Ναζισμός ≠ κομμουνισμού ≠ σταλινισμού ≠ ναζισμού

Στον «Ημε­ρο­δρό­μο», ο δη­μο­σιο­γρά­φος Ν. Μπο­γιό­που­λος, πα­ρέ­θε­σε πλη­θώ­ρα στοι­χεί­ων για το πώς στη διορ­γα­νώ­τρια χώρα Εσθο­νία, τι­μώ­νται ακόμη μέχρι σή­με­ρα τα εσθο­νι­κά τάγ­μα­τα των SS που έδρα­σαν στον Β’ Πα­γκό­σμιο Πό­λε­μο στο πλευ­ρό των αντί­στοι­χων γερ­μα­νι­κών.

Μά­λι­στα σύμ­φω­να με το ΑΠΕ-ΜΠΕ στα συ­μπε­ρά­σμα­τα του συ­νε­δρί­ου που δη­μο­σιεύ­ο­νται στην επί­ση­μη ιστο­σε­λί­δα του υπουρ­γεί­ου Δι­καιο­σύ­νης της Εσθο­νί­ας και τα οποία υπο­γρά­φο­νται από τις αντι­προ­σω­πεί­ες των 8 ευ­ρω­παϊ­κών χωρών που συμ­με­τεί­χαν, ου­δε­μία ανα­φο­ρά γί­νε­ται στα εγκλή­μα­τα του να­ζι­σμού,  πα­ρό­τι υπο­τί­θε­ται ότι ήταν το θέμα  του συ­νε­δρί­ου, αλλά γί­νο­νται μόνο κα­ταγ­γε­λί­ες κατά πρώην κομ­μου­νι­στι­κών κα­θε­στώ­των.

Η απο­τυ­χία του συ­νε­δρί­ου που διορ­γά­νω­νε η εσθο­νι­κή προ­ε­δρία της ΕΕ ήταν μια σχε­δόν «προ­α­ναγ­γελ­θεί­σα» εξέ­λι­ξη, αφού με τον τρόπο που δια­τυ­πώ­νο­νταν οι στό­χοι του συ­νε­δρί­ου, άνοι­γαν τον ασκό του Αιό­λου: Μπο­ρεί οι διορ­γα­νω­τές να ήθε­λαν να εξι­σώ­σουν τον κο­μου­νι­σμό με τον να­ζι­σμό, δηλ. τη κε­ντρι­κή θε­ω­ρία και πρα­κτι­κή της κοι­νω­νι­κής απε­λευ­θέ­ρω­σης (η οποία στο «εσθο­νι­κό επει­σό­διο» ταυ­τί­ζε­ται με τον στα­λι­νι­σμό), με την ιδε­ο­λο­γία και πρα­κτι­κή της ακραί­ας κοι­νω­νι­κής υπο­δού­λω­σης, αλλά αυτό άνοι­γε το δρόμο για εξί­σω­ση και με άλλες εκ­δο­χές και φαι­νό­με­να της αστι­κής κυ­ριαρ­χί­ας: Αν υπάρ­χει ευαι­σθη­σία για τα θύ­μα­τα του Στά­λιν, γιατί να μην υπάρ­χει ευαι­σθη­σία για εκα­τομ­μύ­ρια θύ­μα­τα, πα­γκο­σμί­ως, του αγ­γλι­κού, του γαλ­λι­κού, του βελ­γι­κού, του ολ­λαν­δι­κού και φυ­σι­κά του αμε­ρι­κα­νι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού; Ο αριθ­μός τους είναι σί­γου­ρα πολ­λα­πλά­σιος από τα θύ­μα­τα του Γε­ωρ­για­νού δι­κτά­το­ρα. Γιατί όχι και για τα θύ­μα­τα κάθε αποι­κιο­κρα­τί­ας; Γιατί όχι και για τα εκα­τομ­μύ­ρια θύ­μα­τα όλων των ευ­ρω­παϊ­κών εθνι­κι­σμών εντός του ευ­ρω­παϊ­κού εδά­φους; Γιατί όχι για τα θύ­μα­τα της εφαρ­μο­σμέ­νης νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης πο­λι­τι­κής σε μια σειρά χώρες του πλα­νή­τη;

Γι’ αυτό πι­θα­νό­τα­τα, αρ­νή­θη­καν να συμ­με­τά­σχουν οι με­γά­λες δυ­τι­κές ευ­ρω­παϊ­κές χώρες, κι όχι από κά­ποια ευαι­σθη­σία και ιστο­ρι­κή ευ­θι­ξία απέ­να­ντι στην εξί­σω­ση να­ζι­σμού- κομ­μου­νι­σμού.

Ωστό­σο εδώ είναι που πρέ­πει να γί­νουν πολλά ξε­κα­θα­ρί­σμα­τα απέ­να­ντι στη σύγ­χυ­ση που καλ­λιερ­γεί­ται από πολ­λές πλευ­ρές.

Κομ­μου­νι­σμός

Πρώ­τον, η κα­ταγ­γε­λία της βίας της Οκτω­βρια­νής Επα­νά­στα­σης στη Ρωσία είναι πα­ντε­λώς ανι­στό­ρη­τη: η επα­νά­στα­ση του Οκτώ­βρη ήταν σχε­δόν αναί­μα­κτη και μόνον όταν άρ­χι­σαν οι πα­ρά­νο­μες πα­ρα­στρα­τιω­τι­κές δρά­σεις των μο­ναρ­χι­κών, αλλά και η ει­σβο­λή 14 στρα­τιών των κα­πι­τα­λι­στι­κών χωρών (της Ελ­λά­δας πε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης) ξέ­σπα­σε η βία και ο εμ­φύ­λιος. Μά­λι­στα, επει­δή ήταν ταγ­μέ­νοι στην υπό­θε­ση της ει­ρή­νης και του αν­θρω­πι­σμού, οι μπολ­σε­βί­κοι, υπό την ηγε­σία του Λένιν και του Τρό­τσκι, πα­ρέ­δω­σαν το ένα τρίτο των καλ­λιερ­γή­σι­μων εδα­φών της Ρω­σί­ας στη Γερ­μα­νία προ­κει­μέ­νου να συ­να­φθεί ει­ρή­νη και να στα­μα­τή­σει το σφα­γείο του Α’ Πα­γκό­σμιου Πο­λέ­μου. Έδω­σαν το δι­καί­ω­μα στην αυ­το­διά­θε­ση σε λαούς που στέ­να­ζαν κάτω από την τσα­ρι­κή μπότα και τον με­γα­λο­ρώ­σι­κο εθνι­κι­σμό. Άφη­σαν ελεύ­θε­ρους τους Φι­λαν­δούς να ασκή­σουν αυτό το δι­καί­ω­μα, άσχε­τα αν αυτό σή­μα­νε αρ­γό­τε­ρα τη σφαγή των Φιν­λαν­δών κομ­μου­νι­στών από το νέο κα­πι­τα­λι­στι­κό φιν­λαν­δι­κό κα­θε­στώς.

Στα­λι­νι­σμός

Δεύ­τε­ρον, είναι ανι­στό­ρη­τη, αυ­θαί­ρε­τη και προ­κλη­τι­κή η ταύ­τι­ση του στα­λι­νι­σμού με τον κομ­μου­νι­σμό, δηλ. με την θε­ω­ρη­τι­κή και πρα­κτι­κή πο­λι­τι­κή πα­ρά­δο­ση, του Μαρξ, του Έν­γκελς, του Λένιν, της Λού­ξε­μπουργκ, του Τρό­τσκι, του Γκράμ­σι, αλλά και των μπολ­σε­βί­κων που ανα­φέ­ρα­με πα­ρα­πά­νω. Ο Στά­λιν δεν είναι μια εκ­δο­χή του κο­μου­νι­σμού, αλλά η άρ­νη­σή του. Επι­κρά­τη­σε πάνω στα ερεί­πια της επα­νά­στα­σης ως ο ηγέ­της μιας τάξης, της γρα­φειο­κρα­τί­ας, που ανα­δύ­θη­κε στις ιδιαί­τε­ρες ρω­σι­κές συν­θή­κες όπου το προ­λε­τα­ριά­το είχε μεν ητ­τη­θεί αλλά που δεν υπήρ­χε η παλιά αστι­κή τάξη για να πα­λι­νορ­θώ­σει η ίδια την εξου­σία της. Όταν ο Στά­λιν στα­θε­ρο­ποί­η­σε την εξου­σία του (με τα στρα­τό­πε­δα συ­γκέ­ντρω­σης, με τις δίκες της Μό­σχας) στα τέλη της δε­κα­ε­τί­ας του 1930, όλη η ηγε­σία των μπολ­σε­βί­κων πλην του Λένιν (που είχε πε­θά­νει) και του Μο­λό­τοφ, είχε εκ­κα­θα­ρι­στεί με εκτέ­λε­ση ή «εξα­φά­νι­ση». Μια ατέ­λειω­τη σειρά νο­μο­θε­τη­μά­των της επα­νά­στα­σης του Οκτώ­βρη, που αφο­ρού­σαν π.χ. τις γυ­ναί­κες, τους ομο­φυ­λό­φι­λους, την αντι­με­τώ­πι­ση του εθνι­κι­σμού, κα­ταρ­γή­θη­καν και επα­νήλ­θε η «ομα­λό­τη­τα». Για να χρη­σι­μο­ποι­ή­σου­με ως μέτρο και πάλι τη Φιν­λαν­δία, σε αντί­θε­ση με τους μπολ­σε­βί­κους, ο στρα­τός του Στά­λιν ει­σέ­βα­λε στη χώρα αυτή το 1939.

Αυτό δεν ση­μαί­νει ότι τα κομ­μου­νι­στι­κά κόμ­μα­τα ανά τον κόσμο είναι τα ίδια με τα στα­λι­νι­κά κα­θε­στώ­τα. Πα­ρό­τι στα­λι­νι­κά στη θε­ω­ρία, συ­σπει­ρώ­νουν στις γραμ­μές τους χι­λιά­δες αν­θρώ­πους ταγ­μέ­νους στο όραμα της κοι­νω­νι­κής απε­λευ­θέ­ρω­σης. Ωστό­σο, οι σύ­ντρο­φοι αυτοί βά­ζουν στον εαυτό τους ένα ακα­τόρ­θω­το κα­θή­κον: να υπε­ρα­σπί­σουν τον κο­μου­νι­σμό, την προ­ο­πτι­κή της πα­γκό­σμιας κοι­νω­νι­κής χει­ρα­φέ­τη­σης κάθε κα­τα­πιε­σμέ­νου, υπε­ρα­σπί­ζο­ντας ταυ­τό­χρο­να τα πε­πραγ­μέ­να του στα­λι­νι­σμού. Κι αυτό δίνει επι­χει­ρή­μα­τα στην άλλη πλευ­ρά, στη δεξιά, στους νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρους, στην ακρο­δε­ξιά και στους φα­σί­στες να ουρ­λιά­ζουν για τα εγκλή­μα­τα του… κο­μου­νι­σμού.

Να­ζι­σμός

Υπάρ­χει όμως ένα πολύ ση­μα­ντι­κό τρίτο και πολύ κρί­σι­μο ση­μείο που χρή­ζει διευ­κρί­νι­σης: Ούτε ο στα­λι­νι­σμός δεν μπο­ρεί να ταυ­τι­στεί με τον να­ζι­σμό και το φα­σι­σμό.

Μπο­ρεί και οι δύο να φύ­ο­νται πάνω στο έδα­φος με­γά­λων ηττών του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος και της Αρι­στε­ράς, ωστό­σο δεν απο­τε­λούν ίσης τάξης φαι­νό­με­να και ίσης τάξης κίν­δυ­νο για την αν­θρω­πό­τη­τα.

Οι ναζί και οι φα­σί­στες είναι μι­κρο­α­στι­κά κι­νή­μα­τα που έχουν την υπο­στή­ρι­ξη όλων των με­γά­λων κα­πι­τα­λι­στι­κών επι­χει­ρή­σε­ων, των τρα­πε­ζι­τών, των στρα­τη­γών κ.λπ., ακρι­βώς γιατί στό­χος τους είναι η με κάθε τρόπο επι­βί­ω­ση του εθνι­κού κα­πι­τα­λι­σμού, ενά­ντια σε κάθε εσω­τε­ρι­κό ή εξω­τε­ρι­κό εχθρό ή «εχθρό». Ιδε­ο­λο­γία τους είναι κα­θα­ρό­τη­τα της φυλής και η ανά­γκη εκ­κα­θά­ρι­σης από τα «μιά­σμα­τα». Δεν υπάρ­χει έδα­φος συμ­βι­βα­σμού, έστω μέσω από­λυ­της υπο­τα­γής, για εκα­τομ­μύ­ρια αν­θρώ­πους που τυγ­χά­νει να είναι εβραί­οι, τσιγ­γά­νοι, «μι­κτοί», ομο­φυ­λό­φι­λοι και –σή­με­ρα πια– μου­σουλ­μά­νοι. Αυτοί είναι κα­τα­δι­κα­σμέ­νοι στην εξό­ντω­ση. Την ίδια τύχη έχουν και όσοι επι­μέ­νουν να μην απο­ποιού­νται τον κο­μου­νι­σμό, το σο­σια­λι­σμό, τον συν­δι­κα­λι­σμό, ακόμη και την αστι­κή δη­μο­κρα­τία.

Για να πε­τύ­χει τα «ιδα­νι­κά» του ο να­ζι­σμός ανα­δει­κνύ­ει τα πιο ζωώδη έν­στι­κτα των αν­θρώ­πων και χρη­σι­μο­ποιεί όλον τον κοι­νω­νι­κό αλλά και ποι­νι­κό υπό­κο­σμο. Η ιστο­ρία της Χρυ­σής Αυγής είναι πολύ κοντά μας.

Αλλά ο να­ζι­σμός-φα­σι­σμός δεν αφο­ρούν μόνον το εσω­τε­ρι­κό της χώρας: εκ­φρά­ζουν με τον πιο συ­νε­πή τρόπο την ιμπε­ρια­λι­στι­κή φάση του πα­γκό­σμιου κα­πι­τα­λι­σμού κα­θιε­ρώ­νο­ντας μια ιδε­ο­λο­γία και -ακό­μη χει­ρό­τε­ρα- μια πρα­κτι­κή ιμπε­ρια­λι­στι­κής επέ­κτα­σης. Η ιστο­ρία της να­ζι­στι­κής Γερ­μα­νί­ας και της φα­σι­στι­κής Ιτα­λί­ας είναι πολύ δι­δα­κτι­κές.

Δια­φο­ρά

Ο στα­λι­νι­σμός, από την άλλη, έχει κάνει εγκλή­μα­τα, πρώτα και κύρια ενά­ντια στην ίδια την ερ­γα­τι­κή τάξη της Ρω­σί­ας, την Αρι­στε­ρά, τους τρο­τσκι­στές και χι­λιά­δες άλ­λους που εκτε­λέ­στη­καν ως «τρο­τσκι­στές» ή με άλλες ανά­λο­γες κα­τη­γο­ρί­ες (φυ­σι­κά οι εμπνευ­στές του συ­νε­δρί­ου του Τάλιν ποσώς εν­δια­φέ­ρο­νται γι’ αυτά τα εγκλή­μα­τα). Επί­σης ο στα­λι­νι­σμός είναι υπεύ­θυ­νος για εθνι­κές εκ­κα­θα­ρί­σεις, για τη λι­μο­κτο­νία στην Ου­κρα­νία κ.λπ.

Ωστό­σο, υπάρ­χει μια τε­ρά­στια δια­φο­ρά. Ο στα­λι­νι­σμός «ντρέ­πε­ται» για τα εγκλή­μα­τά του: είτε τα απο­κρύ­βει συ­στη­μα­τι­κά είτε τα φτια­σι­δώ­νει για να μοιά­ζουν δί­καια. Τα στρα­τό­πε­δα συ­γκέ­ντρω­σης, π.χ. ήταν άγνω­στα επί δε­κα­ε­τί­ες. Οι εκτε­λέ­σεις των μπολ­σε­βί­κων ηγε­τών ήταν εκτε­λέ­σεις «Γερ­μα­νών πρα­κτό­ρων». Η ει­σβο­λή στην Τσε­χο­σλο­βα­κία και η κα­τα­στο­λή της Άνοι­ξης της Πρά­γας ήταν «υπο­στή­ρι­ξη της Σο­σια­λι­στι­κής Δη­μο­κρα­τί­ας ενά­ντια σε αντι­δρα­στι­κό πρα­ξι­κό­πη­μα». Εν ολί­γοις ο στα­λι­νι­σμός δεν έκανε τί­πο­τε πε­ρισ­σό­τε­ρο απ’ ότ,ι κά­νουν τα άλλα με­γά­λα κα­πι­τα­λι­στι­κά κράτη που επί­σης «ντρέ­πο­νται» για τα εγκλή­μα­τά τους και τα φτια­σι­δώ­νουν για να μοιά­ζουν δί­καια: η Χι­ρο­σί­μα, το Να­γκα­σά­κι και ο βομ­βαρ­δι­σμός της Δρέσ­δης ήταν «ανα­γκαίο κακό» για να τε­λειώ­σει ο πό­λε­μος. Σή­με­ρα, οι θά­να­τοι δε­κά­δων χι­λιά­δων αμά­χων στο Ιράκ, το Αφ­γα­νι­στάν, το Πα­κι­στάν και την Υε­μέ­νη είναι είτε εκτε­λέ­σεις «τρο­μο­κρα­τών» είτε «πα­ρά­πλευ­ρες απώ­λειες». Οι εκα­το­ντά­δες χι­λιά­δες νε­κροί των αμε­ρι­κα­νο­κί­νη­των πρα­ξι­κο­πη­μά­των ήταν «προ­λη­πτι­κά χτυ­πή­μα­τα ενά­ντια στον σο­βιε­τι­κό κομ­μου­νι­σμό». Οι εκα­το­ντά­δες δο­λο­φο­νί­ες μαύ­ρων Αμε­ρι­κα­νών από την αστυ­νο­μία των ΗΠΑ είτε «δεν υπάρ­χουν» είτε απο­τε­λούν μια «μικρή πα­ρε­κτρο­πή» από τη νο­μι­μό­τη­τα.

Αντί­θε­τα από τον στα­λι­νι­σμό και τις δυ­τι­κές δη­μο­κρα­τί­ες, ο να­ζι­σμός-φα­σι­σμός όχι μόνον δεν ντρέ­πε­ται για τα εγκλή­μα­τά του αλλά τα κρα­τά­ει ως τρό­παια. «Δεν κά­να­με κάτι λάθος, δεν ανα­γκα­στή­κα­με να κά­νου­με κάτι που δεν θέ­λα­με, αλλά αυτό που κά­να­με είναι ακρι­βώς αυτό θέ­λα­με και στο οποίο στο­χεύ­α­με». Αυτό λένε οι ναζί είτε ανα­φέ­ρο­νται στα Άου­σβιτς είτε ανα­φέ­ρο­νται στις ιμπε­ρια­λι­στι­κές εκ­στρα­τεί­ες, είτε στις επι­θέ­σεις στο Πέ­ρα­μα ή στις δο­λο­φο­νί­ες με­τα­να­στών (μόνον σή­με­ρα επει­δή δεν θέ­λουν να έχουν απέ­να­ντί τους το ισ­ραη­λι­νό λόμπι προ­σπα­θούν να «απο­δεί­ξουν» ότι το Ολο­καύ­τω­μα δεν έγινε ποτέ).

Κο­ντο­λο­γίς, ο να­ζι­σμός-φα­σι­σμός απο­τε­λούν τη με­γα­λύ­τε­ρη απει­λή για το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα και για όσους μά­χο­νται για κοι­νω­νι­κή πρό­ο­δο, αλλά ταυ­τό­χρο­να απο­τε­λούν την κο­ρυ­φαία πο­λι­τι­κή απει­λή για την αν­θρω­πό­τη­τα, όπως δυ­στυ­χώς έχει δεί­ξει η ευ­ρω­παϊ­κή ιστο­ρία. Μια απει­λή ασύ­γκρι­τα με­γα­λύ­τε­ρη από το στα­λι­νι­σμό, ένα φαι­νό­με­νο πε­ριο­ρι­σμέ­νο ιστο­ρι­κά και σε κάθε πε­ρί­πτω­ση όχι χει­ρό­τε­ρο από άλλες μορ­φές κα­πι­τα­λι­στι­κής δι­κτα­το­ρί­ας που επι­κρά­τη­σαν σε πλειά­δα χωρών της Δύσης και του Νότου.  

Έτσι κι αλ­λιώς το με­γα­λύ­τε­ρο με­μο­νω­μέ­νο έγκλη­μα που έχει γίνει επί σο­βιε­τι­κού εδά­φους, έχει δια­πρα­χθεί από τους ναζί: Στις 29 Σε­πτεμ­βρί­ου 1941 τα Ζό­ντερ­κομ­μά­ντο, υπό τις δια­τα­γές του συ­νταγ­μα­τάρ­χη των SS Πάουλ Μπλό­μπελ και με τη συν­δρο­μή της ου­κρα­νι­κής αστυ­νο­μί­ας, οδή­γη­σαν στην χα­ρά­δρα Μπά­μπι Γιαρ, έξω από Κίεβο, 100.000 αν­θρώ­πους: άν­δρες, γυ­ναί­κες, παι­διά, μωρά, βρέφη, 35.000 από αυ­τούς Εβραί­οι και οι υπό­λοι­ποι Ρομά, Σίντε και Σο­βιε­τι­κοί αιχ­μά­λω­τοι πο­λέ­μου. Σε ομά­δες των 10 ατό­μων, οδη­γού­νταν στο άκρο της χα­ρά­δρας, όπου και εκτε­λού­νταν με πυρά αυ­τό­μα­των όπλων και πο­λυ­βό­λων. Η σφαγή δι­ήρ­κε­σε τέσ­σε­ρα ει­κο­σι­τε­τρά­ω­ρα, μέχρι τις 3 Οκτω­βρί­ου.