Βραζιλία: Εργατικές ομοσπονδίες καλούν σε πανεθνική μέρα δράσης

Τα αιτήματά τους περιλαμβάνουν:

-Αύξηση της χρηματοδότησης για τις δημόσιες υπηρεσίες σε Υγεία και Παιδεία

-Αυξήσεις μισθών

-Μείωση του ωραρίου

-Να ακυρωθεί το νομοσχέδιο που θα νομιμοποιήσει τις εργολαβίες

-Να σταματήσουν οι νέοι πλειστηριασμοί για τα πετρελαϊκά κοιτάσματα

-Να σταματήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις

-Αγροτική μεταρρύθμιση

-Ανατροπή της μείωσης στις συνταξιοδοτικές παροχές

-Καλύτερες και φτηνότερες δημόσιες συγκοινωνίες

Αυτή η απόφαση μπορεί να φέρει την εργατική τάξη στο επίκεντρο του κύματος κινητοποιήσεων που συγκλονίζουν τη Βραζιλία από τις 6 Ιούνη.

Εκείνη τη μέρα, 5 χιλιάδες διαδηλωτές, κυρίως νεολαίοι, συγκεντρώθηκαν για να εναντιωθούν στις αυξήσεις εισιτηρίων στα λεωφορεία, τα τρένα και το μετρό του Σάο Πάουλο, της μεγαλύτερης πόλης της Βραζιλίας. Απέναντι σε ισχυρή αστυνομική καταστολή, μεγαλύτερες κινητοποιήσεις έγιναν τις επόμενες μέρες, στις 7 Ιούνη, στις 11 Ιούνη και τελικά στις 13, όταν 15 χιλιάδες διαδηλωτές δέχτηκαν πλαστικές σφαίρες, χειροβομβίδες κρότου-λάμψης και δακρυγόνα που από τα ΜΑΤ. Εκατοντάδες τραυματίστηκαν, ανάμεσά τους 7 δημοσιογράφοι από μεγάλα ΜΜΕ. Περίπου 200 συνελήφθησαν. Σοκαριστικές εικόνες διαδόθηκαν σε όλη τη χώρα, δημιουργώντας το «έδαφος» για μια θηριώδη μεγέθυνση των διαδηλώσεων, τόσο όσον αφορά τα αιτήματα, όσο και όσον αφορά τη συμμετοχή ανθρώπων και τον αριθμό των πόλεων όπου έγιναν δράσεις.

Στις 17 Ιούνη, 100 χιλιάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στο Σάο Πάουλο, άλλες 100 χιλιάδες στο Ρίο Ντε Τζανέιρο, ενώ μεγάλες διαδηλώσεις εξελίσσονταν σε όλες τις άλλες μεγάλες πόλεις. Το εθνικό κοινοβούλιο στη Μπραζίλια δέχτηκε εισβολή χιλιάδων διαδηλωτών. Μετά από τρεις μέρες, πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι διαδήλωναν σε 300 πόλεις σε όλη τη χώρα.

Οι πρώτες επιτυχίες άρχισαν σύντομα. Εκτός από το δικαίωμα να διαδηλώνουμε ελεύθερα, παρά την αστυνομική βιαιότητα, τα εισιτήρια στις συγκοινωνίες μειώθηκαν ή ακυρώθηκε η αύξησή τους σε πολλές πόλεις, συμπεριλαμβανομένου του Σάο Πάουλο. Η Βραζιλιάνικη Γερουσία ετοιμάζεται να περάσει ένα νομοσχέδιο που θα καθιερώνει δωρεάν μετακίνηση για τους φοιτητές σε όλη τη χώρα.

Τα εισιτήρια των συγκοινωνιών δεν είναι το μόνο αίτημα των διαδηλώσεων. Η διάχυτη αγανάκτηση για τα ακριβά και πολυτελή ποδοσφαιρικά γήπεδα για του Μουντιάλ συνδέεται με τις χαμηλής ποιότητας δημόσιες υπηρεσίες: Κυρίως την υγεία και την παιδεία.

Άλλα κρίσιμα ζητήματα είναι η διαφθορά, τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων, των μαύρων και των γυναικών, η οικονομική πρόσβαση στην κατοικία και η αστυνομική βιαιότητα.

Αυτή τη βδομάδα, οι δρόμοι πέτυχαν νέες νίκες. Όλα τα έσοδα από τα νέα πετρελαϊκά κοιτάσματα που εντοπίστηκαν στις ακτές της Βραζιλίας θα αξιοποιηθούν για τη Δημόσια Παιδεία και Υγεία. Το νομοσχέδιο PEC 37, που σκόπευε να παρεμποδίσει τις έρευνες για διαφθορά, ηττήθηκε. Άλλες παραχωρήσεις ακολουθούν.

Ποιοι είναι οι στόχοι

Από τις 6 Ιούνη ως τις 13 Ιούνη, τα αιτήματα στρέφονταν ενάντια στον Φερνάντο Χαντάντ και τον Τζεράλντο Αλκμίν. Ο Χαντάντ είναι ο νεοεκλεγμένος δήμαρχος του Σάο Πάουλο και είναι μέλος του PT(Κόμμα Εργατών). Ο Αλκμίν είναι ο δεξιός κυβερνήτης της περιφέρειας του Σάο Πάουλο. Τα εισιτήρια των λεωφορείων είναι υπευθυνότητα του δημάρχου. Η ευθύνη του κυβερνήτη αφορά το μετρό, τα τρένα και την αστυνομία. Μαζί οι δυο τους ανακοίνωσαν τις αυξήσεις στα εισιτήρια από 3 ρεάλ σε 3,2 ρεάλ (περίπου 1,5 δολάριο για κάθε διαδρομή).

Μετά την εθνικοποίηση των διαδηλώσεων και καθώς ένα εμφανιζόταν ένα πλήθος αιτημάτων, στοχοποιήθηκαν όλοι οι κυβερνώντες, ιδιαίτερα η πρόεδρος Ντίλμα Ρούσεφ.

Η αγανάκτηση ενάντια στην διακυβέρνησή της συσσωρευόταν. Δημοσκοπήσεις πριν τις διαδηλώσεις έδειχναν μια σοβαρή μείωση της δημοτικότητάς της σε όλες τις κατηγορίες του βραζιλιάνικου πληθυσμού. Υπάρχει μια γενικευμένη αντίληψη ότι οι συνθήκες διαβίωσης γίνονται χειρότερες και δεν πρόκειται να βελτιωθούν στο μέλλον. Επιπλέον, τα σκάνδαλα διαφθοράς κορυφαίων πολιτικών, όπως το mensalão, ισοπέδωσαν και τα δεξιά κόμματα και το PTως χρεοκοπημένες δυνάμεις.

Πάλη να κερδηθούν οι «Καρδιές και τα Μυαλά»

Το κύμα των κινητοποιήσεων ξέσπασε πέρα από τον έλεγχο και των αστικών κομμάτων και του PT.Η βασική εργατική ομοσπονδία, η CUTκαι η βασική φοιτητική ένωση, η UNE, είναι κυριολεκτικά απούσες από τις διαδηλώσεις.

Η πρώτη αντίδραση και των αστικών κομμάτων και του PTήταν να ποινικοποιήσουν τις διαδηλώσεις και να καταφύγουν στην αστυνομική καταστολή. Όταν αυτή η στρατηγική απέτυχε, τα κυρίαρχα ΜΜΕ πάλεψαν για να κερδίσουν τις καρδιές και τα μυαλά των διαδηλωτών. Υποκινώντας αντικομματικά αισθήματα, προετοίμαζαν το δρόμο για μπράβους, επιστρατευμένους από τις γραμμές των σκίνχεντ και των ασφαλιτών, να επιτεθούν βίαια σε εργατικές, λαϊκές και αριστερές οργανώσεις.

Οι υποστηρικτές της προέδρου Ντίλμα άρχισαν να ουρλιάζουν ότι ίσως ετοιμάζεται ένα δεξιό πραξικόπημα. Επρόκειτο για έναν ελιγμό με στόχο να συγκεντρώσει υποστήριξη για την κυβέρνησή της. Καμιά πτέρυγα της άρχουσας τάξης δεν απεργάζεται καθεστωτική αλλαγή, απλά προετοιμάζονται για ένα καλύτερο πλασάρισμα στις ερχόμενες προεδρικές εκλογές. Παρόλα αυτά, μέσα από την χρησιμοποίηση των μπράβων, θέλουν να εμποδίσουν την ανάδυση μιας νέας μαχητικής ηγεσίας για την βραζιλιάνικη εργατική τάξη που θα μπορούσε να απειλήσει τα συμφέροντα των πλουτοκρατών. Η πρόκληση της οργάνωσης της αυτοάμυνάς μας σίγουρα είναι μπροστά μας.

Οι δυνατότητες για εργατική δράση

Ο πληθωρισμός, οι χαμηλοί μισθοί, τα οικογενειακά χρέη είναι κεντρικοί παράγοντες για την εργατική δυσαρέσκεια. Ο αριθμός των εργατικών απεργιών αυξήθηκε από 554 το 2011 σε 873 το 2012. Η μεγάλη απεργία των φοιτητών των κρατικών πανεπιστημίων πέρσι, και άλλες δημοκρατικές κινητοποιήσεις για διάφορα αιτήματα –από την ελεύθερη μαριχουάνα, τις «πορείες παλιοθήλυκων» (ενάντια στην προπαγάνδα που στοχοποιεί τα θύματα βιασμού ότι «πήγαιναν γυρεύοντας») μέχρι την ανάκληση εκλεγμένων πολιτικών- σίγουρα προετοίμαζαν το έδαφος για το σημερινό κύμα κινητοποιήσεων.

Παρά το γεγονός ότι η νεολαία είναι η αναμφισβήτητα ηγετική δύναμη των κινητοποιήσεων μέχρι τώρα, υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες για εργατικές δράσεις.

Στο Σάο Πάουλο, οι πρώτες κινητοποιήσεις καλέστηκαν από νεολαιίστικες οργανώσεις όπως το MPL (Κίνημα για Δωρεάν Εισιτήρια), το ANEL (Εθνική Συνέλευση Ελεύθερων Φοιτητών) και το JUNTOS, σε συνεργασία με το τοπικό μαχητικό σωματείο των εργαζομένων στο Μετρό. Τις δύο τελευταίες εβδομάδες πριν την έναρξη των διαδηλώσεων, οι εργαζόμενοι του Μετρό έβγαλαν τις στολές τους και φορούσαν ένα γιλέκο που κατήγγειλε την αύξηση στα εισιτήρια. Εκατοντάδες χιλιάδες προκηρύξεις που κατήγγειλαν τις αυξήσεις εισιτηρίων και καλούσαν σε συγκεντρώσεις, μοιράστηκαν από συνδικαλισμένους αγωνιστές στους επιβάτες. Ο Altino Prazeres Melo, ο ίδιος ο πρόεδρος του σωματείου, συνελήφθη από την πρώτη συγκέντρωση.

Στο Πόρτο Αλέγκρε, οι οδηγοί λεωφορείων επίσης συμμάχησαν με τους φοιτητές στον αγώνα ενάντια στις αυξήσεις εισιτηρίων.

Στις 20 Ιούνη, η Força Sindical, μια συντηρητική εργατική ομοσπονδία που γενικά υποστηρίζει την συνεργασία εργασίας-κεφαλαίου, οργάνωσε μια 2ωρη στάση εργασίας των μεταλλεργατών στο βιομηχανικό προάστιο της Mooca, στο Σάο Πάουλο.

Στις 26 Ιούνη, η εργατική παρουσία στο πλευρό νεανικών και λαϊκών οργανώσεων στη διαδήλωση 60.000 ανθρώπων έξω από το γήπεδο Belo Horizonte, όπου η εθνική Βραζιλίας έπαιζε με την Ουρουγουάη, ήταν αξιοσημείωτη.

Στις 27 Ιούνη, η συμμαχία Espaço Unidade de Ação (Φόρουμ Ενότητα στη Δράση, που ενώνει την CSP-Conlutas με άλλες εργατικές οργανώσεις όπως η CUT PODE MAIS –αντιπολιτευόμενη πτέρυγα στο εσωτερικό της CUT-και την Ομοσπονδία Εργατών Γης του Σάο Πάουλο) οργάνωσε δράσεις σε όλη τη χώρα, μαζί με άλλες οργανώσεις.

Όλες αυτές οι δράσεις παραμένουν σταγόνα στον ωκεανό των κινητοποιήσεων. Το κάλεσμα για τις δράσεις της 11 Ιούλη από τις εργατικές ομοσπονδίες ίσως παρέχει μια πολύ θετική προσθήκη στο σημερινό κύμα αγώνων.

Η συνέχεια και η επέκταση των διαδηλώσεων δεν είναι διασφαλισμένη μέχρι τώρα. Η συμμετοχή της εργατικής τάξης σε συμμαχία με τη νεολαία και τους φτωχούς είναι κρίσιμη για ένα διαρκές κίνημα που θα διεκδικεί βαθιές κοινωνικές αλλαγές. Αυτή είναι η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε σήμερα.

Ανάγκη για διεθνή αλληλεγγύη

Μετά τις 13 Ιούνη, έγιναν συγκεντρώσεις αλληλεγγύης στους Βραζιλιάνους διαδηλωτές σε όλο τον κόσμο, κυρίως από τους Βραζιλιάνους της διασποράς. Αυτές οι δράσεις, μαζί με τους αγώνες και τις επαναστάσεις στη διεθνή σκηνή είναι μια τεράστια πηγή έμπνευσης για τους Βραζιλιάνους διαδηλωτές.
Καλούμε όλες τις εργατικές, νεολαιίστικες, λαϊκές και δημοκρατικές οργανώσεις σε όλο τον κόσμο να οργανώσουν διαδηλώσεις έξω από τις Βραζιλιάνικες Πρεσβείες στις 11 Ιούλη του 2013, απαιτώντας να ικανοποιήσει η κυβέρνηση της Βραζιλίας τα αιτήματα των διαδηλωτών για: λιγότερα λεφτά για το Μουντιάλ και περισσότερα για Παιδεία, Υγεία, Κοινωνική Ασφάλιση και Συγκοινωνίες, για τα δικαιώματα των εργατών, των ομοφυλόφιλων, των μαύρων και των γυναικών, για το τέλος της αστυνομικής βίας και της ποινικοποίησης των κοινωνικών κινημάτων, ανάμεσα σε άλλα. Ψηφίσματα αλληλεγγύης στους Βραζιλιάνους διαδηλωτές θα είναι επίσης χρήσιμα, δημιουργώντας το έδαφος για την αναγκαία διεθνή αλληλεγγύη.

*Ο Dirceu Travesso είναι ηγετικό στέλεχος της αριστερής, μαχητικής εργατικής ομοσπονδίας CSP-Conlutas