Στη λάσπη της Ειδομένης αποκαλύπτονται οι βαθύτεροι, κυβερνητικοί σχεδιασμοί

Ορισμένοι πολιτικοί άνδρες είναι γνωστοί για την αμετροέπεια τους, ειδικά σε συνθήκες οριακές, κρίσιμες, όταν η απουσία έργων με χειροπιαστά αποτελέσματα υποκαθίσταται από τα βαρύγδουπα, χωρίς ειρμό και όριο, λόγια. Ο υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Παναγιώτης Κουρουμπλής είναι σεσημασμένος της ως άνω κατηγορίας πολιτικών. Αν και τυπικά βρίσκεται σε μια σχέση χαλαρής, ιεραρχικά, ανώτερης θέσης στο υπερυπουργείο Εσωτερικών ως προς τον αναπληρωτή υπουργό Μετανάστευσης, Γιάννη Μουζάλα, οι «κακές γλώσσες» στον ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζουν ότι ο Κουρουμπλής δεν ήθελε να εμπλακεί ούτε κατά διάνοια με την καθημερινότητα του προσφυγικού και τα σοβαρά προβλήματα  που ανακύπτουν συνεχώς. Κατά τα άλλα όμως είναι ο προϊστάμενος υπουργός του υπουργείου – μεγαθήριου όπου συστεγάζονται και ο Μουζάλας και ο αναπληρωτής Δημόσιας Τάξης, Νίκος Τόσκας, ενώ έχει κολλήσει και το υφυπουργείο Μακεδονίας – Θράκης με την ΑΝΕΛίτισσα, Μαρία Κόλλια – Τσαρουχά, με τις γνωστές «αρρυθμίες» συνύπαρξης, συναρμοδιοτήτων και συγκατοίκησης. Ταυτόχρονα ο Κουρουμπλής είναι ο υπουργός στο χαρτοφυλάκιο του οποίου υποτίθεται ότι ανήκουν οι αρμοδιότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εκείνος ο χώρος δηλαδή που καλείται, μέσω κυρίως της ΚΕΔΕ και του χρυσοποίκιλτου προέδρου της, Γιώργου Πατούλη, τακτικά σε διάφορες, άγονες και ατέρμονες συσκέψεις επί συσκέψεων χωρίς , πάλι απτά αποτελέσματα για την καθημερινότητα των προσφύγων και την ανεύρεση ανθρώπινων χώρων στέγασης σε όλη την επικράτεια. 

Η επίσκεψη λοιπόν Κουρουμπλή στην Ειδομένη μπορεί να θεωρηθεί και ως ένας ενδοκυβερνητικός αιφνιδιασμός. Για έναν πολιτικό που πέρα από την αμετροέπεια, έχει υψηλή αίσθηση της κάθε καυτής πατάτας που πρέπει να αποφεύγει και των αδιατάρακτων σχέσεων με την Εκκλησία που πρέπει – πάση θυσία – να διατηρεί, η κίνηση «επίσκεψη στην Ειδομένη» είναι δυσεξήγητη. Εκτός και αν οφείλεται στο γεγονός ότι φαίνεται πως στέρεψε η δεξαμενή βερμπαλιστικών τοποθετήσεων για τον εκλογικό νόμο ή την κάρτα του πολίτη, δύο πεδία που ο υπουργός Εσωτερικών διέπρεψε το τελευταίο διάστημα με διάφορες αφορμές και δηλώσεις. Οι ίδιες μάλιστα «κακές γλώσσες» στον ΣΥΡΙΖΑ τονίζουν ότι ο υπουργός Εσωτερικών επέμενε να συντηρεί στην επιφάνεια το θέμα του εκλογικού νόμου, προκειμένου, όπως ο ίδιος υποστήριζε σε κατ' ιδίαν συζητήσεις του, να αποπροσανατολίζεται η κοινή γνώμη από θέματα όπως το ασφαλιστικό και το φορολογικό και να τονώνεται το ηγετικό προφίλ του Τσίπρα. Τεράστια «επιτυχία» όντως και αποπροσανατολισμός η...συντήρηση της συζήτησης για έναν νέο εκλογικό νόμο, που υπονοούσε ευθέως ότι η κυβέρνηση ενδεχομένως μετρούσε ή μετρά μέρες και σχεδιάζει προκαταρκτικά να σημαδέψει την εκλογική τράπουλα! 

Ας γυρίσουμε όμως στην Ειδομένη. Ακολουθώντας το σκεπτικό Κουρουμπλή, ο οποίος αυτοπροβάλλεται και ως ένας από τους πιο συνεπείς (νεο)«τσιπρικούς» υπουργούς, ο υπουργός Εσωτερικών πήγε στις λάσπες των συνόρων, για να στηρίξει τον πρωθυπουργό στην... εθνική προσπάθεια, η οποία λαμβάνει χώρα στας Ευρώπας. Και στο πλαίσιο αυτής της στήριξης άνοιξε το στόμα του και βγήκαν αυτά που βγήκαν... Το «Νταχάου» το οποίο ήρθε λίγα εικοσιτετράωρα μετά την παραδοχή Μουζάλα στη διαβόητη πια συνέντευξη ότι η κυβέρνηση σκόπιμα δεν θέλει να υπάρξουν πιο ανθρώπινες συνθήκες στα σύνορα, είναι ποικίλως αποκαλυπτικό μόνο για όσους δεν έχουν ακόμη αντιληφθεί ή κάνουν ότι δεν αντιλαμβάνονται πως η κυβέρνηση δρα ρατσιστικά, απάνθρωπα και μειωτικά απέναντι στην προσφυγιά όπως εντέλει και ο σκληρός πυρήνας της ΕΕ προωθεί και επιβάλλει. 

Το καινούριο στοιχείο, που κόμισε στη δημόσια σφαίρα, ο Κουρουμπλής, ήταν η σύγκριση με τις συνέπειες του τυφώνα Κατρίνα. Εδώ εδράζεται το τι πραγματικά μέλλει γενέσθαι με τους πρόσφυγες στην Ελλάδα. Τι είπε ο Κουρουμπλής; Θέλοντας να δικαιολογήσει – τρομάρα του! - την απουσία κρατικού μηχανισμού και υποδομών στην Ειδομένη, ο υπουργός πέταξε την «εξυπνάδα» του: «(στις ΗΠΑ) ακόμη μένουν άνθρωποι σε σκηνές μετά τον τυφώνα Κατρίνα». 

Κατρίνα

Στο μυαλό του Κουρουμπλή (όπως λέμε στο μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς...) εκεί που απέτυχε ο κολοσσός ΗΠΑ δεν μπορεί να πετύχει η μικρή αλλά έντιμη Ελλάδα. Μόνο που ο υπουργός γνωρίζει γιατί προφανώς έχει ενημερωθεί «αρμοδίως» ότι οι ΗΠΑ δεν απέτυχαν (τουλάχιστον με τα μέτρα του καπιταλισμού) στην περίπτωση του τυφώνα Κατρίνα. Πάνω στους χιλιάδες νεκρούς και άστεγους και ειδικά στην πόλη της Νέας Ορλεάνης, στήθηκε ένα τεράστιο πάρτι ιδιωτικοποίησης των πάντων, από την εκπαίδευση και το νερό έως τις ασφάλειες υγείας και τη στέγαση. Οι (υπαρκτοί) άστεγοι ή σκηνίτες είναι η πλειοψηφούσα μαύρη κοινότητα της πόλης η οποία εγκαταλείφθηκε πλήρως στη μοίρα της από την κυβέρνηση του προέδρου Τζωρτζ Μπους, ήδη από το καλοκαίρι του 2005, εξαιτίας της σκόπιμης διάλυσης όλων των κρατικών, ομοσπονδιακών και πολιτειακών υποδομών και υπηρεσιών, που μπορούσαν να μετριάσουν ή και να προλάβουν την καταστροφική μανία και πορεία του Κατρίνα και να μην υπάρξουν τόσα θύματα. 

Το τι έγινε μετά τον Κατρίνα, το περιγράφει αριστοτεχνικά η δημοσιογράφος και ακτιβίστρια Ναόμι Κλάιν στο βιβλίο της «Το Δόγμα του Σοκ» (στα ελληνικά, εκδόσεις Λιβάνη) στο 20ο κεφάλαιο με τον έξοχο όσο και ανατριχιαστικό τίτλο «Το απαρτχάιντ της καταστροφής» – αντιγράφω ένα απόσπασμα : «Μέσα σε λίγες βδομάδες η ακτογραμμή του Κόλπου του Μεξικού μετατράπηκε σε ένα εγχώριο πειραματικό εργαστήριο ανάληψης των κρατικών αρμοδιοτήτων από εργοληπτικές εταιρείες, όπως είχε συμβεί και στο Ιράκ. Οι εταιρείες που άρπαξαν τις σημαντικότερες συμβάσεις ήταν οι ίδιες που αποτελούσαν τη γνωστή «συμμορία της Βαγδάτης». Η KBR, που ανήκε στον όμιλο εταιρειών της Halliburton, εισέπραξε 60 εκατομμύρια δολλάρια για να ανοικοδομήσει στρατιωτικές βάσεις κατά μήκος των ακτών. Η Blackwater επιφορτίστηκε με την προστασία των υπαλλήλων της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Διαχείρισης Έκτακτων Καταστάσεων από τις συμμορίες των λαφυραγωγών. Η Parsons, διαβόητη για την προχειρότητα των έργων της στο Ιράκ, ανέλαβε να κατασκευάσει μια γέφυρα στον Μισισιπή. Δέκα μέρες μετά την κατάρρευση των φραγμάτων η κυβέρνηση ανέθεσε στις Fluor, Shaw, Bechtel και CH2M Hill, που όλες τους είχαν αναλάβει μεγάλες εργολαβίες στο Ιράκ, να προμηθεύσουν καταλύματα για τους κατοίκους που απομακρύνθηκαν από τη Νέα Ορλεάνη. Το συνολικό ύψος των συμβάσεων ανήλθε σε 3,4 δισεκατομμύρια δολάρια, χωρίς να γίνουν μειοδοτικοί διαγωνισμοί. Όπως σχολίασαν πολλοί, ήταν λες και η Πράσινη Ζώνη της Βαγδάτης μεταφέρθηκε από τον Τίγρη στον Μισισιπή. Οι παραλληλισμοί ήταν εμφανείς. Η Shaw προσέλαβε ως υπεύθυνο για τις δραστηριότητές της στη Λουιζιάνα τον πρώην επικεφαλής του γραφείου των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ για την ανοικοδόμηση του Ιράκ». 

«Η Fluor απέσπασε τον επικεφαλής σχεδιασμού της από το Ιράκ και τον έστειλε στην πλημμυρισμένη περιοχή.Η επιβράδυνση των εργασιών μας για την ανοικοδόμηση του Ιράκ είχε ως αποτέλεσμα να είναι διαθέσιμοι μερικοί άνθρωποι για τις εργασίες μας στη Λουιζιάνα», εξήγησε ένας εκπρόσωπος της εταιρείας. Ο Τζο Όλμποου, του οποίου η εταιρεία New Bridge Strategies είχε υποσχεθεί να φέρει καταστήματα Wal-Mart και 7-Eleven στο Ιράκ, μεσολάβησε για πολλές από αυτές τις συμφωνίες. Οι ομοιότητες ήταν τόσο εντυπωσιακές, ώστε κάποιοι από τους μισθοφόρους που είχαν φέρει από τη Βαγδάτη δυσκολεύονταν να προσαρμοστούν. Όταν ο δημοσιογράφος Ντέϊβιντ Έντερς ρώτησε έναν οπλισμένο φρουρό μπροστά στην είσοδο ενός ξενοδοχείου της Νέας Ορλεάνης αν υπήρχε έντονη δράση, εκείνος του απάντησε: «’Οχι. Όλα είναι όπως στην Πράσινη Ζώνη»

«Στη Νέα Ορλεάνη, όπως και στο Ιράκ, δεν έμεινε ανεκμετάλλευτη καμία ευκαιρία μεγιστοποίησης των κερδών. Η Kenyon, που ανήκει στον όμιλο Service Corporation International (έναν από τους βασικούς χρηματοδότες των προεκλογικών εκστρατειών του Μπους), ανέλαβε να απομακρύνει τα πτώματα από τα σπίτια και τους δρόμους. Η διαδικασία ήταν εξαιρετικά αργή και για πολλές μέρες σοροί έμειναν εκτεθειμένες κάτω από τον καυτό ήλιο. Απαγορεύτηκε στα μέλη των συνεργείων διάσωσης και σε τοπικούς εθελοντές να βοηθήσoυν, επειδή η κυβέρνηση είχε παραχωρήσει στην Kenyon το αποκλειστικό δικαίωμα της απομάκρυνσης των πτωμάτων. Η εταιρεία χρέωνε το κράτος, κατά μέσο όρο, 12.500 δολάρια για κάθε θύμα, ενώ έχει δεχτεί πολλές κατηγορίες ότι απέτυχε να ταυτοποιήσει αρκετούς από τους νεκρούς. Για ένα σχεδόν χρόνο μετά τον τυφώνα συνέχιζαν να ανακαλύπτονται σε σοφίτες πτώματα σε αποσύνθεση. Όπως και στο Ιράκ, η κυβέρνηση διαδραμάτισε το ρόλο μιας αυτόματης ταμειακής μηχανής αναλήψεων και καταθέσεων. Οι εταιρείες έκαναν αναλήψεις κεφαλαίων μέσω υπέρογκων συμβάσεων και ανταπέδιδαν στην κυβέρνηση όχι φέρνοντας σε πέρας το έργο που είχαν αναλάβει, αλλά προσφέροντας χρήματα και εθελοντές για την επόμενη προεκλογική εκστρατεία. (Σύμφωνα με τους New York Times, «οι είκοσι κορυφαίες εργοληπτικές εταιρείες δαπάνησαν από το 2000 σχεδόν 300 εκατομμύρια δολάρια για να επηρεάσουν πολιτικούς και 23 εκατομμύρια δολάρια για να χρηματοδοτήσουν προεκλογικές εκστρατείες». Από τη μεριά της, η κυβέρνηση Μπους αύξησε μεταξύ 2000 και 2006 κατά 200 δισεκατομμύρια δολάρια τα κονδύλια που δίνονταν στις εργοληπτικές εταιρείες.) Υπήρχε και κάτι ακόμα εξαιρετικά οικείο στην όλη κατάσταση: η άρνηση των εργοληπτικών εταιρειών να προσλάβουν ντόπιους, για τους οποίους η ανοικοδόμηση της Νέας Ορλεάνης θα αποτελούσε μια: ευκαιρία όχι μόνο για να βρουν δουλειά, αλλά και για να θεραπεύσουν τα ψυχικά τους τραύματα και να αναζωογονήσουν τις κοινότητές τους. Η κυβέρνηση θα μπορούσε να είχε θέσει ως όρο στις συμβάσεις ότι οι εργοληπτικές εταιρείες όφειλαν να προσλάβουν ντόπιους με αξιοπρεπείς μισθούς, προκειμένου αυτοί να μπορέσουν να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους. Αντίθετα, οι κάτοικοι των ακτών του Κόλπου του Μεξικού υποχρεώθηκαν, όπως και οι Ιρακινοί, να παρακολουθούν τις εργοληπτικές εταιρείες να αποκομίζουν τεράστια κέρδη χάρη στα χρήματα των φορολογουμένων και στη διάλυση των εργασιακών σχέσεων». 

«Σύμφωνα με μια μελέτη, «το ένα τέταρτο των εργατών που ξαναχτίζουν την πόλη είναι μετανάστες χωρίς έγγραφα, σχεδόν στο σύνολό τους ισπανόφωνοι, που κερδίζουν πολύ λιγότερα χρήματα από τους νόμιμους εργάτες». Στον Μισισσιπή μετά την εκδίκαση μιας αγωγής αρκετές εταιρείες υποχρεώθηκαν να καταβάλουν εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια για καθυστερούμενους μισθούς. Ωστόσο μερικοί εργάτες δεν πληρώθηκαν ποτέ. Μετανάστες εργάτες χωρίς νόμιμα έγγραφα έχουν καταγγείλει ότι σε ένα εργοτάξιο της Halliburton/KBR ο εργοδότης τους (ένας υπεργολάβος) τους ξύπνησε μέσα στη νύχτα και τους είπε ότι βρίσκονταν καθ’ οδόν πράκτορες της υπηρεσίας μετανάστευσης. Οι περισσότεροι εργάτες τράπηκαν σε φυγή για να αποφύγουν τη σύλληψη. Σε τελική ανάλυση, κινδύνευαν να καταλήξουν σε κάποια από τις φυλακές για μετανάστες που η Halliburton/KBR είχε κατασκευάσει για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση». 

Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να γράψω – ή και να... αντιγράψω - περισσότερα. Ο Κουρουμπλής, πιθανώς άθελα του, είπε πολλά και αποκάλυψε περισσότερα. Προφανώς εθνικοί και τοπικοί εργολάβοι ζεσταίνουν τις οικονομικές μηχανές τους προκειμένου να αποκομίσουν τεράστια υπερκέρδη από τη στρατιωτικοποίηση και την ιδιωτικοποίηση της προσφυγιάς. Ο «Κατρίνα» αποκτά παγκόσμιες διαστάσεις δίνοντας το νεοφιλελεύθερο εγχειρίδιο αντιμετώπισης κρίσεων και ανθρώπινων τραγωδιών σαν μια κολοσσιαία ευκαιρία κοινωνικής και οικονομικής μηχανικής. Στο χέρι των κινημάτων αλληλεγγύης, στο χέρι των δυνάμεων της ριζοσπαστικής Αριστεράς, σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, είναι αυτοί οι τερατώδεις σχεδιασμοί σε βάρος των προσφύγων να μείνουν στα χαρτιά.