Για την πολυπόθητη ηγεμονία

Λίγες ώρες μέ­νουν μόνο πριν το ιδρυ­τι­κό συ­νέ­δριο του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Ένα συ­νέ­δριο που ευ­ελ­πι­στεί να είναι ένα νέο ξε­κί­νη­μα, ένα νέο «άλμα προς τα εμπρός», που θα βάλει τέλος στη λι­τό­τη­τα, στις μνη­μο­νια­κές πο­λι­τι­κές. Ένα συ­νέ­δριο που θα μπο­ρέ­σει να δώσει νέα ρι­ζο­σπα­στι­κή δυ­να­μι­κή στο πο­λι­τι­κό σχέ­διο της Κυ­βέρ­νη­σης της Αρι­στε­ράς. Γιατί όμως χρειά­ζε­ται μια νέα δυ­να­μι­κή το πο­λι­τι­κό μας σχέ­διο; Γιατί εδώ και ένα χρόνο ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ φαί­νε­ται δη­μο­σκο­πι­κά «κολ­λη­μέ­νος» πε­ρί­που στο 30%; Γιατί δεν έχου­με κα­τα­φέ­ρει να κά­νου­με τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ την κα­τε­ξο­χήν ηγε­μο­νι­κή δύ­να­μη (πο­λι­τι­κά και κοι­νω­νι­κά) στα ερ­γα­τι­κά και λαϊκά στρώ­μα­τα; Τα πα­ρα­πά­νω ερω­τή­μα­τα θα μπο­ρού­σαν να συ­νο­ψι­στούν στο πώς ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα απο­κτή­σει την πο­λυ­πό­θη­τη ηγε­μο­νία και με αυτή την έν­νοια η από­φα­ση που θα πά­ρου­με το συ­νέ­δριο μας, θα παί­ξει κα­θο­ρι­στι­κό ρόλο στο αν στις 15 Ιου­λί­ου θα έχου­με τα κα­τάλ­λη­λα ερ­γα­λεία.

Γιατί ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εδώ και ένα χρόνο δεν «ξε­κολ­λά­ει» από τα πο­σο­στά του;

Μετά το άλμα των περ­σι­νών εκλο­γών «φυ­σιο­λο­γι­κά» ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα έπρε­πε να έχει πάρει την πρω­το­βου­λία των κι­νή­σε­ων, τόσο σε πο­λι­τι­κό όσο και σε κοι­νω­νι­κό επί­πε­δο, ασκώ­ντας ασφυ­κτι­κή πίεση στο μνη­μο­νια­κό μπλοκ δυ­νά­με­ων και να κα­θο­ρί­ζει την ατζέ­ντα. Αντ' αυτού, βρι­σκό­μα­στε σχε­δόν συ­νέ­χεια σε έναν απο­λο­γη­τι­κό ρόλο απέ­να­ντι στους πο­λι­τι­κούς εκ­προ­σώ­πους της αστι­κής τάξης και στα media. Ακόμα χει­ρό­τε­ρα, παρά την έντα­ξη χι­λιά­δων νέων μελών στις ορ­γα­νώ­σεις μας, δεν έχου­με κα­τα­φέ­ρει να χτί­σου­με ένα μα­ζι­κό και πλειο­ψη­φι­κό πο­λι­τι­κό ρεύμα στην κοι­νω­νία, έχο­ντας ένα πολύ με­γά­λο κενό με­τα­ξύ των δη­μο­σκο­πι­κών πο­σο­στών και της δυ­να­τό­τη­τας κοι­νω­νι­κής και κι­νη­μα­τι­κής κι­νη­το­ποί­η­σης.

Εδώ και ένα χρόνο, κομ­μά­τι της ηγε­σί­ας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (αρχής γε­νο­μέ­νης με την ομι­λία του σ. Τσί­πρα στη ΔΕΘ) συ­στη­μα­τι­κά αλ­λοιώ­νει ή κα­λύ­τε­ρα με­τα­το­πί­ζει τις πο­λι­τι­κές θέ­σεις του κόμ­μα­τός μας προς το ρε­α­λι­στι­κό­τε­ρον, αφή­νο­ντας ου­σια­στι­κά με­τέ­ω­ρο το πρώτο με­γά­λο βήμα του περ­σι­νού Ιου­νί­ου και στην ουσία ανο­λο­κλή­ρω­το. Ανα­δει­χθή­κα­με σε αξιω­μα­τι­κή αντι­πο­λί­τευ­ση λόγω ενός σα­φούς πο­λι­τι­κού πρό­γραμ­μα­τος ρήξης και ανα­τρο­πής, λόγω του συν­θή­μα­τος για Κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς (και ενό­τη­τα των δυ­νά­με­ων της Αρι­στε­ράς) και λόγω της μα­ζι­κής και προ­ω­θη­τι­κής μας συμ­με­το­χής στους κοι­νω­νι­κούς και ερ­γα­τι­κούς αγώ­νες. Αυτό οφεί­λου­με όλοι οι σύ­ντρο­φοι και οι συ­ντρό­φισ­σες να το έχου­με υπόψη.

Η στρο­φή στο πο­λι­τι­κό «κέ­ντρο» και η πο­λι­τι­κή ασά­φεια

Εκ του απο­τε­λέ­σμα­τος, μπο­ρού­με με με­γά­λη βε­βαιό­τη­τα να πούμε πώς ΔΕΝ θα «ξε­κολ­λή­σου­με» από τη δη­μο­σκο­πι­κή μας επιρ­ροή. Δε θα γίνει με καμία στρο­φή στο πο­λι­τι­κό κέ­ντρο. Το πο­λι­τι­κό κέ­ντρο χρειά­ζε­ται και ένα κοι­νω­νι­κό κέ­ντρο για να μπο­ρεί να υπάρ­ξει. Σε μια πε­ρί­ο­δο δο­μι­κής κρί­σης του κα­πι­τα­λι­σμού που οι τα­ξι­κές αντι­θέ­σεις ολο­έ­να και βα­θαί­νουν, τα με­σαία στρώ­μα­τα και οι μι­κρο­α­στοί ως κοι­νω­νι­κό στρώ­μα εξα­φα­νί­ζο­νται μέρα με τη μέρα, μέσω μιας δια­δι­κα­σί­ας βί­αι­ης φτω­χο­ποί­η­σης και προ­λε­τα­ριο­ποί­η­σης. Άρα, μια τέ­τοια πο­λι­τι­κή στρο­φή δεν έχει καμία υλική βάση και καμία υπαρ­κτή κοι­νω­νι­κή δύ­να­μη να στη­ρι­χτεί, οπότε, σε τε­λευ­ταία ανά­λυ­ση, είναι άχρη­στη για το πο­λι­τι­κό μας σχέ­διο και δεν εξυ­πη­ρε­τεί παρά μόνο τον αντί­πα­λο. Η εμπει­ρία της ΔΗΜΑΡ τόσο στην κυ­βέρ­νη­ση επί σχε­δόν ένα χρόνο όσο και τις τε­λευ­ταί­ες μέρες που αυτή απο­χώ­ρη­σε, μας δεί­χνει ότι δεν υπάρ­χει κα­νέ­να πε­ρι­θώ­ριο πο­λι­τι­κής ύπαρ­ξης έστω και για μια με­τριο­πα­θέ­στα­τη Αρι­στε­ρά.

Σπεύ­δω να προ­λά­βω πι­θα­νές δια­μαρ­τυ­ρί­ες περί κει­μέ­νων που δεν πε­ρι­γρά­φουν τέ­τοιες πο­λι­τι­κές θέ­σεις. Κα­ταρ­χήν τα κεί­με­να του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δια­περ­νώ­νται από μια εκτε­τα­μέ­νη ασά­φεια δί­νο­ντας το δι­καί­ω­μα ο κα­θέ­νας και η κα­θε­μία να ερ­μη­νεύ­ει τα κεί­με­να κατά το δο­κούν. Αυτή η ασά­φεια, εντού­τοις, απο­τε­λεί μια πο­λι­τι­κή με­τα­τό­πι­ση σε σχέση με τη σα­φή­νεια και τον σχε­δόν ατα­λά­ντευ­το ρι­ζο­σπα­στι­κό χα­ρα­κτή­ρα της πο­λι­τι­κής μας πρό­τα­σης ένα χρόνο πριν. Επι­πλέ­ον, γνω­ρί­ζου­με όλοι και όλες πολύ καλά ότι η δη­μό­σια ει­κό­να του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δε δια­μορ­φώ­νε­ται μόνο από τα κεί­με­να αλλά και από τις δη­μό­σιες το­πο­θε­τή­σεις στε­λε­χών μας, οι οποί­ες ουκ ολί­γες φορές δεν  έχουν αντι­στοι­χία με τα γρα­πτά κεί­με­να. Πα­ρό­τι αυτή η πο­λι­τι­κή ασά­φεια επι­χει­ρη­μα­το­λο­γεί­ται από πλη­θώ­ρα συ­ντρό­φων/ισσών ως ανα­γκαία για να μπο­ρεί να τους «χω­ρέ­σει» όλους, στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα λει­τουρ­γεί απο­δυ­να­μω­τι­κά για το ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ σε πο­λι­τι­κό και κι­νη­μα­τι­κό επί­πε­δο.

Χτί­ζο­ντας την πο­λυ­πό­θη­τη ηγε­μο­νία

Τα πα­ρα­πά­νω συ­νή­θως συ­νο­δεύ­ο­νται από μια επι­χει­ρη­μα­το­λο­γία που υπο­στη­ρί­ζει ότι μια πιο «ρε­α­λι­στι­κή» πο­λι­τι­κή θα μπο­ρέ­σει να πεί­σει πε­ρισ­σό­τε­ρους με­τριο­πα­θείς ψη­φο­φό­ρους και άρα να αυ­ξή­σει την εκλο­γι­κή επιρ­ροή του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Κα­ταρ­χήν μια τέ­τοια αντί­λη­ψη είναι ξένη προς την Αρι­στε­ρά και εγκλω­βι­σμέ­νη σε κοι­νο­βου­λευ­τι­κά όρια και αυ­τα­πά­τες αφού δε λαμ­βά­νει υπόψη το κί­νη­μα αλλά και την ίδια την πο­ρεία της τα­ξι­κής πάλης. Και πάλι, εκ του απο­τε­λέ­σμα­τος, φαί­νε­ται από τις δη­μο­σκο­πή­σεις (στο βαθμό που μπο­ρούν να θε­ω­ρη­θούν απο­τε­λε­σμα­τι­κές ως ερ­γα­λεία) ότι όχι μόνο δεν προ­σελ­κύ­σα­με νέους ψη­φο­φό­ρους αλλά πα­ρου­σιά­ζου­με και τά­σεις απο­συ­σπεί­ρω­σης. Συν το γε­γο­νός ότι οι ορ­γα­νώ­σεις του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εκτός από «κι­νη­μα­τι­κή ανε­πάρ­κεια» πα­ρου­σιά­ζουν γε­νι­κά και πολύ μειω­μέ­νη συμ­με­το­χή.

“Μα πώς θα πεί­σου­με και τους μη αρι­στε­ρούς;” διε­ρω­τώ­νται πολ­λοί/ές. Σί­γου­ρα όχι αλ­λοιώ­νο­ντας τα πο­λι­τι­κά μας χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά που μας έφε­ραν ως εδώ, μπρο­στά στην πι­θα­νό­τη­τα της κυ­βέρ­νη­σης. Σί­γου­ρα όχι διο­λι­σθαί­νο­ντας στα πο­λι­τι­κά μο­νο­πά­τια του αστι­κού ρε­α­λι­σμού και της κυ­βερ­νη­σι­μό­τη­τας.

Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στις εκλο­γές του Ιου­νί­ου πήρε πε­ρί­που 37% στα ερ­γα­τι­κά στρώ­μα­τα. Σί­γου­ρα μέχρι στιγ­μής δεν έχου­με κα­τα­φέ­ρει να εδραιώ­σου­με μια τέ­τοια πο­λι­τι­κή σχέση, πόσο μάλ­λον να τη διευ­ρύ­νου­με. Πρω­ταρ­χι­κό κα­θή­κον μας πρέ­πει να είναι η εδραί­ω­ση μιας ισχυ­ρής συμ­μα­χί­ας με την ερ­γα­τι­κή τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώ­μα­τα, η οποία θα φέρει και την ανά­λο­γη εκλο­γι­κή επιρ­ροή. Αυτό πρέ­πει να είναι το κέ­ντρο και το ηγε­μο­νι­κό κομ­μά­τι της κοι­νω­νι­κής συμ­μα­χί­ας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ που χρειά­ζε­ται για την υλο­ποί­η­ση του πο­λι­τι­κού μας σχε­δί­ου.

Για να χτι­στεί μια τέ­τοια πο­λι­τι­κή σχέση χρειά­ζε­ται ένα σαφές πο­λι­τι­κό πρό­γραμ­μα που θα έρ­χε­ται σε ρήξη με βα­σι­κούς πυ­λώ­νες της αστι­κής εξου­σί­ας. Ένα πο­λι­τι­κό πρό­γραμ­μα που θα μπο­ρέ­σει να συν­δέ­σει τους ση­με­ρι­νούς πό­θους των κα­τα­πιε­σμέ­νων τά­ξε­ων με το σο­σια­λι­στι­κό σχέ­διο, να τους πάει ένα βήμα πα­ρα­πέ­ρα σή­με­ρα και όχι σε κά­ποιο μα­κρι­νό ορί­ζο­ντα. Ένα τέ­τοιο πο­λι­τι­κό πρό­γραμ­μα, όπως ει­ση­γεί­ται από τις εναλ­λα­κτι­κές εκ­δο­χές της Αρι­στε­ρής Πλατ­φόρ­μας, είναι το μόνο ρε­α­λι­στι­κό πο­λι­τι­κό σχέ­διο από τη σκο­πιά της ατα­λά­ντευ­της υπο­στή­ρι­ξης των λαϊ­κών συμ­φε­ρό­ντων. Μπο­ρεί κά­ποιος/α να πει ότι αυτό είναι αρι­στε­ρι­σμός ή ότι κάτι τέ­τοιο δε συ­νά­δει με τις δια­θέ­σεις του λαού. Μήπως συμ­βά­δι­ζε η Κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς ή η εθνι­κο­ποί­η­ση των τρα­πε­ζών; Κι όμως, μας έφε­ραν στο 27%. Οφεί­λου­με να εί­μα­στε ξε­κά­θα­ροι. Τα πο­λι­τι­κά συν­θή­μα­τα και η πο­λι­τι­κή μας πρό­τα­ση πρέ­πει ακρι­βώς να μπο­ρεί να δια­μορ­φώ­νει συ­νει­δή­σεις και κάθε φορά να τις «ανα­βαθ­μί­ζει» και όχι το αντί­θε­το. Αλ­λιώς υπο­κύ­πτου­με σε μια με­τα­μο­ντέρ­να φε­τι­χο­ποί­η­ση του αυ­θόρ­μη­του, υπο­τι­μώ­ντας σαφώς την ορ­γα­νω­μέ­νη και συ­νει­δη­τή πο­λι­τι­κή δράση.

Πα­ρό­τι ανα­γκαία συν­θή­κη, η ύπαρ­ξη ενός τέ­τοιου προ­γράμ­μα­τος δεν είναι και ικανή από μόνη της. Χρειά­ζε­ται ένα μα­ζι­κό και μα­χη­τι­κό κόμμα της Αρι­στε­ράς να το υλο­ποι­ή­σει και ταυ­τό­χρο­να να είναι εκεί­νο το πο­λι­τι­κό ερ­γα­λείο που θα μπο­ρέ­σει αφε­νός να εντά­ξει νέο δυ­να­μι­κό αγω­νι­στών και αγω­νι­στριών στο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και αφε­τέ­ρου να μας δίνει τα πο­λι­τι­κά «όπλα» που χρεια­ζό­μα­στε σε αυτή την τε­ρά­στια σύ­γκρου­ση και στην οι­κο­δό­μη­ση των ερ­γα­τι­κών και κοι­νω­νι­κών αγώ­νων. Αυτό χρειά­ζε­ται ανα­βάθ­μι­ση της πα­ρέμ­βα­σής μας και της μα­χη­τι­κό­τη­τας μας στους κοι­νω­νι­κούς χώ­ρους αν όντως θέ­λου­με να δια­μορ­φώ­σου­με ένα ηγε­μο­νι­κό πο­λι­τι­κό ρεύμα με συ­νει­δη­τά υπο­κεί­με­να. Η κοι­νω­νι­κή αλ­λη­λεγ­γύη πρέ­πει να είναι άλλο ένα όπλο/ερ­γα­λείο και σε καμία πε­ρί­πτω­ση δεν μπο­ρεί να υπο­κα­θι­στά τα πα­ρα­πά­νω. Η λο­γι­κή του «να σω­θού­με συλ­λο­γι­κά» είναι ητ­το­πα­θής και δε δια­μορ­φώ­νει κά­ποιου εί­δους ηγε­μο­νία. Ούτε η δια­φο­ρε­τι­κή κοι­νω­νι­κή πρα­κτι­κή, το κοι­νω­νι­κό αντι­πα­ρά­δειγ­μα, από μόνα τους. Ηγε­μο­νι­κή μπο­ρεί να είναι η πο­λι­κή πρό­τα­ση του «να πα­λέ­ψου­με συλ­λο­γι­κά για να νι­κή­σου­με» με αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κό πο­λι­τι­κό πρό­γραμ­μα και πρω­το­πό­ρα κι­νη­μα­τι­κή δράση.

Να κά­νου­με το τα­ξι­κό κενό αγε­φύ­ρω­το

Όταν η αστι­κή τάξη υπό την πο­λι­τι­κή ηγε­μο­νία της ακρο­δε­ξιάς ΝΔ του Σα­μα­ρά, χτί­ζει το στρα­τό­πε­δό της χωρίς «ναι μεν αλλά», εμείς δεν μπο­ρού­με να σφυ­ρί­ζου­με αδιά­φο­ρα, ούτε να μι­λά­με ασα­φώς για δη­μο­κρα­τία και αλ­λη­λεγ­γύη. Πρέ­πει να χτί­σου­με το δικό μας τα­ξι­κό στρα­τό­πε­δο και αυτό δεν μπο­ρεί να γίνει με πο­λι­τι­κά στρογ­γυ­λέ­μα­τα. Χρεια­ζό­μα­στε μια ατα­λά­ντευ­τη πο­λι­τι­κή υπέρ των κα­τα­πιε­σμέ­νων τά­ξε­ων που θα μπο­ρέ­σει να εδραιώ­σει μια ισχυ­ρή κοι­νω­νι­κή συμ­μα­χία με την ερ­γα­τι­κή τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώ­μα­τα γιατί αυτές είναι οι κοι­νω­νι­κές δυ­νά­μεις που πο­λι­τι­κά θέ­λου­με να εκ­προ­σω­πού­με και είναι αυτές που έχουν αντι­κε­με­νι­κό συμ­φέ­ρον να είναι με την Αρι­στε­ρά.

Ιστο­ρι­κά, σε πε­ριό­δους κρί­σης του κα­πι­τα­λι­σμού, τα μι­κρο­α­στι­κά στρώ­μα­τα, ποτέ δεν «κερ­δή­θη­καν» από «ρε­α­λι­στι­κές» πο­λι­τι­κές αλλά από την πιο άμεσα πει­στι­κή πο­λι­τι­κή που θα μπο­ρού­σε να δώσει λύση τόσο στη φτω­χο­ποί­η­σή τους όσο και στη «μι­κρο­α­στι­κή ανυ­πο­μο­νη­σία» τους. Με αυτήν την έν­νοια, πάντα είχαν κε­ντρι­κό ρόλο στην τα­ξι­κή πάλη ως κοι­νω­νι­κό κομ­μά­τι που οι δύο βα­σι­κές αντί­πα­λες κοι­νω­νι­κές τά­ξεις (η αστι­κή και η ερ­γα­τι­κή) πα­λεύ­ουν να ηγε­μο­νεύ­σουν. Όταν η Αρι­στε­ρά και η ερ­γα­τι­κή τάξη ηγε­μό­νευ­σαν στην κοι­νω­νία, εί­χα­με επα­να­στά­σεις. Όπου δε συ­νέ­βη αυτό, εί­χα­με τη μα­ζι­κή στρο­φή των μι­κρο­α­στι­κών στρω­μά­των στη μαύρη αντί­δρα­ση. Και ο κίν­δυ­νος του φα­σι­σμού είναι ξανά ιστο­ρι­κά υπαρ­κτός.

Να οι­κο­δο­μή­σου­με λοι­πόν το ισχυ­ρό κοι­νω­νι­κό μπλοκ των κα­τα­πιε­σμέ­νων, των από κάτω. Μόνο έτσι μπο­ρού­με να δώ­σου­με τη μάχη της ηγε­μο­νί­ας. Να οι­κο­δο­μή­σου­με το δικό μας τα­ξι­κό στρα­τό­πε­δο αν θλέ­λου­με να δώ­σου­με αυτή την πο­λι­τι­κή και κοι­νω­νι­κή μάχη με νι­κη­φό­ρες προ­ο­πτι­κές. Γιατί μια Κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς θα χτι­στεί μέσα από τους αγώ­νες με συ­νει­δη­τή πο­λι­τι­κή δράση και απο­τε­λεί μια ιστο­ρι­κών δια­στά­σε­ων ευ­και­ρία να ανοί­ξου­με θα­νά­σι­μες πλη­γές στον ελ­λη­νι­κό κα­πι­τα­λι­σμό, ανοί­γο­ντας σή­με­ρα τις προ­ο­πτι­κές του σο­σια­λι­σμού.

* Φοι­τη­τής Αρ­χι­τε­κτο­νι­κής, αντι­πρό­σω­πος στο συ­νέ­δριο του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ