«Ο λαός μας το έχει εμπεδώσει πια και νομίζω ότι πρέπει να το εμπεδώσετε και εσείς: Το μνημόνιο δεν είναι κάτι από το οποίο μπορεί κανείς να μπαινοβγαίνει. Όποιος το υπηρετήσει, δεν βρίσκει εύκολα την πόρτα της εξόδου. Το μνημόνιο είναι καθεστώς, είναι το πλαίσιο νόμων που ρυθμίζουν το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας από την αγορά εργασίας μέχρι την κατάρτιση του προϋπολογισμού, και αυτό το καθεστώς του μνημονίου το φέρατε για να μείνει. Η έξοδος απαιτεί ξήλωμα των μέτρων του καθεστώτος που διαμορφώνουν (…)». Από την ομιλία στη Βουλή του Αλέξη Τσίπρα για τον προϋπολογισμό του 2015, 8 Δεκεμβρίου του 2014
Η εκφώνηση από τον Αλέξη Τσίπρα των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, τη Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου, ήταν μια εντυπωσιακή παράσταση πολιτικής μεταμόρφωσης του ίδιου και του ΣΥΡΙΖΑ σε διάκονους του μνημονίου. Συγκρίνοντας αυτή την ομιλία με την ομιλία του στις 8 Δεκεμβρίου 2014 με αντικείμενο τότε τον προϋπολογισμό του 2015 που είχε καταθέσει η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου, βρίσκεται κανείς μπροστά σε ένα εντυπωσιακό φαινόμενο ολικής πολιτικής μετάλλαξης. Ο Τσίπρας του Δεκέμβρη του 2014 αντιπολιτεύεται με… προφητικά λόγια όχι μόνο τους Σαμαρά - Βενιζέλο, αλλά και τον Τσίπρα του Οκτωβρίου του 2015!
Αν ωστόσο μπορούμε να μιλήσουμε για μια ολική πολιτική μετάλλαξη του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορούμε βέβαια αν μιλήσουμε για αντιστροφή ρόλων. Οι παλιοί και πρώτοι διδάξαντες μνημονιακοί της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του Ποταμιού καλωσορίζουν θερμά τον κ. Τσίπρα στο δρόμο της «μνημονιακής αρετής» και έχουν να του προσάψουν μόνο ότι οι μανούβρες της μετάπτωσής του από αντιμνημονιακού σε μνημονιακό κόστισαν μερικά δις. ευρώ παραπάνω μέτρα περικοπών και νέων φόρων. Αφού ψήφισαν μαζί του το νέο μνημόνιο και το πρώτο «πακέτο» των εφαρμοστικών νόμων, τώρα έχουν την άνεση να καταψηφίσουν τις προγραμματικές δηλώσεις και να συνοδεύσουν την καταψήφιση με ανέξοδη κριτική για το «κακό μνημόνιο» που έφερε η κυβέρνηση… Όσο για τον αντιμνημονιακό λόγο, αυτός λείπει από τη Βουλή, αφού η μόνη παρούσα αριστερή δύναμη, το ΚΚΕ, ρίχνει το βάρος της στο να πείσει τα μνημόνια είναι τέκνα του καπιταλισμού και άρα η πάλη ενάντιά τους είναι αδιέξοδη αν δεν ανατρέψουμε τον ίδιο τον καπιταλισμό που τα γεννά…
Ύφεση, ανεργία, ταξική σκληρότητα
Το Προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2016 που η κυβέρνηση κατέθεσε στη Βουλή τη Δευτέρα έχει όλη την παραδοσιακή συνταγογραφία των μνημονίων. Οι βασικές του συντεταγμένες: ξανά μεγάλου ύψους περικοπές, ξανά ορυμαγδός νέων φόρων, ξανά αύξηση της ανεργίας, παράταση της ύφεσης και την επόμενη διετία. Ένα Προσχέδιο μνημονιακό, που συνεχίζει τις πολιτικές ταξικής σκληρότητας τις οποίες έχουμε συνηθίσει να χαρακτηρίζουμε με την έκφραση «εσωτερική υποτίμηση».
Οι «παραδοχές» του Προσχεδίου, όπως προκύπτουν από το βασικό πίνακα προβλέψεων για τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας, αλλά και από τις προβλέψεις για τα έσοδα και τις δαπάνες, είναι πράγματι εντυπωσιακές:
- Προβλέπεται ότι η ύφεση θα παραταθεί μέχρι και τα τέλος του 2016. Προστιθέμενη στην ύφεση των 7 συνεχόμενων ετών από το 2008 έως και το 2014, σημαίνει μια σωρευτική απώλεια του ΑΕΠ που φτάνει πλέον το 30%! Το φαινόμενο (9 συνεχόμενα χρόνια ύφεσης και μείωση ΑΕΠ 30%) είναι μοναδικό στα παγκόσμια χρονικά σε καιρό ειρήνης! Ο Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του στις 8 Δεκεμβρίου του 2014 είχε χαρακτηρίσει πρωτοφανή σε καιρό ειρήνης την επί επτά συνεχόμενα χρόνια ύφεση της ελληνικής οικονομίας. Τώρα, υπογράφει ο ίδιος την παράτασή της για μία ακόμη διετία…
- Για να παραμείνουν τα έσοδα του προϋπολογισμού στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, προστίθενται 2,4 δισ. ευρώ περικοπές στις δημόσιες δαπάνες (το 1,7 δισ. ευρώ αφορά τις συντάξεις) και 4 δισ. ευρώ νέοι φόροι! Όπως θα έλεγε και ο ΣΥΡΙΖΑ πριν τη μνημονιακή του μετάλλαξη, «σπιράλ θανάτου»: η ύφεση μειώνει τα κρατικά έσοδα, νέα μέτρα περικοπών και φόρων έρχονται για να αναπληρώσουν τις απώλειες των κρατικών εσόδων, που με τη σειρά τους παρατείνουν την ύφεση…
- Η ανεργία προβλέπεται ότι θα αυξηθεί ξανά, ύστερα από μια οριακή μείωση τον τελευταίο χρόνο, κατά 1,2 μονάδα μέχρι και το τέλος του 2016 – και μιλάμε μόνο για προβλέψεις που αφορούν την επίσημα καταγεγραμμένη ανεργία. Όσο για τη φτώχεια, δεν υπάρχουν (όπως πάντα…) προβλέψεις στον προϋπολογισμό, αλλά με ύφεση και αύξηση της ανεργίας θα αυξηθεί με μαθηματική βεβαιότητα.
- Η δημόσια αλλά και η ιδιωτική κατανάλωση προβλέπεται (εντελώς αναμενόμενα με αυτό τον ορυμαγδό μέτρων) ότι θα μειωθούν τόσο το 2015 όσο και το 2016.
- Εντυπωσιακή είναι η πρόβλεψη για τη μείωση στον ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου για φέτος (-16,5%!) και μάλλον μη αναμενόμενη η αύξησή της (4,5%) το 2016 παρά τη συνεχιζόμενη ύφεση.
- Οι εξαγωγές μειώνονται, και την κατάσταση στο ισοζύγιο «σώζει» η μείωση και των εισαγωγών (-3,6% το 2015), όχι όμως για καλό λόγο αλλά εξαιτίας της μείωσης της ζήτησης.
- Οι εκτιμήσεις για τον αποπληθωριστή του ΑΕΠ φαίνονται μάλλον αισιόδοξες (αποπληθωρισμός -2,6% το 2014, αλλά μόλις -0,7% το 2015 και θετικός 1,1% το 2016, παρά την ύφεση και τη μείωση της κατανάλωσης). Σημειώνεται ότι ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ προστίθεται στους ρυθμούς ανάπτυξης, οπότε τους μειώνει αν είναι αρνητικός ή τους αυξάνει αν είναι θετικός…
