Αυτός είναι ο τίτλος της νέας ποιητικής συλλογής του ψυχιάτρου και ψυχαναλυτή Θανάση Χατζόπουλου από τις εκδόσεις Κίχλη (Αθήνα 2016), ενώ το εξώφυλλο είναι έργο του Χρήστου Μποκόρου. Όπως γράφει στα αυτιά του εξωφύλλου, τα ποιήματά του στεγάζονται σε δεκατρία βιβλία και σε άλλα δύο η ποιητική του.
Στο εν λόγω βιβλίο στεγάζονται είκοσι εννέα ποιήματα, ενώ η αφορμή και η αιτία για να γραφτούν βρίσκεται στην αφιέρωση του βιβλίου «στη Βίκυ», όπως ο ίδιος λέει σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Η Καθημερινή (9-10-2016). Είναι ένα βιβλίο αφιερωμένο κυριολεκτικά στον έρωτα και στην αγάπη.
Προφανώς, ο ποιητής, με τον τίτλο που έχει δώσει στη συλλογή του προσδίδει μια μεταφορική έννοια. Ως γνωστόν, επειδή το φιλί της ζωής είναι μια τεχνική που εφαρμόζεται σε περιπτώσεις απώλειας των αισθήσεων προκειμένου αυτές να ανακτηθούν, έτσι ο έρωτας και η αγάπη απαιτούν μια ανάλογη τέχνη και τεχνική για να επιβιώσουν. Και επειδή ο έρωτας διασχίζει τη σκέψη όλων μας, γι’ αυτό είναι η κινητήρια δύναμη στον άνθρωπο για να μείνει ζωντανός, να ζήσει, να δημιουργήσει και να αισθανθεί με όλες του τις αισθήσεις.
«Διασχίζεις τη σκέψη μου
Και χωρίζεις το πριν
Απ’ το μετά των γεγονότων
Διαπλέεις τους λογισμούς μου
Με καλοτάξιδους καιρούς και με μπουρίνια
[…] Κι εκεί όπου πριν δεν στάθηκε άλλος κανείς
Να συντροφέψει της θλίψης μου
Τις κακουχίες, τα μέχρι τώρα απαθή…».
Κάθε ποίημα προβάλλει και διαφορετικές όψεις του έρωτα: «από την ερωτική επιθυμία και τον σαρκικό πόθο έως την κατορθωμένη αγάπη και τη συντροφική συμβίωση». Αυτήν την ερωτική επιθυμία και τον σαρκικό πόθο εκφράζει το παρακάτω ποίημα:
«Το άνοιγμα στα πόδια σου
Ίδιο μηνίσκιος της σελήνης
Φωτίζει λίγο
Μες στο πανσέληνο σκοτάδι
[…] Φωτίζει λίγο
Από έναν ήλιο απέναντι κρυμμένο
Από τη νύχτα σου
Από έναν ήλιο φως πολύ».
Όμως, ο σαρκικός πόθος και η σωματική διείσδυση δεν σηματοδοτούν τίποτε από μόνα τους και είναι επιφανειακά επειδή εξαφανίζονται μετά την ικανοποίησή τους, αν δεν ολοκληρώνονται και δεν αλληλοπλέκονται από την κατορθωμένη αγάπη και τη συντροφική συμβίωση, δηλαδή από την ψυχολογική διείσδυση (Osho), που είναι πολύ πιο βαθύτερη, πολύ πιο σημαντική, πολύ πιο όμορφη και πολύ πιο ανθρώπινη.
«Κυριακή απόγευμα ξυπνάς αργά
Από ύπνο πιο βαθύ από λήθαργο
Το χέρι σου μες στην αριστερά μου
Μουδιασμένο
Από μακριά ήχοι της πόλης
Κατακαθίζει το σκοτάδι χαμηλά
Τον τόνο δίνοντας
Κι εμείς αργά μαζί του λάμνουμε
Μας περιμένει η κοινή ζωή
Ζωή δική μας με τους άλλους
Ζωή στη γη νυχθημερόν
Που προελαύνει και περιστρέφεται μαζί της
Μετέωρη μέσα στα χάη».
Είναι, όμως, δυνατό να είμαστε για πάντα μαζί με το ίδιο πρόσωπο; «Εξαρτάται από τις επενδύσεις και τη σχέση, από τη ζωντάνια της σχέσης, από το άγνωστο μέσα στο γνωστό που μπορεί να κουβαλήσει μια σχέση έπειτα από χρόνια», λέει ο Χατζόπουλος στην προαναφερθείσα συνέντευξή του. Για να συμπληρώσει: «Οι σχέσεις συχνά διαλύονται όταν ο άλλος έχει γίνει πολύ ο εαυτός μας και υπό αυτή την έννοια δεν κινεί την επιθυμία να τον γνωρίσουμε περισσότερο. Νομίζουμε πως τον ξέρουμε. Αυτό, όμως, δηλώνει και μια φαντασίωση ότι γνωρίζει κανείς τον εαυτό του. Αλλά τόσο ο εαυτός όσο και ο άλλος μπορεί να εμφανίσουν αίφνης όψεις εντελώς άγνωστες. Όταν αυτές αναδυθούν αιφνίδια, απροειδοποίητα, μπορεί να υπάρξει ένας χωρισμός… ή ένας νέος έρωτας. Μια άλλη όψη του χωρισμού βέβαια είναι όταν ο άλλος έχει γίνει πολύ ξένος, αλλότριος».
«…Πίσω από των ματιών σου τις σκιές, οι ρυτίδες
Κι ανεπαίσθητες σιωπές ιστοριών
Που έζησαν άλλοτε στο πρόσωπό σου
Ακούγεται ακόμα ένας απόηχος
Ξερνούν το αίνιγμα της πέτρας
Μέχρι το ελάχιστο ίχνος χρόνου
Που αφήνουν πίσω τους
Ίχνος μεταπλασμένο στις εκφράσεις
Ενός προσώπου που έζησε
Ενός προσώπου που ζει
Μέσα σου…».
Βέβαια, όπως πάλι επισημαίνει ο Θ. Χατζόπουλος, ο έρωτας δεν περιορίζεται μόνον στην ερωτική σχέση, ούτε και μόνο στη σχέση με τον άλλον, ενώ ταυτόχρονα υπενθυμίζει ότι «ο έρωτας είναι αγάπη και επιθυμία». Θα συμπλήρωνα, εδώ ότι είναι αγάπη και επιθυμία για την ίδια τη ζωή ως αντίδοτο στον φόβο του θανάτου. Είναι η ίδια η ζωή. Ειδάλλως είσαι πέτρα, όπως έλεγε ο αείμνηστος Κριαράς.
Με μια γενική έννοια, ο Έρωτας είναι για καθετί. Πάθος για τη ζωή, για ένα έργο τέχνης, για τον πνευματικό έρωτα που λέγεται γνώση, για ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα, για τη συνεχή ανακάλυψη του εαυτού μας, αλλά και της ανθρωπιάς. Έρωτας για τον τρόπο που ζούμε, για τις αποφάσεις και τους στόχους μας, για τις επιτυχίες και τις αποτυχίες μας, για τα θετικά και τα αρνητικά μας, για τις χαρές και τις λύπες μας, για όσα δεν υποχωρήσαμε και δεν συμβιβαστήκαμε. Έρωτας για τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες της ζωής, τις δυσκολίες της σχέσης, τις διεργασίες της μοναξιάς, την ευτυχία της μοναχικότητας, τις επιλογές φίλων που μας προάγουν και μας στηρίζουν, για την καλλιέργεια των αξιών της ζωής που προσδίδουν το ανθρώπινο στοιχείο στον άνθρωπο.
Με λίγα λόγια, ο Έρωτας είναι στάση ζωής. Είναι ολότητα. Γι’ αυτό σε θέλει ολόκληρο ή καθόλου. Και μόνο τότε ο έρωτας για τον άλλον γίνεται η αφορμή για να συμπορευτούμε και να γίνουμε καλύτεροι.
Η ποιητική συλλογή του Χατζόπουλου, επειδή είναι ένας ύμνος στην αγάπη και στον έρωτα, αξίζει να διαβαστεί, αλλά και να συζητηθεί.
