19ο Συνέδριο του ΚΚΕ: Υπάρχει άλλος δρόμος που μπορεί να είναι νικηφόρος

Η εξέ­λι­ξη ήταν ανα­με­νό­με­νη. Ο κό­σμος του ΚΚΕ δεν ζει σε στε­γα­νά. Πα­ρεμ­βαί­νει σε μάχες, συ­ζη­τά­ει το πώς θα νι­κή­σουν, μα­ζεύ­ει εμπει­ρί­ες, έχει ανα­φο­ρές σε ιστο­ρι­κές πα­ρα­δό­σεις του κο­μου­νι­στι­κού κι­νή­μα­τος. Η με­γά­λη ήττα στις δι­πλές εκλο­γές του Μάη-Ιού­νη έφερε στην επι­φά­νεια με με­γά­λη οξύ­τη­τα τη συ­ζή­τη­ση για την τα­κτι­κή του κόμ­μα­τος.

Για ένα ση­μα­ντι­κό δυ­να­μι­κό μελών και στε­λε­χών δια­βά­στη­κε –και σωστά– ως απο­τέ­λε­σμα του σε­χτα­ρι­σμού, με τον οποίο κα­θο­δη­γή­θη­καν οι δυ­νά­μεις του κόμ­μα­τος στους αγώ­νες και τις πο­λι­τι­κές μάχες του προη­γού­με­νου δια­στή­μα­τος.
«Κα­θα­ρό­τη­τα»

Το ΚΚΕ χρό­νια τώρα κι­νή­θη­κε με τη γραμ­μή της «κα­θα­ρό­τη­τας» στο κί­νη­μα, με τη γραμ­μή της ορ­γά­νω­σης ξε­χω­ρι­στών σω­μα­τεί­ων και πο­ρειών. Ο στό­χος για την ανα­τρο­πή των «αρ­νη­τι­κών συ­σχε­τι­σμών δύ­να­μης» εξυ­πη­ρε­τού­νταν κυ­ρί­ως μέσα από την επι­δί­ω­ξη κοι­νο­βου­λευ­τι­κής ενί­σχυ­σης.

Όταν η κρίση ήταν αρ­γό­συρ­τη, όταν το επί­πε­δο αγώ­νων δεν ήταν υψηλό, αξιο­ποιώ­ντας την ορ­γα­νω­τι­κό­τη­τά του και μη έχο­ντας αντί­πα­λο στα αρι­στε­ρά του, αυτή η γραμ­μή φαι­νό­ταν να δου­λεύ­ει.

Στην εποχή της βα­θιάς κρί­σης και της τα­ξι­κής πό­λω­σης, όταν η πα­ρου­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ έδινε το παρόν σε μάχες που απέ­φευ­γε να δώσει το ΚΚΕ (π.χ. Δε­κέμ­βρης 2008, κί­νη­μα πλα­τειών), όταν η ενό­τη­τα στη δράση ενώ­θη­κε με τη ρι­ζο­σπα­στι­κή πο­λι­τι­κή, όταν οι αγώ­νες γε­νι­κεύ­τη­καν και πο­λι­τι­κο­ποι­ή­θη­καν γύρω από το αί­τη­μα της κυ­βέρ­νη­σης της Αρι­στε­ράς, αυτή η γραμ­μή συ­ντρί­φτη­κε.
Πολ­λοί σύ­ντρο­φοι του ΚΚΕ, που στέλ­νουν γράμ­μα­τα δια­φω­νί­ας, ξε­κι­νούν από την πα­ρα­τή­ρη­ση ότι πρώτα απ’ όλα αυτή η τα­κτι­κή έβλα­ψε το ίδιο το κόμμα. Ότι η εκλο­γι­κή επιρ­ροή δεν με­τα­φρα­ζό­ταν εδώ και χρό­νια σε πο­λι­τι­κούς δε­σμούς, ότι η κυ­κλο­φο­ρία των εντύ­πων είχε πέσει, ότι από τα μέσα της δε­κα­ε­τί­ας του 2000 η ΚΝΕ έκανε με­γά­λη βου­τιά, ότι οι στρα­το­λο­γί­ες ήταν λίγες.
Υπο­γραμ­μί­ζουν ότι οι «Λαϊ­κές Επι­τρο­πές» στις γει­το­νιές πε­ριο­ρί­ζο­νται σε έναν στενό κύκλο. Ότι το ΠΑΜΕ δεν έχει κα­τα­φέ­ρει να κα­θο­δη­γή­σει κα­νέ­να με­γά­λο αγώνα.

Ο Γερ. Αρα­βα­νής, πρώην βου­λευ­τής, γρά­φει στον «Ρι­ζο­σπά­στη», στις 3/2: «Το απο­τέ­λε­σμα των δι­πλών εκλο­γών του 2012 δεν είναι προ­ϊ­όν της δύ­σκο­λης συ­γκυ­ρί­ας και κά­ποιων επι­μέ­ρους αδυ­να­μιών και λαθών του ΚΚΕ, αλλά απο­τύ­πω­ση της ίδιας της δυ­να­μι­κής του, συ­μπύ­κνω­ση όλων των δυ­σκο­λιών που αντι­με­τώ­πι­σε και αντι­με­τω­πί­ζει στην επι­κοι­νω­νία με τον ερ­γα­ζό­με­νο λαό. Απο­τυ­πώ­νει τη δυ­σα­ρέ­σκεια στην επιρ­ροή και τις γραμ­μές του».

Στο ίδιο μήκος κύ­μα­τος, στον «Ρι­ζο­σπά­στη» της 16/2 ο Γ.Ν. ξε­κι­νά το άρθρο του: «Τα κεί­με­να της ΚΕ απο­τε­λούν συ­νέ­χεια των κα­τευ­θύν­σε­ων με τις οποί­ες δου­λέ­ψα­με υπό την κα­θο­δή­γη­σή της. Άρα μπο­ρού­με να τα κρί­νου­με και από τα απο­τε­λέ­σμα­τα, εξε­τά­ζο­ντας βα­σι­κούς το­μείς, όπως στη συ­σπεί­ρω­ση δυ­νά­με­ων, στην ορ­γά­νω­ση του λαού, στην πο­λι­τι­κή-ιδε­ο­λο­γι­κή-ορ­γα­νω­τι­κή ισχυ­ρο­ποί­η­ση ΚΚΕ και ΚΝΕ».

Άλλος σύ­ντρο­φος («Ρ», 19/1) υπο­γραμ­μί­ζει ότι το κεί­με­νο των θέ­σε­ων δεν απα­ντά στο ερώ­τη­μα, γιατί εν μέσω κρί­σης και ανά­πτυ­ξης των αγώ­νων, το ΚΚΕ πέ­φτει.

Εδώ αξί­ζει να ση­μειώ­σου­με ότι αρ­κε­τά από τα γράμ­μα­τα ανα­φέ­ρο­νται στην ανά­γκη η κε­ντρι­κή κα­θο­δή­γη­ση να βοη­θή­σει, ώστε ο ιδε­ο­λο­γι­κός στό­χος να με­τα­φρα­στεί σε πο­λι­τι­κά αι­τή­μα­τα και ορ­γα­νω­τι­κά βή­μα­τα.

Άλλα γράμ­μα­τα εντο­πί­ζουν ότι ούτε στο 18ο ούτε τώρα στο 19ο Συ­νέ­δριο συ­ζη­τιέ­ται σο­βα­ρά η κα­πι­τα­λι­στι­κή κρίση, ότι ο προ­βλη­μα­τι­σμός δεν εστιά­ζε­ται στο πώς θα με­τα­τρα­πεί σε πο­λι­τι­κή και επα­να­στα­τι­κή κρίση. Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό είναι το γράμ­μα του Θ.Λ. («Ρ» 2/3), που υπο­γραμ­μί­ζει: «Οι θέ­σεις σπρώ­χνουν σε μια άγονη και επι­ζή­μια κα­τεύ­θυν­ση, σε αντι­πα­ρά­θε­ση με τη ζώσα πραγ­μα­τι­κό­τη­τα».

Άλλος σύ­ντρο­φος («Ρ, 2/3) εκ­φρά­ζει το φόβο του ότι το ΚΚΕ τεί­νει να γίνει «αρι­στε­ρί­στι­κο» μόρ­φω­μα. Προει­δο­ποιεί ότι το σύ­στη­μα δεν βο­λεύ­ε­ται μόνο με την εν­σω­μά­τω­ση του κόμ­μα­τος (έναν κίν­δυ­νο που πε­ρη­φα­νεύ­ε­ται η ΚΕ ότι αντι­με­τώ­πι­σε), «βο­λεύ­ε­ται εξί­σου καλά, όταν το ΚΚΕ αυ­το­πε­ρι­θω­ριο­ποιεί­ται και παίρ­νει από­στα­ση από τις πλα­τιές μάζες των ερ­γα­ζο­μέ­νων».

Ανά­με­σα στα κεί­με­να κρι­τι­κής στο κεί­με­νο των θέ­σε­ων για το Συ­νέ­δριο, δύο έχουν τρα­βή­ξει τη με­γα­λύ­τε­ρη προ­σο­χή. Το πρώτο είναι του Βα­σί­λη Κα­λα­μα­τια­νού, που διε­τέ­λε­σε χρό­νια μέλος της ΚΕ με αυ­ξη­μέ­να κα­θο­δη­γη­τι­κά κα­θή­κο­ντα. Με τίτλο «Βα­δί­ζου­με για ένα ελεγ­χό­με­νο και στενό, μικρό κόμμα», δια­φω­νεί με το νέο σχέ­διο κα­τα­στα­τι­κού και ιδιαί­τε­ρα στον τρόπο που εφαρ­μο­ζό­ταν στο ΚΚΕ ο δη­μο­κρα­τι­κός συ­γκε­ντρω­τι­σμός, προ­τεί­νει την κα­το­χύ­ρω­ση δια­φο­ρε­τι­κών γνω­μών, θέ­σε­ων και από­ψε­ων, ολο­κλη­ρω­μέ­νη ενη­μέ­ρω­ση των ΚΟΒ, ισό­τι­μη προ­βο­λή («Ρ», 20/1).

Το δεύ­τε­ρο είναι του Αντώ­νη Σκυ­λά­κου, επί χρό­νια βου­λευ­τή του ΚΚΕ («Ρ», 1/3). Σε αυτό, κά­νο­ντας ανα­φο­ρά στη «Λαϊκή Συμ­μα­χία», υπο­στη­ρί­ζει: «Αν θέ­λου­με συ­σπεί­ρω­ση ευ­ρύ­τε­ρων μαζών, θα πρέ­πει να συ­γκε­ντρω­θούν όσο το δυ­να­τό πε­ρισ­σό­τε­ρες δυ­νά­μεις, που θί­γο­νται ή κα­τα­στρέ­φο­νται από τα μο­νο­πώ­λια, τον ιμπε­ρια­λι­σμό, που υφί­στα­νται στο «πετσί» τους την κρα­τι­κή κα­τα­στο­λή».

Επί­σης υπο­στη­ρί­ζει την άποψη «σε συν­θή­κες οξυ­μέ­νης τα­ξι­κής πάλης στο έδα­φος του κα­πι­τα­λι­σμού μπο­ρεί να προ­κύ­ψει κυ­βέρ­νη­ση αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κή-αντι­μο­νο­πω­λια­κή, όχι για να δια­χει­ρι­στεί το σύ­στη­μα, αλλά με τη στή­ρι­ξη του λαού να πάρει τα «κλει­διά» του κρά­τους στα χέρια της, να ξε­ση­κώ­νει το λαό… έτσι ώστε να συμ­βά­λει στη δη­μιουρ­γία επα­να­στα­τι­κής κα­τά­στα­σης».
Τέλος, στον «Ρ» της 3/3, στο κεί­με­νο του Θ.Π. υπο­γραμ­μί­ζε­ται: «υπάρ­χουν δυ­νά­μεις που πα­λεύ­ουν για το σο­σια­λι­σμό και η ΚΕ εντε­λώς λαν­θα­σμέ­να τις απο­κλεί­ει από τις συμ­μα­χί­ες της».

Οι σύ­ντρο­φοι που ανα­φέ­ρα­με (και άλλοι πολ­λοί που έχουν στεί­λει κρι­τι­κά κεί­με­να), δεν έχουν σαν αφε­τη­ρία το Ενιαίο Μέ­τω­πο του 3ου και 4ου Συ­νε­δρί­ου της Κο­μι­ντέρν, ούτε έχουν σχέση με το με­τα­βα­τι­κό πρό­γραμ­μα που επε­ξερ­γά­στη­κε ο Τρό­τσκι, στη­ρι­ζό­με­νος σε αυτά.

15ο Συ­νέ­δριο

Οι ανα­φο­ρές τους είναι το προη­γού­με­νο προ­γραμ­μα­τι­κό συ­νέ­δριο του ΚΚΕ, το 15ο που έγινε το 1996. Τότε η από­φα­ση μι­λού­σε για τη συ­γκρό­τη­ση Αντι­μο­νο­πω­λια­κού, Αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κού, Δη­μο­κρα­τι­κού Με­τώ­που. Υπο­στή­ρι­ζε την έξοδο από την ΕΕ και τη θέση ότι ο ελ­λη­νι­κός κα­πι­τα­λι­σμός είναι εξαρ­τη­μέ­νος. Σε αρ­κε­τά από τα κεί­με­να δια­φω­νί­ας επα­να­λαμ­βά­νο­νται αυτές οι από­ψεις. Όμως το κε­ντρι­κό στην οπτι­κή τους είναι ότι το 15ο επέ­τρε­πε κοι­νω­νι­κές και πο­λι­τι­κές συμ­μα­χί­ες.

Στο 19ο Συ­νέ­δριο όλα πε­ριο­ρί­ζο­νται στη στενή επιρ­ροή του κόμ­μα­τος, στα ΠΑΜΕ, ΜΑΣ, ΠΑΣΥ, ΠΑ­ΣΕ­ΒΕ-ΟΓΕ, που φτά­νουν να ανα­γο­ρεύ­ο­νται σε πρό­πλα­σμα ερ­γα­τι­κής εξου­σί­ας. Στο πο­λι­τι­κό πεδίο απο­κλεί­ο­νται τα πάντα. Μά­λι­στα στη θέση 59 απο­κλεί­ε­ται και το εν­δε­χό­με­νο συ­νερ­γα­σί­ας με δυ­νά­μεις που μπο­ρεί να απο­χω­ρή­σουν από τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, «αν αυτός υπο­κα­τα­στή­σει τη σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία».

Αντί­στρο­φα, πολ­λοί σύ­ντρο­φοι του ΚΚΕ, που υπο­στη­ρί­ζουν το κεί­με­νο θέ­σε­ων, ξε­κι­νούν από το ότι η έμ­φα­ση στη σο­σια­λι­στι­κή επα­νά­στα­ση είναι ανα­γκαία, για να απο­κλει­στούν οι δε­ξιές απο­κλί­σεις που επέ­τρε­πε η στρα­τη­γι­κή των στα­δί­ων. Για να μην έχου­με νέες Βάρ­κι­ζα και ΕΔΑ, όπως λένε.

Που­λιό­που­λος

Σή­με­ρα, πε­ρισ­σό­τε­ρο από ποτέ, ισχύ­ει ο πρό­λο­γος του Παντ. Που­λιό­που­λου στο βι­βλίο του «Δη­μο­κρα­τι­κή ή Σο­σια­λι­στι­κή Επα­νά­στα­ση στην Ελ­λά­δα»: «Στην ελ­λη­νι­κή Κο­μου­νι­στι­κή Νε­ο­λαία για τους αγώ­νες της, για το μαρ­ξι­στι­κό της δια­φω­τι­σμό που της έλ­λει­ψε στο κόμμα, αφιε­ρώ­νε­ται». Ο με­γά­λος διε­θνι­στής επα­να­στά­της δεν εν­νο­ού­σε τα ιδε­ο­λο­γι­κά μα­θή­μα­τα που προ­τεί­νει ως σχέ­διο κομ­μα­τι­κής ανα­συ­γκρό­τη­σης το κεί­με­νο των θέ­σε­ων για το 19ο Συ­νέ­δριο. Αντί­θε­τα εν­νο­ού­σε τη σύν­δε­ση της ζω­ντα­νής εμπει­ρί­ας με τις πα­ρα­κα­τα­θή­κες της Οκτω­βρια­νής Επα­νά­στα­σης.

Σή­με­ρα, η μάχη για την οποια­δή­πο­τε διεκ­δί­κη­ση πράγ­μα­τι θα μας φέρει αντι­μέ­τω­πους με το «όλο σύ­στη­μα». Η διεκ­δί­κη­ση μιας κυ­βέρ­νη­σης της Αρι­στε­ράς δεν θα είναι το τέλος, αλλά η αρχή μιας άλλης πε­ριό­δου όπου, μέσα από μάχες, θα προ­ε­τοι­μά­ζο­νται οι όροι για ερ­γα­τι­κή εξου­σία.

Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ τώρα πε­ρισ­σό­τε­ρο από ποτέ θα πρέ­πει να επι­μεί­νει στο προ­σκλη­τή­ριο για συ­μπα­ρά­τα­ξη της Αρι­στε­ράς. Ο προ­συ­νε­δρια­κός διά­λο­γος, έστω και με τε­θλα­σμέ­νο τρόπο, δεί­χνει τη ση­μα­σία που είχε η επι­μο­νή σε αυτή την απεύ­θυν­ση. Για όλους μας το κρι­τή­ριο είναι οι επι­λο­γές που σή­με­ρα θα στα­μα­τή­σουν την κοι­νω­νι­κή κα­τα­στρο­φή και ταυ­τό­χρο­να, εκ­παι­δεύ­ο­ντας στη μάχη, θα ανοί­ξουν το δρόμο για το σο­σια­λι­σμό.

*Η Μαρία Μπό­λα­ρη είναι βου­λευ­τής Ά Αθή­νας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ