ΣΥΡΙΖΑ: Συνέδριο ξεκαθαρίσματος και… ο «Νέστωρ» της κεντροαριστεράς

Την ώρα που ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ βρί­σκε­ται μπρο­στά σε ακόμα μια διά­σπα­ση, η επα­νεμ­φά­νι­ση Τσί­πρα ανα­κί­νη­σε τα σε­νά­ρια ανα­σύν­θε­σης της κε­ντρο­α­ρι­στε­ράς και δη­μιουρ­γί­ας νέου πο­λι­τι­κού σχη­μα­τι­σμού. 

Το Σαβ­βα­το­κύ­ρια­κο 2-3/11, τα μέλη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εξέ­λε­ξαν τους συ­νέ­δρους για το επι­κεί­με­νο συ­νέ­δριο, σε κλίμα ακραί­ας έντα­σης με­τα­ξύ των kasselistas και της πλειο­ψη­φί­ας της ΚΕ, που επι­θυ­μεί να ξε­μπερ­δέ­ψει με  τον έκ­πτω­το πρό­ε­δρο, ακόμα και πριν από τη λήξη του συ­νε­δρί­ου. 

Οι κα­τη­γο­ρί­ες -και από τις δύο με­ριές- για νο­θεία, απο­κλει­σμούς ψη­φο­φό­ρων και συ­νέ­δρων και τα επει­σό­δια χει­ρο­δι­κί­ας, κατά την διάρ­κεια των εκλο­γών, ήταν ακόμα ένα σκα­λο­πά­τι προς την απύθ­με­νη κα­τρα­κύ­λα του κόμ­μα­τος. Οι αντι­μα­χό­με­νες πλευ­ρές εκτι­μούν ότι ελέγ­χουν το σώμα του συ­νε­δρί­ου και μι­λούν για «κα­θα­ρή επι­κρά­τη­ση», οπότε και θα πε­ρά­σουν τις επι­διώ­ξεις τους, που φτά­νουν μέχρι την εκ­δί­ω­ξη της ητ­τη­μέ­νης πλευ­ράς. Την ώρα που γρά­φο­νται αυτές οι γραμ­μές η επι­τρο­πή νο­μι­μο­ποί­η­σης συ­νέ­δρων, δια­μόρ­φω­νε τον τε­λι­κό συ­σχε­τι­σμό. 

Τα στε­λέ­χη που σή­με­ρα ο Κασ­σε­λά­κης κα­τη­γο­ρεί για αντι­δη­μο­κρα­τι­κές με­θο­δεύ­σεις (χωρίς να έχει άδικο), είναι τα ίδια που -πριν από πε­ρί­που ένα χρό­νο- έβα­λαν τα δυ­να­τά τους, για να εκλε­γεί πρό­ε­δρος. Ο διαρ­κής «θό­ρυ­βος» από τη μεριά του Στέ­φα­νου, πέρα από το φα­να­τι­σμό των οπα­δών του και την αμ­φι­σβή­τη­ση των απο­φά­σε­ων του συ­νε­δρί­ου, διευ­κο­λύ­νει και το plan b, δηλ. τη δη­μιουρ­γία νέου κόμ­μα­τος στα πρό­τυ­πα των Δη­μο­κρα­τι­κών στις ΗΠΑ. Ή όπως το έθεσε με δικά του λόγια, ερω­τώ­με­νος για το κατά πόσον μπο­ρεί να ηγη­θεί ενός νέου κόμ­μα­τος: «Αν ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ρευ­στο­ποι­η­θεί, θα πρέ­πει να κά­νου­με ένα κόμμα πιο business friendly». Ήδη ο Στέ­φα­νος στή­νει το δικό του πο­λι­τι­κό σχήμα, αξιο­ποιώ­ντας την πό­λω­ση για να συ­σπει­ρώ­σει τα μέλη του κόμ­μα­τος που θα τον ακο­λου­θή­σουν. Οι βου­λευ­τές/τριες που τον στη­ρί­ζουν είναι 12, αλλά δεν είναι κα­θό­λου σί­γου­ρο ότι θα τον ακο­λου­θή­σουν και στην έξοδο από το κόμμα. 

Η επι­κύ­ρω­ση των υπο­ψη­φιο­τή­των των Σ. Φά­μελ­λου, Π. Πο­λά­κη, Ν. Φα­ρα­ντού­ρη και Α. Γκλέ­τσου θα απο­τε­λέ­σουν το απο­κλει­στι­κό αντι­κεί­με­νο του συ­νε­δρί­ου του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, κατά την πλειο­ψη­φία. Για τους υπο­στη­ρι­κτές του τέως προ­έ­δρου όμως, το συ­νέ­δριο είναι η ευ­και­ρία για ανα­τρο­πή των απο­φά­σε­ων της ΚΕ (που κα­θαί­ρε­σε τον Κασ­σε­λά­κη) και της ΠΓ (που τον απέ­κλει­σε από υπο­ψή­φιο πρό­ε­δρο). Σε κάθε πε­ρί­πτω­ση μι­λά­με για ένα συ­νέ­δριο που θα γίνει «ρο­ντέο» και αρένα αλ­λη­λο­ε­ξό­ντω­σης φρα­ξιών με πλήρη απου­σία πο­λι­τι­κής συ­ζή­τη­σης. Εξέ­λι­ξη που επι­τα­χύ­νει την απα­ξί­ω­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και κα­θι­στά ακόμα πιο απί­θα­νη την ανά­καμ­ψη της εκλο­γι­κής του επιρ­ρο­ής. Άλ­λω­στε η λυσ­σα­λέα μάχη για έναν «σάπιο θρόνο», χωρίς ίχνος πο­λι­τι­κού επί­δι­κου (παρά μόνο την «τα­μπέ­λα» και την κρα­τι­κή επι­χο­ρή­γη­ση), απο­τυ­πώ­νε­ται και στη δη­μο­σκο­πι­κή βου­τιά της Κου­μουν­δού­ρου. 

Τσί­πρας

Σε μια φάση που ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ οδεύ­ει με μα­θη­μα­τι­κή ακρί­βεια σε διά­σπα­ση και το ΠΑΣΟΚ βγήκε από μια εσω­τε­ρι­κή ανα­μέ­τρη­ση που κα­τέ­λη­ξε στα ίδια, η πρό­σφα­τη πα­ρέμ­βα­ση του Α. Τσί­πρα έδει­ξε σαφώς προς την κα­τεύ­θυν­ση υπέρ­βα­σης των υπαρ­χό­ντων κομ­μα­τι­κών σχη­μα­τι­σμών και της δη­μιουρ­γί­ας ενός νέου φορέα στον «προ­ο­δευ­τι­κό» χώρο.

Μι­λώ­ντας σε εκ­δή­λω­ση του ομώ­νυ­μου Ιν­στι­τού­του για την οι­κο­νο­μία, ο Τσί­πρας, μαζί με Δρα­γα­σά­κη, Χρι­στο­δου­λά­κη, Κα­τσέ­λη και Χου­λια­ρά­κη, επι­σή­μα­νε με νόημα ότι «στην προη­γού­με­νη εναρ­κτή­ρια εκ­δή­λω­σή μας τον Ιού­νιο, είχα μι­λή­σει για την ανά­γκη να δώ­σου­με οι προ­ο­δευ­τι­κές δυ­νά­μεις και οι προ­ο­δευ­τι­κοί πο­λί­τες πε­ρισ­σό­τε­ρο χώρο στο “μαζί”. Να μά­θου­με πρό­σθε­ση και πολ­λα­πλα­σια­σμό και να αφή­σου­με τη διαί­ρε­ση και την αφαί­ρε­ση. (…) Ίσως να μην αρκεί πια η πρό­σθε­ση». Μετά τη δια­λυ­τι­κή κρίση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και το απο­τέ­λε­σμα της κάλ­πης στο ΠΑΣΟΚ (μη εκλο­γή Χ. Δούκα), ο Τσί­πρας έγινε το «με­γά­φω­νο» όσων αγω­νιούν για την ανα­σύν­θε­ση της «προ­ο­δευ­τι­κής» πα­ρά­τα­ξης, διεκ­δι­κώ­ντας πρω­τα­γω­νι­στι­κό ρόλο στις όποιες διερ­γα­σί­ες προ­κύ­ψουν. Διερ­γα­σί­ες που όμως είναι εξαι­ρε­τι­κά αμ­φί­βο­λο ότι θα ευο­δω­θούν σύ­ντο­μα, στο ρευ­στό πο­λι­τι­κό τοπίο της πε­ριό­δου. 

Ο πρω­θυ­πουρ­γός που κα­τα­συ­κο­φά­ντη­σε την έν­νοια της Αρι­στε­ράς, που είχε με­τα­τρέ­ψει τον εαυτό του σε κομ­μα­τι­κό όρ­γα­νο και τα μέλη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ σε χει­ρο­κρο­τη­τές, πλα­σά­ρε­ται τώρα ως «Νέ­στω­ρας» που θα προ­ω­θή­σει τη συ­μπό­ρευ­ση του ευ­ρύ­τε­ρου σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κού χώρου. Προ­πα­γαν­δί­ζο­ντας φυ­σι­κά τις γνω­στές φα­ντα­σιώ­σεις της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας, όπου δήθεν κε­φά­λαιο και ερ­γα­σία θα συ­μπρά­ξουν, «ώστε οι καρ­ποί της ανά­πτυ­ξης να δια­χέ­ο­νται στο σύ­νο­λο της κοι­νω­νί­ας». Στην αγω­νία διά­φο­ρων συ­στη­μι­κών κέ­ντρων να βρουν τον αντι-Μη­τσο­τά­κη, με μικρή δια­θε­σι­μό­τη­τα σο­βα­ρού πο­λι­τι­κού προ­σω­πι­κού (που να έχει το βλέμ­μα στις ευ­ρύ­τε­ρες συ­ναι­νέ­σεις και δια­πι­στευ­τή­ρια κα­θε­στω­τι­κής υπευ­θυ­νό­τη­τας), ακόμα και ο πι­στός υπη­ρέ­της των μνη­μο­νί­ων, φα­ντά­ζει μια κά­ποια λύση. 

Ο Αλέ­ξης Τσί­πρας απεύ­θυ­νε μια ομι­λία που «την ακούν στην αγορά» όπως σχο­λί­α­σε στο τέλος της εκ­δή­λω­σης ο Γ. Χου­λια­ρά­κης. Δεν θα δια­φω­νή­σου­με.  Γιατί μπο­ρεί να ανα­φέρ­θη­κε στην  κοι­νω­νι­κή αντι­πο­λί­τευ­ση που ανα­ζη­τά πο­λι­τι­κή εκ­προ­σώ­πη­ση και στο πα­ρά­δειγ­μα του Νέου Λαϊ­κού Με­τώ­που στη Γαλ­λία, ως «έκ­φρα­ση των αγώ­νων μιας κοι­νω­νί­ας που έδωσε και δίνει μάχες στους δρό­μους», αλλά ξέ­χα­σε να πει κάτι βα­σι­κό. Ότι οι ανά­γκες μας δεν χω­ρούν στα κέρδη της «υγιούς επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τας», που έχει ανοι­χτά αυτιά στις προ­τά­σεις Τσί­πρα. 

Έλ­λειμ­μα

Όλη αυτή η «από τα πάνω» από­πει­ρα ανα­σύν­θε­σης, χωρίς καμία κοι­νω­νι­κή ανα­φο­ρά και συμ­με­το­χή στο μα­ζι­κό κί­νη­μα, με συ­ζή­τη­ση μόνο για τα πρό­σω­πα, χωρίς πο­λι­τι­κές αιχ­μές που θα εν­σω­μα­τώ­νουν τα αι­τή­μα­τα της με­γά­λης κοι­νω­νι­κής πλειο­ψη­φί­ας, σί­γου­ρα δεν μπο­ρεί να δώσει προ­ο­πτι­κή ρι­ζι­κής κοι­νω­νι­κής αλ­λα­γής.

Το έλ­λειμ­μα πο­λι­τι­κής στρα­τη­γι­κής της εγ­χώ­ριας σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας πα­ρα­μέ­νει. Η κρίση είναι δο­μι­κή και δύ­σκο­λα ανα­στρέ­ψι­μη, ει­δι­κά όσο προ­σπα­θεί να πεί­σει ότι μπο­ρεί να απο­τε­λέ­σει εναλ­λα­κτι­κή λύση στο νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο «µο­νό­δρο­µο», συ­γκλί­νο­ντας όλο και πε­ρισ­σό­τε­ρο μαζί του.

Είναι το ΠΑΣΟΚ η μελ­λο­ντι­κή κυ­βέρ­νη­ση; 

Μπο­ρεί ο Αν­δρου­λά­κης να επα­νε­ξε­λέ­γη πρό­ε­δρος του ΠΑΣΟΚ, με κα­θα­ρή δια­φο­ρά 20 πο­σο­στιαί­ων μο­νά­δων από τον δή­μαρ­χο Αθη­ναί­ων Δούκα, όμως τώρα αρ­χί­ζουν τα δύ­σκο­λα. Η σύν­θε­ση των εσω­κομ­μα­τι­κών αντι­θέ­σε­ων και η προ­σπά­θεια εμ­φά­νι­σης του ΠΑΣΟΚ ως μελ­λο­ντι­κής κυ­βέρ­νη­σης, δεν έχουν εύ­κο­λες απα­ντή­σεις. 

Με την επερ­χό­με­νη διά­σπα­ση της κοι­νο­βου­λευ­τι­κής ομά­δας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, το ΠΑΣΟΚ ίσως βρε­θεί στη θέση της αξιω­μα­τι­κής αντι­πο­λί­τευ­σης, συμ­βα­δί­ζο­ντας με τις δη­μο­σκο­πή­σεις που το εμ­φα­νί­ζουν δεύ­τε­ρο κόμμα, γύρω στο 20%. Το 2021 μετά την πρώτη εκλο­γή Αν­δρου­λά­κη στην ηγε­σία, υπήρ­ξε ανά­λο­γη δη­μο­σκο­πι­κή ανά­καμ­ψη, που όμως ανα­κό­πη­κε από­το­μα. Τώρα το σκη­νι­κό είναι δια­φο­ρε­τι­κό αφού η ΝΔ υπο­χω­ρεί και ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ συρ­ρι­κνώ­νε­ται. Επι­πλέ­ον, σή­με­ρα είναι προ­φα­νές το «μπου­στά­ρι­σμα» συ­γκε­κρι­μέ­νων εκ­δο­τι­κών συ­γκρο­τη­μά­των, που επι­χει­ρούν να εμ­φα­νί­σουν το ΠΑΣΟΚ ως αντί­πα­λο πόλο εξου­σί­ας, ενώ και η λαϊκή δυ­σα­ρέ­σκεια ψά­χνει πο­λι­τι­κή έκ­φρα­ση. 

Ήδη ο Μη­τσο­τά­κης στη βουλή, επέ­λε­ξε ως βα­σι­κό του αντί­πα­λο τον Αν­δρου­λά­κη και πο­νη­ρά επι­χει­ρεί να τον σύρει σε διά­φο­ρες συ­ναι­νε­τι­κές επι­λο­γές (ψή­φι­ση νο­μο­σχε­δί­ων, επι­λο­γή Συ­νη­γό­ρου του Πο­λί­τη, αλ­λα­γή εκλο­γι­κού νόμου, εκλο­γή ΠτΔ), κά­νο­ντας λόγο για «πρά­σι­νο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ», ώστε να ανα­δεί­ξει τις εσω­τε­ρι­κές αντι­θέ­σεις της Χ. Τρι­κού­πη. Η ανα­βάθ­μι­ση στε­λε­χών που κι­νού­νται με­τα­ξύ εκ­συγ­χρο­νι­στι­κού κέ­ντρου και κε­ντρο­δε­ξιάς (επι­κε­φα­λής πο­λι­τι­κού σχε­δια­σμού η Α. Δια­μα­ντο­πού­λου!!) είναι εν­δει­κτι­κή των πολ­λών «ψυχών» του ΠΑΣΟΚ και των ισορ­ρο­πιών που κα­λεί­ται να τη­ρή­σει η πλειο­ψη­φία, αλλά και μιας ακόμα πιο συ­ντη­ρη­τι­κής πο­λι­τι­κής γραμ­μής. 

Το ΠΑΣΟΚ, είτε στη νο­σταλ­γι­κή εκ­δο­χή του «ωραία χρό­νια», με αυ­τό­νο­μο ρόλο, είτε στην εκ­δο­χή του «εκ­συγ­χρο­νι­σμού» και ανοι­χτό σε σε­νά­ρια συ­γκυ­βέρ­νη­σης με τη Δεξιά, δεν φαί­νε­ται να δη­μιουρ­γεί πο­λι­τι­κό ρεύμα. Και φυ­σιο­λο­γι­κά. Όταν η πρό­τα­σή του είναι ένας νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμός «με αν­θρώ­πι­νο πρό­σω­πο» και «τε­χνο­κρα­τι­κή επάρ­κεια», με προ­σα­να­το­λι­σμό στο λε­γό­με­νο κε­ντρώο εκλο­γι­κό ακρο­α­τή­ριο, δύ­σκο­λα θα βάλει τέλος στην πρω­το­κα­θε­δρία της ΝΔ. Μπο­ρεί το ΠΑΣΟΚ να κερ­δί­ζει τη δεύ­τε­ρη θέση από τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, αλλά ο στό­χος της «αυ­ρια­νής κυ­βέρ­νη­σης» που έβαλε ο Αν­δρου­λά­κης, φα­ντά­ζει μα­κρι­νός. 

Ιδρυ­τι­κό συ­νέ­δριο Νέας Αρι­στε­ράς

Στις 7-10 Νο­εμ­βρί­ου, τις ίδιες μέρες με το συ­νέ­δριο του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, θα διε­ξα­χθεί και το ιδρυ­τι­κό συ­νέ­δριο της Νέας Αρι­στε­ράς, που πα­ρα­μέ­νει σε χα­μη­λές πτή­σεις, σύμ­φω­να με τα ευ­ρή­μα­τα των δη­μο­σκο­πή­σε­ων. 

Κατά τις συ­νή­θεις δια­τυ­πώ­σεις των συ­νε­δρί­ων, η προ­συ­νε­δρια­κή πε­ρί­ο­δος είχε πλού­σιο διά­λο­γο με αρ­κε­τές συ­νε­λεύ­σεις και δη­μιουρ­γία νέων ορ­γα­νώ­σε­ων σε κλα­δι­κό και το­πι­κό επί­πε­δο. 

Οι αμε­τα­νό­η­τοι υπε­ρα­σπι­στές της κυ­βερ­νη­τι­κής κλη­ρο­νο­μιάς του Τσί­πρα, ακόμα και σή­με­ρα θε­ω­ρούν ανα­γκαία τη μνη­μο­νια­κή συν­θη­κο­λό­γη­ση του 2015, απο­κα­λώ­ντας «βο­λο­ντα­ρι­σμό» κάθε εναλ­λα­κτι­κή λύση που, όμως, προ­ϋ­πέ­θε­τε την από­φα­ση για σύ­γκρου­ση με τους δα­νει­στές, την ηγε­σία της ΕΕ και τις ντό­πιες κα­θε­στω­τι­κές δυ­νά­μεις. 

Για τη δε δια­κυ­βέρ­νη­ση 2015-2019, πέρα από την προ­σχη­μα­τι­κή αυ­το­κρι­τι­κή, μάλ­λον έχου­με πάθει αμνη­σία και δεν θυ­μό­μα­στε «τα αρ­κε­τά επι­μέ­ρους θε­τι­κά της δια­κυ­βέρ­νη­σης του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ που έδω­σαν ανάσα στην κα­θη­με­ρι­νό­τη­τα των αν­θρώ­πων» (Γα­βρι­ήλ Σα­κελ­λα­ρί­δης, συ­ζή­τη­ση στην «ΕΠΟΧΗ», εν όψει του 1ου Συ­νε­δρί­ου). 

Η ΝΕ.ΑΡ. παρά την αρι­στε­ρό­στρο­φη φρα­σε­ο­λο­γία και τις δια­κη­ρύ­ξεις ότι θέλει να εμπνεύ­σει τον κόσμο της ερ­γα­σί­ας και της απο­χής, πα­ρα­μέ­νει ένα κόμμα χωρίς ση­μα­ντι­κή γεί­ω­ση στην κοι­νω­νία και με «εξω­τε­ρι­κή» πα­ρου­σία στα κοι­νω­νι­κά κι­νή­μα­τα. 

Αντλώ­ντας από την πα­ρά­δο­ση της ανα­νε­ω­τι­κής αρι­στε­ράς, έχει ως δο­μι­κό χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό τον κυ­βερ­νη­τι­σμό και τον ευ­ρω­παϊ­σμό, στοι­χεία που στε­νεύ­ουν τον πο­λι­τι­κό ορί­ζο­ντα μέχρι το όριο μιας πιο «φι­λο­λαϊ­κής» δια­χει­ρι­στι­κής πρό­τα­σης. Από εκεί εκ­κι­νούν και οι ανα­ζη­τή­σεις συμ­μα­χιών προς μια κά­ποια αρι­στε­ρή σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία, όταν το ΠΑΣΟΚ πη­γαί­νει ακόμα δε­ξιό­τε­ρα με το δί­δυ­μο Αν­δρου­λά­κη-Δια­μα­ντο­πού­λου και τα κε­ντρο­α­ρι­στε­ρά σε­νά­ρια δεί­χνουν να «καί­γο­νται», προς ώρας. 

Για την επι­στρο­φή στο «μα­ντρί» του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, πά­ντως, τα στε­λέ­χη της ΝΕ.ΑΡ., απορ­ρί­πτουν κάθε σχε­τι­κή συ­ζή­τη­ση. Σε επί­πε­δο συ­νερ­γα­σιών όμως, πολλά θα εξαρ­τη­θούν από τη νέα κα­τά­στα­ση στην Κου­μουν­δού­ρου, μετά την εκλο­γή νέου προ­έ­δρου. 

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά