Δολοφονία Σουλεϊμανί: Η ιμπεριαλιστική αλαζονεία παίζει με τη φωτιά του πολέμου

Φυσικά η δράση των ιμπεριαλιστικών μηχανισμών δεν διακρίνεται από ήθος ή από σεβασμό στη «νομιμότητα», μια διαχρονική αλήθεια που έγινε ακόμα πιο ισχυρή στην εποχή του Πολέμου Ενάντια στην Τρομοκρατία, που εγκαινίασε ο Μπους, συνέχισε ο Μπαράκ Ομπάμα και επεκτείνει ο Ντόναλντ Τραμπ. 

Στο πρόσφατο παρελθόν, ειδικές δυνάμεις των ΗΠΑ έχουν ασκήσει ξανά το «δικαίωμά» τους σε εξωδικαστικές εκτελέσεις σε έδαφος τρίτων χωρών, αναλαμβάνοντας το ρόλο δικαστή και εκτελεστή απέναντι σε «μη-κρατικά υποκείμενα», με πιο ενδεικτικές τις δολοφονίες του Οσάμα Μπιν Λάντεν και του Αλ Μπαγκντάντι. Οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ έχουν ένα πλούσιο ιστορικό δολοφονιών κρατικών παραγόντων, αλλά αυτού του είδους οι επιχειρήσεις γίνονταν συνήθως «στο σκοτάδι» και χωρίς «ανάληψη ευθύνης». 

H δολοφονία Σουλεϊμανί είναι μια «πρωτιά» της ωμότητας της κυβέρνησης Τραμπ. Ένας ανώτατος κρατικός αξιωματούχος δολοφονείται εν ψυχρώ, σε καιρό «ειρήνης», στο έδαφος τρίτης χώρας και το κράτος-δολοφόνος αναλαμβάνει πανηγυρικά την ευθύνη! Λίγους μήνες πριν, οι Φρουροί της Επανάστασης έγιναν ο πρώτος κρατικός μηχανισμός που ανακηρύχτηκε «τρομοκρατική οργάνωση»!

Είναι ένα ακόμα δείγμα των καιρών στους οποίους ζούμε. 

Πέρα από χυδαία τραμπούκικη ενέργεια, η δολοφονική επιχείρηση του αμερικανικού στρατού είναι και εξαιρετικά επικίνδυνη. Ο στόχος δεν ήταν καθόλου μικρός –το ακριβώς αντίθετο. Ο Σουλεϊμάνι, ο επικεφαλής των ειδικών δυνάμεων των Φρουρών της Επανάστασης στο εξωτερικό, υπήρξε ο δεύτερος ισχυρότερος άντρας του Ιράν μετά τον Ανώτατο Ηγέτη Χαμενεΐ. Υπήρξε ο καθοδηγητής της περιφερειακής στρατιωτικής-διπλωματικής δράσης του Ιράν και της εξάπλωσης κι εδραίωσης της επιρροής του σε Ιράκ-Συρία-Λίβανο. Διαρκώς μετακινούμενος μεταξύ Τεχεράνης-Βαγδάτης-Δαμασκού-Βηρυττού, πάντα παρών και υπερ-δραστήριος σε κάθε εσωτερική κρίση που ξεσπούσε σε αυτές τις χώρες (από την διάσωση του καθεστώτος Άσαντ ως την οργάνωση των σιϊτικών πολιτοφυλακών στην περιοχή, από την διεξαγωγή του πολέμου κατά του Ισλαμικού Κράτους ως την ματαίωση της προσπάθειας των Κούρδων του Ιράκ για ανεξαρτησία, μέχρι και τις τελευταίες προσπάθειες συγκρότησης κυβέρνησης στη Βαγδάτη –μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού υπό το βάρος της εξέγερσης). Υπήρξε επίσης ένας ισχυρός παίκτης στο εσωτερικό του Ιράν, όχι μόνο ως δημοφιλές στέλεχος του καθεστώτος με ισχυρή κοινωνική βάση ιδιαίτερα στις γραμμές των λεγόμενων «σκληρών» αλλά και μέσω της τεράστιας οικονομικής δύναμης που απέκτησαν οι Φρουροί της Επανάστασης όταν αξιοποιώντας το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων πήραν τον έλεγχο κρίσιμων τομέων της οικονομίας –κυρίως μέσω διάφορων «θρησκευτικών ιδρυμάτων». Η δολοφονία ενός τέτοιου στελέχους είναι εξαιρετικά δύσκολο να μείνει αναπάντητη από το καθεστώς της Τεχεράνης. Σκεφτείτε μόνο τι θα συνέβαινε αν ένα ιρανικό drone δολοφονούσε τον διευθυντή της CIA ή τον επικεφαλής του Πενταγώνου…

Τόσο η «πυρηνική συμφωνία» του Ομπάμα, όσο και η «μάξιμουμ πίεση» του Τραμπ, αποτελούν προσπάθειες να αντιμετωπιστεί το νέο τοπίο που διαμόρφωσε η κάμψη της αμερικανικής ισχύος μετά το Αφγανιστάν και το Ιράκ, που επέτρεψε σε περιφερειακές δυνάμεις (Ρωσία, Τουρκία, Σαουδική Αραβία, Κατάρ) να διεκδικήσουν ενισχυμένο αυτόνομο ρόλο, με το Ιράν να αποδεικνύεται το πιο πετυχημένο σε αυτήν την «κούρσα» ως τώρα –όπως συμπυκνώνεται στα «έργα και ημέρες» του Σουλεϊμανί σε όλη τη Μέση Ανατολή, τα οποία οι ΗΠΑ δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν με άλλη μέθοδο πριν καταλήξουν στον ξεπεσμό (ακόμα και με όρους μιας πάλαι ποτέ πανίσχυρης Αυτοκρατορίας) μιας εκδικητικής δολοφονίας με drone. 

Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά αν οι σχεδιαστές της επίθεσης προχώρησαν σκόπιμα σε μια έμμεση «κήρυξη πολέμου», υποχρεώνοντας το Ιράν να απαντήσει με τρόπο που θα «δικαιολογήσει» μια νέα αμερικανική κλιμάκωση, ή εκτιμούσαν ότι παραμένουν στο έδαφος της λογικής Τραμπ που κλιμακώνει κατακόρυφα και αδίστακτα τα μέσα της «μάξιμουμ πίεσης», αλλά επιδιώκοντας να αποφύγει τελικά την ένοπλη σύρραξη.  

Το σίγουρο είναι ότι με αυτό το χτύπημα παίζουν με μια πολύ επικίνδυνη φωτιά, ανεβάζοντας κατακόρυφα τον πήχη σε μια χαμηλής έντασης σύγκρουση που εξελισσόταν τους τελευταίους μήνες (με «ορφανά» πλην σαφέστατης προέλευσης χτυπήματα εκατέρωθεν και στο ιρακινό έδαφος, και στον περσικό κόλπο). Πλέον όλοι αναμένουν το πότε και πώς θα απαντήσει η Τεχεράνη –και τι θα ακολουθήσει. 

Ο Τραμπ συνεχίζει να συμπεριφέρεται ως τραμπούκος με… καλές προθέσεις («ο τρόπος του μπορεί να μοιάζει διαβολικός, αλλά είναι για καλό» που έλεγε κι ο Αλέξης Τσίπρας). Από τη μια δηλώνει ότι «θέλουμε να αποφύγουμε τον πόλεμο» και ότι «το Ιράν δεν κέρδισε ποτέ σε πόλεμο, αλλά κέρδιζε πάντοτε όταν έκανε συμφωνίες» και ταυτόχρονα απειλεί την Τεχεράνη με «ισοπεδωτική» απάντηση σε δεκάδες στόχους αν… τολμήσει να αντιδράσει. Ταυτόχρονα εξαπολύει απειλές για κυρώσεις και στο Ιράκ, αν η κυβέρνησή του αποφασίσει να πράξει πάνω στη πρόσφατη (συμβουλευτική) απόφαση του ιρακινού κοινοβουλίου να ζητήσει την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το έδαφος της χώρας. Λίγες μέρες πριν τη δολοφονία Σουλεϊμανί άλλωστε, και στο φόντο της εισβολής σιιτικών ιρακινών πολιτοφυλακών στην αμερικανική πρεσβεία στη Βαγδάτη, είχε ανακοινώσει την άμεση αποστολή μερικών επιπλέον χιλιάδων στρατιωτών στο Ιράκ.

Στο Ιράκ φαίνεται ότι τερματίζεται η «άβολη συνύπαρξη» ΗΠΑ-Ιράν που χαρακτήριζε τη χώρα μετά την αμερικανική κατοχή: όταν το μετακατοχικό πολιτικό σύστημα που εγκατέστησαν οι ΗΠΑ ενίσχυσε την σιιτική πλειοψηφία, η Βαγδάτη πέρασε στην σφαίρα επιρροής της Τεχεράνης αλλά εξακολούθησε να φιλοξενεί και να συνεργάζεται με τον αμερικανικό στρατό. Σήμερα δεν καταγγέλουν την αμερικανική κλιμάκωση μόνο οι φιλο-ιρανικές πολιτικές δυνάμεις, αλλά και δυνάμεις όπως το κίνημα του Μοκτάντα Αλ-Σαντρ, του ριζοσπάστη σιίτη κληρικού που είχε μετατοπιστεί σε εκφραστής ενός «ιρακινού εθνικισμού» που αντιμαχόταν και την αμερικανική και την ιρανική παρουσία στη χώρα. Οι πρώτες για προφανείς λόγους, ενώ οι δεύτερες φοβούνται ότι η χώρα τους είναι η βασική υποψήφια να πληρώσει μια σύγκρουση, μετατρεπόμενη σε «πεδίο μάχης».

Η πρόκληση στην οποία προχώρησε ο Τραμπ και το ρίσκο που ενέχει είναι τόσο μεγάλα που –σε αντίθεση με άλλες επιθετικές προβολές ισχύος στο εξωτερικό– αυτήν τη φορά δεν ενοποίησε το καθεστώς και τα ΜΜΕ γύρω του με το κλασσικό σχήμα «επιτέλους, συμπεριφέρεται ως Πρόεδρος των ΗΠΑ».

Στελέχη των Δημοκρατικών και μερίδα των ΜΜΕ, υπεράνω πάσης υποψίας για πασιφισμό (το αντίθετο, άνθρωποι που διαπρέπουν σε «ιμπεριαλιστική» αντιπολίτευση στον Τραμπ), αυτήν τη φορά καταγγέλουν την «προβοκάτσια» ή την «ανοησία» ως επικίνδυνη. Είναι ενδεικτική του κλίματος η κατάρρευση του σάιτ της… στρατολογίας από τον υπερβολικό όγκο επισκέψεων σε μια μέρα. Αν και δεν προκύπτει από καμία πλευρά και με βάση καμία λογική ανάγκη του αμερικανικού στρατού αυτήν την περίοδο, υπήρξε διάχυτη μαζική αγωνία χιλιάδων νέων για το ενδεχόμενο να επανέλθει τις επόμενες μέρες το draft (υποχρεωτική στρατολογία κληρωτών).

Σε μια σειρά πόλεις των ΗΠΑ έγιναν ήδη οι πρώτες «προληπτικές» αντιπολεμικές κινητοποιήσεις, για να απαιτήσουν να μην γίνει πόλεμος με το Ιράν. Από όταν αποσύρθηκε μονομερώς από την πυρηνική συμφωνία του 2015 (με το Ιράν να δηλώνει μετά τις τελευταίες εξελίξεις  ότι ούτε αυτό δεσμεύεται πια), ο Τραμπ κλιμακώνει διαρκώς την επιθετικότητα απέναντι στο Ιράν. Δύο γύροι σκληρών οικονομικών κυρώσεων με πρώτο (και μοναδικό) θύμα τον ιρανικό λαό, ανοχή ή και στήριξη σε ισραηλινές «πειρατικές» επιθέσεις κατά ιρανικών στρατιωτικών στόχων, πολεμικές μανούβρες στον Κόλπο και τώρα η δολοφονία του Σουλεϊμανί. Έχουν περάσει ελάχιστοι μήνες από όταν (λέγεται ότι) ανακάλεσε τελευταία στιγμή μια εντολή πλήγματος κατά του Ιράν (μετά την κατάρριψη αμερικανικού drone). Η περιοχή βρίσκεται σε κατάσταση διαρκούς έντασης και διολισθαίνει συχνά στο «παρά κάτι» μιας ανάφλεξης που –με δεδομένα τα μεγέθη των εμπλεκόμενων και την έκταση της περιοχής που εμπλέκεται– αν προκύψει θα σημαίνει πραγματική κόλαση. 

Σε αυτό το μεγάλο κι επικίνδυνο παιχνίδι έχει ενταχθεί και το ελληνικό κράτος, από όταν αποφάσισε να κυνηγήσει τη νέα Μεγάλη Ιδέα των ΑΟΖ. Είναι πλέον ενεργός και δραστήριος «παίκτης» σε έναν -ψυχρότερο ή θερμότερο- περιφερειακό ανταγωνισμό που αποτελεί μια αλυσίδα με πάρα πολλούς κρίκους –από το Ιράκ ως τη Λιβύη. Εκτός αν θεωρεί κανείς ότι η στρατηγική συμμαχία με το Ισραήλ ή το σχέδιο ενός αγωγού που θα το συνδέσει με την ΕΕ είναι με κάποιο μαγικό τρόπο «εκτός» αυτών των θερμών εξελίξεων και της πιθανότητας να γίνουν ακόμα πιο θερμές. Ένας επιπλέον λόγος να δράσει το αντιπολεμικό κίνημα στην Ελλάδα, όχι μόνο ενώνοντας τη φωνή του με όσους διεθνώς φωνάζουν «όχι πόλεμο με το Ιράν», αλλά και στρεφόμενο ενάντια στις επικίνδυνες μεγαλοϊδεατικές επιδιώξεις της ελληνικής κυβέρνησης…

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά