PEGIDA: Ένα υπεραντιδραστικό, ισλαμοφοβικό, ρατσιστικό κίνημα

Μετά από αυτό το γεγονός, δημιουργήθηκε η πρωτοβουλία PEGIDA ( «Πατριώτες Ευρωπαίοι Ενάντια στην Ισλαμοποίηση της Δύσης») από κάποιον Λούτζ Μπάχμαν από τη Δρέσδη, που έγινε κι εκπρόσωπός της. Αρχικά μόνο μερικές εκατοντάδες εμφανίζονταν στις «διαδηλώσεις της Δευτέρας» σε αυτήν την πόλη στη Σαξωνία της ανατολικής Γερμανίας, φωνάζοντας μεταξύ άλλων «Εμείς είμαστε ο λαός», συνειδητά κατ’ αντιστοιχία με τις μαζικές διαδηλώσεις του 1989 ενάντια στο καθεστώς της Ανατολικής Γερμανίας. Έπειτα έγιναν χιλιάδες, και μέχρι τα μέσα Δεκέμβρη ήταν 15 χιλιάδες (κι ακόμα περισσότερο σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς). Υπήρχαν περίπου 6.500 αντιδιαδηλωτές. Η πρωτοβουλία εξαπλώθηκε σε άλλες πόλεις και περιοχές, και το κίνημα μπήκε γρήγορα στο κέντρο της δημόσιας πολιτικής αντιπαράθεσης στη Γερμανία. Μερικοί πολιτικοί, όπως η καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ, πήραν αποστάσεις από την  PEDIGA, αντιμετωπίζοντάς την ως επιβλαβή για τη διεθνή εικόνα της Γερμανίας. Αλλά πολλοί άλλοι δήλωσαν πως οι «ανησυχίες αυτών των ανθρώπων θα έπρεπε να ληφθούν σοβαρά υπόψη». Ανησυχίες για τι πράγμα? Για την ανεργία, την επισφαλή εργασία, τη ραγδαία αυξανόμενη κοινωνική ανισότητα, την καταστροφή των φυσιολογικών συνθηκών διαβίωσης? Όχι, η ανησυχία για τον κίνδυνο να ‘πλημμυρίσουμε από έναν ωκεανό ξένων με μουσουλμάνους «κήρυκες του μίσους» και «Ισλαμιστές τρομοκράτες».

Ο Λουτζ Μπάχμαν συνέταξε ένα μανιφέστο με 19 σημεία από τα οποία τα 1, 3, 5 κι ακόμα περισσότερο το 10 βγάζουν μάτι ότι λειτουργούν σαν άλλοθι: να καλωσορίζουμε τους πρόσφυγες, να τους στεγάζουμε σε ανθρώπινες συνθήκες, να τους πλαισιώνουμε με περισσότερους κοινωνικούς λειτουργούς και η επιβεβαίωση ότι δεν στρεφόμαστε ενάντια στους «καλά ενσωματωμένους» μουσουλμάνους που ζουν στη Γερμανία. Αλλά αυτά τα σημεία δε διατυπώνονται από τους ομιλητές της PEGIDA στις συγκεντρώσεις, σε άλλα σημεία δίνεται η έμφαση. Μεταξύ τους: το καθήκον των «ξένων» να ενσωματώνονται, μια πιο ισοβαρή κατανομή των μεταναστών μέσα στην ΕΕ, περισσότερες αστυνομικές δαπάνες για την παρακολούθησή τους, η αυστηρή εφαρμογή των νόμων για το άσυλο και τις απελάσεις, μηδενική ανοχή για τους εγκληματίες πρόσφυγες και μετανάστες, περιφρούρηση και προστασία της Δυτικής Εβραιο-Χριστιανικής κουλτούρας κτλ, εναντίωση στην «ανάδειξη ζητημάτων φύλου» και στην επιβολή μιας «πολιτικά ορθής» γλώσσας.

Ακροδεξιοί διοργανωτές

Στο δημόσιο λόγο και στα σχόλια των συμμετεχόντων στις διαδηλώσεις,  τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο ωμά. Πρόσφυγες, μουσουλμάνοι, μετανάστες γίνονται στόχος ομιλιών μίσους. Ο πολιτικός κόσμος των υπαρχόντων κομμάτων δέχεται επίθεση σαν συνένοχος με τους Ισλαμιστές και τα «ξένα στοιχεία». Οι πρόσφυγες, σύμφωνα με το Λουτζ Μπάχμαν, ζουν πολυτελώς, ενώ οι Γερμανίδες μάνες δεν μπορούν πλέον να πάρουν τα Χριστούγεννα δώρα στα παιδιά τους. Και η Κάτριν Έρτελ, ένα άλλο μέλος από την οργανωτική επιτροπή της PEGIDA στη Δρέσδη, λεει ότι οι μετανάστες θα έπρεπε να «προσαρμοστούν στους Γερμανικούς κανόνες, ήθη και πολιτισμό», πρόταση-αντιγραφή από τις θέσεις του τελευταίου συνέδριου του Βαυαρικού CSU (Χριστιανοκοινωνιστές, σύμμαχοι των Χριστιανοδημοκρατών).

Ο Λουτζ Μπάχμαν δεν είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να κάνει προπαγάνδα κατά των «εγκληματιών μεταναστών». Έχει μηνυθεί αρκετές φορές -μεταξύ άλλων για διάρρηξη, εμπόριο ναρκωτικών, οδήγηση χωρίς δίπλωμα και το είχε σκάσει από τη Γερμανική Δικαιοσύνη δραπετεύοντας στη Βόρεια Αφρική. Στο στελεχικό δυναμικό της PEGIDA βρίσκουμε αρκετούς φημισμένους ακροδεξιούς, όπως και νεοναζί. Η οργανωτική επιτροπή της KÖGIDA, παρακλαδιού της PEGIDA στην Κολωνία, περιλαμβάνει τη Μέλανι Ντίτμερ, μια φασίστρια από τη νιότη της, που πιστεύει ότι το Ολοκαύτωμα είναι επινόηση των νικητών του Β’ Παγκοσμιου Πολέμου, κι εύχεται να σώσει τη Γερμανία από έναν εφιάλτη όπως αυτόν του Λονδίνου, όπου όπως ισχυρίζεται το πιο συνηθισμένο όνομα των νέων παιδιών είναι το «Μοχάμεντ». Ο ηγέτης που ανακοίνωσε επίσημα στην αστυνομία τη διαδήλωση της KÖGIDA στις 5 Γενάρη, ο Σεμπάστιαν Νόμπιλε, δραστηριοποιείται εδώ και πολύ καιρό σε νεοναζιστικά μορφώματα όπως η απαγορευμένη «Ένωση για την Υπεράσπιση των Γερμανών», που διατηρεί στενούς δεσμούς με το δολοφονικό (σμ: διεθνές και χιτλερικό) δίκτυο «Αίμα και Τιμή», και άλλες ακροδεξιές οργανώσεις.

Η αντι-κινητοποίηση

Θα πρέπει να ειπωθεί ότι ακόμα και στη Δρέσδη, ο αριθμός των διαδηλωτών της PEGIDA φάνηκε να πέφτει και των αντιδιαδηλωτών να αυξάνεται. Ενώ σε άλλες Γερμανικές πόλεις, όπως το Βερολίνο, το Μόναχο, το Μίνστερ και άλλες, ο αριθμός των αντιδιαδηλωτών ήταν πολύ μεγαλύτερος από ότι των διαδηλωτών του PEGIDA. Ήταν η 5η  Ιανουαρίου στην Κολωνία που συμβόλισε την αντιστροφή της πορείας των πραγμάτων.

Εκείνο το βράδυ ο καθεδρικός ναός της Κολωνίας «Κέλνερ Ντομ» δε φωταγωγήθηκε. Τα φώτα έσβησαν και σε άλλες εκκλησίες, στις βιομηχανικές κι εμπορικές επιχειρήσεις, στα μεγάλα ξενοδοχεία και στις γέφυρες του Ρήνου. Οι διαδηλωτές της KÖGIDA ήταν μόνο λίγες εκατοντάδες, στο νυχτερινό σκοτάδι, αλλά οι αντιδιαδηλωτές ήταν χιλιάδες, τουλάχιστον 10 χιλιάδες αλλά πιο πιθανό νούμερο είναι το 25.000 (που προέκυψε από την ενδο-επικοινωνία της αστυνομίας).

Η δυσκολία στο να εκτιμηθεί ο αριθμός απορρέει από τη μαζική αστυνομική επέμβαση ενάντια στους διαδηλωτές για τους διαλύσει, ορθώνοντας μεταλλικά κιγκλιδώματα για να εμποδίσει το τεράστιο πλήθος να πλησιάσει τη μικρή ομάδα της KÖGIDA. Αλλά η φυσική  πίεση του πλήθους ήταν τόσο εντυπωσιακή που τελικά υποχρέωσε την αστυνομία να συμβουλέψει τους συγκεντρωμένους της KÖGIDA να μην παρελάσουν κατα μήκος μιας από της γέφυρες του Ρήνου, και στο τέλος να μη διαδηλώσουν καθόλου.

Αυτό ήταν μια καταστροφική υποχώρηση για την KÖGIDA, στο σημείο που οι διοργανωτές δήλωσαν ότι δε θα ξανακάνουν συγκέντρωση στην Κολωνία. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι μετά τις δολοφονίες στο Σαρλί Εμπντό, η  KÖGIDA άλλαξε την απόφασή της και δήλωσε ότι θα διαδηλώνει κάθε Τετάρτη στην Κολωνία κοντά στον καθεδρικό ναό- ενώ οι διοργανωτές των αντι-διαδηλώσεων είπαν ότι θα απαντούσαν με με τις μεγαλύτερες το δυνατόν  κινητοποιήσεις.

Πηγή προβληματισμού

Στην Κολωνία, υπάρχουν δυο επιτροπές αγώνα που συντονίζονται και ετοιμάζουν δράσεις ενάντια στην PEDIGA κι άλλες ρατσιστικές και ξενοφοβικές συγκεντρώσεις. Υπάρχουν οι αντιφασιστικές πρωτοβουλίες και αριστερές οργανώσεις, αλλά και συνδικάτα όπως το DGB και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα. Αλλά είναι το σύνολο του πολιτικου (πλην ακροδεξιάς), επαγγελματικού και θεσμικού κόσμου που εμφανίζεται σαν ένα ενιαίο μέτωπο σε αυτές τις περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων των παραδοσιακών αστικών κομμάτων και των εργοδοτικών οργανώσεων.

Και στη Δρέσδη, μετά την επίθεση στο Σαρλί Εμπντό, πραγματοποιήθηκε μια συγκέντρωση με πάνω από 20.000 ανθρώπους, υπέρ της ανεκτικότητας, κατά τις βίας, του ρατσισμού και της PEDIGA, που τη διοργάνωσαν κυριολεκτικά οι πάντες, ακόμα και η τοπική κυβέρνηση που ελέγχεται από τους Χριστιανοδημοκράτες.  Φυσικά, μπορούμε να γιορτάζουμε το γεγονός ότι πολύ περισσότεροι άνθρωποι αποδείχτηκαν έτοιμοι να διαδηλώσουν ενάντια σε ρατσιστικές κι ισλαμοφοβικές δράσεις απ’ ότι αυτοί που ακολουθούν τα καλέσματα της PEGIDA και του συναφιού της. Ωστόσο, οι συγκεντρώσεις της PEDIGA αντανακλούν μια ριζοσπαστικοποίηση ενός ολόκληρου τμήματος του πληθυσμού, που κινείται κυρίως στις μεσαίες τάξεις, που ανταποκρίνεται με ενθουσιασμό στις καταγγελίες του «κρατικού τύπου που λέει ψέματα», των «κομμάτων του μπλοκ» (μια πανούργα αναφορά στα νόμιμα κόμματα που είχαν στοιχιστεί στο πλευρό του κυβερνητικού SED στο καθεστώς της Ανατολικής Γερμανίας), των «διεφθαρμένων γραφειοκρατών και ειδημόνων»  που δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των απλών Γερμανών πολιτών.

Θα πρέπει λοιπόν να συζητήσουμε τη δυνατότητα να δώσουμε ένα πιο συγκεκριμένα ταξικό και  διεθνιστικό περιεχόμενο στις αντιφασιστικές κινητοποιήσεις. Οι πολιτικές δυνάμεις που υπερασπίζονται την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων και τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου είναι αυτές που προκαλούν τα αίτια αντιδραστικών ριζοσπαστικοποιήσεων. Πιο συγκεκριμένα: είναι αυτές που με μια απάνθρωπη πολιτική και με απαράδεκτη ρητορική δημιουργούν οι ίδιες ένα ευνοϊκό περιβάλλον για να ανθίσει ο δεξιός λαϊκισμός και οι ρατσιστικές καμπάνιες.

Αν εξαιρέσουμε τους αόριστα ανθρωπιστικούς «πολιτικά ορθούς» λόγους τους, οι πολιτικοί των φιλοκαπιταλιστικών κομμάτων εναντιώνονται στην PEGIDA κι άλλες ρατσιστικές κινήσεις με αναφορές στη σημασία της «καλής ποιότητας» μετανάστευσης  για τη γερμανική οικονομία, που στηρίζει τα ταμεία και πληρώνει φόρους. Αλλά κι η ίδια η PEGIDA κάνει λόγο για τους «καλούς», «ενσωματωμένους» μετανάστες.
 

Ενώ εντάσσει τον εαυτό του στο μεγάλο κίνημα εθνικής ενότητας ενάντια στην PEGIDA κι άλλες τέτοιες κινήσεις (δεν μπορεί να έρθει σε αντίθεση με την αρχηγό του ίδιου του του κόμματος που επιπλέον είναι και καγκελάριος της γερμανικής κυβέρνησης), ο Υπουργός Εσωτερικών της Σαξωνίας Μάρκους Ούλκιγκ (Χριστιανοδημοκράτης) ανακοίνωσε μέσα σε επιδοκιμασίες από τους διαδηλωτές της PEGIDA  τη δημιουργία νέων ειδικών αστυνομικών μονάδων «ενάντια στους «εγκληματίες αιτούντες ασύλου» και  άλλους «διαβόητους κακοποιούς».

Μια δυνατότητα για την ακροδεξιά

Όλα αυτά φέρνουν στις μνήμες το πρώτο μισό της δεκαετίας του ’90, όταν πολλαπλασιάστηκαν οι επιθέσεις ενάντια στους πρόσφυγες, που φυσικά καταδικάζονταν μετά βδελυγμίας από έναν πολιτικό κόσμο ο οποίος παρόλα αυτά υιοθέτησε τα βασικά αιτήματα των τρελών ρατσιστών και μετέτρεψε το δικαίωμα της εξορίας, που είναι κατοχυρωμένο στους θεμελιώδεις νόμους του γερμανικού συντάγματος, σε ένα «δικαίωμα» που χορηγείται μόνο απρόθυμα. Κάτι παρόμοιο προετοιμάζεται και τώρα: μια ρητορική όμορφων λέξεων που συνοδεύει τη σκλήρυνση μιας ήδη υπερβολικά αυστηρής μεταχείρισης του μικρού αριθμού προσφύγων που καταφέρνουν να φτάσουν στη Γερμανία, παρά το δολοφονικό φρούριο που έχει στηθεί στα σύνορα για να τους αποτρέπει.

Οι κινητοποιήσεις της PEDIGA δεν έπεσαν από τον ουρανό. Πριν απο αυτές, στη Γερμανία υπήρχε ένας πολύ μεγάλος αριθμός ρατσιστικών δράσεων και κινητοποιήσεων ενάντια στους πρόσφυγες. Από τον Ιανουάριο ως το Νοέμβριο του 2014, ο αριθμός των προσφύγων στη Γερμανία αυξήθηκε στους 130.000. Ακόμα κι αν τα στοιχεία δείχνουν ότι η τάση της ρατσιστικής ριζοσπαστικοποίησης δεν εξαρτάται από τον αριθμό των προσφύγων ή το ποσοστό τους στον πληθυσμό (στη Δρέσδη για παράδειγμα και τα δυο μεγέθη είναι ιδιαίτερα χαμηλά), είναι αλήθεια ότι το 2014 πραγματοποιήθηκαν πολλές δράσεις ενάντια στα καταλύματα των προσφύγων τόσο σε πλούσιες όσο και σε φτωχές περιοχές, τόσο στα δυτικά όσο και στα ανατολικά της Γερμανίας. Συχνά, αυτές οι δράσεις οργανώνονταν από κοινού από Γερμανούς κατοίκους των γειτονιών και ακροδεξιές και νεοναζιστικές δυνάμεις.

Η οργάνωση  “Pro Asyl”  (=Υπέρ του Ασύλου) μέτρησε 220 κινητοποιήσεις ενάντια στους πρόσφυγες από τον Γενάρη ως το Νοέμβρη του 2014, και την ίδια περίοδο 31 δράσεις βανδαλισμού εναντίον τους, 24 εμπρηστικές επιθέσεις ενάντια στα καταλύματά τους και 33 σωματικές επιθέσεις ενάντια σε συγκεκριμένους πρόσφυγες.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν την αύξηση των ρατσιστικών, ξενοφοβικών και ισλαμοβικών προκαταλήψεων στο γερμανικό πληθυσμό. Το 2011 το 25,8% του πληθυσμού ήταν υπέρ μιας αυστηρότερης μεταχείρισης των αιτούντων ασύλου, το 2014 έγινε 76%.  Το 2011, το 30,2% ένιωθαν «ξένοι στην ίδια τους τη χώρα» εξαιτίας του μεγάλου αριθμού μουσουλμάνων, το 2014 έγινε 43%. Σήμερα, μια πλειοψηφία 55,9% του κόσμου θεωρεί ότι οι Ρομά έχουν εγκληματικές τάσεις, ενώ το 2011 το ίδιο θεωρούσε μια (σημαντική) μειοψηφία του 42%.

Μπορούμε να υπολογίσουμε σε ένα 12% τον εν δυνάμει «χώρο» που διεκδικεί η σκληροπυρηνική ακροδεξιά στη Γερμανία (και το Κόμμα της Αριστεράς-Die Linke, μαζί με άλλα μικρότερα αριστερά κόμματα κι οργανώσεις, έχουν την ίδια περίπου δυναμική),  έναν κόσμο έτοιμο να κινητοποιηθεί σε συγκεντρώσεις της ακροδεξιάς, αν δεν είναι πολύ μακριά από τον τόπο κατοικίας του. Μόνο ένα κομμάτι από αυτούς είναι έτοιμο να ψηφίσει το υπερ-συντηρητικό, υπερ-νεοφιλελεύθερο και δεξιό λαϊκιστικό AfD (που σύμφωνα με το Ινστιτούτο Forsa παίρνει 5% στην πρόθεση ψήφου). Κάποια μέλη αυτού του κόμματος επιδιώκουν να συνεργαστούν με την PEGIDA, και ο ηγέτης του Μπερντ Λούκε (και καθηγητής Οικονομίας υπέρ της απόλυτης ελευθερίας της αγοράς) έγραψε στη σελίδα του στο Facebook ότι τα αιτήματα της PEGIDA είναι «δικαιολογημένα». Αλλά τόσο αυτός όσο κι ο συνεργάτης του Όλαφ Χένκελ (πρών πρόεδρος της μιας από τις δυο μεγάλες εργοδοτικές οργανώσεις) κρατάνε τις αποστάσεις τους από την PEGIDA, υπό το φόβο να χάσουν τη σοβαρή τους εικόνα απέναντι στους αστούς, συντηρητικούς και φιλελεύθερους ψηφοφόρους. Άλλοι στα δεξιά τους μέσα στο  AfD εξεγείρονται γι αυτές τις αποστάσεις που κρατούνται κι αυτό έχει οδηγήσει σε κρίση την ηγεσία του κόμματος.

Η PEDIGA είναι μια απόπειρα να σπάσει η απομόνωση και ο κατακερματισμός της ακροδεξιάς για να επιτευχθούν  σημαντικές κινητοποιήσεις. Μια απόπειρα να σπάσει από την εικόνα του περιθωριακού ακροδεξιού εξτρεμισμού και να εμφανιστεί ως δύναμη ριζωμένη «στα σωθικά της Γερμανικής κοινωνίας». Είναι αρκετά πιθανό αυτή η απόπειρα να αποτύχει -πάντως σίγουρα δεν πρόκειται να είναι η τελευταία.

*Μέλος της ISL (Διεθνής Σοσιαλιστική Αριστερά) και του Die Linke