Ο Κυριάκος Φίνας, στέλνει κάποιες πρώτες εντυπώσεις, εκτιμήσεις και πληροφορίες που συλλέχθηκαν από τη διαμονή του στη Μολδαβία, όπου έχει βρεθεί ως φωτορεπόρτερ.
Η Μολδαβία, μια πρώην σοβιετική δημοκρατία που συνορεύει στα δυτικά με την πολιτισμικά συνδεδεμένη Ρουμανία και στα ανατολικά με την Ουκρανία. Πολλοί Ουκρανοί έχουν μολδαβικές ρίζες και το αντίστροφο. Η γλωσσική σύνδεση είναι φανερή, καθώς παράλληλα με τα Μολδαβικά (Ρουμάνικα), η ρωσική γλώσσα χρησιμοποιείται σε απλές καθημερινές συναναστροφές, ιδίως για ηλικίες άνω των 30.
Η περιοχή Palanca στη Μολδαβία απέχει περίπου 60 χιλιόμετρα μακριά από την Οδησσό, αποτελεί το κύριο πέρασμα Ουκρανών προσφύγων σε μολδαβικό έδαφος. Γυναίκες, παιδιά, άνθρωποι με κινητικά προβλήματα, γηραιοί άνω των 60 -λόγω απαγόρευσης εξόδου ανδρών ηλικίας 18-60- περνάνε καθημερινά τα σύνορα με κατεύθυνση την Μολδαβία. Εκεί υπάρχουν μικρά μεταφορικά λεωφορεία για όσους περνούν τα σύνορα επί ποδός, που μετά τον τυπικό έλεγχο επίδειξης διαβατηρίων ή ταυτοτήτων τους μεταφέρουν σε διπλανή τοποθεσία. Μεγάλες σκηνές στημένες από το κράτος, ανθρωπιστικές οργανώσεις και εθελοντές παρέχουν δωρεάν ιατρική φροντίδα, είδη υγιεινής, φαγητό και νερό. Στη συνέχεια, μέσω λεωφορείων μεταφέρονται στην πρωτεύουσα, Κισινάου. Μετέπειτα ανάλογα την περίπτωση είναι πιθανό να μεταφερθούν σε άλλες περιοχές της Μολδαβίας ή και σε άλλες χώρες. Πάντως, υπάρχουν και πρόσφυγες που έχοντας ήδη περάσει τα σύνορα, γυρνούν στην Ουκρανία είτε για να δουν τους συγγενείς τους που έχουν μείνει πίσω, είτε γιατί εκεί είναι το σπίτι τους και δεν επιθυμούν μια μόνιμη εγκατάσταση στη Μολδαβία είτε σπανιότερα, για να πολεμήσουν. Αυτήν την κατεύθυνση παίρνουν και εθελοντές που θέλουν να παρέχουν βοήθεια στην Οδησσό ή στις γειτονικές ουκρανικές πόλεις.
Στη πρωτεύουσα Κισινάου, υπάρχουν οι μεγαλύτερες κρατικά επιχορηγούμενες δομές Ουκρανών προσφύγων. Εκεί διαμοιράζονται με βάση τη διαθεσιμότητα και υπάρχει διάκριση μεταξύ ρομά Ουκρανών που μεταφέρονται στο στάδιο Manejul de Atletica Usoara, δομή επίσης που φυλάσσεται από ένοπλες αστυνομικές δυνάμεις. Έπειτα από κάποιες παραβατικές ενέργειες, οι μολδαβικές αρχές μετακίνησαν όλο τον πληθυσμό ρομά προερχόμενο από την Ουκρανία, σε κλειστό αθλητικό κέντρο. Εκεί δεν υπάρχει χώρος για ιδιωτικότητα καθώς τα κρεβάτια στεγάζονται δίπλα δίπλα στο κέντρο του γηπέδου, ούτε υπάρχει δυνατότητα για την τήρηση υγειονομικών πρωτοκόλων. Πολυπληθέστερη δομή στη χώρα αποτελεί το μέχρι πρότινος εκθεσιακό κέντρο, Moldexpo. Δωμάτια χωρισμένα με παραβάν και κουρτίνες στεγάζουν μεγάλο αριθμό προσφύγων. Όπως σε κάθε δομή, υπάρχουν εθελοντές, μέλη ΜΚΟ αλλά και πολλοί ευαισθητοποιημένοι πολίτες που βοηθούν στη παροχή φαγητού, νερού, βασικών ειδών ρουχισμού και στη παροχή κάθε είδους πληροφοριών. Μεταξύ άλλων, κινηματογραφικοί χώροι, ορφανοτροφεία που είχαν κλείσει, σε κωμοπόλεις της Μολδαβίας και ιδιωτικές πρωτοβουλίες μεγάλων τουριστικών καταλυμάτων έχουν μετατραπεί σε κέντρα υποδοχής και στέγασης προσφύγων.
Η Μολδαβία, όπως και η Ελλάδα, αποτελεί «πέρασμα» προσφύγων με προορισμό χώρες της δυτικής Ευρώπης. Για πολλούς Ουκρανούς, κυρίως από την ανατολική Ουκρανία (Οδησσό, Νικολάγεφ, Μαριούπολη) αποτελεί την χώρα με εύκολη πρόσβαση και δυνατότητα προσαρμογής λόγω της γλωσσικής σύνδεσης. Η σύγκριση με τους πρόσφυγες από τη Μέση Ανατολή και Αφρική στην Ελλάδα, όσον αφορά τις συνθήκες διαβίωσης και υποδοχής τους, είναι αναπόφευκτη. Καινούριες δομές ανοίγουν συνεχώς, έτοιμες να υποδεχθούν περισσότερους ανθρώπους. Τα σύνορα και οι δομές και οι τόποι λατρείας είναι ανοιχτές για όλους τους πρόσφυγες. Η Ρουμανία, χώρα της ΕΕ, σύνορο με τη Μολδαβία, δέχεται με τους ίδιους όρους ουκρανούς πρόσφυγες. Φαγητό, νερό, ιατρική φροντίδα και στέγαση για κάθε πρόσφυγα αποτελεί την στρατηγική μιας χώρας που έχει υποδεχθεί το μεγαλύτερο ποσοστό προσφύγων αναλογικά με τον πληθυσμό της. «Προσφυγική κρίση» -με την έννοια που χρησιμοποιήθηκε στην Ελλάδα- δεν υπάρχει γιατί κάθε πρόσφυγας είναι καλοδεχούμενος. Κρατικός μηχανισμός, δηλαδή αστυνομία, συνοριοφυλακή, πυροσβεστική και νοσοκομειακό προσωπικό, διεθνείς ΜΚΟ και ντόπιοι ευαισθητοποιημένοι εθελοντές βρίσκονται σε ετοιμότητα για την παροχή βοήθειας σε ανθρώπους που «δραπετεύουν» από την εμπόλεμη ζώνη.
