ενδιαφέρον και την ανάλογη κινητικότητα, προκειμένου να δανειοδοτήσει ΣΔΙΤ «αποκέντρωσης» της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ΣΔΙΤ ανάμεσα σε ΟΤΑ (δήμους ή περιφέρειες) και ιδιώτες. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το IFC έχει κατορθώσει ήδη να έλθει σε σχετικές,προκαταρκτικές συμφωνίες και προσδοκά να συμμετάσχει, εκτελώντας διαδοχικά χρέη συμβούλου και δανειοδότη, σε υποδομές «μικρής κλίμακας», προκειμένου να ιδρυθούν και να λειτουργήσουν ιδιωτικές εταιρίες ηλεκτρικής ενέργειας σε δήμους και περιφέρειες της χώρας, ενώ αναμένει να αποσπάσει το μεγαλύτερο μέρος των επενδυμένων χρημάτων του μέσα στην επόμενη τριετία, ένα, εξαιρετικά, βραχυπρόθεσμο διάστημα, που μόνο μια απαγορευτική τιμολόγηση υπηρεσιών θα δικαιολογούσε.

Σύγκρουση για ΑΠΕ και για τα δικαιώματα γεωθερμίας

Σε αυτό το περιβάλλον, κορυφώνεται και το ράλι επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) με ορίζοντα πάλι το 2020, όταν η Ελλάδα καλείται να αποδείξει τη συμμόρφωσή της με τις διεθνείς συμφωνίες καταπολέμησης των γενεσιουργών αιτίων της κλιματικής αλλαγής και της παραγωγής ενέργειας με βάση τον ήλιο, τον άνεμο, το νερό και (ενδεχομένως) τη γεωθερμία.

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι χαρακτηριστικές οι ανακοινώσεις προ μηνός ότι συγχωνεύονται σε ένα κοινό πρότζεκτ, δύο μεγάλα ιδιωτικά σχέδια για εγκαταστάσεις αιολικών πάρκων στην Κρήτη, των ομίλων της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή (συμφερόντων Περιστέρη) και της ΕΛΙΚΑ (συμφερόντων Κοπελούζου), προκειμένου τα συγκεκριμένα έργα να τύχουν ευνοϊκής χρηματοδότησης από το περιβόητο «πακέτο Γιούνκερ».

Το συγχωνευμένο πακέτο έργων, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την ειδικη πληροφοριακή Πύλη για τα Επενδυτικά Έργα, περιλαμβάνει εγκαταστάσεις ανεμογεννητριών, ισχύος τουλάχιστον 1000MW και πλήρως ανεξάρτητη διασύνδεση με το ηπειρωτικό σύστημα με υποβρύχιο καλώδιο μήκος 320 km από την περιοχή της Κορακιάς, το οποίο θα καταλήγει στο Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης των Αχαρνών. Σύμφωνα πάλι με την ίδια ιστοσελίδα στο καλώδιο θα υπάρχει αμφίδρομη ροή ρεύματος, παρακάμπτοντας αν προχωρήσει αυτός ο σχεδιασμός είτε τα υπάρχοντα καλώδια της ΔΕΗ (ΑΔΜΗΕ) είτε τα σχεδιαζόμενα καλώδια διασύνδεσης μεταξύ Νοτιοανατολικής Πελοποννήσου και Κρήτης.

Το 2020 όμως είναι κομβικό έτος και για την περαίωση της άσκησης δικαιωμάτων έρευνας και αξιοποίησης στα τρία μείζονα γεωθερμικά πεδία του Αιγαίου (Κίμωλος - Μήλος - Πολύαιγος, Νίσυρος, Λέσβος), δικαιώματα που το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με διαδοχικές εκμισθώσεις και παρατάσεις έχει εκχωρήσει στη ΔΕΗ, προκειμένου να εγκαταστήσει μονάδες στα φυσικά «εργοστάσια» του ηφαιστειακού τόξου στο αρχιπέλαγος. Αν η προθεσμία παρέλθει χωρίς εξασφαλίσεις και προγραμματισμό εγκαταστάσεων, το ενδιαφέρον ιδιωτών όπως πχ του Ομίλου Κοπελούζου σε πιθανή σύμπραξη με ρωσικών συμφερόντων εταιρείες, είναι δεδηλωμένο,προκειμένου να υποκαταστήσουν το δημόσιο και να εκμεταλλευτούν πεδία που μπορούν να αλλάξουν πλήρως τον ενεργεικό χάρτη και το σχετικό ισοζύγιο όχι μόνο στο Αιγαίο, αλλά ολόκληρη την Ελλάδα (ου μη την Νοτιοανατολική Μεσόγειο). Τα γεωθερμικά πεδία πάντως προσελκύουν το ενδιαφέρον και άλλων παικτών, ιταλικής ή ισραηλινής επιχειρηματικής προέλευσης και συνεργασίας...

Εντέλει, πού (θα) βρίσκεται η ΔΕΗ σε όλα αυτά; Σε ρόλο κομπάρσου και δευτεραγωνιστή και σε θέση ενός καταναγκαστικά ουραγού, χωρίς την πολιτική και διοικητική βούληση και τα κατάλληλα, νομοθετικά και επιχειρηματικά εργαλεία για να ασκήσει σοβαρή, μακροπρόθεσμη και κοινωνικά ευαισθητοποιημένη ενεργειακή πολιτική.

Η τριετία 2018-2020 την οποία απαιτεί να προκαθορίσει ουσιωδώς το τριτο-τέταρτο μνημόνιο της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στον τομέα της ενέργειας είναι απολύτως κρίσιμη και κομβική για τον ηλεκτρισμό και τον «εξηλεκτρισμό» του άμεσου μέλλοντος, με ό,τι θα συνεπάγεται η στρατηγική στροφή παράδοσης στα ιδιωτικά, επιχειρηματικά χέρια και συμφέροντα, της ενεργειακής καθημερινότητας της κοινωνίας και των υποτελών τάξεων.