Κυβέρνηση υποταγής στα μνημόνια, στον ιμπεριαλισμό και τον πόλεμο

 Ο συνδυασμός των πιέσεων στο οικονομικό-ταξικό πεδίο, όπου τα μνημόνια έχουν εγκαταστήσει μια αντεργατική κόλαση, μαζί με τις «προκλήσεις» στο γεωπολιτικό, όπου η κυβέρνηση καλείται σε ακόμα πιο ξετσίπωτη φιλοϊμπεριαλιστική πολιτική και σε μια φαραωνική εξοπλιστική δαπάνη, συγκροτούν μια μέγγενη που απειλεί να συνθλίψει σύντομα τα σενάρια αισιοδοξίας που εξέπεμπε το Μέγαρο Μαξίμου, σενάρια που προϋπέθεταν τη δημιουργία κάποιων συνθηκών σταθεροποίησης της κατάστασης.

Φτώχεια-χρέος

Το ΣτΕ απειλεί να τινάξει στον αέρα τον ΕΦΚΑ, αποδεικνύοντας ότι το τερατούργημα του νόμου Κατρούγκαλου, πέρα από τον προφανή αντεργατικό-αντικοινωνικό χαρακτήρα του, ήταν ταυτόχρονα μια αυθαίρετη «παράγκα», που χτίστηκε βιαστικά για να διασφαλίσει την υπογραφή του 3ου μνημόνιου με τους δανειστές, χωρίς να ενδιαφέρεται ούτε για τη στοιχειώδη συνταγματική-αστική νομιμότητα.

Όμως πέρα από το «θεσμικό» πρόβλημα, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει και μια πιο πραγματική πρόκληση: Η 4η αξιολόγηση, όπως ήδη δείχνει η στάση του ΔΝΤ, απαιτεί να δρομολογηθούν από τώρα (με προοπτική να εφαρμοστούν, το αργότερο, από την 1/1/2019) οι διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου για τη δραστική μείωση των καταβαλλόμενων «παλαιών» συντάξεων. Όπως σημείωσε ο καθηγητής Σάββας Ρομπόλης, αυτό θα οδηγήσει, αμέσως, στη μείωση της μέσης μηνιαίας σύνταξης από τα 722 ευρώ στα 480 ευρώ. Πρόκειται για ένα καίριο χτύπημα σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, που θα πρέπει να περιγραφεί συγκεκριμένα από την κυβέρνηση στον παρόντα πολιτικό χρόνο, υποβαθμίζοντας ακόμα περισσότερο τις δυνατότητες του Τσίπρα να συγκρατήσει τις απώλειες στην κοινωνική βάση του ΣΥΡΙΖΑ. 

Οι απαισιόδοξες οικονομικές προβλέψεις για την πορεία του συστήματος γενικά, κάνουν τους δανειστές να θέτουν στην 4η αξιολόγηση την επίσπευση μιας ακόμα σκληρής δέσμευσης του 3ου μνημονίου: τη μείωση του αφορολόγητου στα 5.685 ευρώ, που προβλεπόταν για την 1/1/2010, ίσως και από το… 2019. Πρόκειται για μέτρο που θα μεταφέρει 1,8 δισ. ευρώ ετησίως από την φτωχοποιημένη κοινωνία προς τη «δημοσιονομική εξυγίανση». 

Αναλαμβάνοντας την πατρότητα τέτοιων αντεργατικών-αντικοινωνικών μέτρων, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ήλπιζε να μπορέσει να στηρίξει τις εκλογικές προοπτικές της σε μια εικόνα εξόδου της οικονομίας από την κρίση, επαναλαμβάνοντας επί της ουσίας τον ισχυρισμό των Σαμαρά-Βενιζέλου ότι χρειάστηκαν θυσίες, αλλά «οι θυσίες έπιασαν τόπο». Η διάψευση αυτού του ισχυρισμού μπορεί να λειτουργήσει ως η χαριστική βολή για την κυβέρνηση Τσίπρα.

Στον οικονομικό Τύπο πληθαίνουν οι καθεστωτικές φωνές που δηλώνουν ότι η αφήγηση περί «καθαρής εξόδου» από το πρόγραμμα τον Αύγουστο του 2018 είναι σκέτο παραμύθι. Τον Φλεβάρη-Μάρτη που μας πέρασε, μετά το διεθνές χρηματιστηριακό «μίνι-κραχ», τα κεφάλαια των αγορών, φεύγοντας από τις μετοχές, κατέφυγαν –σε ένα βαθμό– σε ομόλογα… με εξαίρεση τα ελληνικά, τα οποία αντιμετωπίζονται πλέον ξανά ως «σκουπίδια». Υπενθυμίζοντας ότι μέσα στο 2019 υπάρχουν ξανά υποχρεώσεις για μεγάλες πληρωμές χρέους (υπολογίζονται σε πάνω από 10,5 δισ. ευρώ), τραπεζίτες και στελέχη των αγορών κάνουν λόγο για συνθήκες μιας «μεταμνημονιακής κόλασης» που θα μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο υπό την «προστασία των θεσμών», δηλαδή με την ανοιχτή ή καλυμμένη μορφή ενός… νέου μνημονίου.

Αυτή η προοπτική αντανακλά με σαφήνεια την πραγματικότητα του ελληνικού καπιταλισμού, που εξακολουθεί να απέχει αρκετά από την έξοδο από την κρίση. Η συντριβή των μισθών και των εργατικών δικαιωμάτων οδήγησε πράγματι σε μια αύξηση των κερδών πολλών επιχειρήσεων. Όμως, όπως πάλι σημείωσε ο Σ. Ρομπόλης, τα κέρδη αυτά «σε ένα μικρότερο βαθμό απορροφά η φορολογία και σε ένα μεγαλύτερο βαθμό απορροφά η αποθησαύριση». Οι καπιταλιστές εξακολουθούν να μην επενδύουν, μη πιστεύοντας οι ίδιοι στη δυναμική τους, η παραγωγικότητα στη μεταποίηση παραμένει στάσιμη στα χαμηλά, η ανεργία επισήμως στο 21,2% (παρά τη μετανάστευση εκατοντάδων χιλιάδων νέων επιστημόνων και ειδικευμένων εργατών), ενώ τρεις στις τέσσερις(!) νέες θέσεις εργασίας είναι μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης! Αυτή η πραγματική εικόνα βαλτώματος μέσα στην κρίση, όσο κι αν φτιασιδωθεί επικοινωνιακά, δεν είναι δυνατόν να στηρίξει ένα success story.

Ανταγωνισμοί-Εξοπλισμοί

Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, ο διαβόητος Τζέφρι Πάιατ, δήλωσε ότι η φιλία μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ «ποτέ δεν ήταν θερμότερη». Αυτός ο έπαινος του εκπροσώπου της ιμπεριαλιστικής υπερδύναμης προς την κυβέρνηση Αλ. Τσίπρα, έπαινος που θα έπρεπε να προκαλεί ντροπή για κάθε αριστερό άνθρωπο, αντικατοπτρίζει δυστυχώς την πραγματικότητα.

Στα Βαλκάνια, στο Αιγαίο, στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Εγγύς Ανατολή, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έχει ταυτιστεί απολύτως με τη γραμμή των Αμερικανών και της ΕΕ. Η ένθερμη υποστήριξη της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στα Δυτ. Βαλκάνια (με αντίτιμο την αναβάθμιση του ρόλου του ελληνικού καπιταλισμού στην περιοχή) και ο «άξονας» με το κράτος του Ισραήλ και τη δικτατορία της Αιγύπτου, είναι οι αδιάψευστες αποδείξεις. 

Το πυραυλικό χτύπημα στη Συρία από τη δυτική «συμμαχία των προθύμων» διευκολύνθηκε καίρια, γιατί το ελληνικό κράτος διέθεσε ως ορμητήριο το Αιγαίο και τη μεγάλη βάση της Σούδας, όπως διέθεσε η Κύπρος τις βάσεις στο δικό της έδαφος. 

Μέσα από αυτή την πολιτική η κυβέρνηση των Τσίπρα-Κοτζιά-Καμμένου επιδιώκει να καταγράψει «εθνικές επιτυχίες», διεκδικώντας σημαντικές ανατροπές ισχύος σε βάρος των άμεσων ανταγωνιστών του ελληνικού καπιταλισμού στην περιοχή και κυρίως της Τουρκίας. Πρόκειται για ένα παιχνίδι με τη φωτιά. 
Το editorial του «Βήματος» (15/4/2018) μας κάλεσε να προετοιμαστούμε για να αντιμετωπίσουμε «προκλήσεις ιστορικές, ευκαιρίες, ευθύνες και υποχρεώσεις, που ξεπερνούν εκείνες της προηγούμενης ειρηνικής περιόδου». Είναι μια ανοιχτή ιδεολογικοπολιτική συμφιλίωση με το ενδεχόμενο της «ανάγκης» για πολεμικές περιπέτειες. 

Το πεδίο των εξοπλισμών αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση έχει αναλάβει το πρακτικό σκέλος αυτής της προετοιμασίας. Μια χώρα σε βαθιά κρίση, μια χώρα όπου έχουν καταρρεύσει τα νοσοκομεία, τα Ταμεία και τα δημόσια σχολεία, έχει ήδη συμφωνήσει με τον Τραμπ ένα γενναίο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των F-16, έχει καταθέσει «μνημόνιο ενδιαφέροντος» για αγορά των φονικών και πανάκριβων F-35, έχει ήδη παραγγείλει στον Μακρόν την αγορά 4 φρεγατών τύπου FREMM, δηλαδή μεγάλων πλοίων «πολλαπλών αποστολών» σαν αυτά που χρησιμοποίησε το γαλλικό ναυτικό κατά τον πρόσφατο βομβαρδισμό στη Συρία. Το αθροιστικό κόστος αυτών των παραγγελιών φτάνει στο ύψος των «αγορών του αιώνα» των Σημίτη-Παπανδρέου! 

Πρόκειται για μια κατεύθυνση ακραία αντιδραστική: Υπονομεύει το οικονομικό μέλλον της κοινωνίας, συνδέει τις πολιτικές εξελίξεις με τις προθέσεις των ιμπεριαλιστών, ενισχύει τον μιλιταρισμό και την ακροδεξιά πολιτική έκφρασή του, ενώ –κυρίως– ρίχνει λάδι στη φωτιά ενός πολεμικού παραλογισμού. 
Δεν πρέπει να υπάρχει καμιά αμφιβολία: Στο τέλος της περιόδου αυτής, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, αν αφεθεί ανεμπόδιστη να ολοκληρώσει τη βρόμικη δουλειά, θα ακολουθήσει τη μοίρα της στυμμένης λεμονόκουπας. Απέναντί της πρέπει να σταθεί επειγόντως ένα μέτωπο των δυνάμεων της αντιμνημονιακής ριζοσπαστικής Αριστεράς. Συνδέοντας την πάλη ενάντια στη λιτότητα, ενάντια στα μνημόνια και τον νεοφιλελευθερισμό, τον μιλιταρισμό, τον εθνικισμό και κυρίως την απειλή μιας πολεμικής καταστροφικής για όλους τους λαούς στην περιοχή περιπέτειας. 

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά