Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, είναι σε εξέλιξη ένα σπουδαίο γεγονός στις ΗΠΑ: Η προσπάθεια πανεθνικής απεργίας στις φυλακές των ΗΠΑ.

Στις 9 Σεπτέμβρη, 45η επέτειο της ιστορικής εξέγερσης στη φυλακή Άτικα, ξεκίνησαν οι κινητοποιήσεις σε μια σειρά φυλακές, με τη φιλοδοξία να επεκταθούν και να διαρκέσουν όσο περισσότερο γίνεται. Η απεργία έχει ξεκινήσει στην Αλαμπάμα και τη Βόρεια Καρολίνα, όπου έχουν αναπτύξει δράση διάφορες συλλογικότητες στις φυλακές τα προηγούμενα χρόνια. Μέχρι το Σάββατο το βράδυ, απεργιακές δράσεις είχαν καταγραφεί σε 40 φυλακές σε 24 διαφορετικές Πολιτείες των ΗΠΑ, και οι συντονιστές της δράσης ελπίζουν η απεργία «να ενισχυθεί καθώς προχωράει». Οι αναφορές των Αρχών ποικίλλουν από φυλακή σε φυλακή: από «μόνο μερικούς κρατούμενους που αρνούνται να εργαστούν» μέχρι «μαζικές εξεγέρσεις».  

Τη δράση προετοίμαζαν εδώ και πολύ καιρό το Κίνημα Free Alabama (που τα τελευταία χρόνια έχει μαζικοποιηθεί και οργανώνει φυλακισμένους και σε Οχάιο, Μισσισίπη, Βιρτζίνια, Τέξας κ.ά.), οργανώσεις όπως οι Μητέρες και Οικογένειες Φυλακισμένων και η Οργανωτική Επιτροπή Φυλακισμένων Εργατών (παρακλάδι των IWW που οργανώνει φυλακισμένους εργαζόμενους). Ήρθε σε συνέχεια απεργιών σε 7 Πολιτειακές φυλακές του Τέξας τον Απρίλη, την απεργία στην Αλαμπάμα το Μάη, και απεργίες (είτε εργασίας είτε πείνας) σε Μισσισίπη, Γουϊσκόνσιν, Μινεζότα, Νεβάδα κ.ά.

Πέρα από το μέγεθος της δράσης, υπάρχουν και κάποια σημαντικά ποιοτικά στοιχεία. Το ένα αφορά τη διεκδίκηση συμπαράστασης «από έξω». Όπως λέει το απεργιακό κάλεσμα: «Όταν ξεσηκωνόμαστε ενάντια στις Αρχές, μας επιτίθενται από παντού και η μόνη προστασία που έχουμε είναι η αλληλεγγύη από έξω… όταν ξεσηκωθούμε και αρνηθούμε να δουλέψουμε στις 9 Σεπτέμβρη, θέλουμε να ξέρουμε ότι οι φίλοι, οι οικογένειες και οι σύμμαχοί μας θα μας προστατεύουν απέξω».

Το δεύτερο είναι η μορφή πάλης. Η απεργία, που σταδιακά κερδίζει έδαφος στις αμερικανικές φυλακές, σε σχέση με την απεργία πείνας. Είναι η συνειδητοποίηση ότι «όσο βγάζουν λεφτά, δεν τους καίγεται καρφί αν πεθάνουμε από την πείνα» αλλά και ότι «δεν μπορούν να λειτουργήσουν τις φυλακές τους χωρίς εμάς».  

Στις ΗΠΑ έχει οικοδομηθεί ένα θηριώδες σύστημα φυλακών. Στο Μίσιγκαν για παράδειγμα, η αύξηση δαπανών για την παιδία από το 1979 ως το 2013 ήταν 18%. Η αντίστοιχη αύξηση δαπανών για τις φυλακές ήταν 219%. Οι ΗΠΑ έχουν πάνω από το 20% του έγκλειστου πληθυσμού παγκοσμίως.

Αυτό το σύστημα «μαζικών φυλακίσεων», ιδιαίτερα μετά την έναρξη του ρατσιστικού «πολέμου κατά των ναρκωτικών» στρέφεται κατά του μαύρου πληθυσμού με οφθαλμοφανή τρόπο: Είναι η άλλη όψη των δολοφονιών μαύρων στο δρόμο.

Ένας στους 106 λευκούς άντρες άνω των 18 έχουν φυλακιστεί. Στους μαύρους είναι ένας στους 15. Οι μαύρες γυναίκες είναι 3 φορές πιθανότερο να φυλακιστούν από τις λευκές. Η χρήση μαριχουάνα είναι ίση μεταξύ λευκών και μαύρων, αλλά οι μαύροι είναι 3,73 φορές πιο πιθανό να συλληφθούν για κατοχή. Αν και η χρήση και εμπορία ναρκωτικών είναι ίση μεταξύ λευκών και μαύρων, οι μαύροι και οι ισπανόφωνοι αποτελούν το 62% των κρατουμένων για παραβίαση της νομοθεσίας για τα ναρκωτικά. Αν και αποτελούν το 15% του ανήλικου πληθυσμού, οι μαύροι έφηβοι συλλαμβάνονται δυο φορές πιο συχνά από τους λευκούς συνομιλήκους τους. Κατά μέσο όρο, οι μαύροι που έχουν παραβιάσει τη νομοθεσία για τα ναρκωτικά εκτίουν ποινές (58 μήνες) ίσες με αυτές που εκτίουν λευκοί για βίαιες επιθέσεις (61 μήνες).

Μαζί με τη μαζική στέρηση δικαιωμάτων, το σύστημα φυλακών είναι και μια αισχρή κερδοφόρα επιχείρηση, στηριγμένη στη σκλαβιά. Από τους 2,4 εκατομμύρια φυλακισμένους στις ΗΠΑ, γύρω στους 900.000 δουλεύουν είτε για λίγα σεντς, είτε απλήρωτοι. Συχνά συντηρούν τις ίδιες τις φυλακές τους, άλλες φορές κάνουν εργασίες για το δημόσιο (πχ πυροσβέστες), και πολλοί εργάζονται για εταιρίες που έχουν συμβόλαια με τις φυλακές (η Walmart, η Victoria’s Secret κ.ά.), παράγοντας έναν τζίρο που το Κίνημα Free Alabama εκτιμά πως φτάνει τα 500 δισ. δολάρια ετησίως.  

Με αυτά υπόψη, η ερευνήτρια Μισέλ Αλεξάντρ έγραψε πως το σύστημα φυλακών είναι «ο Νέος Τζιμ Κρόου» (η ρατσιστική νομοθεσία που ίσχυε στον αμερικανικό Νότο). Με αυτά υπόψη, ο Μέλβιν Ρέι, ακτιβιστής του κινήματος των φυλακισμένων, δήλωσε από την φυλακή της Αλαμπάμα: «Θέλουμε να μάθει ο κόσμος ότι η 13η Τροπολογία ποτέ δεν κατήργησε στην πραγματικότητα τη σκλαβιά».

Ενάντια σε αυτή τη σύγχρονη σκλαβιά στρέφεται και η απεργία στις φυλακές. Ακόμα δεν υπάρχουν ενδείξεις σοβαρής σύνδεσης του κινήματος ενάντια στη ρατσιστική αστυνομική βία και το κίνημα μέσα στις φυλακές, αν και στις διαδηλώσεις που έγιναν σε διάφορες πόλεις τη μέρα έναρξης της απεργίας, τα τοπικά BLM συμμετείχαν με μπλοκ, ενώ στη Νέα Υόρκη, το BLM έβγαλε ένα μανιφέστο αιτημάτων που περιλαμβάνει αιτήματα ενάντια στο σύστημα φυλακών.

Όπως και να έχει, ο θεσμικός ρατσισμός, που είχε κρυφτεί για δεκαετίες πίσω από τον «πόλεμο ενάντια στα ναρκωτικά» και τη ρητορική για «μεταφυλετική Αμερική» δέχεται σοβαρά πλήγματα πλέον. Μετά το κίνημα Black Lives Matters, που έριξε φως στη συστηματική αστυνομική δολοφονική βία, έρχεται ένα νέο κίνημα στις φυλακές, που ρίχνει φως στο σύστημα «μαζικών φυλακίσεων», που βρίσκεται στον πυρήνα της καταπίεσης του μαύρου πληθυσμού (και όχι μόνο) στις ΗΠΑ. 

Ετικέτες