Γαλλία: Ο ξεσηκωμός συνεχίζεται

Παρεμβαίνουμε εκ μέρους της συνδικαλιστικής Ένωσης Solidaires (Αλληλέγγυοι), μια από τις συνδικαλιστικές συνομοσπονδίες στη Γαλλία. Τα συνδικάτα των Solidaires είναι οργανωμένα τόσο στο επίπεδο των εθνικών επαγγελματικών ομοσπονδιών, όσο και στο επίπεδο των τοπικών διεπαγγελματικών ενώσεων. Αυτό το διπλό ρίζωμα, επαγγελματικό και διεπαγγελματικό, είναι σημαντικό για το συνδικαλισμό που υπερασπιζόμαστε: ένα συνδικαλισμό που θέλει να υπερασπιστεί με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τις σύγχρονες διεκδικήσεις, από τη μια και από την άλλη, να δημιουργήσει τις συνθήκες ρήξης με το καπιταλιστικό σύστημα, για ένα βαθύ κοινωνικό μετασχηματισμό. Διευκρινίζουμε, επειδή βρισκόμαστε σε ένα φεστιβάλ νέων, ότι στη συνδικαλιστική Ένωση Solidaires, υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση φοιτητών -τριών και συνδικαλιστική οργάνωση μαθητών -τριών.

Ο νόμος για την Εργασία, που η γαλλική κυβέρνηση θέλει να βάλει σε εφαρμογή θα σήμαινε μια πολύ σημαντική κοινωνική υποχώρηση.

Σήμερα, στη Γαλλία, τα κοινωνικά δικαιώματα των μισθωτών είναι οργανωμένα ως εξής: υπάρχει ο Κώδικας Εργασίας που αφορά όλους τους εργαζόμενους. Ακολούθως, υπάρχουν οι συλλογικές συμβάσεις των επαγγελματικών τομέων, οι οποίες δεν μπορούν να είναι κατώτερες του Κώδικα Εργασίας και τέλος, υπάρχουν επιχειρησιακές συμφωνίες, που κι αυτές δεν μπορούν να είναι χειρότερες από τις συλλογικές συμβάσεις.

Το νομοσχέδιο για την Εργασία προβλέπει κατάργηση αυτού του συστήματος. Δηλαδή, μια επιχειρησιακή συμφωνία θα επιτρέπεται να είναι πιο δυσμενής για τους μισθωτούς από τον Κώδικα Εργασίας κι έτσι, ο Κώδικας Εργασίας δεν θα αποτελεί πλέον ένα μίνιμουμ εφαρμοζόμενων εργασιακών όρων  για όλες και όλους.

Δεδομένων των άνισων συνδικαλιστικών Ενώσεων, που συχνά είναι πολύ αδύναμες σε μικρές επιχειρήσεις, το νομοσχέδιο αυτό σημαίνει ότι ανοίγει την πόρτα σε μια γενικευμένη επιδείνωση των συνθηκών δουλειάς και των αποδοχών των εργαζομένων.

Σε αυτά προστίθενται κι άλλοι όροι υποβιβασμού των όρων εργασίας, που σημαίνει αύξηση του χρόνου δουλειάς, ελαστικές σχέσεις και επισφάλεια, διευκόλυνση των αφεντικών για απολύσεις κλπ.

Το κοινωνικό κίνημα ξεκίνησε στις 9 Μάρτη από μια αναφορά στο ίντερνετ και καλέσματα διαμέσου των κοινωνικών δικτύων.

Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των νέων, φοιτητών και μαθητών, υποστήριξαν αμέσως αυτήν την κινητοποίηση και πήραν την πρωτοβουλία να καλέσουν σε μια μέρα διαμαρτυρίας. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις διαφόρων επιπέδων συνδέθηκαν.

Το κίνημα συνέχισε άμεσα με δυο βασικές μορφές: καταλήψεις πανεπιστημίων και σχολείων από τη μία, απεργίες και διαδηλώσεις από την άλλη. Οι καταλήψεις με πρωτοβουλία των κινημάτων της νεολαίας, οι απεργίες και οι διαδηλώσεις με πρωτοβουλία των συνδικαλιστικών οργανώσεων, αλλά το κάλεσμα ήταν κοινό από όλους σε όλες τις δράσεις.

Η κυβέρνηση προσπάθησε να διασπάσει το κίνημα. Ταχύτατα δημοσιοποίησε ένα δεύτερο σχέδιο νόμου, πιο λίγο χειρότερο (και όχι λίγο καλύτερο) από το αρχικό, κάτι που επέτρεψε ειδικότερα στη CFDT (ΣτΜ. συνομοσπονδία εργατών σοσιαλδημοκρατικής κατεύθυνσης, χειρότερη κι από τη ΓΣΕΕ!)να αποτραβηχτεί από τη διασυνδικαλιστική συνεννόηση. Έκτοτε, η CFDT υποστηρίζει το κυβερνητικό νομοσχέδιο, παρόλο που στην ουσία τίποτα δεν έχει αλλάξει, αφού οι πιο σοβαρές επιθέσεις παραμένουν. Η κοινή στάση όλων των υπόλοιπων συνδικαλιστικών συνομοσπονδιών διατηρήθηκε και διατηρείται ακόμα, με τη CGT (δυνάμεις του ΚΚ), FO, Solidaires (ανεξάρτητος και αντισυστημικός συνδικαλισμός), FSU (εκπαιδευτικοί). Η κυβέρνηση επιχείρησε να διαιρέσει τις οργανώσεις νέων, παραχωρώντας κάποια εξειδικευμένα μέτρα για τη νεολαία. Αυτό δεν πέτυχε. Οι φοιτητικές οργανώσεις (UNEF, Solidairesφοιτητών-τριών, εθνικός φοιτητικός συντονισμός) και οι μαθητικές (UNL, FIDL), ενημερώθηκαν για αυτές τις αποφάσεις, αλλά διαπίστωσαν ότι δεν ανταποκρίνονταν καθόλου στη βασική διεκδίκηση της κατάργησης του νομοσχέδιου για την Εργασία.

Άλλο χαρακτηριστικό της κυβερνητικής πολιτικής: οι προβοκάτσιες, η καταστολή και η αστυνομική βία κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων. Η αλήθεια είναι ότι αυτό εγγράφεται στο πλαίσιο του «καθεστώτος έκτακτης ανάγκης» που είναι σε ισχύ στη Γαλλία από τα τέλη Νοεμβρίου. Εννιακόσιοι (900) από τους εννιακόσιους έξι (906) βουλευτές δεν έκριναν χρήσιμο να ψηφίσουν κατά αυτού του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης που δίνει αυξημένη δικαιοδοσία στην αστυνομία και εγκαθιστά στους κόλπους της ένα αίσθημα ατιμωρησίας.

Το κυβερνητικό αδιέξοδοεκφράζεται συμπεριλαμβάνοντας την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Η κυβέρνηση κατέφυγε σε μια ιδιαίτερη διαδικασία που προβλέπεται στο Σύνταγμα, με την οποία έχει το δικαίωμα, για μια και μοναδική φορά μιας κοινοβουλευτικής περιόδου, να διακόψει τη συζήτηση στο Κοινοβούλιογύρω από ένα νομοσχέδιο, να μη ζητήσει την ψήφο των βουλευτών για το νομοσχέδιο καθαυτό, το οποίο θεωρείται δεκτό, εκτός κι αν μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία αποφασίσει να ρίξει την κυβέρνηση (ΣτΜ. σαν την ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική εκδοχή). Η κυβέρνηση δεν έπεσε,με τη μειοψηφία των σοσιαλδημοκρατών βουλευτών που εμφανίζονταν αντίθετοι στο σχέδιο νόμου να αρνούνται να δηλώσουν δυσπιστία στην κυβέρνηση.

Το κοινωνικό κίνημα που ξεδιπλώνεται στη Γαλλία διαρκεί ήδη λίγο περισσότερο από δυο μήνες. Το ρυθμό έδωσαν αρκετές μέρες απεργιών και διαδηλώσεων. Αλλά η διασυνδικαλιστικήεπιτροπή δεν καλεί σε μια γενίκευση του κινήματος, σε μια απεργία διαρκείας μέχρι την απόσυρση του νομοσχεδίου. Αυτό είναι που στηρίζει μια συνδικαλιστική οργάνωση όπως η Ένωση Solidaires, αλλά είναι μειοψηφική στο κέντρο της διασυνδικαλιστικής επιτροπής. Συνδικαλιστές αγωνιστέςπήραν την πρωτοβουλία το Μάρτιο να κάνουν ένα κάλεσμα, επιχειρηματολογώντας για την ανάγκη να δημιουργηθεί μια γενική απεργία, δεσμευόμενοι να θέσουν αυτήν τη συζήτηση στις δικές τους συνδικαλιστικές δομές, εξηγώντας ότι για να νικήσουμε πρέπει να μπλοκάρουμε την οικονομία. Το κάλεσμα της συλλογικότητας «Μπλοκάρουμε τα πάντα!» συγκέντρωσε περίπου 1.500 υπογραφές συνδικαλιστών (Solidaires,CGT,FSU, CNT-SO, CNT, LAB, FO, ακόμα και από τη CFDT) και περισσότερες από 100 συνδικαλιστικές δομές (ομοσπονδίες, τοπικά συνδικάτα, διεπαγγελματικές ενώσεις).

Η διασυνδικαλιστική επιτροπή κάλεσε σε 2 μέρες απεργίας και διαμαρτυρίας, στις 17 και 19 Μαΐου. Αυτό το κάλεσμα σε δυο διαφορετικές ημερομηνίες ήταν λίγο παράξενο: δύσκολο να οργανώσεις μια απεργία την Τρίτη, να δουλεύεις την Τετάρτη και μετά, να οργανώσεις μια νέα απεργία την Πέμπτη. Αλλά αυτό το πρόβλημα στο μεγαλύτερο μέρος του ξεπεράστηκε επειδή πολλές ομοσπονδίες από τις CGT, Solidaires,ακόμα και από την FOκάλεσαν σε απεργίες που να ανανεώνονται/διαρκείας, από αυτήν την εβδομάδα και μετά: οι σιδηροδρομικοί, οι φορτηγατζήδες, οι λιμενεργάτες, οι εργαζόμενοι στα διυλιστήρια κλπ.

Υπάρχει λοιπόν ένα στοίχημα πολύ σοβαρό: αν κάποιος επαγγελματικός κλάδος καταφέρει να ξεκινήσει μια ανανεούμενη απεργία σε εθνικό επίπεδο, είναι πολύ πιθανό αυτό να δώσει αυτοπεποίθηση σε ένα πιο γενικευμένο κίνημα.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτήν την περίοδο που υπάρχει ένα ισχυρό κοινωνικό κίνημα, όπως κάθε παρόμοια περίοδο, η άκρα δεξιά και κυρίως το Εθνικό Μέτωπο είναι εντελώς εκτός μάχης. Αυτό δεν σημαίνει ότι σε περίπτωση εκλογών η εκλογική του βάση θα εξαφανιζόταν, αλλά μας υπενθυμίζει ότι ένας από τους καλύτερους τρόπους να αδυνατίσει η άκρα δεξιά είναι να βγει στους δρόμους ένα δυνατό κοινωνικό κίνημα, ώστε να μην ασχολούμαστε με δημοσκοπήσεις για τις επόμενες εκλογές!

Μια από τις καινοτομίες αυτού του κινήματος είναι η εμφάνιση της «Nuitdebout» («Όρθιοι τη νύχτα»).

Τρία στοιχεία πιστεύουμε ότι πρέπει να συγκρατήσουμεσε αυτήν τη συζήτηση. Κατ’ αρχήν, αυτές οι συγκεντρώσεις δεν είναι συγκρίσιμες μα το κίνημα των Indignados στην Ισπανία, μαζεύουν πολύ λιγότερο κόσμο. Επίσης, πρέπει να επισημάνουμε την ύπαρξη δυναμικής της «Nuitdebout» σε πολλές σημαντικές πόλεις σε ολόκληρη την χώρα και όχι μόνο στην Πλατεία Δημοκρατίας στο Παρίσι. Τέλος, αυτό το κίνημα δείχνει ότι υπάρχει μια πραγματική ανάγκη για συζήτηση για τη δημοκρατία, αμφισβήτηση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και των θεσμών της αστικής δημοκρατίας.

Αλλά όλο αυτό παραμένει ανομοιόμορφο: ένα μέρος όσων συμμετέχουν στις«Nuitdebout» αρνείται αυτό που εννοούν με τον όρο πολιτικοποίηση, δηλαδή έναν κοινωνικό και πολιτικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Αντίστροφα, για άλλους, αυτό  είναι στην καρδιά του προβλήματος και στο Παρίσι, για παράδειγμα, υπάρχει μια επιτροπή για Γενική Απεργία που εργάζεται με συνδικαλιστές και με την Ένωση Solidaires. Σε άλλες πόλεις, πολύ συχνά είναι οι συνδικαλιστές (κυρίως από Solidaires ή CGT), που στηρίζουν τις «Nuitdebout».