Αίγυπτος: Μια πολιτική δίωξη με επικίνδυνες προεκτάσεις

Τρεις μήνες μετά την ανα­τρο­πή του Μο­χά­μεντ Μόρσι, είναι σε εξέ­λι­ξη ο «Οδι­κός Χάρ­της» που έχει σχε­διά­σει ο στρα­τός. Συ­γκρο­τή­θη­κε και συ­ζη­τά η 50με­λής επι­τρο­πή που είναι υπεύ­θυ­νη για την τε­λι­κή μορφή του νέου συ­ντάγ­μα­τος που θα τεθεί σε δη­μο­ψή­φι­σμα και άρ­χι­σε η συ­ζή­τη­ση για τη διορ­γά­νω­ση κοι­νο­βου­λευ­τι­κών και προ­ε­δρι­κών εκλο­γών.

Πα­ράλ­λη­λα, ο στρα­τός και οι αντε­πα­να­στα­τι­κές δυ­νά­μεις επι­χει­ρούν να εδραιώ­σουν τη θέση τους. Η ιδε­ο­λο­γι­κή αντε­πί­θε­ση υπέρ της «εθνι­κής ενό­τη­τας» και της «προ­στα­σί­ας του κρά­τους» συ­νε­χί­ζε­ται και έχει δια­μορ­φω­θεί από ένα μίγμα «αντι-ιμπε­ρια­λι­σμού» και συ­νω­μο­σιο­λο­γί­ας («ένα αμε­ρι­κα­νο-σιω­νι­στι­κό-τουρ­κι­κό σχέ­διο με όρ­γα­νο τους ισλα­μι­στές επι­διώ­κει να βλά­ψει την Αί­γυ­πτο και ο στρα­τός την προ­στα­τεύ­ει»), το οποίο διευ­κο­λύ­νει την αντε­πα­νά­στα­ση να εξα­πο­λύ­ει κα­τα­στο­λή ενά­ντια σε κάθε αντι­πο­λι­τευό­με­νη φωνή (βλ. την ανά­λυ­ση του Sameh Naguib «Αντε­πα­νά­στα­ση και μύθοι περί ξένων σχε­δια­σμών»).

Τα ΜΜΕ, αφού δαι­μο­νο­ποί­η­σαν τους Ισλα­μι­στές, τώρα εξα­πο­λύ­ουν κα­τη­γο­ρί­ες ενά­ντια σε πρω­τα­γω­νι­στές της Επα­νά­στα­σης της 25ης Γε­νά­ρη, ενώ μια σειρά μέλη και στε­λέ­χη του Κι­νή­μα­τος 6ης Απρί­λη εμ­φα­νί­ζο­νται ως «πρά­κτο­ρες των Αμε­ρι­κά­νων». Το Κί­νη­μα 6 Απρί­λη είναι από τις ελά­χι­στες δυ­νά­μεις που ενα­ντιώ­νε­ται στο στρα­τό σή­με­ρα.
Αλλά η επί­θε­ση είναι συ­νο­λι­κό­τε­ρη. Στό­χος είναι να πέ­σουν «σκιές» και να στιγ­μα­τι­στεί συ­νο­λι­κά η ιστο­ρία της αι­γυ­πτια­κής επα­νά­στα­σης (π.χ. ορ­γα­νώ­νο­νται εκ­στρα­τεί­ες «εθε­λο­ντών» που κα­θα­ρί­ζουν τους τοί­χους των πό­λε­ων από τα επα­να­στα­τι­κά γκρά­φι­τι που λει­τουρ­γού­σαν ως «συλ­λο­γι­κή μνήμη» για όλα τα με­γά­λα γε­γο­νό­τα από τις 25 Γε­νά­ρη του 2011 ως σή­με­ρα). Πα­ράλ­λη­λα δαι­μο­νο­ποιού­νται οι Σύ­ριοι και οι Πα­λαι­στί­νιοι, οι οποί­οι, επει­δή είχαν κά­ποια στή­ρι­ξη από τον Μο­χά­μεντ Μόρσι, θε­ω­ρού­νται σχε­δόν συ­νερ­γά­τες του.

Βέ­βαια, η επί­θε­ση δεν είναι μόνο ιδε­ο­λο­γι­κή. Τα πο­γκρόμ ενά­ντια στο πο­λι­τι­κό Ισλάμ συ­νε­χί­ζο­νται. Με μι­κρό­τε­ρη έντα­ση, αλλά με αμεί­ω­το ρυθμό, προ­σά­γο­νται και συλ­λαμ­βά­νο­νται κατά δε­κά­δες «ύπο­πτοι» για σχέση με την «ισλα­μι­κή τρο­μο­κρα­τία». Η «πάλη ενά­ντια στην τρο­μο­κρα­τία» αξιο­ποιεί­ται για να διευ­ρυν­θεί η κα­τα­στο­λή.

Απερ­για­κοί αγώ­νες (στο Σουέζ και στη Μα­χά­λα) έχουν δε­χτεί κα­τα­σταλ­τι­κές επι­θέ­σεις, με πρό­σχη­μα ότι «υπο­κι­νού­νται από ισλα­μι­στές». Αντι­φρο­νού­ντες δη­μο­σιο­γρά­φοι, από εκεί­να τα ΜΜΕ που πα­ρα­μέ­νουν ανε­ξάρ­τη­τα, έχουν προ­σα­χθεί για «ψευ­δείς πλη­ρο­φο­ρί­ες όσον αφορά τις στρα­τιω­τι­κές επι­χει­ρή­σεις ενά­ντια στην ισλα­μι­κή τρο­μο­κρα­τία».

Σε αυτό το φόντο, πρέ­πει να δούμε μια εί­δη­ση που, αν και αφορά έναν μόνο αγω­νι­στή, μπο­ρεί να έχει πολύ σο­βα­ρό­τε­ρες προ­ε­κτά­σεις για το μέλ­λον της Αι­γύ­πτου.

Στις 5 Σε­πτέμ­βρη, συ­νε­λή­φθη ο ερ­γα­το­λό­γος και μέλος των Επα­να­στα­τών Σο­σια­λι­στών (από τις ελά­χι­στες πο­λι­τι­κές δυ­νά­μεις που ενα­ντιώ­νο­νται στο στρα­τό), Haitham Mohamedain. Ο Mohamedain συμ­με­τεί­χε ως επα­να­στά­της σε όλα τα με­γά­λα γε­γο­νό­τα, αλλά και ως ερ­γα­το­λό­γος έχει στη­ρί­ξει πάρα πολ­λούς ερ­γα­τι­κούς αγώ­νες, με πιο πρό­σφα­τη την απερ­γία των χα­λυ­βουρ­γών στο Σουέζ, που την έσπα­σε ο στρα­τός. Καθώς με­τέ­βαι­νε από το Κάιρο στο Σουέζ, για να συ­να­ντη­θεί με ερ­γά­τες που ζή­τη­σαν τη βο­ή­θειά του, συ­νε­λή­φθη σε ένα από «ση­μεία ελέγ­χου» που έχει στή­σει ο στρα­τός σε όλη τη χώρα.

Οι αστυ­νο­μι­κοί τον κα­τέ­βα­σαν από το λε­ω­φο­ρείο, με τη δι­καιο­λο­γία ότι «έχει γένια και ίσως είναι Αδελ­φός Μου­σουλ­μά­νος» (δείγ­μα της τρο­μο­κρα­τί­ας που εξα­πλώ­νε­ται στη χώρα).

Κατά την έρευ­να στην τσά­ντα του, βρή­καν υλικά που απο­δεί­κνυαν πως έπαι­ξε ενερ­γό ρόλο στις δια­δη­λώ­σεις της 30ης Ιούνη ενά­ντια στον Μο­χά­μεντ Μόρσι. Όμως βρή­καν και υλικά που απο­δεί­κνυαν πως ασκεί κρι­τι­κή ενά­ντια στο στρα­τό μετά την ανα­τρο­πή του Μόρσι. Έτσι, οδη­γή­θη­κε σε αστυ­νο­μι­κό τμήμα του Σουέζ για ανά­κρι­ση. Εκεί ο Mohamedain είδε από πρώτο χέρι την κα­τά­στα­ση. Τα κελιά για πο­λι­τι­κούς κρα­τού­με­νους ήταν ασφυ­κτι­κά γε­μά­τα και τον με­τέ­φε­ραν σε κελί όπου είχαν στρι­μω­χτεί οι ποι­νι­κοί.

Τα ευ­χά­ρι­στα νέα είναι πως από την πρώτη στιγ­μή ξε­δι­πλώ­θη­κε ένα εντυ­πω­σια­κό κί­νη­μα αλ­λη­λεγ­γύ­ης που πέ­τυ­χε την απε­λευ­θέ­ρω­ση του Mohamedain χωρίς κα­τα­βο­λή εγ­γύ­η­σης. Ως επα­να­στά­της αγω­νι­στής βρήκε συ­μπα­ρα­στά­τες διε­θνώς, με κεί­με­να, υπο­γρα­φές και επι­στο­λές από Τουρ­κία, Τυ­νη­σία, Μα­ρό­κο, Συρία, που απαι­τού­σαν την απε­λευ­θέ­ρω­σή του, ενώ δια­δη­λώ­σεις έγι­ναν σε Κάιρο, Αλε­ξάν­δρεια, Φε­γιούμ, Πορτ Σάιντ και Σουέζ.

Πα­ράλ­λη­λα, η αφο­σί­ω­σή του στους ερ­γα­τι­κούς αγώ­νες όλα αυτά τα χρό­νια προ­κά­λε­σε ένα κύμα συ­μπα­ρά­στα­σης και στους ερ­γα­τι­κούς χώ­ρους. Σω­μα­τεία έβγα­λαν ανα­κοι­νώ­σεις στή­ρι­ξης, ενώ στα συλ­λα­λη­τή­ρια η πα­ρου­σία βιο­μη­χα­νι­κών ερ­γα­τών ήταν μα­ζι­κή.

Αυτό το κί­νη­μα επέ­βα­λε την απε­λευ­θέ­ρω­σή του. Είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό ότι στην ανά­κρι­ση η πρώτη ερώ­τη­ση ήταν «Ποιος είσαι; Όλοι για σένα μι­λά­νε».

Ωστό­σο, οι κα­τη­γο­ρί­ες σε βάρος του Mohamedain πα­ρα­μέ­νουν. Και στη φύση των κα­τη­γο­ριών βρί­σκε­ται η ανη­συ­χη­τι­κή ουσία της εί­δη­σης. Το κα­τη­γο­ρη­τή­ριο έχει ως εξής:

* «Συμ­με­το­χή και κα­θο­δή­γη­ση μιας μυ­στι­κής ορ­γά­νω­σης που λέ­γε­ται Επα­να­στά­τες Σο­σια­λι­στές, σκο­πός της οποί­ας είναι να αρ­νεί­ται την εξου­σία του κρά­τους, να επι­τί­θε­ται σε πο­λί­τες και να κα­τα­στρέ­ψει την κοι­νω­νι­κή ει­ρή­νη».

* «Υπο­κί­νη­ση με προ­φο­ρι­κό και γρα­πτό τρόπο σε ανα­τα­ρα­χές με σκοπό να εξυ­πη­ρε­τη­θούν οι προ­α­να­φερ­θέ­ντες στό­χοι και κα­το­χή εκ­δό­σε­ων που υπο­κι­νούν τη βία».

* «Από­πει­ρα αλ­λα­γής της μορ­φής δια­κυ­βέρ­νη­σης με τρο­μο­κρα­τι­κές με­θό­δους, μέσα από την ορ­γά­νω­ση της οποί­ας ηγεί­ται».  

* «Υπο­κί­νη­ση και ενερ­γός συμ­με­το­χή στην κα­τα­στρο­φή κρα­τι­κής ιδιο­κτη­σί­ας, εγκα­τα­στά­σε­ων και θε­σμών με την πρό­θε­ση να βλά­ψει το έθνος».

* «Υπο­κί­νη­ση και ενερ­γός συμ­με­το­χή στην κα­τά­λη­ψη ενός αριθ­μού δη­μο­σί­ων κτι­ρί­ων και εγκα­τα­στά­σε­ων».

* «Δη­μιουρ­γία και κα­θο­δή­γη­ση της ορ­γά­νω­σης Επα­να­στά­τες Σο­σια­λι­στές, η οποία υπο­στη­ρί­ζει την επι­βο­λή της εξου­σί­ας μιας συ­γκε­κρι­μέ­νης κοι­νω­νι­κής τάξης στην υπό­λοι­πη κοι­νω­νία και την ανα­τρο­πή της κοι­νω­νι­κής τάξης που επι­βάλ­λει το κρά­τος».

Κά­ποιες πτυ­χές του κα­τη­γο­ρη­τή­ριου προ­κά­λε­σαν πι­κρό­χο­λα ει­ρω­νι­κά σχό­λια από ακτι­βι­στές («“συ­γκε­κρι­μέ­νη κοι­νω­νι­κή τάξη”, φο­βού­νται να πουν ότι διώ­κε­ται ορ­γά­νω­ση που υπο­στη­ρί­ζει την εξου­σία της ερ­γα­τι­κής τάξης»).

Όμως οι κα­τη­γο­ρί­ες δεν είναι κα­θό­λου αστεί­ες. Όλο το κα­τη­γο­ρη­τή­ριο δεν έχει να κάνει με τον Mohamedain, αλλά εμ­φα­νώς με τους Επα­να­στά­τες Σο­σια­λι­στές ως ορ­γά­νω­ση. Η στάση τους ενά­ντια στο στρα­τό, «κό­ντρα στο ρεύμα», σί­γου­ρα έχει προ­κα­λέ­σει την προ­σο­χή του κρά­τους και η δίωξη ενά­ντια στον Mohamedain προει­δο­ποιεί.

Μια δεύ­τε­ρη ματιά στις κα­τη­γο­ρί­ες δεί­χνει πως σή­με­ρα στο­χο­ποιού­νται οι Επα­να­στά­τες Σο­σια­λι­στές, αλλά ου­σια­στι­κά στο­χο­ποιεί­ται η Αρι­στε­ρά, το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα, όποιος αντι­στέ­κε­ται στο κα­θε­στώς (οι ερ­γα­τι­κές κα­τα­λή­ψεις, η πο­λι­τι­κή προ­πα­γάν­δα ενά­ντια στο στρα­τό, η υπο­στή­ρι­ξη της ερ­γα­τι­κής τάξης κλπ).

Τα αντα­να­κλα­στι­κά αλ­λη­λεγ­γύ­ης, που ξε­δι­πλώ­θη­καν άμεσα με την προ­σα­γω­γή του Mohamedain, είναι μια πο­λύ­τι­μη πα­ρα­κα­τα­θή­κη. Ας ελ­πί­σου­με τα πράγ­μα­τα στην Αί­γυ­πτο να αλ­λά­ξουν τρο­χιά, αλλά ας εί­μα­στε έτοι­μοι να ορ­γα­νώ­σου­με με τον κα­λύ­τε­ρο δυ­να­τό τρόπο τη διε­θνι­στι­κή αλ­λη­λεγ­γύη μας. Η αι­γυ­πτια­κή επα­νά­στα­ση αντι­με­τω­πί­ζει μια θα­νά­σι­μη απει­λή και ίσως χρεια­στεί την υπο­στή­ρι­ξή μας. Το χρω­στά­με άλ­λω­στε στους Άρα­βες αδελ­φούς μας, που έδει­ξαν το δρόμο διε­θνώς με τον με­γά­λο, επα­να­στα­τι­κό τους ξε­ση­κω­μό.