Το τελευταίο διάστημα, σημαντικά γεγονότα στη Λ. Αμερική, τη Μ. Ανατολή και την Ευρώπη -για να μείνουμε στις πιο σημαντικές «εστίες» των εξελίξεων- διαμορφώνουν μια συγκυρία δύσκολη και πιεστική για το κίνημα και την Αριστερά: δεξιά αντεπίθεση στη Λ. Αμερική (ανατροπές από τα δεξιά στην Αργεντινή και τη Βενεζουέλα), στρατιωτικός νόμος και κράτος «έκτακτης ανάγκης» στο Παρίσι, η άνοδος της άκρας δεξιάς όχι μόνο στην κεντρική αλλά και στη δυτική και νότια Ευρώπη, σε μια Ευρώπη της λιτότητας, του αυταρχισμού και του ρατσισμού, στήριξη από το πορτογαλικό Μπλόκο της Αριστεράς και το πορτογαλικό Κ.Κ. μιας σοσιαλφιλελεύθερης κυβέρνησης, διαφαινόμενη όχι απλώς εκλογική αλλά και πολιτική ήττα του PODEMOS στην Ισπανία, δυναμική μετατροπής του διαρκούς πολέμου στη Συρία σε περιφερειακή και διεθνή σύγκρουση με το δράμα των προσφύγων να κορυφώνεται και τα τύμπανα του πολέμου να χτυπούν όλο και πιο δυνατά.
Στο εσωτερικό, η μνημονιακή στροφή του ΣΥΡΙΖΑ και η υλοποίηση του σκληρού τρίτου μνημονίου, διαμορφώνουν μια κατάσταση δύσκολη για τη Ριζοσπαστική - Αντικαπιταλιστική Αριστερά και το κίνημα, αλλά και για την ίδια την κυβέρνηση, που κάνει «ασκήσεις πατινάζ σε λεπτό στρώμα πάγου».
Αρνητικές εξελίξεις αλλά όχι «συντριπτική ήττα»
Αναμφίβολα, πρόκειται για μια δυσμενή εξέλιξη στη συγκυρία και το συσχετισμό δυνάμεων. Αναμφίβολα, ο «δεξιός» άνεμος είναι ισχυρός. Αναμφίβολα, βιώνουμε αποτυχίες και υποχωρήσεις σημαντικές. Όμως, η εκτίμηση δεν θα είναι ολοκληρωμένη αν δεν εξετάσουμε, ταυτόχρονα και σε συνδυασμό, την κατάσταση του αντιπάλου, των δυνάμεων του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού. Η βασική διαπίστωση είναι ότι οι δυνάμεις του συστήματος βιώνουν ένα στρατηγικό αδιέξοδο: 8 χρόνια ύστερα από το ξέσπασμα της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, όχι μόνο δεν έχουν συγκεντρωθεί οι προϋποθέσεις αλλά δεν υπάρχει καν η «γενική φόρμουλα» για την έξοδο απ’ αυτήν. Το σύστημα ξέρει να βγαίνει από τις κρίσεις του με μαζικές καταστροφές ζωντανής και νεκρής εργασίας, αλλά οι καταστροφές που επέφεραν η ύφεση ή οικονομική επιβράδυνση και η σκληρή λιτότητα αποδείχτηκε ότι δεν είναι αρκετές για την έξοδο από την κρίση. Το δεδομένο αυτό έχει τεράστιες συνέπειες: εγκαθιστά μια διαρκή ρευστότητα, μια διαρκή κρίση ηγεμονίας, μια μόνιμη αδυναμία να επιβληθεί η καπιταλιστική και ιμπεριαλιστική «τάξη». Η κρίση περνάει έτσι από την οικονομική βάση στο πολιτικό, θεσμικό και ιδεολογικό εποικοδόμημα, στις επιμέρους χώρες, στην Ευρωζώνη, στις ισορροπίες και τη σταθερότητα της ιμπεριαλιστικής παγκοσμιοποίησης.
Η πολιτική ψυχολογία που διαμορφώνεται πάνω στην πεποίθηση ότι βιώνουμε ένα «ιστορικό δράμα», μια οριστική και συντριπτική ήττα, δεν είναι μόνο πολύ απαισιόδοξη για τις προοπτικές ανασύνταξης και αντεπίθεσης του κινήματος και της Αριστεράς, αλλά και πολύ αισιόδοξη για την κατάσταση του αντιπάλου. Από στρατηγική άποψη, είμαστε σε μια κατάσταση διπλής αδυναμίας των αντίπαλων στρατοπέδων της ταξικής πάλης παγκόσμια. Οι υποχωρήσεις και οι ήττες για τις οποίες μιλήσαμε λειτουργούν σε αυτό το πλαίσιο, γι’ αυτό δεν έχουν ούτε οριστικό ούτε συντριπτικό χαρακτήρα.
Η εκτίμηση αυτή έχει θεμελιώδη σημασία.
Ανασύνταξη στο έδαφος της κεντρικής-μαζικής πολιτικής
Αν έτσι έχουν τα πράγματα, τότε το άμεσο, κρίσιμο, κεντρικό και εντελώς «υπαρξιακής» σημασίας πολιτικό καθήκον για τις δυνάμεις της Ριζοσπαστικής - Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς είναι να εφαρμόσει κατεπειγόντως ένα σχέδιο ανασύνταξης, πολιτικής και κινηματικής. Οι πολιτικές επιλογές που, συνειδητά ή διά της παραλείψεως, ευνοούν τη διασπορά και την κατάτμηση των δυνάμεων, η πολιτική ψυχολογία του «τάιμ άουτ» για να ερευνήσουμε εις βάθος τα αίτια της ήττας, να αναστοχαστούμε και να επαναπροσδιοριστούμε, είναι ενάντια σε αυτό το κεντρικό καθήκον. Σε ένα τέτοιο έδαφος η πολιτική απογοήτευση θα γενικευτεί, διάφορες «σχολές» και εκλογικεύσεις που θα ευνοούν τον πολιτικό αναχωρητισμό θα ανθήσουν, και η «συντριπτική ήττα» θα αποδειχτεί αυτοεπιβεβαιούμενη προφητεία.
Έχουμε υποστεί αναμφίβολα μια σημαντική ήττα. Όμως, θα ήταν τεράστιο λάθος, με ενδεχομένως ανυπολόγιστες και μακροχρόνιες συνέπειες, αν χαρίζαμε «οικειοθελώς» στον αντίπαλο μια νίκη που ακόμη δεν έχει πετύχει και μόνο τα δικά μας λάθη μπορούν να του χαρίσουν: τη νίκη να ολοκληρώσει αδιατάρακτα την υλοποίηση του μνημονιακού προγράμματος και να μας καθηλώσει ξανά στο πολιτικό περιθώριο, σε μια κατάσταση αδυναμίας να κάνουμε πραγματικά κεντρική - μαζική πολιτική, δηλαδή πολιτική με αντίκρισμα στο συνολικό συσχετισμό δυνάμεων. Αυτό το μετερίζι, της κεντρικής - μαζικής πολιτικής, δεν πρέπει να το παραδώσουμε αμαχητί με βάση τη θεωρία ότι έχουμε ηττηθεί «οριστικά» και «συντριπτικά». Η επιστροφή σε έναν «κινηματισμό» των διεσπαρμένων αντιστάσεων που δεν εντάσσονται (στην πράξη και όχι με διακηρύξεις καλών προθέσεων) σε ένα συνολικό σχέδιο μάχης με τα μνημόνια και τη λιτότητα, σε μια προοπτική πολιτικής ανατροπής, σημαίνει επιστροφή στα «μολυβένια χρόνια» της πολιτικής περιθωριοποίησης. Οι διαλυτικές της συνέπειες θα είναι διαλυτικές και εκφυλιστικές σε μακροχρόνια βάση.
Μαζική Ριζοσπαστική - Αντικαπιταλιστική Αριστερά
Η μάχη μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν μάταιη, η συγκρότηση της ΛΑΕ και η μάχη των εκλογών (ανεξάρτητα από την εκλογική ήττα γης ΛΑΕ) δεν ήταν αμελητέα γεγονότα. Αντίθετα, οι μάχες αυτές ήταν σωτήριες για τις δυνατότητες ανασύνταξης του κινήματος και της Αριστεράς - χωρίς αυτές η ήττα θα ήταν πράγματι συντριπτική, με εκτεταμένα φαινόμενα εκφυλισμού, παραίτησης και αποστράτευσης. Έχει τεράστια σημασία και δεν είναι καθόλου μικρό γεγονός ότι στην «προδοσία» του Τσίπρα και της ηγετικής του ομάδας υπήρξε άμεση και μαζική απάντηση. Μια ματιά στη μαζικότητα και τη χρονική αμεσότητα των απαντήσεων που υπήρξαν σε μεγάλες ιστορικές προδοσίες, πείθει ότι δεν είναι καθόλου δεδομένες και εύκολες – ας αναλογιστούμε την προδοσία της σοσιαλδημοκρατίας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, τη Βάρκιζα ή πιο πρόσφατα το «βρόμικο ’89»…
Με αυτή την πολιτική «προίκα», οι ενθαρρυντικές τάσεις ανασύνταξης του κινήματος, η συσπείρωση μερικών χιλιάδων αγωνιστών/στριών πανελλαδικά στις τάξεις της ΛΑΕ, η βασικά θετική αποτίμηση της πρόσφατης Πανελλαδικής της Συνάντησης και η δρομολόγηση των διαδικασιών της Ιδρυτικής της Συνδιάσκεψης, αποτελούν τις πολύτιμες αρχικές προϋποθέσεις για την (ανα)συγκρότηση μιας Ριζοσπαστικής - Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς που θα είναι όχι απλώς ανάχωμα στις συστημικές πιέσεις, όχι απλώς χώρος επούλωσης των πληγών της ήττας, αλλά πάνω απ’ όλα εργαλείο για να κάνουμε μαζική πολιτική: «συλλογικός οργανωτής» της κεντρικής πολιτικής μάχης για την κατάργηση των μνημονίων και την ανατροπή της λιτότητας και «πολιτικό επιτελείο» για την εκπόνηση ενός σχεδίου πολιτικής ανατροπής και την υλοποίηση ενός μεταβατικού προγράμματος για το σοσιαλισμό.
Η απαραίτητη αυτοκριτική και αναζήτηση των αιτιών της ήττας και των υποχωρήσεων μόνο στο πλαίσιο μιας τέτοιας προσπάθειας, στο πλαίσιο της μάχης να ανασυστήσουμε τη δυνατότητα να κάνουμε κεντρική - μαζική πολιτική, μπορεί να είναι γόνιμη και αποτελεσματική, κι όχι συνώνυμη των ποικίλων μορφών του πολιτικού αναχωρητισμού.
Θέλουμε τη ΛΑΕ ένα πολιτικό μέτωπο «ανοιχτό και υπό κατασκευή», πολιτικό χώρο σύγκλισης, συνύπαρξης και συνεργασίας για τις δυνάμεις της αντιμνημονιακής Ριζοσπαστικής και Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Με πλήρη σεβασμό στις ανάγκες όλων των τάσεων και ρευμάτων να «αφομοιώσουν» τις εξελίξεις, πρέπει ωστόσο να τονίσουμε ότι ήρθε η ώρα των μεγάλων αποφάσεων για μια τέτοια συστράτευση.
Η Ελλάδα, «αδύναμος κρίκος» της κρίσης χθες και σήμερα, «προκεχωρημένο φυλάκιο» της πάλης για την κατάργηση των μνημονίων και την ανατροπή της λιτότητας έως πρόσφατα, μπορεί να γίνει το «προκεχωρημένο φυλάκιο» της ανασύνταξης της μαζικής Ριζοσπαστικής - Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς τώρα και στο μέλλον. Η κρίση ηγεμονίας της άρχουσας τάξης και η κρίση και αστάθεια του πολιτικού της συστήματος, που πολύ πρώιμα μετασχηματίζονται σε αστάθεια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, αλλά και οι τεράστιες «ποσότητες» οργής που συσσωρεύονται κάτω από το λεπτό στρώμα πάγου όπου εξελίσσονται οι κυβερνητικές μανούβρες, μας τροφοδοτούν με όλο το αναγκαίο υλικό.
