«Έναν Μητσοτάκη θα τον ακούς προσεκτικά, κι ας ξέρεις ότι λέει μόνο ψέματα» (Ανδρέας Γ. Παπανδρέου).
Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, στην Ελλάδα καταγράφηκαν 284 νέοι ασθενείς του κορωνοϊού. Η επίδοση είναι μακράν η χειρότερη από τις 26 Φεβρουαρίου, ημερομηνία έναρξης της πανδημίας στη χώρα. Και δεν θα είναι η τελευταία ούτε και η «πολύ» χειρότερη. Τα 284 νέα κρούσματα είναι μια «φωτογραφία», αποσπασματική, της εξέλιξης της πανδημίας πριν από 10-12 μέρες. Ίσως και περισσότερες. Σε κάθε περίπτωση, ο ανήφορος, και στους αριθμούς, και στις αποφάσεις, και στις δυσκολίες, και στη διασπορά της νόσου, είναι μπροστά και όχι πίσω μας. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Όπως και αν έχει και όπου και αν αποδώσουμε αυτήν την έκρηξη, στις προηγούμενες εσφαλμένες αποφάσεις της κυβέρνησης, από το λοκντάουν έως τα αλλοπρόσαλλα μηνύματα για την εκκλησία, τη μάσκα, τους χώρους συγκέντρωσης, τους γάμους, τα πανηγύρια, τις μεταφορές, τα πάρτι, τους «νέους», στο αυτοκτονικό άνοιγμα του τουρισμού, στην καπιταλιστική «συσσώρευση» ψυχών στα πλοία, τα λεωφορεία, το μετρό, τους μαζικούς χώρους εργασίας και διασκέδασης, το συμπέρασμα είναι ένα – η κατάσταση έχει εκτροχιαστεί και η κυβέρνηση της ΝΔ συνεχίζει να προσποιείται ότι δεν τρέχει τίποτα. Ή πιστεύει ότι η κατάσταση θα ελεγχθεί με «μερικά» περιορισμένης ισχύος, τοπικά λοκντάουν από τη Λέσβο και την Κρήτη έως την Καρδίτσα και την Πέλλα.
Αυτή η στάση, θα στοιχίσει ζωές. Τόσο απλά και δυστυχώς, μακάβρια. Όπως το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι, έτσι και η στρατηγική, που ακολουθήθηκε για την αντιμετώπιση της πανδημίας, βρωμάει από το Μέγαρο Μαξίμου. Τόσο απλά και τόσο ξεκάθαρα.
Την περασμένη εβδομάδα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Κωνσταντίνου Μητσοτάκης υποσχέθηκε δωρεάν μάσκες στους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές και δωρεάν εμβόλιο για όλους τους Έλληνες (άραγε, από τη δήλωση αυτή συμπεραίνεται ότι θα εξαιρεθούν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που ζουν και εργάζονται στη χώρα; Θα έχουμε ρατσιστικά και μειωτικά κριτήρια στη διανομή του εμβολίου, όταν και αν αυτό υπάρξει;).
Στο ζήτημα των δωρεάν μασκών, η κυβέρνηση Μητσοτάκη ολοφάνερα σύρθηκε στη σχετική απόφαση, επειδή προηγήθηκε η δήλωση του δημάρχου, Σίμου Ρούσσου, πως ο δήμος Χαλανδρίου θα προχωρούσε σε μια τέτοια ενέργεια, με πιστώσεις του προϋπολογισμού του. Ταυτόχρονα και σωστά, ήταν καθολικές οι αντιδράσεις στην αντίθετη δήλωση-απόφαση της ά(χ)ριστης υπουργού Παιδείας, Νίκης Κεραμέως, η οποία ισχυριζόταν ξεδιάντροπα ότι το κόστος για τις μάσκες αποτελεί πτυχή της ατομικής ευθύνης και θα βάρυνε το πορτοφόλι καθενός ξεχωριστά και κάθε οικογένειας, γενικά.
Σήμερα, Κυριακή 23 Αυγούστου, το… θαύμα της δωρεάν διανομής μασκών έληξε άδοξα – η τοπική αυτοδιοίκηση θα διανείμει μόλις δύο, πάνινες μάσκες ανά μαθητή για έναν ολόκληρο μήνα! Και μετά, βλέπουμε. Μάλλον θα επιστρέψουμε σε καθεστώς ατομικής ευθύνης και ατομικών, οικονομικών θυσιών και επιβαρύνσεων για τις μάσκες. Αν, βέβαια, τα σχολεία παραμείνουν ανοιχτά, είτε σε τοπικό είτε σε πανελλαδικό επίπεδο, με τις όποιες, μελλοντικές, επιδημιολογικές διαπιστώσεις υπάρξουν για την εξάπλωση της covid-19.
Στο ζήτημα του εμβολίου, ο Μητσοτάκης τάζει λαγούς με πετραχήλια, την ώρα που δεν υπάρχει κάποιος λαγός και σίγουρα είναι άγνωστο αν θα φοράει πετραχήλι – δυστυχώς, δεν έχουμε εμβόλιο, ούτε και σοβαρές ενδείξεις ότι αυτό θα είναι αποτελεσματικό. Τα περισσότερα που «προηγούνται» στην κούρσα ανταγωνισμού ανάμεσα σε κράτη, φαρμακευτικές εταιρείες και ερευνητικά ιδρύματα βρίσκονται στη λεγόμενη φάση 3 των δοκιμών και σίγουρα δεν έχουν δοκιμαστεί σε ανθρώπους (ξεχάστε το τι ισχυρίζεται ο Πούτιν, προσώρας). Και σε αυτό το σημείο μπορούμε να πούμε πολλά για τις προτεραιότητες στο παρελθόν των φαρμακευτικών εταιρειών και την καπιταλιστική και διευθυντική, εσωτερική λειτουργία τους και πολιτική επιρροή τους, με την οποία άφηναν στην απέξω των ερευνητικών και οικονομικών τους προτεραιοτήτων, ασθένειες και ιούς όπως αυτός ή οι μεταλλάξεις του, που έχουμε σήμερα ανάμεσα μας.
Εκείνο που έχουμε είναι δηλώσεις ή εκτιμήσεις (για να μη γράψω, ευσεβείς πόθους) για πιθανά εμβόλια έως το τέλος του έτους ή τα μέσα του Ιανουαρίου, εφόσον και ειδικά το πολυδιαφημισμένο ρωσικό εμβόλιο φτάσει στο τελικό στάδιο πετυχημένων δοκιμών και εγκρίσεων, κάτι που δεν πρόκειται να γίνει νωρίτερα από τις 15-20 Ιανουαρίου. Βέβαια, θα πρέπει να θεωρείται μάλλον απίθανο πως η Ελλάς θα προμηθευτεί εμβόλιο από τον Πούτιν – για όλους τους ευνόητους λόγους, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και η συγκυρία των ελληνοτουρκικών (και ο νοών, νοείτω).
Εξάλλου, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κάνει λεόντειες συμφωνίες με τέσσερις φαρμακευτικές εταιρείες και πανεπιστημιακές ερευνητικές ομάδες, συμφωνίες στις οποίες ξεχωρίζει, για ευνόητους λόγους, εκείνη με τη γαλλικών συμφερόντων εταιρεία Sanofi (Ζανόφι) για 300 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου, και άγνωστο ποσό – πάντως, οι ΗΠΑ του Τραμπ για το ίδιο εμβόλιο και 100 εκατομμύρια δόσεις, έχουν σκάσει μπροστάντζα, 2,1 δις δολάρια. Επομένως, η ΕΕ ενδεχομένως να έχει δώσει τα τριπλά – και ίσως και περισσότερα, ως προϊόν και εκείνου του περιβόητου εράνου των 7,5 δις ευρώ. Ας σημειωθεί ότι η Ζανόφι τοποθετεί την πιθανή παρασκευή εμβολίου όχι νωρίτερα από το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2021 – Ιούνιο δηλαδή του 2021.
Το ζήτημα όμως στη συγκυρία είναι άλλο – ο Μητσοτάκης υπόσχεται δωρεάν εμβόλιο, την ώρα που δεν υπάρχει εμβόλιο και δεν γνωρίζουμε αν κάποιο από τα πολλά (τουλάχιστον επτά, σε αυτή τη φάση) εμβόλια θα έχει κάποια, πραγματική επιτυχία και αποτελεσματικότητα. Παρεμπιπτόντως, ο ιεροψάλτης της λοιμωξιολογίας, Σωτήρης Τσιόδρας είχε παραδεχθεί στο πρόσφατο παρελθόν ότι για άλλους κορωνοϊούς, που είχαν τραβήξει το ενδιαφέρον των ερευνητών για την καταπολέμηση τους, δεν είχε γίνει κατορθωτή η παρασκευή εμβολίου αντιμετώπισης. Ο ίδιος λοιμωξιολόγος και ιεροψάλτης έχει παραδεχτεί και ότι υπήρξε στρατηγική απόφαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να μην πραγματοποιηθούν πολλά τεστ στην Ελλάδα, επειδή, λέει, «θα κόστιζαν μερικά εκατομμύρια» - προτιμούν να σβηστούν μερικά ακόμα δισεκατομμύρια από το ΑΕΠ της χώρας σε ένα παναττικό λοκντάουν για παράδειγμα, παρά να ξοδέψουν μερικά εκατομμύρια παραπάνω για τεστ. Αυτή είναι η ανορθολογικότητα του έσχατου νεοφιλελευθερισμού και των απολογητών του – υπουργών, ειδικών, επιστημόνων και κρατικοδίαιτων ρυπαρογράφων.
Ας επιστρέψουμε, όμως στον πρωθυπουργό. Ο Μητσοτάκης υπόσχεται δωρεάν κάτι, σε μέλλοντα και αβέβαιο χρόνο, ενώ την ίδια ώρα, σήμερα, σε ενεστώτα και κρίσιμο χρόνο, αφήνει εντελώς ανεξέλεγκτο και κοστοβόρο κάτι άλλο – το μόνο πραγματικά αποτελεσματικό «όπλο» που έως τώρα διαθέτουμε.
Τα τεστ.
Γιατί, είναι η εύλογη απορία. Γιατί δεν υπόσχεται, σήμερα, ο Μητσοτάκης δωρεάν τεστ για όλους; Και ας κοστίζουν «μερικά εκατομμύρια ευρώ», όπως αποδοκιμάζει ως φαίνεται αυτή την επιλογή, ο Τσιόδρας. Τα τεστ μπορούν σήμερα και όχι αύριο ή όποτε, να σώσουν ζωές – με τη μεγαλύτερη δυνατή αποκάλυψη της πραγματικής διασποράς του ιού και την όσο το δυνατό, συντομότερη και πληρέστερη απομόνωση και θεραπεία των ασθενών, ειδικά των λεγόμενων ασυμπτωματικών.
Στην Ελλάδα τα πρώτα μοριακά τεστ ήρθαν τον Φεβρουάριο και τιμολογήθηκαν από τα ιδιωτικά εργαστήρια και τις αλυσίδες διαγνωστικών κέντρων του ιδιωτικού τομέα, 280, 290, 300 και 320 ευρώ το ένα. Την ίδια ώρα στη Δυτική Ευρώπη (Γερμανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Γαλλία κ.α.) τα μοριακά τεστ τιμολογούνταν το πολύ, 60 ευρώ, με διαβαθμίσεις ανάλογα με τον ανταγωνισμό και τον φορέα, που καλούταν να τα κάνει με τις επιμέρους είτε κεντρικές είτε περιφερειακές αποφάσεις – δημόσιο νοσοκομείο, ιδιωτικός τομέας, αποκεντρωμένη αυτοδιοίκηση, κρατιδιακή κυβέρνηση, πανεπιστήμιο και ιατρικές σχολές. Για παράδειγμα, στην πόλη Γκρόνινγκεν της Ολλανδίας, τα τεστ για τον πληθυσμό, ανέλαβε η ιατρική σχολή και το εργαστήριο υγιεινής και επιδημιολογίας με κόστος μόλις 20 ευρώ και απολύτως δωρεάν, για τους ενδιαφερόμενους, σε συνεργασία με τον τοπικό δήμο, που καλύπτει τις σχετικές δαπάνες, από τις 30 του Μάρτη.
Στον ελληνικό, διαδικτυακό Τύπο διαβάζουμε ότι το αντίστοιχο κόστος στην Ελλάδα αποκτά διακυμάνσεις… φρενοκομείου, καθώς αλλού τιμολογείται 65 ευρώ (πέντε ευρώ πάνω από την «οροφή» της Δυτικής Ευρώπης), αλλού, 120 (το διπλάσιο σε σχέση με την Ευρώπη), αλλού παραμένει σε ύψη… Ιμαλαΐων – 300 ευρώ. Αλλού, ακόμη και αν το ΕΣΥ έχει προμηθευτεί μοριακούς αναλυτές, αυτοί δεν λειτουργούν, προφανώς σκόπιμα, για να πριμοδοτηθούν οι ιδιωτικοί όμιλοι υγείας. Είναι κλοπή, είναι αισχροκέρδεια, είναι ντροπή και αίσχος. Είναι ξεφτίλα, που ακουμπά απευθείας το Μέγαρο Μαξίμου.
Είναι κερδοσκοπία πάνω στον πόνο και την αγωνία των πολιτών. Ειδικά, από τη στιγμή που η κυβέρνηση Μητσοτάκη κατέστησε υποχρεωτικό το τεστ για μια σειρά εργαζομένους, μετά την περίοδο των δύσκολων διακοπών και προτού αυτοί επιστρέψουν στα γραφεία και τους χώρους εργασίας τους – ανάμεσα τους, είναι και οι υπάλληλοι του δημοσίου.
Στην Κύπρο, η κατά τα άλλα, αντιδραστική και άθλια κυβέρνηση Αναστασιάδη, έβαλε πλαφόν στην ανώτερη τιμή των μοριακών τεστ – 75 ευρώ (και πάλι, 15 ευρώ πάνω από την Ευρώπη). Αλλά, τέλος πάντων, κάτι έκανε για να μαζέψει κάπως την κατάσταση. Και για μην πέσουν θύματα εκμετάλλευσης όσοι εργαζόμενοι θα αναγκαστούν να κάνουν τεστ, προτού ξαναπιάσουν δουλειά.
Το θέμα επομένως, με τον Μητσοτάκη είναι ότι έχει υποσχεθεί κάτι δωρεάν στο μέλλον, την ώρα που είναι επείγουσα η ανάγκη να υποσχεθεί και να φροντίσει να γίνεται δωρεάν, κάτι στο παρόν – τα τεστ.
Ας αφήσουμε, λοιπόν, στην άκρη το αβέβαιο μέλλον κι ας ασχοληθούμε με το δύσκολο παρόν : Τα μοριακά τεστ, μαζικά και παντού, πρέπει να γίνονται σε όλους άμεσα, κυλιόμενα και δωρεάν. Ειδικά από τη στιγμή που προγραμματίζεται ένα εξαιρετικά ιδιαίτερο στη συγκυρία, άνοιγμα των σχολείων, κίνηση σε τεντωμένο σχοινί και με διάτρητο το δίχτυ ασφαλείας.
Ας αφήσει τα ψέματα ο Μητσοτάκης και ας παρατήσει την μπακαλική ο Τσιόδρας, και ας προχωρήσει σήμερα η μαζική διεξαγωγή τεστ σε όλους όσοι βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος, με κόστος που θα καλύψουν ο κρατικός προϋπολογισμός (φορολογήστε και τον πλούτο!), οι ασφαλιστικοί φορείς και τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, και σε κάθε περίπτωση αυτό δεν θα ξεπερνά τις προδιαγραφές, τις τιμές και τις «οροφές» που έχει θέσει η Ευρώπη (ο κορωνοϊός δεν είναι «μόνο για… Έλληνες», ούτε και τα τεστ ή τα πιθανά, μελλοντικά εμβόλια).
Κι αν ορισμένοι συνεχίζουν να προπαγανδίζουν τα μελλοντικά και «θαυματουργά» εμβόλια, ας εξηγήσουν την παγκόσμια αγωνία κυβερνήσεων και ειδικών για την πραγματοποίηση του εμβολίου της κοινής γρίπης στις ευπαθείς ομάδες «νωρίτερα και όσο το δυνατό μαζικότερα (ΠΟΥ)». Ο φόβος μιας πιθανής συνδυαστικής μετάλλαξης, ενός «γάμου» ανάμεσα στον κορωνοϊό και τον ιό της κοινής γρίπης, είναι υπαρκτός και ολοφάνερα προκαλεί εφιάλτες σε όλους τους εμπλεκόμενους, από τον ΠΟΥ έως το Μέγαρο Μαξίμου, που υποτίθεται ότι δρουν και αποφασίζουν «για το καλό μας», στην πιθανότητα το πάντρεμα αυτό να προκαλέσει μεγαλύτερη και φονικότερη μόλυνση στους πληθυσμούς- μια covid-19 στο τετράγωνο, ειδικά για τους ηλικιωμένους.
Τεστ, λοιπόν. Τεστ. Αυτό το «όπλο» έχουμε, αυτό και ας αξιοποιήσουμε. Σήμερα, όχι αύριο. Αύριο μπορεί να είναι πολύ αργά και για πάρα πολλούς.