Το δημοψήφισμα στην Καταλονία και η Αριστερά

Σύμ­φω­να με τα απο­τε­λέ­σμα­τα, το 80,76% των ψη­φι­σά­ντων ψή­φι­σε υπέρ του να γίνει η Κα­τα­λο­νία ανε­ξάρ­τη­το κρά­τος, ενώ ένα 10,09% ψή­φι­σε να γίνει κρά­τος αλλά όχι ανε­ξάρ­τη­το από το ισπα­νι­κό. Από τους ψη­φί­σα­ντες μόνο ένα 4,54% ψή­φι­σε κατά της αυ­το­νό­μι­σης της Κα­τα­λο­νί­ας.

Ο πρό­ε­δρος της Κα­τα­λο­νί­ας και αρ­χη­γός του κα­τα­λα­νι­κού εθνι­κι­στι­κού κόμ­μα­τος CIU, Artur Mas, δή­λω­σε ευ­χα­ρι­στη­μέ­νος πως το δη­μο­ψή­φι­σμα είχε από­λυ­τη επι­τυ­χία και πως η Κα­τα­λο­νία απέ­δει­ξε πως μπο­ρεί μόνη της.

Ωστό­σο, το δη­μο­ψή­φι­σμα αυτό δεν πρό­κει­ται στην ουσία να κα­θο­ρί­σει το μέλ­λον της Κα­τα­λο­νί­ας, αφού το Συ­νταγ­μα­τι­κό Δι­κα­στή­ριο της Ισπα­νί­ας το είχε κρί­νει αντι­συ­νταγ­μα­τι­κό προ­τού πραγ­μα­το­ποι­η­θεί. Πα­ρό­λα αυτά το δη­μο­ψή­φι­σμα πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε με συμ­βο­λι­κό χα­ρα­κτή­ρα και ως ένα δυ­να­τό χαρτί στις δια­πραγ­μα­τεύ­σεις με τη Μα­δρί­τη και τον Mariano Rajoy.

Πάνω στο ζή­τη­μα αυτό η Ισπα­νι­κή και Κα­τα­λα­νι­κή Αρι­στε­ρά φαί­νε­ται να έχει προ­βλη­μα­τι­στεί αρ­κε­τά, αφού κα­λεί­ται να το­πο­θε­τη­θεί στο αν υπο­στη­ρί­ζει την αυ­το­νό­μι­ση και για ποιο λόγο, δια­χω­ρί­ζο­ντας τις προ­θέ­σεις της από οποια­δή­πο­τε εθνι­κι­στι­κή λο­γι­κή. Και φυ­σι­κά κάτι τέ­τοιο έχει φέρει πολ­λές δια­φο­ρε­τι­κές θέ­σεις από τις δια­φο­ρε­τι­κές αρι­στε­ρές δυ­νά­μεις.

Η «Ενω­μέ­νη Αρι­στε­ρά» (Izquierda Unida – IU), το τρίτο κόμμα στο Ισπα­νι­κό Κοι­νο­βού­λιο, ενώ δεν υπο­στη­ρί­ζει την αυ­το­νό­μι­ση της Κα­τα­λο­νί­ας, συμ­φω­νεί στο να δοθεί στους Κα­τα­λα­νούς το δι­καί­ω­μα να απο­φα­σί­σουν, με ένα επί­ση­μο δη­μο­ψή­φι­σμα. Το «Podemos» –και­νού­ριο αρι­στε­ρό πο­λι­τι­κό εγ­χεί­ρη­μα που έρ­χε­ται στα δη­μο­ψη­φί­σμα­τα αμέ­σως μετά την IU- επί­σης υπο­στη­ρί­ζει το δι­καί­ω­μα των Κα­τα­λα­νών να απο­φα­σί­σουν, χωρίς όμως να παίρ­νει ξε­κά­θα­ρη θέση, ενώ ο Pablo Iglesias, ο ηγέ­της του εγ­χει­ρή­μα­τος αυτού έχει κατά και­ρούς κα­λέ­σει τους Κα­τα­λα­νούς σε «κοινό βά­δι­σμα».

Εντός Κα­τα­λο­νί­ας, όλες οι αρι­στε­ρές δυ­νά­μεις υπο­στη­ρί­ζουν την ανε­ξαρ­τη­σία, η κα­θε­μία με ελα­φρώς δια­φο­ρο­ποι­η­μέ­νη αι­τιο­λό­γη­ση, πράγ­μα που προ­κύ­πτει σαφώς από τις δια­φο­ρε­τι­κές ιδε­ο­λο­γι­κές κα­τα­βο­λές του κάθε χώρου.

Η «Δη­μο­κρα­τι­κή Κα­τα­λα­νι­κή Αρι­στε­ρά» (Esquerra Republicana Catalana – ERC) υπο­στη­ρί­ζει πως «στις 9 Νο­εμ­βρί­ου θα πρέ­πει να υπάρ­χει με­γά­λη κι­νη­το­ποί­η­ση στους δρό­μους της Κα­τα­λο­νί­ας, βα­σι­σμέ­νη στην ανυ­πα­κοή. Δεν είναι ρωγμή, αλλά μια προ­σπά­θεια να ανοί­ξει μια συ­νταγ­μα­τι­κή δια­δι­κα­σία, η οποία θα επω­φε­λή­σει με­γά­λο μέρος της ισπα­νι­κής αρι­στε­ράς, απει­λώ­ντας το ση­με­ρι­νό με­τα-φραν­κι­κό κρά­τος.»

Η «Υπο­ψη­φιό­τη­τα της Λαϊ­κής Συμ­μα­χί­ας» (Candidatura d'Unitat Popular – CUP), μια συμ­μα­χία που συ­σπει­ρώ­νε­ται γύρω από την Αυ­το­νο­μί­στι­κη Αρι­στε­ρά (Esquerra Independentista), υπο­στη­ρί­ζει την ανε­ξαρ­τη­σία της Κα­τα­λο­νί­ας «για να αλ­λά­ξει συ­νο­λι­κά η κα­τά­στα­ση στην Κα­τα­λο­νία, η οποία βιώ­νει την κρίση του νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού», την οποία όμως όπως προ­σθέ­τει «βιώ­νουν και τα υπό­λοι­πα κομ­μά­τια του λαού του ισπα­νι­κού κρά­τους, στα οποία επί­σης αξί­ζει μια συ­νταγ­μα­τι­κή δια­δι­κα­σία με κάθε πι­θα­νό συ­νταγ­μα­τι­κό σε­νά­ριο, κα­τα­λα­βαί­νο­ντας πως η ανε­ξαρ­τη­σία είναι ένας μη­χα­νι­σμός για τους Κα­τα­λα­νούς».

Τέλος, η Αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή Αρι­στε­ρά (Izquierda Anticapitalista – IA), η οποία συμ­με­τέ­χει στο Podemos, το­πο­θε­τεί­ται λέ­γο­ντας πως «η ιστο­ρία με­τα­ξύ Κα­τα­λο­νί­ας και Ισπα­νί­ας είναι η ιστο­ρία της απο­τυ­χί­ας στο να δη­μιουρ­γη­θεί ένα ισπα­νι­κό κρά­τος που να σέ­βε­ται τη δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τα στο εσω­τε­ρι­κό των συ­νό­ρων του. Δεν πρό­κει­ται για ένα ομο­σπον­δια­κό κρά­τος, αλλά για μια «ομο­σπον­δια­κή συμ­φω­νία», καθώς ένα ομο­σπον­δια­κό σύ­στη­μα οφεί­λει να εφαρ­μό­ζε­ται με­τα­ξύ ίσων και για να γίνει αυτό πρέ­πει πρώτα να αυ­το­νο­μη­θεί η Κα­τα­λο­νία.» Συ­μπλη­ρώ­νουν επί­σης πως το ζή­τη­μα αυτό «δεν είναι ζή­τη­μα νο­μι­μό­τη­τας, αλλά πο­λι­τι­κής βού­λη­σης του Rajoy, ο οποί­ος το χρη­σι­μο­ποιεί για να διορ­θώ­σει τη ζημιά που έχει υπο­στεί το κόμμα του» και πως «η πρό­κλη­ση τώρα είναι να βρε­θεί ο συγ­χρο­νι­σμός με­τα­ξύ της άσκη­σης του δι­καιώ­μα­τος της από­φα­σης στην Κα­τα­λο­νία, αλλά και στο υπό­λοι­πο κρά­τος και γι’ αυτό το Podemos, το οποίο έχει τε­ρά­στια κοι­νω­νι­κή ευ­θύ­νη αυτή τη στιγ­μή πρέ­πει να μην απο­φύ­γει να απα­ντή­σει σε ένα τόσο ση­μα­ντι­κό ζή­τη­μα».