Πολύ ενδιαφέρουσα η Έκθεση, με ιστορικό αρχειακό υλικό, που οργανώνει το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ), επιχειρώντας να αναδείξει την πολύτιμη προσφορά του τόσο στους κοινωνικούς αγώνες όσο και στην τέχνη. Η Έκθεση είναι αφιερωμένη στα 100 χρόνια από την ίδρυση του ΣΕΗ και γίνεται στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα Μερκούρη» (από 13 έως 27 Μάρτη 2017)
Οι πρώτες προσπάθειες δημιουργίας σωματείου ηθοποιών ξεκινούν από πολύ νωρίς. Να επισημάνουμε ότι ο πρώτος που καθιέρωσε τον όρο «ηθοποιός» (ήθος+ποιώ) έναντι της αρνητικής χροιάς που είχε ο όρος «υποκριτής», ήταν ο Κ. Αριστιάς. Ο ίδιος, τον Νοέμβριο του 1840 ανεβάζει στη σκηνή τον «Αριστόδημο», του Μόντι, και μαζί του την πρώτη γυναίκα ηθοποιό, την Αικ. Παναγιώτου, εργάτρια στο Μεταξουργείο του Σκην.
Το 1904 ιδρύεται ο Σύλλογος Αλληλοβοήθειας Ελλήνων Ηθοποιών. Είναι η πρώτη συγκροτημένη προσπάθεια. Η δεύτερη οργανωμένη προσπάθεια έγινε το 1914, στη Σύρο, στο θίασο του Γ. Παπαϊωάννου, επειδή ο θιασάρχης αρνήθηκε να πληρώσει τα συμφωνηθέντα στους ηθοποιούς. Έτσι, αυτοί ιδρύουν το «Συνδικάτο Ηθοποιών», με πρωτεργάτη τον Γεώργιο Σαραντίδη. Όμως, η εν λόγω προσπάθεια δεν προχώρησε. Τρία χρόνια μετά, στις 22 Φεβρουαρίου 1917, ιδρύεται το ΣΕΗ, ενώ αποφασίζεται να υπάγεται στη δύναμη του Εργατικού Κέντρου Αθήνας (ΕΚΑ). Ένα από τα πρώτα αιτήματά τους ήταν και η ίδρυση Δραματικής Σχολής.
Από τις 14 Σεπτέμβρη έως τις 9 Οκτώβρη 1919, οργανώνεται η πρώτη απεργία από το ΣΕΗ, επειδή οι εργοδότες αρνούνται να καταβάλλουν ένα δεκάλεπτο επί του εισιτηρίου για το Ταμείο Συντάξεως Ηθοποιών. Την δράση τους, όπως και άλλων σωματείων, ανακόπτει η δικτατορία Μεταξά, στις 4 Αυγούστου 1936, η οποία διώκει τους συνδικαλιστές, μεταξύ αυτών και αρκετούς αριστερούς ηθοποιούς.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην Έκθεση για την πάλη των ηθοποιών κατά την διάρκεια της Κατοχής 1941-44, με αποτέλεσμα να συλληφθούν αρκετοί. Οι ηθοποιοί οργανώνονται μαζικά στο ΕΑΜ. Την περίοδο της αντίστασης φτιάχνεται μια νέα μορφή θεάτρου, το «Θέατρο του Βουνού». Σημαντική ως προς αυτό είναι η συμβολή του Γ. Κοτζιούλα, καθώς και του θεατρικού συγγραφέα Βασίλη Ρώτα.
Μετά τα Δεκεμβριανά του 1944 και την εγκαθίδρυση του κράτους της Δεξιάς, πολλοί αριστεροί ηθοποιοί συλλαμβάνονται και εξορίζονται. Μεταξύ αυτών ο Μίμης Φωτόπουλος, ο Μάνος Κατράκης, η Αλέκα Παϊζη, ο Αιμίλιος Βεάκης, η Καίτη Οικονόμου (Ντιριντάουα), η Καλή Καλό, η Δανάη Στρατηγοπούλου και άλλοι. Εντούτοις, παρά τις αντίξοες συνθήκες στον τόπο της εξορίας, στο κολαστήριο της Μακρονήσου, οι ηθοποιοί καταφέρνουν και οργανώνουν θεατρικές παραστάσεις για να ψυχαγωγούν τους εξόριστους και να αναπτερώνουν το ηθικό τους.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 και μέχρι την επικράτηση της δικτατορίας, στις 21 Απριλίου 1967, το ΣΕΗ ανασυγκροτείται σε αγωνιστική κατεύθυνση. Στις 10 Οκτωβρίου 1955, το ΣΕΗ καθιερώνει ετήσια γιορτή με την ονομασία «Ημέρα του Ηθοποιού». Αργότερα, στις 12 Δεκεμβρίου 1963, εγκρίνεται η συμμετοχή του, στην γνωστή Κίνηση των 115 Συνεργαζόμενων Εργατοϋπαλληλικών Οργανώσεων (ΣΕΟ-115).
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, οι αρχές αναστέλλουν τη λειτουργία του ΣΕΗ και στη θέση του φτιάχνουν το «Εθνικό ΣΕΗ». Οι ηθοποιοί, μέσα από την τέχνη τους, οργανώνουν τη δράση τους για να αφυπνίσουν το λαό ενάντια στη χούντα. Μετά την πτώση της δικτατορίας, ανασυσταίνεται το ΣΕΗ. Πραγματοποιούνται μεγάλες κινητοποιήσεις και απεργίες, με πιο χαρακτηριστική την πολύμηνη απεργία στην ΕΡΤ τον Φεβρουάριο του 1978.
Τέλος, να πούμε ότι αυτό που αναδεικνύεται μέσα από την Έκθεση είναι πως οι αγώνες του ΣΕΗ δεν αφορούν μόνο τους ίδιους τους ηθοποιούς, αλλά ταυτόχρονα αφορούν και τον κοινωνικό τους ρόλο, που τα μέλη του, μέσα από την τέχνη τους, προσπάθησαν να ανυψώσουν το ηθικό του λαού, όταν αυτό ήταν ανάγκη.
