Η ριζοσπαστική-αντικαπιταλιστική Αριστερά μπροστά στην πρόκληση των εκλογών

Όμως οι σχέσεις αυτές δεν μετασχηματίζονται αυτόματα σε εκλογικές δυνατότητες. Αυτό προϋπέθετε και προϋποθέτει σημαντικές πολιτικές πρωτοβουλίες. 

Από την αρχή των σχετικών διεργασιών υποστηρίξαμε ότι θα ήταν απαραίτητη μια ενωτική πρωτοβουλία (στο φάσμα από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ ως την ΛΑΕ) που θα μπορούσε να συγκροτήσει τον «κορμό» μιας εκλογικής παρέμβασης. Θεωρούσαμε και θεωρούμε αυτήν την ενωτική συγκρότηση εκλογικής/πολιτικής συμμαχίας ως αναντικατάστατη προϋπόθεση για να αντιμετωπιστούν τα «διλλήματα» που θα θέσουν οι εκλογές για να αντιμετωπιστεί η πίεση της «χρήσιμης ψήφου», αλλά και για να μπορέσει να κάνει κανείς «τακτικές» απέναντι σε πιο μαζικά αριστερά ρεύματα όπως κυρίως το ΚΚΕ αλλά και το ΜΕΡΑ25.

Σήμερα είναι φανερό ότι αυτές οι διεργασίες δεν έφτασαν σε επιτυχία. Ο κατακερματισμός θα γίνει μεγαλύτερος και ο κίνδυνος ενός κακού εκλογικού αποτελέσματος μπορεί να αποδειχθεί παράγοντας αποσυσπείρωσης στην επόμενη κρίσιμη περίοδο. 

Τα συμπεράσματα από αυτή τη διεργασία θα πρέπει να συζητηθούν σοβαρά, χωρίς όμως πρόθεση πολεμικής και με την προσοχή στραμμένη στα πολιτικά καθήκοντα της επόμενης ημέρας που, σε όλα τα προβλεπόμενα κυβερνητικά σενάρια, θα είναι αποφασιστικής σημασίας για τον κόσμο μας. 

ΛΑΕ και ΜΕΡΑ25

Η ΛΑΕ, με απόφαση της Συνδιάσκεψής της, πήρε μέρος στις διεργασίες για την ενωτική συγκρότηση της ριζοσπαστικής-αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, συμπληρώνοντας με την πρόταση «απεύθυνσης» στο ΚΚΕ και στο ΜΕΡΑ25, για μια ευρύτερη ενότητα απέναντι στο καταθλιπτικό δίλημμα «Μητσοτάκης ή Τσίπρας;». Όπως είναι φανερό, αυτή η κατεύθυνση δεν είναι η ίδια με μια α λα καρτ εκλογική και πολιτική συνεργασία μεταξύ ΛΑΕ και ΜΕΡΑ25, όπως τελικά αποφάσισε το Πολιτικό Συμβούλιο της ΛΑΕ στις 24/2 και ενώ είχε προηγηθεί η ανοιχτή συνεδρίαση της ΚΕ του ΜΕΡΑ25 όπου ανακοινώθηκε η «Συμμαχία για τη Ρήξη». 

Είναι αλήθεια ότι το ΜΕΡΑ25 έχει στο τελευταίο διάστημα ριζοσπαστικοποιήσει τις θέσεις του, τουλάχιστον σε ορισμένα ζητήματα (ενέργεια, εξορύξεις, δικαιώματα κλπ). Είναι αλήθεια ότι, μετά το συνέδριό του, πήρε κάποια μέτρα οργανωτικής συγκρότησης σε διαφορά με τα προηγούμενα ακραία «αρχηγοκεντρικά» χαρακτηριστικά του. Είναι αλήθεια ότι έχουν αυξηθεί οι συνεργασίες με τον κόσμο της ριζοσπαστικής Αριστεράς στο δρόμο και στο κίνημα. 

Όμως παραμένουν σημαντικές «εκκρεμότητες». Ο Γ. Βαρουφάκης κάλεσε πρόσφατα από την Κούβα για ένα «σύγχρονο κίνημα αδεσμεύτων», κάλεσμα που απευθύνεται στις κυβερνήσεις του παλιού «Τρίτου Κόσμου» (που σήμερα, συχνά, είναι ακραία νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις και απολυταρχικά καθεστώτα), αλλά και για μια «Μεσογειακή Περιφερειακή Διάσκεψη» (Με τη Μελόνι της Ιταλίας; Με τον Σίσι της Αιγύπτου;) προκειμένου να διαμορφωθεί μια δύναμη αντίστασης στο σύγχρονο ιμπεριαλισμό. Δεν νομίζουμε ότι αυτά ταυτίζονται ούτε με τον «τερματισμό της Νατοϊκής πρόσδεσης της χώρας», ούτε με «τη ρήξη με την ολιγαρχική-αντιδημοκρατική ΕΕ που δεν μεταρρυθμίζεται, δεν αλλάζει, αλλά ανατρέπεται» όπως λέει η απόφαση του ΠΣ της ΛΑΕ. 

Το πιο σημαντικό ζήτημα παραμένει η προοπτική συμμετοχής του ΜΕΡΑ25 σε «προοδευτική» κυβέρνηση συνεργασίας μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ. Είναι αλήθεια ότι ο Γ. Βαρουφάκης απέρριψε αυτήν την προοπτική με το δημόσιο κάλεσμά του προς τις δυνάμεις της «ανυπότακτης Αριστεράς». Είναι όμως εξίσου αλήθεια ότι, λίγες μέρες μετά, κάλεσε τα μέλη της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ «να πιέσουν τις ηγεσίες» ώστε να παραμείνει ανοιχτή η προοπτική μιας «προοδευτικής κυβέρνησης». Πιθανόν να είναι τακτικισμός, ίσως όμως και όχι. Το γεγονός είναι ότι η κάλπη θα είναι κυριολεκτικά γκαστρωμένη και ότι μεταξύ πρώτης και δεύτερης Κυριακής είναι πιθανότατο να κορυφωθεί η πίεση πάνω στο ΜΕΡΑ25 για «προοδευτική» λύση στο ζήτημα της συγκρότησης κυβερνητικής πλειοψηφίας. Και, θυμίζουμε, ότι το ερώτημα μπορεί καταστατικά να παραπεμφθεί σε μια ψηφοφορία μεταξύ των μελών του ΜΕΡΑ25. 

Οι σ. της ΛΑΕ εκτιμούν ότι η συγκρότηση και ο τίτλος της Συμμαχίας για τη Ρήξη «διασφαλίζει την οργανωτική, ιδεολογική και πολιτική αυτοτέλεια όσων συμμετέχουν σε αυτή». Δεν συμφωνούμε με την εκτίμηση. Η μέγιστη εφικτή προσδοκία, θα είναι μια «αυτοτέλεια» όσων στελεχών της ΛΑΕ εκλεγούν με αυτό το ψηφοδέλτιο, εάν και εφόσον εκλεγούν. Μια τέτοια απόφαση είναι ασφαλώς δικαίωμα όσων την επιλέγουν. Όμως δεν ήταν «καθαρός λογαριασμός» να συμμετέχει κανείς σε απόπειρες όπως η Ενωτική Κίνηση της Ριζοσπαστικής και Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, όταν σκεφτόταν και ήταν έτοιμος να προχωρήσει με το ΜΕΡΑ25. 

ΑΝΤΑΡΣΥΑ

Οι σ. της ΑΝΤΑΡΣΥΑ -και κυρίως του ΝΑΡ- θεωρούν ότι η ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι ο βασικός, αν όχι ο μοναδικός, «πόλος» που θα μπορούσε μέσω μιας κάποιας διεύρυνσής του, να καλύψει το καθήκον της ενιαίας πολιτικής και εκλογικής έκφρασης της ριζοσπαστικής αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Προς τούτο επικαλούνται την πεποίθηση ότι η ΑΝΤΑΡΣΥΑ διαθέτει «πρόγραμμα» και μάλιστα αντικαπιταλιστικό, που συνδέει με επάρκεια τα σημερινά «τακτικά» καθήκοντα, με τους αυριανούς «στρατηγικούς» στόχους. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η πεποίθηση δεν επιβεβαιώνεται στην πράξη, αλλά και στην πορεία της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. 

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ φτιάχτηκε ως «μέτωπο» πριν από πολλά χρόνια, πριν από τη μεγάλη δοκιμασία της κρίσης. Είχε τις ευκαιρίες της μέσα στους μεγάλους αγώνες του 2010-13, αλλά και τις περιπέτειες της Αριστεράς (πχ τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ στις περιφερειακές εκλογές στην Αττική το 2010). Το γεγονός ότι περιορίστηκε «σε μικρή ΑΝΤΑΡΣΥΑ» σε σύγκριση με τον «μεγάλο ΣΥΡΙΖΑ» δεν οφείλεται στις επιλογές οργανώσεων όπως η ΔΕΑ, η ΚΟΕ, το Δίκτυο κ.ά. που επέλεξαν να δράσουν μέσα στις γραμμές του ΣΥΡΙΖΑ (όπως ισχυρίζεται σε διπλανές στήλες ο καθόλα σεβαστός σύντροφος Κ. Παπαδάκης), αλλά στις δικές της δυνατότητες/αδυναμίες. Έκτοτε κύλισε πολύ νερό στο αυλάκι με τις προκλήσεις-ευκαιρίες του Δημοψηφίσματος, της διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ, των εκλογών του Σεπτέμβρη του 2015 κ.ο.κ. Σε αυτές η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχασε τμήματα όπως η ΑΡΑΝ και η ΑΡΑΣ, αλλά και αγωνιστές-στριες προς πολλές κατευθύνσεις. 

Στην τελευταία Συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ (2023) αντιπροσωπεύτηκε μια μικρότερη συσπείρωση από την προηγούμενη (2018), όπου είχε αντιπροσωπευτεί μικρότερη συσπείρωση από εκείνη του 2016. Στη Συνδιάσκεψη του 2023, την απόφαση ψήφισε μια πλειοψηφία του 58% των συνέδρων. Είχε προηγηθεί η διάσπαση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές, αλλά και η φανερή διαφοροποίηση των βασικών συνιστωσών της στην καθημερινή δράση μέσα στο κίνημα. Αυτές οι πραγματικότητες προδιαγράφουν ότι η εκλογική δυναμική της ΑΝΤΑΡΣΥΑ περιορίζεται στην «καταγραφή». 

Στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ εξακολουθεί να υπάρχει ένα πολύτιμο κινηματικό και πολιτικό δυναμικό. Το σεβόμαστε και θέλουμε να δουλεύουμε μαζί του. Όμως η άρνηση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ να πάρει πολιτική πρωτοβουλία, να αποδεχθεί την πρόκληση μιας μετωπικής-ενωτικής εκλογικής παρέμβασης, ισοδυναμεί με παραίτηση απέναντι σε μια ολοφάνερη υποχρέωση/δυνατότητα της περιόδου. 

Ενωτική Κίνηση;

Απέναντι σε αυτά τα κενά είχε σημασία η διεργασία της Ενωτικής Κίνησης της Ριζοσπαστικής και Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, όπου συμμετείχαν το ΣΕΚ, οι ΑΡΑΝ-Κ.Σχέδιο, η Αναμέτρηση και ανένταχτοι αγωνιστές-στριες, αλλά και παρακολούθησαν οργανώσεις όπως η ΔΕΑ, το Ξεκίνημα, η ΑΠΟ κ.ά. 

Συμμετείχαμε με πραγματικό ενδιαφέρον σε όλη τη φάση των προετοιμαστικών συσκέψεων μέχρι και την εκδήλωση στο Στούντιο. Υποχωρήσαμε σε θέση «παρατηρητή», διαπιστώνοντας ότι δεν είχαν γίνει οι καθαρές και σταθερές επιλογές που προϋποθέτει η κατάθεση μιας πρότασης εκλογικής συνεργασίας, υπογραμμίζοντας ότι είμαστε έτοιμοι να συμμετάσχουμε εάν αυτή η εκτίμησή μας αποδεικνυόταν λανθασμένη και άδικη. 

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, στο site του ΣΕΚ εξακολουθούν να είναι αναρτημένα δύο κείμενα:

Το ένα δηλώνει: «Προχωράμε! Με την Ενωτική Κίνηση της Ριζοσπαστικής Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς… Η συνεργασία αυτών των δυνάμεων είναι μονόδρομος… Μια πολιτική συνεργασία στις επερχόμενες εκλογές και σε όλες τις εκλογές του επόμενου διαστήματος θα δώσει επιπλέον ώθηση στη συνεργασία στο κίνημα… Σε αυτή την κατεύθυνση καλούμε να ανταποκριθεί η ΑΝΤΑΡΣΥΑ… εγκαταλείποντας το σεχταριστικό δρόμο που οδηγεί σε περιχαράκωση…». 

Το δεύτερο κείμενο, η Πολιτική Απόφαση του συνεδρίου του ΣΕΚ, δηλώνει: «Πάμε να δώσουμε τη μάχη των εκλογών με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, κάνοντας πράξη το ενωτικά και αντικαπιταλιστικά… Ψηφίστε ΑΝΤΑΡΣΥΑ, οργανωθείτε στο ΣΕΚ, για να οικοδομήσουμε την Αριστερά του κινήματος».

Η ΛΑΕ πράγματι δεν «έπαιξε καθαρά» όσο συμμετείχε στην Ενωτική Κίνηση ενώ προσανατολιζόταν στη συμμαχία με το ΜΕΡΑ25. Όμως, επίσης, δεν είναι «καθαρός λογαριασμός» να δεσμεύεται κανείς δημόσια για τη δημιουργία μιας νέας εκλογικής/πολιτικής συμμαχίας, εάν και εφόσον προσανατολιζόταν σε μια τακτική τροποποίησης των συσχετισμών μέσα στην επερχόμενη Συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. 

Και αύριο;

Η ριζοσπαστική-αντικαπιταλιστική Αριστερά έχασε τη δυνατότητα μιας ενωτικής/αποτελεσματικής εκλογικής παρέμβασης. Οι επί μέρους απόπειρες θα περιοριστούν σε κακό αποτέλεσμα «καταγραφής», που στη δεύτερη Κυριακή θα πιεστεί πολιτικά ακόμα περισσότερο. 

Αυτό που μένει ως πολιτική δυνατότητα είναι το κάλεσμα για μια ψήφο στην Αριστερά πέραν του ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς «πολεμική» πρόθεση για να αλλάξει κανείς τις επιλογές ανθρώπων μέσα σε αυτό το φάσμα. 

Κυρίως πρέπει να βγουν σοβαρά συμπεράσματα και από αυτόν τον (αποτυχημένο) γύρο διεργασίας. Και όσες/όσοι τα βγάλουν, οφείλουν να λειτουργήσουν ως σταθερός και μόνιμος «πόλος» πρωτοβουλίας. Με στόχο την αντίδραση σε έναν αναίτιο κατακερματισμό, με την προσοχή στις κινηματικές μάχες από τα κάτω, και κρατώντας ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας πιο σοβαρής παρέμβασης στις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, όπως οι αυτοδιοικητικές/περιφερειακές, αλλά και οι ευρωεκλογές.    

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά