Δώδεκα χρόνια μετά, ο Δεκέμβρης συνεχίζει να υπάρχει στη συλλογική μνήμη και κίνηση.

Πα­ρό­τι η κυ­βέρ­νη­ση έκανε με­γά­λη προ­σπά­θεια να τον στο­χο­ποι­ή­σει, να τον απο­νο­μι­μο­ποι­ή­σει και να τον κα­τα­στεί­λει, απέ­τυ­χε πα­τα­γω­δώς. Χι­λιά­δες άν­θρω­ποι τί­μη­σαν τον Αλέ­ξαν­δρο Γρη­γο­ρό­που­λο αλλά και την εξε­γερ­σια­κή σπίθα που άναψε η δο­λο­φο­νία του, ορ­γα­νώ­νο­ντας κι­νη­το­ποι­ή­σεις τόσο κε­ντρι­κά, όσο και το­πι­κά σε γει­το­νιές όλης της χώρας. Η παν­δη­μία, το κα­τα­σταλ­τι­κό κρά­τος του Μη­τσο­τά­κη, καθώς και η ανά­γκη της κοι­νω­νί­ας να εκ­φρα­στεί ελεύ­θε­ρα επα­να­νοη­μα­το­δό­τη­σαν την επέ­τειο φέτος.

Κα­τα­στο­λή τότε και σή­με­ρα

Μπο­ρεί τα Εξάρ­χεια να θύ­μι­ζαν μια αστυ­νο­μο­κρα­τού­με­νη ζώνη, μπο­ρεί οι κάθε λογής «ρό­μπο­κοπ» να δρού­σαν ανε­ξέ­λεγ­κτα, μπο­ρεί το ση­μείο της δο­λο­φο­νί­ας να ήταν απο­κλει­σμέ­νο, μπο­ρεί τα ελι­κό­πτε­ρα να πε­τού­σαν διαρ­κώς πάνω από τα σπί­τια στο κέ­ντρο, όμως τί­πο­τα απ’ όλα τα πα­ρα­πά­νω δεν κα­τά­φε­ρε να σβή­σει και να σι­γή­σει τη φε­τι­νή 6η Δε­κέμ­βρη. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Χρυ­σο­χο­ΐ­δης εκτέ­θη­κε ανε­πα­νόρ­θω­τα προ­σά­γο­ντας και συλ­λαμ­βά­νο­ντας δι­κη­γό­ρους εν ώρα ερ­γα­σί­ας (κά­ποιοι από αυ­τούς ήταν και συ­νή­γο­ροι στη δίκη της ΧΑ), συν­δι­κα­λι­στές, ερ­γα­ζό­με­νους σε νο­σο­κο­μεία, φοι­τη­τές, μα­θη­τές, δη­μο­τι­κούς και κοι­νο­τι­κούς συμ­βού­λους, δη­μο­σιο­γρά­φους, μέλη πο­λι­τι­κών ορ­γα­νώ­σε­ων, απλούς πε­ρα­στι­κούς. Ο μόνος που κυ­κλο­φο­ρού­σε ανε­νό­χλη­τα εκεί­νη την ημέρα στη χώρα πρέ­πει να ήταν ο Χρή­στος Παπ­πάς. Όλοι οι υπό­λοι­ποι ήταν ύπο­πτοι.

Πα­ρό­λα αυτά, η απα­γό­ρευ­ση των συ­να­θροί­σε­ων και το κλίμα τρο­μο­κρα­τί­ας δεν πέ­ρα­σε. Είναι σαφές ότι η κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη, όπως και οι προ­κά­το­χοί της, θέλει να σβή­σει από το χάρτη τον πο­λι­τι­κό Δε­κέμ­βρη και να κρα­τή­σει μόνο φα­ντα­σμα­γο­ρι­κές συ­γκρου­σια­κές ει­κό­νες που φέρ­νουν τη­λε­θέ­α­ση στα ακρι­βο­πλη­ρω­μέ­να με κρα­τι­κό χρήμα κα­νά­λια και κρα­τά­νε τον κόσμο αμέ­το­χο και θεατή στο σπίτι του. Ναι, ο Δε­κέμ­βρης δεν ήταν μνη­μό­συ­νο. Με­γά­λο κομ­μά­τι του ήταν η σύ­γκρου­ση με τις δυ­νά­μεις κα­τα­στο­λής, και μά­λι­στα όχι ως πρα­κτι­κή συ­γκε­κρι­μέ­νου χώρου, αλλά μιας ολό­κλη­ρης κοι­νω­νί­ας που έβρα­ζε από οργή. Όμως όποιος ταυ­τί­ζει το Δε­κέμ­βρη μόνο με την αντι­πα­ρά­θε­ση με τις δυ­νά­μεις κα­τα­στο­λής χάνει τη με­γά­λη ει­κό­να. Χάνει το πο­λι­τι­κό υπό­βα­θρο της μάχης του Δε­κέμ­βρη και υπο­τι­μά το ίδιο το κοι­νω­νι­κό υπο­κεί­με­νο που απο­τέ­λε­σε το σώμα του.

Πο­λι­τι­κή ουσία

Το 2008 οι μα­θη­τές που κα­τη­γο­ρού­νταν ως αδιά­φο­ροι και «γενιά του κα­να­πέ», οι φοι­τη­τές που έβλε­παν ένα μέλ­λον χωρίς προ­ο­πτι­κή στα «700 ευρώ», οι νέοι ερ­γα­ζό­με­νοι που έρ­χο­νταν αντι­μέ­τω­ποι με το φάσμα της ανερ­γί­ας και της επι­σφα­λούς ερ­γα­σί­ας, οι με­γα­λύ­τε­ροι που έβλε­παν τις νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες πο­λι­τι­κές να σα­ρώ­νουν τα ει­σο­δή­μα­τά τους την ώρα που το ένα σκάν­δα­λο ξε­σπού­σε μετά το άλλο, ήταν εκεί­νοι που δεν είχαν απλώς μανία ενά­ντια στους μπά­τσους, αλλά ανά­γκη να ζή­σουν αλ­λιώς. Το κα­μέ­νο δέ­ντρο στο Σύ­νταγ­μα δεν ήταν απλώς πυ­ρο­μα­νία, ήταν η ει­κο­νι­κή απο­δό­μη­ση της επί­πλα­στης ευ­η­με­ρί­ας και χα­ζο­χα­ρου­με­νιάς που πλά­σα­ρε τότε ο Κα­κλα­μά­νης, ακόμη και μετά τη δο­λο­φο­νία ενός 15χρο­νου μα­θη­τή. Κά­νουν με­γά­λη προ­σπά­θεια να σβή­σουν από τη μνήμη τις πο­λύ­χρω­μες πο­ρεί­ες των μα­θη­τών, τους ακτι­βι­σμούς, την ει­σβο­λή στην ΕΡΤ, τα δρώ­με­να έξω από τη Λυ­ρι­κή, τους χι­λιά­δες που πλημ­μύ­ρι­σαν όλες τις πό­λεις, τη μα­ζι­κή πο­λι­τι­κο­ποί­η­ση μιας ολό­κλη­ρης γε­νιάς, και να ταυ­τί­σουν το Δε­κέμ­βρη απλώς με μπά­χα­λα και ζη­μιές.

Υπάρ­χει όμως λόγος που ο Δε­κέμ­βρης έχει μεί­νει πολ­λές φορές εκτε­θει­μέ­νος στις επι­θέ­σεις του συ­στή­μα­τος. Τόσο η Αρι­στε­ρά, όσο και ο αναρ­χι­κός χώρος, σε με­γά­λο βαθμό υπο­τι­μούν το πο­λι­τι­κό του νόημα. Όλοι συμ­φω­νού­με ότι ο Δε­κέμ­βρης δεν ήταν απά­ντη­ση αλλά ερώ­τη­ση. Αν δεν επι­χει­ρή­σου­με όμως να απα­ντή­σου­με πο­λι­τι­κά τα ερω­τή­μα­τα που έθεσε στην κοι­νω­νι­κή αρένα, τότε μέ­νου­με στο μέσο της δια­δρο­μής. Δεν προ­χω­ρά­με. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Δε­κέμ­βρης ούτε έχασε αλλά ούτε και νί­κη­σε το 2008. Έμει­νε στη μέση. Δη­μιούρ­γη­σε το ερώ­τη­μα, το οποίο όμως αν δεν προ­σπα­θή­σει να απα­ντή­σει σε συν­θή­κες πο­λι­τι­κής κρί­σης και κυ­βερ­νη­τι­κού αυ­ταρ­χι­σμού η ορ­γα­νω­μέ­νη Αρι­στε­ρά τότε απλώς χά­νε­ται στο χρόνο.

Αυτό φά­νη­κε και στα όρια του ίδιου του Δε­κέμ­βρη. Γιατί όντως το 2008 το αυ­θόρ­μη­το έπαι­ξε ση­μα­ντι­κό ρόλο, χωρίς όμως τη στή­ρι­ξη των κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων στη δη­μό­σια συ­ζή­τη­ση από φοι­τη­τι­κούς συλ­λό­γους, μα­θη­τι­κές κα­τα­λή­ψεις, ορ­γα­νώ­σεις της αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς και τον τότε ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ που δε θυ­μί­ζει προ­φα­νώς σε τί­πο­τα τον ση­με­ρι­νό, εν­δε­χο­μέ­νως ο Κα­ρα­μαν­λής να είχε πιο λυ­μέ­να χέρια και να άκου­γε και ει­ση­γή­σεις όπως του Στέ­φα­νου Μάνου που ήθε­λαν να βγά­λουν το στρα­τό στο δρόμο για να τε­λειώ­σει άμεσα η ιστο­ρία. Χωρίς να θέ­λου­με να γί­νου­με εκ των υστέ­ρων προ­φή­τες, πρέ­πει να δούμε και τις δυ­να­τό­τη­τες που είχε ο Δε­κέμ­βρης, το που θα μπο­ρού­σε να φτά­σει και να πάει ένα βήμα πα­ρα­κά­τω. Για πα­ρά­δειγ­μα η πιο ενερ­γή εμπλο­κή του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος εκεί­νες τις ημέ­ρες εν­δε­χο­μέ­νως να είχε δώσει άλλη εξέ­λι­ξη στη βα­ρύ­τη­τα των γε­γο­νό­των. Όμως σε αυτό δεν ευ­θύ­νε­ται ο Δε­κέμ­βρης ως τέ­τοιος αλλά το τι σχέση πρέ­πει να έχει το αυ­θόρ­μη­το με το ορ­γα­νω­μέ­νο και το ανά­πο­δο, με όρους αρι­στε­ρής αντί­λη­ψης.

Τα νήμα του Δε­κέμ­βρη σή­με­ρα

Συ­νε­πώς, ο Δε­κέμ­βρης δεν ήταν μόνο οδο­μα­χί­ες πε­ρι­με­τρι­κά του πο­λυ­τε­χνεί­ου, αλλά πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρα. Αυτά τα πε­ρισ­σό­τε­ρα, κα­λού­μα­στε σή­με­ρα να τα κά­νου­με ακόμη πιο πολλά, και μά­λι­στα χωρίς μα­ζι­κό πο­λι­τι­κό υπο­κεί­με­νο και ενι­σχυ­μέ­νο το αστι­κό μπλοκ, που με το πρό­σχη­μα της παν­δη­μί­ας θω­ρα­κί­ζε­ται ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρο και επι­τί­θε­ται σε κα­τα­κτή­σεις δε­κα­ε­τιών. Σή­με­ρα, εί­μα­στε ξανά αντι­μέ­τω­ποι με τα προ­βλή­μα­τα που αντι­με­τώ­πι­ζε η γενιά του 2008 και μά­λι­στα σε πολ­λα­πλά­σιο βαθμό. Η νε­ο­λαία και η ερ­γα­τι­κή είναι ξανά αντι­μέ­τω­πες με την εντα­ντι­κο­ποί­η­ση, τη φτώ­χεια και την ανερ­γία. Οι με­τα­νά­στες που ήταν επί­σης πολύ ση­μα­ντι­κό κομ­μά­τι των κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων το 2008, βρί­σκο­νται αντι­μέ­τω­ποι με τον θε­σμι­κό και πα­ρα­κρα­τι­κό ρα­τσι­σμό, η αστυ­νο­μι­κή αυ­θαι­ρε­σία αγ­γί­ζει το κόκ­κι­νο και σε όλα αυτά έχει προ­στε­θεί και η τε­ρα­τώ­δης συν­θή­κη της παν­δη­μί­ας.

Αν πριν το 2008 πολ­λοί κοι­νω­νι­κοί επι­στή­μο­νες και πο­λι­τι­κοί ανα­λυ­τές διέ­βλε­παν ότι κάτι θα ερ­χό­ταν σε επί­πε­δο κοι­νω­νι­κού ξε­σπά­σμα­τος, πραγ­μα­τι­κά σή­με­ρα ανα­ρω­τιό­μα­στε το τι μπο­ρεί να κρύ­βε­ται μέσα σε όλο αυτό που ζούμε. Ο ρόλος της Αρι­στε­ράς όμως δεν είναι απλώς αυτός της ανα­μο­νής, αλλά της σύν­δε­σης με τα προ­βλή­μα­τα του κό­σμου, της ορ­γά­νω­σης των αγώ­νων ακόμη και σε συν­θή­κες εγκλει­σμού αλλά και της οι­κο­δό­μη­σης του πο­λι­τι­κού υπο­κει­μέ­νου που θα εκ­φρά­ζει όλους/ες εκεί­νους/ες που σή­με­ρα αι­σθά­νο­νται ξε­χα­σμέ­νοι και αδύ­να­μοι, όπως όλοι εκεί­νοι που ένιω­θαν το ίδιο τις πα­ρα­μο­νές του Δε­κέμ­βρη του 2008. Αυτό φο­βά­ται ο Μη­τσο­τά­κης και γι’ αυτό κάνει όλη αυτή την επί­δει­ξη αστυ­νο­μι­κής δύ­να­μης και πυγ­μής. Όμως όποιος υπο­λο­γί­ζει για την κοι­νω­νία χωρίς την κοι­νω­νία, προ­φα­νώς δεν έμαθε τί­πο­τα από το Δε­κέμ­βρη. Και γι' αυτό είναι κα­τα­δι­κα­σμέ­νος στην απο­τυ­χία. Αρκεί να κρα­τη­θεί η σπίθα των αγώ­νων και των αντι­στά­σε­ων ζω­ντα­νή.

Ετικέτες