Οι γείτονες εκδηλώνουν αλυτρωτισμό;

Σύμφωνα με τη Wikipedia, τουλάχιστον 49 χώρες έχουν αλυτρωτικές διεκδικήσεις, δηλαδή διεκδικούν είτε έμμεσα είτε άμεσα εδάφη όπου κάποτε ζούσαν πληθυσμοί της εθνότητάς τους (ή έτσι λένε) ή όπου ζουν ακόμη. Ανάμεσά τους το Μεξικό, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ρωσία. Ενεργοί αλυτρωτισμοί θεωρούνται αυτοί που εκπορεύονται σήμερα από χώρες όπως η Κίνα, η Αργεντινή, η Ινδία, το Ισραήλ, η Κορέα και πολλές άλλες. Με τη λογική του ελληνικού σύγχρονου εθνικισμού, αλλά και των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων, δεν θα έπρεπε να αναγνωριστούν τα κράτη αυτά, αν η Αθήνα θέλει να την παίρνουν στα σοβαρά τα υπόλοιπα κράτη σε σχέση με την τωρινή διένεξη με τη Δημοκρατία της Μακεδονίας (ΔτΜ). Ωστόσο η Ελλάδα όχι μόνο τα αναγνωρίζει, αλλά συνεργάζεται και συμμαχεί μαζί τους.

Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει σχεδόν κανένα κράτος που να μην είχε αλυτρωτικές διεκδικήσεις σε κάποια φάση της ιστορίας του, γιατί όλες οι εθνικές αφηγήσεις δεν εναρμονίζονταν συχνά με την εδαφική πραγματικότητα, με τα υπαρκτά σύνορα. Και φυσικά η Ελλάδα ήταν ένα από αυτά τα κράτη – και μάλιστα ένα από αυτά που υλοποίησαν τις απειλές τους πλειστάκις (ατέλειωτοι πόλεμοι με επέκταση της επικράτειάς της από το 1878 έως το 1947). Θα έπρεπε άραγε η τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία και μετέπειτα Τουρκία να μην αναγνωρίζει την Ελλάδα, επειδή η τελευταία ήθελε να φέρει εντός της επικράτειάς της περιοχές και πληθυσμούς που ανήκαν στην Τουρκία; 

Σήμερα, άραγε, έχει αλυτρωτικές βλέψεις η ΔτΜ προς την Ελλάδα; Ακόμη και να είχε, ανήκουν στη σφαίρα του γελοίου, αν λάβουμε υπόψη μας τη δύναμη πυρός του ελληνικού στρατού (600 αεροπλάνα, έναντι 16, 1.345 άρματα μάχης έναντι 31 και 115 σκάφη έναντι μηδέν) και το γεγονός ότι η Ελλάδα συμμετέχει κι από αναβαθμισμένη θέση στη μεγαλύτερη ιμπεριαλιστική συμμαχία του κόσμου (ΝΑΤΟ), αλλά και στην ΕΕ. Η συντριπτική αυτή σύγκριση οδηγεί πάντα τους Έλληνες εθνικιστές να καταλήγουν στο μοναδικό τελικό επιχείρημα: κι αν η «ΠΓΔΜ» συμμαχήσει με την Τουρκία; Ε, τότε να ζητάμε κατευθείαν από τη ΔτΜ να βάλει στο Σύνταγμά της ότι δεν θα συμμαχήσει ποτέ με την Τουρκία! Ανόητο; Κι όμως, κάτι αντίστοιχο έχει γίνει. 

Το λέει ο ίδιος ο Ευ. Βενιζέλος, υπενθυμίζοντας ότι η ενδιάμεση συμφωνία που είχε επιβάλει με τον εκβιασμό του εμπάργκο η Ελλάδα το 1995 στη ΔτΜ κατισχύει του Συντάγματος (και όλων των άλλων νόμων) αυτής της χώρας, ό,τι κι αν αναφέρει αυτό. Ο ίδιος ο συνταγματολόγος του ΠΑΣΟΚ στην πρόσφατη (αρχές Φλεβάρη) παρέμβασή του κατέληγε τονίζοντας ότι ο ελληνικός υποϊμπεριαλισμός έχει ήδη επιβάλει τις απόψεις του. Να τι έγραψε: «Τα σημειώνω αυτά για να γνωρίζουμε τι έχει επιτευχθεί το 1995 και ποιες διεθνείς υποχρεώσεις βαραίνουν την ΠΓΔΜ, αλλά και για να μην κρούονται εκκωφαντικά ανοιγμένες θύρες».

Πράγματι, δεν είναι μόνο οι στρατιωτικοί, πολιτικοί και οικονομικοί συσχετισμοί που κάνουν αδύνατο τον όποιο αλυτρωτισμό της ΔτΜ. Το Σύνταγμα της γειτονικής χώρας έχει αλλάξει (και μάλιστα όχι μία φορά): σε προσθήκη που έχει γίνει στο άρθρο 3 του αναφέρεται επί λέξει πως η χώρα «δεν έχει εδαφικές αξιώσεις έναντι οποιουδήποτε γειτονικού κράτους». Το ίδιο συμβαίνει με το περίφημο άρθρο 49, που αναφέρει πως «η Δημοκρατία ενδιαφέρεται για το καθεστώς και τα δικαιώματα εκείνων των προσώπων που ανήκουν στον μακεδονικό λαό σε γειτονικές χώρες καθώς και για τους εκπατρισμένους Μακεδόνες, βοηθά την πολιτισμική ανάπτυξη και προωθεί τους δεσμούς μεταξύ τους». Και εκεί υπάρχει προσθήκη που αναφέρει πως «στην άσκηση αυτής της μέριμνας η Δημοκρατία δεν θα παρεμβαίνει στα κυριαρχικά δικαιώματα άλλων κρατών ή στις εσωτερικές υποθέσεις τους». 

Αντίστοιχο άρθρο για προστασία των ομογενών και των αποδήμων έχουν και τα Συντάγματα κι άλλων βαλκανικών χωρών (π.χ. της Αλβανίας), χωρίς μάλιστα την προσθήκη που έχει το Σύνταγμα της ΔτΜ. Τι θα έπρεπε να γίνει; Να μην αναγνωρίζει η Ελλάδα ούτε την Αλβανία (που μάλιστα χρησιμοποιεί κατεξοχήν βυζαντινό σύμβολο στη σημαία της); Το ίδιο το ελληνικό Σύνταγμα έχει αντίστοιχα άρθρα επίσης: Στο άρθρο 108 τονίζεται πως «το Κράτος μεριμνά για τη ζωή του απόδημου ελληνισμού και τη διατήρηση των δεσμών του με τη μητέρα Πατρίδα. Επίσης μεριμνά για την παιδεία και την κοινωνική και επαγγελματική προαγωγή των Ελλήνων που εργάζονται έξω από την επικράτεια». Προσθέτει μάλιστα ότι όλα αυτά δεν γίνονται τυχαία, αλλά ότι υπάρχει και ο σχετικός μηχανισμός, δηλαδή το «Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού, που έχει ως αποστολή του την έκφραση όλων των δυνάμεων του απανταχού ελληνισμού».

Το ίδιο και με τα σύνορα, όπου πολλοί ανακαλύπτουν πάλι «αλυτρωτισμό των Σκοπίων». Το επίμαχο άρθρο του Συντάγματος της ΔτΜ αναφέρει πως τα σύνορα της χώρας είναι απαραβίαστα, αλλά ότι μπορούν να αλλάξουν μόνο σε συμφωνία με το Σύνταγμα «και στην αρχή της ελεύθερης βούλησης, όσο και σε συμφωνία με τους γενικά αποδεκτούς διεθνείς κανόνες». Το ελληνικό Σύνταγμα, στο άρθρο 27 αναφέρει: «Καμία μεταβολή στα όρια της Επικράτειας δεν μπορεί να γίνει χωρίς νόμο, που ψηφίζεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών». Κατανοητό; Το εν λόγω άρθρο του ελληνικού Συντάγματος είναι ίδιο και χειρότερο με αυτό της γειτονικής χώρας, καθώς αδιαφορεί για την ελεύθερη βούληση αλλά και για τους διεθνείς κανόνες – αρκούν 151 βουλευτές!

Αλλά δεν είναι μόνο η πολιτική και οι συνθήκες. Οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν κυριολεκτικά καταλάβει κρίσιμους τομείς της οικονομίας της ΔτΜ, από τα τρόφιμα, τις τράπεζες και τις τηλεπικοινωνίες μέχρι την ενέργεια.

Τελικά, αν υπάρχει ένας επικίνδυνος αλυτρωτισμός της ΔτΜ είναι πιθανόν η απειλή να αποκτήσουν έλεγχο της χώρας τους. Κάτι που δεν θα γίνει βέβαια με την είσοδό τους στο ΝΑΤΟ, όπως ελπίζουν πολλοί στη χώρα αυτή...