Azadi! Ελευθερία!

Ο δίκαιος ξεσηκωμός των προσφύγων στη Μυτιλήνη (θα έπρεπε να) επαναφέρει στο επίκεντρο της συζήτησης, για την κατάσταση στα νησιά του Αιγαίου, τα μεγάλα θύματα της πολιτικής εγκλωβισμού τους στα πλαίσια της συμφωνίας Ελλάδας-ΕΕ-Τουρκίας.

Ο δημόσιος διάλογος είχε καθοριστεί από μια ύποπτη υπερευαισθησία απέναντι στις ανησυχίες (ή «ανησυχίες») των ντόπιων, την ίδια ώρα που αντιμετώπιζε τους ίδιους τους πρόσφυγες ως μπαλάκι και «πρόβλημα», αν όχι ως «απειλή». Η αρχική διαδήλωση των 2.000 προσφύγων και οι επακόλουθες κινητοποιήσεις στο λιμάνι ή στο δημοτικό θέατρο της Μυτιλήνης υπενθύμιζαν ότι η εξέγερση είναι η φωνή εκείνων που δεν εισακούγονται. Και η φωνή των προσφύγων, όταν διεκδίκησαν την ευκαιρία τους να εισακουστεί επιτέλους και αυτή, είπε ένα πράγμα: Azadi! Ελευθερία!

Αυτή η κραυγή αγωνίας αντιμετωπίστηκε με καταστολή. Διμοιρίες των ΜΑΤ επιχείρησαν να κόψουν το δρόμο στους διαδηλωτές, με ρίψεις χημικών και κρότου λάμψης μέχρι και μέσα στον καταυλισμό του Καρά Τεπέ, ενώ τη δεύτερη μέρα κινητοποιήσεων η αστυνομία διέλυσε άλλη μια ειρηνική συγκέντρωση μερικών εκατοντάδων προσφύγων στο λιμάνι. Η κυβέρνηση, αντί να ακούσει τις φωνές απελπισίας για τις άθλιες συνθήκες στη Μόρια και για τις διαδικασίες ασύλου, είχε ως πρώτη αντίδραση την αποστολή δύο επιπλέον διμοιριών ΜΑΤ.

Μετά τις δηλώσεις Μηταράκη, που επικαλούνταν την «ασφάλεια των πολιτών» και έκανε λόγο για «υποκινητές», ήρθε και η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου: «Είναι αυτονόητο ότι παραβατικές συμπεριφορές δεν συνάδουν με τη διαδικασία παροχής ασύλου. Επιπλέον οι ελληνικές αρχές ενισχύουν τα μέτρα φύλαξης και ερευνούν το ενδεχόμενο υποκίνησης τέτοιων αντιδράσεων».

Η ρητορική «νόμου και τάξης» και η αναζήτηση «υπόπτων» στις τάξεις των αλληλέγγυων έδειξαν τον πραγματικό τους στόχο από τις προσαγωγές που έγιναν. Σύμφωνα με την «Εφημερίδα των Συντακτών», προσήχθησαν στη διάρκεια των γεγονότων τέσσερις γιατροί που φρόντισαν ανθρώπους με αναπνευστικά προβλήματα, ένας δημοσιογράφος από ξένο δίκτυο κι ένας φωτορεπόρτερ επίσης από το εξωτερικό. Λίγες μέρες πριν, η κυβέρνηση είχε άλλωστε προχωρήσει στην ικανοποίηση μόνο ενός αιτήματος από την (ακραία   «συμπεριληπτική») λίστα που κατέθεσαν οι τοπικοί άρχοντες ως «αιτήματα των κατοίκων των νησιών»: τον αυστηρότερο έλεγχο των ΜΚΟ, που μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο πειθάρχησης των εργαζομένων και συνάδει με την τάση ποινικοποίησης της αλληλεγγύης.

Όσοι αναζητούν «υποκινητές» ή εκφράζουν «φόβο συγκρούσεων», ας μην ψάχνουν στις γραμμές των προσφύγων και των αλληλέγγυων. «Υποκινητής» του ξεσηκωμού των προσφύγων είναι η κυβερνητική αναλγησία και η αθλιότητα που έχει επιβάλει. «Υποκινητές», που είναι υπεύθυνοι για τη δημιουργία «κλίματος σύγκρουσης», είναι οι τοπάρχες που κρύβονται πίσω από το γενικό αίτημα της «αποσυμφόρησης», για να το στρέψουν συστηματικά σε ρατσιστική κατεύθυνση («θέλουμε πίσω τα νησιά μας!», με φύλαξη συνόρων, επιστροφές στην Τουρκία κ.ο.κ.), είναι κάτι «λεβέντες» που βάρεσαν ως συναγερμό τις καμπάνες της εκκλησίας, όταν μερικές εκατοντάδες πρόσφυγες πέρασαν από το χωριό της Μόριας, επιστρέφοντας στον καταυλισμό τους, είναι πολιτικά στελέχη που πρωτοστατούν σε «δράσεις» όπως η κατάληψη της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου με όρους εμφανώς «απάντησης» στην κινητοποίηση των προσφύγων κ.ο.κ.

Η Αριστερά, τα συνδικάτα, οι δυνάμεις της αλληλεγγύης οφείλουν να στηρίξουν τις διεκδικήσεις των προσφύγων, να βρεθούν στο πλευρό τους και να καλέσουν σε κοινό αγώνα όσους ντόπιους ενδιαφέρονται ειλικρινά για τη μεταφορά των ταλαιπωρημένων αυτών ανθρώπων σε ανθρώπινες εγκαταστάσεις και συνθήκες. Όπως φωνάζουν και οι ίδιοι οι πρόσφυγες, «Lesvos people – Join us, join us!» (Λαέ της Λέσβου – Ενώσου μαζί μας!).

Στην ηπειρωτική Ελλάδα, έχουμε να φωνάξουμε ξανά «σπάστε το ρατσιστικό σύμφωνο Ελλάδας-ΕΕ-Τουρκίας». Και απέναντι στους σχεδιασμούς για ενίσχυση της «φύλαξης των συνόρων» (ακόμα και με πλωτά φράγματα!) που θα φέρει νέους θανάτους και που ενισχύει το κλίμα ότι αυτοί οι κυνηγημένοι άνθρωποι αποτελούν κάποιου είδους «απειλή», πρέπει να ξαναπούμε «καλοδεχούμενοι οι πρόσφυγες!». Με επόμενο μεγάλο σταθμό την 21 Μάρτη, μέρα διεθνών κινητοποιήσεων ενάντια στο ρατσισμό. 

Τις ίδιες περίπου μέρες με τα πρόσφατα γεγονότα, δικαζόταν σε δεύτερο βαθμό η υπόθεση των 32 ανθρώπων, κυρίως αφγανικής καταγωγής, που καταδικάστηκαν τον Απρίλη του 2018 για επικίνδυνη σωματική βλάβη σε βάρος αστυνομικών, όταν τον Ιούλη του 2017 είχαν δεχτεί οι ίδιοι μια βάρβαρη επίθεση δυνάμεων της ΕΛΑΣ. Ειρωνεία της τύχης είναι ότι η υπόθεση επανήλθε αυτές τις μέρες στην επικαιρότητα, θυμίζοντας ότι ήταν Ιούλης του 2017, όταν οι πρόσφυγες διαδήλωναν για τις άθλιες συνθήκες στη Μόρια κι αντιμετώπιζαν καταστολή. Δηλαδή επί διακυβέρνησης του ίδιου ΣΥΡΙΖΑ που σήμερα κατηγορεί την κυβέρνηση ως «μόνη υπεύθυνη»…