Η επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα και η Αριστερά

Η εκτί­μη­ση ότι ο Ερ­ντο­γάν «ήρθε στην Αθήνα κα­τό­πιν υπο­δεί­ξε­ων των υπε­ρα­τλα­ντι­κών κέ­ντρων», απο­τυγ­χά­νει ακόμα και στο να πα­ρα­κο­λου­θή­σει την επι­και­ρό­τη­τα.

Η διε­θνής συ­γκυ­ρία, κατά των επί­σκε­ψη, κα­θο­ρί­ζε­ται από την από­φα­ση του Τραμπ να κλι­μα­κώ­σει με πρω­το­φα­νή βιαιό­τη­τα την επί­θε­ση κατά των Πα­λαι­στι­νί­ων, ανα­γνω­ρί­ζο­ντας ως πρω­τεύ­ου­σα του κρά­τους του Ισ­ρα­ήλ την Ιε­ρου­σα­λήμ. Η από­φα­ση αυτή έχει ιστο­ρι­κή διά­στα­ση και θα επι­φέ­ρει ανα­πό­φευ­κτα με­γά­λες συ­γκρού­σεις και ανα­τρο­πές στην πε­ριο­χή.

Ο Ερ­ντο­γάν έχει τα­χθεί με σα­φή­νεια κατά της από­φα­σης αυτής, μι­λώ­ντας για πα­ρα­βί­α­ση «κόκ­κι­νων γραμ­μών» της ιστο­ρί­ας, της δι­πλω­μα­τί­ας και της κοι­νής λο­γι­κής, ενώ καλεί τις μου­σουλ­μα­νι­κές και αρα­βι­κές χώρες σε συν­διά­σκε­ψη στην Κω­στα­ντι­νού­πο­λη με στόχο να συ­ντο­νι­στούν οι αντι­δρά­σεις που θα απο­σκο­πούν στην ανα­τρο­πή της από­φα­σης των ΗΠΑ. Το ήδη φα­νε­ρό και γνω­στό ρήγμα στις σχέ­σεις με­τα­ξύ της ση­με­ρι­νής Τουρ­κί­ας και των δυ­τι­κών ιμπε­ρια­λι­στι­κών δυ­νά­με­ων πρό­κει­ται να διευ­ρυν­θεί.

Η από­φα­ση του Τραμπ συ­νά­ντη­σε αντι­δρά­σεις ακόμα και σε πολ­λές δυ­τι­κές πρω­τεύ­ου­σες, που προ­βλέ­πουν μια ανε­ξέ­λεγ­κτη «τυφλή» κλι­μά­κω­ση των συ­γκρού­σε­ων στη Μέση Ανα­το­λή. Με μια θλι­βε­ρή εξαί­ρε­ση: τον Αλέξη Τσί­πρα. Που επι­σκε­πτό­με­νος προ μηνών το Τελ Αβίβ είχε χα­ρα­κτη­ρί­σει την Ιε­ρου­σα­λήμ ως «ιστο­ρι­κή πρω­τεύ­ου­σα» του κρά­τους του Ισ­ρα­ήλ. Πολ­λοί τότε ερ­μή­νευ­σαν τη δή­λω­ση του Τσί­πρα ως μια απλή «χο­ντρά­δα», απο­τέ­λε­σμα άγνοιας και ελ­λι­πούς αί­σθη­σης για την ιστο­ρία του πα­λαι­στι­νια­κού ζη­τή­μα­τος. Απο­δει­κνύ­ε­ται σή­με­ρα ότι ο ηγέ­της των ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ είχε ενη­μέ­ρω­ση για τις προ­ο­πτι­κές της αμε­ρι­κα­νι­κής πο­λι­τι­κής και έσπευ­δε ως «λαγός» να τις νο­μι­μο­ποι­ή­σει, ανα­ζη­τώ­ντας ανταλ­λάγ­μα­τα. Σή­με­ρα φω­τί­ζο­νται κα­λύ­τε­ρα τόσο η σπου­δή του Π. Καμ­μέ­νου να προ­σφέ­ρει στους Αμε­ρι­κα­νούς βάση στην Κάρ­πα­θο (ή όπου αλλού επι­θυ­μούν…) ως εναλ­λα­κτι­κή λύση για την ντε φάκτο επι­χει­ρη­σια­κή υπο­βάθ­μι­ση του Ιν­τσιρ­λίκ, όσο και η εκ­κω­φα­ντι­κή σιωπή του Ν. Κο­τζιά σε κάθε θέμα που αφορά τα συμ­φέ­ρο­ντα του αμε­ρι­κά­νι­κου ιμπε­ρια­λι­σμού.

Αυτές οι εξε­λί­ξεις απα­ντούν με σα­φή­νεια στο ερώ­τη­μα «ποιος είναι με ποιον» πλέον στην πε­ριο­χή.

Πολλή κου­βέ­ντα έγινε για την πρό­κλη­ση Ερ­ντο­γάν, με τις ανα­φο­ρές του στη Συν­θή­κη της Λο­ζά­νης.

Ο Προ­κό­πης Παυ­λό­που­λος ανέ­λα­βε το ρόλο του «σκλη­ρού», επα­να­λαμ­βά­νο­ντας μια θέση που έχει γίνει κλισέ ακόμα και για πολ­λούς αρι­στε­ρούς ανα­λυ­τές: «Με τη Συν­θή­κη της Λο­ζά­νης δεν παί­ζου­με. Τε­λεία και παύλα!».

Είναι όμως έτσι;

Η Συν­θή­κη της Λο­ζά­νης έλυσε τα ζη­τή­μα­τα κυ­ριαρ­χί­ας επί των νη­σιών που ανα­φέ­ρει ονο­μα­στι­κά σε αυτήν, ενώ ρητά ανα­γρά­φει ότι για την επί­λυ­ση στα υπό­λοι­πα ζη­τή­μα­τα κυ­ριαρ­χί­ας θα απαι­τη­θεί άλλη Συν­θή­κη, με υπο­χρε­ω­τι­κή την πα­ρου­σία και τη συ­ναί­νε­ση όλων των δυ­νά­με­ων που υπέ­γρα­ψαν στη Λο­ζά­νη.

Η Λο­ζά­νη δεν με­τα­τρέ­πει το Αι­γαίο σε «κλει­στή» ελ­λη­νι­κή θά­λασ­σα. Ορί­ζει ως «απο­στρα­τιω­τι­κο­ποι­η­μέ­νες ζώνες» τα νησιά του ανα­το­λι­κού Αι­γαί­ου και επι­βά­λει κα­θε­στώς «ανε­μπό­δι­στης ναυ­σι­πλο­ΐ­ας» στα Στενά αλλά και στο Αι­γαίο.

Ακόμα και μια απλή ανά­γνω­ση του κει­μέ­νου της Συν­θή­κης –που πα­ρα­μέ­νει δυ­σεύ­ρε­το ολό­κλη­ρο στα ελ­λη­νι­κά- δεί­χνει ότι το ελ­λη­νι­κό κρά­τος στα­δια­κά ανα­θε­ω­ρεί στην πράξη τη Συν­θή­κη, με τη μέ­θο­δο των τε­τε­λε­σμέ­νων, υπο­λο­γί­ζο­ντας στην υπο­στή­ρι­ξη των δυ­τι­κών Με­γά­λων Δυ­νά­με­ων, των ΗΠΑ και της ΕΕ, με τις οποί­ες δια­τη­ρεί κα­λύ­τε­ρες σχέ­σεις απ’ ότι η Τουρ­κία επί Ερ­ντο­γάν.

Αυτή η υπο­κρι­σία γί­νε­ται εφι­κτή για τις κα­θε­στω­τι­κές δυ­νά­μεις και τα ΜΜΕ στην Ελ­λά­δα, μόνο γιατί η Αρι­στε­ρά εξα­κο­λου­θεί να σιωπά επί του θέ­μα­τος, ευ­θυ­γραμ­μι­ζό­με­νη με την «εθνι­κή αφή­γη­ση».

Αξί­ζει επί­σης να υπεν­θυ­μί­σου­με ότι η Συν­θή­κη της Λο­ζά­νης δεν αφορά μόνο τις ελ­λη­νο­τουρ­κι­κές δια­φο­ρές. Είναι η συν­θή­κη που κα­θό­ρι­σε τα σύ­νο­ρα στα νότια και νο­τιο­α­να­το­λι­κά εδάφη της τότε Οθω­μα­νι­κής Αυ­το­κρα­το­ρί­ας που κα­τέρ­ρεε. Σή­με­ρα στη Συρία, στο Ιράκ, στο Λί­βα­νο κ.ο.κ. τα σύ­νο­ρα αυτά έχουν κου­ρε­λια­στεί και εκ των πραγ­μά­των επα­να­κα­θο­ρί­ζο­νται. Η Λο­ζά­νης, ως προς αυτό το τμήμα της, ήδη «ανα­θε­ω­ρεί­ται». Το ερώ­τη­μα που ανοί­γει είναι αν αυτή η «ανα­θε­ώ­ρη­ση» θα αφε­θεί ανε­μπό­δι­στα στη συ­νεν­νό­η­ση των Με­γά­λων Δυ­νά­με­ων ή αν οι λαοί, τα κι­νή­μα­τα και οι χώρες της πε­ριο­χής θα πα­ρέμ­βουν απαι­τώ­ντας πχ δι­καιο­σύ­νη για την Πα­λαι­στί­νη.

Όσο για τις ανα­φο­ρές στη μειο­νό­τη­τα στη Θράκη, υπάρ­χουν κά­ποια ση­μεία στους υπαι­νιγ­μούς του Ερ­ντο­γάν για τα οποία η Αρι­στε­ρά στην Ελ­λά­δα θα έπρε­πε κυ­ριο­λε­κτι­κά να ντρέ­πε­ται. Ο Τούρ­κος πρό­ε­δρος ση­μεί­ω­σε τη με­γά­λη δια­φο­ρά με­τα­ξύ του γε­νι­κού ελ­λη­νι­κού πλη­θυ­σμού και του πλη­θυ­σμού στις μειο­νο­τι­κές πε­ριο­χές στο μέσο κατά κε­φα­λήν ει­σό­δη­μα, ως από­δει­ξη δια­κρί­σε­ων, ενώ υπο­γράμ­μι­σε ότι η θρη­σκευ­τι­κή ηγε­σία στο Πα­τριαρ­χείο Κω­στα­ντι­νου­πό­λε­ως εκλέ­γε­ται σε αντί­θε­ση με τη θρη­σκευ­τι­κή ηγε­σία της μειο­νό­τη­τας που εξα­κο­λου­θεί να διο­ρί­ζε­ται από το ελ­λη­νι­κό κρά­τος.

Δεν υπάρ­χει αμ­φι­βο­λία ότι ο Τ. Ερ­ντο­γάν ηγεί­ται μιας αντι­δη­μο­κρα­τι­κής κυ­βέρ­νη­σης των κα­πι­τα­λι­στών στην Τουρ­κία, έχο­ντας στο­χο­ποι­ή­σει τα κι­νή­μα­τα, την Αρι­στε­ρά και τους Κούρ­δους. Είναι όμως εντυ­πω­σια­κό το γε­γο­νός ότι από την πλευ­ρά της ελ­λη­νι­κής πο­λι­τι­κής ηγε­σί­ας απου­σί­α­σαν ακόμα και οι απλού­στε­ρες λε­κτι­κές ανα­φο­ρές σε αυτήν τη θε­μα­το­λο­γία. Αντί­θε­τα, στα πλαί­σια της προ­ε­τοι­μα­σία της επί­σκε­ψης, η κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ προ­χώ­ρη­σε στη σύλ­λη­ψη και κα­κο­ποί­η­ση των 9 Κούρ­δων τουρ­κι­κής υπη­κο­ό­τη­τας αγω­νι­στών.

Η εκ μέ­ρους της Αρι­στε­ράς από­πει­ρα να ξε­δι­πλω­θεί αντι­πο­λι­τευ­τι­κή τα­κτι­κή απέ­να­ντι στους Τσί­πρα-Κο­τζιά-Κα­μέ­νο, από την σκο­πιά της «εθνι­κής αφή­γη­σης», είναι εκ προ­οι­μί­ου κα­τα­δι­κα­σμέ­νη. Είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό ότι μετά την επί­σκε­ψη οι συ­νή­θεις κε­ντρι­κοί δη­μο­σιο­γρά­φοι και ανα­λυ­τές του «πα­τριω­τι­κού χώρου» εξέ­φρα­ζαν μάλ­λον ικα­νο­ποί­η­ση για τους χει­ρι­σμούς του συ­στή­μα­τος Τσί­πρα-Παυ­λό­που­λου. Άλ­λω­στε ήταν σαφές ότι η γραμ­μή της Αθή­νας είχε την έγκρι­ση και την υπο­στή­ρι­ξη τόσο της αμε­ρι­κα­νι­κής πρε­σβεί­ας όσο και των με­γά­λων πρω­τευου­σών της ΕΕ.

Έτσι όμως δη­μιουρ­γεί­ται ένα ση­μα­ντι­κό πο­λι­τι­κό κενό. Μένει «ορ­φα­νή» η ει­λι­κρι­νής υπο­στή­ρι­ξη της ει­ρή­νης –με την απαί­τη­ση να απο­φύ­γουν και οι δύο πλευ­ρές ενέρ­γειες στο Αι­γαίο που θα μπο­ρού­σαν να ανοί­ξουν τις πύλες της κό­λα­σης- αλλά και η κα­τα­δί­κη των εξο­πλι­σμών: Που και για τις δύο χώρες έχουν λει­τουρ­γή­σει σαν ο βα­σι­κός κρί­κος για την πρόσ­δε­ση στην ουρά του ιμπε­ρια­λι­σμού.

Από αυτήν τη σκο­πιά, την αντι­πο­λε­μι­κή-αντι­μι­λι­τα­ρι­στι­κή-αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κή, θα όφει­λε να αντι­δρά­σει η Αρι­στε­ρά στην επί­σκε­ψη του Ερ­ντο­γάν στην Ελ­λά­δα.