Ο εκβιασμός Σόιμπλε, το δημοψήφισμα και η εναλλακτική πρόταση

Στον ελάχιστο διαθέσιμο χρόνο, θα εστιάσω σε τέσσερα ζητήματα:

1. Απέκρουσε η κυβέρνηση με τη συμφωνία της 13ης Ιουλίου τον εκβιασμό του Σόιμπλε;
Η απάντηση είναι όχι. Στις 10 Ιουλίου, τρεις μέρες πριν τη συμφωνία, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έδωσε στη δημοσιότητα διευκρινιστική δήλωση. Σύμφωνα με αυτήν, η Ελλάδα είχε δύο επιλογές: Η πρώτη επιλογή ήταν μια συμφωνία στη βάση του γνωστού σχεδίου Γιουνκέρ (που με πρόταση της κυβέρνησης καταψηφίστηκε στο δημοψήφισμα) αλλά με την προσθήκη τριών νέων όρων: α) Τη σύσταση ανεξάρτητου Ταμείου για το ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας 50 δισ. ευρώ, β) την ενσωμάτωση στο σχέδιο ρήτρας για αυτόματη περικοπή δαπανών σε περίπτωση που το πρόγραμμα πέφτει έξω, γ) την επιβολή καθεστώτος αυξημένης επιτήρησης από το «κουαρτέτο» των δανειστών στην κυβέρνηση αλλά και στη δημόσια διοίκηση, ώστε να διασφαλιστεί η υλοποίηση των συμφωνηθέντων. Η δεύτερη επιλογή ήταν το γνωστό 5ετές «τάιμ άουτ» από τη συμμετοχή στην Ευρωζώνη.   

Ο εκβιασμός του Σόιμπλε, λοιπόν, ήταν διπλός, είχε τη μορφή «είτε είτε», είχε τη δύο ισοδύναμων για τον Σόιμπλε εναλλακτικών επιλογών. Και η ελληνική κυβέρνηση δεν απέρριψε τον εκβιασμό, αλλά δέχτηκε μία από τις δύο προτάσεις του Σόιμπλε.   

Για τον Σόιμπλε οι δύο προτάσεις που έθεσε ενώπιον της ελληνικής κυβέρνησης δεν ήταν μόνο ισοδύναμες αλλά και καθεμιά εναλλακτική της άλλης. Ήδη το ΔΝΤ εκτιμά ότι οι ρήτρες «αυτόματης διόρθωσης» του προγράμματος θα το κάνουν πολιτικά μη διαχειρίσιμο, ενώ τα μεγάλα διεθνή μίντια είναι γεμάτα με αναλύσεις και εκτιμήσεις ότι το πρόγραμμα αυτό είναι μη βιώσιμο, άρα θα οδηγηθεί αργά η γρήγορα σε αδιέξοδο, οπότε η αποτυχία της μίας από τις δύο προτάσεις του Σόιμπλε θα οδηγήσει σε επαναφορά της άλλης – του Grexit με «τάιμ άουτ». Στο μεταξύ όμως, θα έχει ξεπουληθεί η δημόσια περιουσία, θα έχουν υποστεί νέο συντριπτικό πλήγμα οι μισθοί και οι συντάξεις και το κοινωνικό κράτος, θα έχει απαλλοτριωθεί ένα μεγάλο μέρος της ακίνητης περιουσίας και των καταθέσεων των λαϊκών τάξεων.

2. Η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε χθες ότι δεν θα συμμετάσχει σε νέο ελληνικό πρόγραμμα αν η κυβέρνηση Τσίπρα δεν έχει την «πλήρη ιδιοκτησία του προγράμματος». Εννοούσε μ’ αυτό ότι όρος για να υπογραφτεί η συνολική συμφωνία είναι η κυβέρνηση όχι μόνο να έχει τη βούληση αλλά και «λυμένα τα χέρια» της για την υλοποίηση της συμφωνίας.
Επανέρχεται λοιπόν ως προϋπόθεση η απαίτηση των δανειστών για «εκκαθάριση» της αριστερής πτέρυγας του κόμματος. Αν αυτό είναι η βούληση των δανειστών, αν αυτό ευνοεί τα σχέδιά τους, τότε δεν δικαιώνεται για έναν επιπλέον λόγο το ΟΧΙ και το ΠΑΡΩΝ των βουλευτών του κόμματος; Και αντίστροφα, δεν είναι φανερό ότι οι απειλές της κυβερνητικής ηγεσίας περί πειθαρχικών μέτρων ικανοποιούν τις απαιτήσεις των δανειστών περί «ιδιοκτησίας» του προγράμματος;    

3. Ο πρωθυπουργός και η κυβερνητική ηγεσία ισχυρίζονται ότι υπέγραψαν το νέο μνημόνιο γιατί στις 12 Ιουλίου δεν είχαν εναλλακτική λύση στον εκβιασμό του Σόιμπλε. Εδώ όμως γεννιούνται πολλά ερωτήματα:

Πρώτο, ποιος όφειλε να έχει εναλλακτική πρόταση αν όχι ο ίδιος ο πρωθυπουργός και η κυβερνητική ηγεσία; Γιατί δεν επεξεργάστηκαν μια τέτοια πρόταση;

Δεύτερο, από πότε η κυβέρνηση γνώριζε για τους εκβιασμούς και την πραξικοπηματική τακτική των δανειστών; Στο ιδρυτικό συνέδριο του κόμματος, τον Ιούλιο του 2013, δεν γινόταν ευθέως λόγος ότι σε περίπτωση που αντιμετωπίσουμε τους εκβιασμούς των δανειστών θα είμαστε έτοιμοι και σε κάθε περίπτωση θα βάλουμε πάνω από οτιδήποτε άλλο τα λαϊκά συμφέροντα; Δεν γνώριζε η κυβέρνηση για εκβιασμούς τουλάχιστον από το Φεβρουάριο, όταν δικαιολόγησε την υπογραφή της συμφωνίας της 20ής Φεβρουαρίου ακριβώς με το επιχείρημα ότι «βρεθήκαμε προ ωμού εκβιασμού», όπως δήλωσε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος; Τι έκανε από το Φεβρουάριο μέχρι τον Ιούνιο για να ετοιμαστεί ώστε να αντιμετωπίσει τον εκβιασμό;        

Τρίτο, γνώριζε η κυβέρνηση για τον εκβιασμό έστω όταν προκηρυσσόταν το δημοψήφισμα, δύο βδομάδες πριν την υπογραφή της συμφωνίας; Αν γνώριζε (όπως πρέπει να υποθέσει κάθε λογικός άνθρωπος) για τον εκβιασμό και ταυτόχρονα πίστευε ότι δεν υπάρχει εναλλακτική, τότε γιατί προκήρυξε το δημοψήφισμα; Αν ο λόγος που προκήρυξε το δημοψήφισμα ήταν για να πάρει πολιτική δύναμη από το ΟΧΙ για να αντιμετωπίσει τους εκβιασμούς των δανειστών, γιατί έκανε «Ναι σε όλα» το περήφανο και σαρωτικό ΟΧΙ; Για ποιο λόγο έκανε το δημοψήφισμα; 

Τέταρτο, πώς κυβερνητικά στελέχη εμφανίζουν συγκεκριμένες εκτιμήσεις για τις «τρομακτικές συνέπειες» του Grexit αλλά κανένα εξ αυτών δεν μας λέει πόσο θα κοστίσει, οικονομικά και κοινωνικά, το ίδιο το μνημόνιο; Από ποια επεξεργασμένη μελέτη προκύπτει ότι θα είναι «βιώσιμο»; Ποιες θα είναι οι συνέπειες στην ανάπτυξη, την ανεργία, τα εισοδήματα, τους μισθούς και τις συντάξεις, τις καταθέσεις; 

4. Το βράδυ της πρώτης ψηφοφορίας στη Βουλή ο Γιάννης Πρετεντέρης έκανε μια ενδιαφέρουσα παρατήρηση: η διαχωριστική «μνημόνιο - αντιμνημόνιο» φεύγει από την πολιτική σκηνή και την κοινωνία και μεταφέρεται στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι δυνατόν η κυβέρνηση να μην αντιλαμβάνεται ότι υπογράφοντας το τρίτο μνημόνιο, και μάλιστα πιο σκληρό και πιο αποικιοκρατικό από τα προηγούμενα, δίνει χείρα βοηθείας στο σύστημα να εξαφανίσει την ταξική διαχωριστική γραμμή «μνημόνιο - αντιμνημόνιο, λιτότητα - αντιλιτότητα»; Είναι δυνατόν να μην αντιλαμβάνεται τις τρομακτικές συνέπειες απ’ αυτό;
Και ποια πρόταση καταθέτει στο κόμμα; Την υλοποίηση ενός τέτοιου μνημονίου με διορθωτικές κινήσεις ώστε να ανακουφιστούν κάπως τα θύματά του; Μα αυτή ακριβώς δεν ήταν η γραμμή ΔΗΜΑΡ, βάσει της οποίας συμμετείχε στην κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου;  

Προτείνετε δηλαδή να μετατραπεί ο ΣΥΡΙΖΑ σε απολογητή του μνημονίου, να εγκαταλείψει την ταξική αντιμνημονιακή σημαία, να γίνει μια νέα ΔΗΜΑΡ; 

Όλα αυτά σημαίνουν μνημονιακή μετάλλαξη και ραγδαίο εκφυλισμό για τον ΣΥΡΙΖΑ. Η πρόταση για έκτακτο συνέδριο το φθινόπωρο, δηλαδή κατόπιν εορτής, ύστερα από την ψήφιση του νέου μνημονίου και την εμπέδωσή του, ανοίγει διάπλατα το δρόμο γι’ αυτή τη μετάλλαξη και αυτό τον εκφυλισμό.