"Χαραμάδα ανάσας" και δεσμεύσεις

Λίγες ώρες μετά το ιστορικό Eurogroup αλλά και λίγες ώρες πριν την επιστολή με τα μέτρα που προτίθεται να λάβει η κυβέρνηση αναλύουμε όσα ξέρουμε μέχρι τώρα.

Τι πήραμε - τι χάσαμε από τη σύμβαση υβρίδιο με τους δανειστές

Η συμφωνία είναι ετεροβαρής και συνιστά υποχώρηση. Δεν υπάρχουν περιθώρια σκληρής διαπραγμάτευσης εντός μας τακτικής που απομακρύνεται από το «καμία θυσία για τα ευρώ».

Οι 50 αποχρώσεις μιας συμφωνίας Γκρί 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΓΙΑΤΙ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ ΝΑ ΜΗΝ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΙ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΔΕΘ

Του Απόστολου Κόλτζου

Στο κείμενο της συμφωνίας του Eurogroup στις 20/2/15 υπάρχει η εξής διατύπωση : "Εν όψει της αξιολόγησης των θεσμών, το Eurogroup συμφωνεί ότι οι πόροι, που είναι διαθέσιμοι αυτήν την στιγμή στο μαξιλάρι του ΤΧΣ, θα περάσουν στον EFSF, απελευθερωμένα από διεκδικήσεις τρίτων μερών για την διάρκεια της παράτασης της MFFA."Αυτό σημαίνει ότι τα 11 ΔΙΣ Ευρώ που διαθέτει το ΤΧΣ θα επιστρέψουν στον μηχανισμό του EFSF.

Ο Γ. Σταθάκης σε ερώτηση που του τέθηκε προεκλογικά και αφορούσε την χρηματοδότηση του προγράμματος της Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) το οποίο κοστολογείται περί τα 12 ΔΙΣ ,είχε απαντήσει με χαρακτηριστική ευκολία : "3 από το ΕΣΠΑ,3 από το ΤΧΣ,3 από την επανεκκίνηση της οικονομίας με ρύθμιση των χρεών και 3 από την φοροδιαφυγή"

Αυτό σημαίνει ότι αυτομάτως το πρόγραμμα της ΔΕΘ χάνει 3 ΔΙΣ Ευρώ από την χρηματοδότηση του.Αν επίσης συνυπολογίσει κανείς το γεγονός ότι καμιά κυβέρνηση στον κόσμο δεν μπορεί να εισπράξει τα προβλεπόμενα ποσά από την πάταξη της φοροδιαφυγής και από την επανεκκίνηση της οικονομίας και με δεδομένο οτι η κυβερνηση δεν θα μπορει να κανει "μονομερείς ενέργειες" που θα έχουν δημοσιονομικό κόστος καθώς υπάρχει σαν όρος στη συμφωνία ,θα συμπεράνει εύκολα ότι το πρόγραμμα της ΔΕΘ θα υποχρηματοδοτηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό,πράγμα που σημαίνει ότι η κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να εφαρμόσει τα μέτρα ανακούφισης που ακόμα και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός θεωρεί ως τα λιγότερα που θα μπορούσαν να παρθούν για την ανακούφιση των πληγέντων της ανθρωπιστικής κρίσης.

Η κυβέρνηση θα πρέπει άμεσα να μας απαντήσει πως θα βρεθούν τα χρήματα για την εφαρμογή αυτού του προγράμματος που θα έδινε ανάσα σε χιλιάδες συμπολίτες μας που το έχουν άμεσα ανάγκη.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΠΡΩΤΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ

Πέτρος Τσάγκαρης

Φρένο στον μνημονιακό κατήφορο - Ανησυχία για το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης

Επιβεβαιώθηκαν οι εκτιμήσεις ότι δεν θα είναι προς όλες τις πλευρές απόλυτα ξεκάθαρο το αποτέλεσμα. Ωστόσο κάποια πράγματα είναι ξεκάθαρα. Ανάμεσά τους το γεγονός ότι η συμφωνία αποτελεί διαπόμπευση για τις προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις, οι οποίες -αποδεδειγμένα πλέον- φάνηκε ότι δεν ήθελαν με τίποτε να αντισταθούν στην ταξική λιτότητα την οποία λάτρεψαν όσο και οι δανειστές. Επίσης ότι η κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε χρόνο αντιμετωπίζοντας την ασφυξία που επεδίωκε η νεοφιλελεύθερη ηγεσία της ΕΕ και πήρε παράταση όσον αφορά την επιβίωση των ελληνικών τραπεζών-ζόμπι.

Όμως υπάρχουν σοβαρά ζητήματα αν μιλάμε για τη διαπραγμάτευση αριστερής κυβέρνησης (και λέμε «αριστερής» γιατί σε αυτή τη διαπραγμάτευση οι ΑΝΕΛ δεν πίεσαν από τα δεξιά την κυβέρνηση). Ας εξετάσουμε λοιπόν τις δύο βασικές περιοχές του ζητήματος:

1)Χρέος

Όσον αφορά το χρέος, φαινομενικά πήγαν όλα πίσω. Θυμίζουμε ότι στη Θεσσαλονίκη ο Τσίπρας είχε εξαγγείλει τους εξής στόχους:

• Τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους της ονομαστικής αξίας του χρέους, ώστε να γίνει βιώσιμο. Έγινε για τη Γερμανία το 1953. Να γίνει και για την Ελλάδα το 2014.
• «Ρήτρα ανάπτυξης» στην αποπληρωμή του υπόλοιπου, έτσι ώστε να εξυπηρετείται από την ανάπτυξη και όχι από το πλεόνασμα του προϋπολογισμού.
• Περίοδο χάριτος, δηλαδή «moratorium», στην εξυπηρέτησή του, για την άμεση εξοικονόμηση πόρων για την ανάπτυξη.
• Εξαίρεση του προγράμματος δημόσιων επενδύσεων από τους περιορισμούς του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
• Συμφωνία για «Ευρωπαϊκό New Deal», με δημόσιες επενδύσεις για την ανάπτυξη και χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
• Ποσοστική χαλάρωση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με απευθείας αγορά κρατικών ομολόγων».

Τίποτε από όλα αυτά δεν αναφέρονται καν, καθώς η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα τα απέσυρε από πολύ νωρίς. Αντίθετα η συμφωνία περιλαμβάνει τη δέσμευση της ελληνικής πλευράς να πληρώνει χωρίς (αν δεν υπάρξει τελική έγκριση των μεταρρυθμίσεων) να δεσμεύονται οι δανειστές ότι θα καταβάλλουν ακόμη και τα κέρδη της ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα που αγόρασε κοψοχρονιά.

Το ότι δεν υπάρχει απόφαση για το χρέος, οδηγεί πολλούς να λένε ότι η μάχη θα δοθεί στο μέλλον. Λάθος. Δεν «πήραμε ισοπαλία και πάμε στην παράταση». Οι δανειστές είναι οι κερδισμένοι καθώς εξακολουθούν να ισχύουν όλοι οι όροι της δανειακής σύμβασης που υπήρχε –ανάμεσά τους και όλες οι σχετικές νομικές δεσμεύσεις που υπάρχουν στη σύμβαση (όπως η χρήση του αγγλικού δικαίου που συμφέρει πάντα τον δανειστή). Οι δανειστές δεν ήταν αυτοί που ήθελαν να αλλάξουν κάτι. Αντίθετα η ελληνική πλευρά ήταν αυτή που ήθελε να αλλάξει κάτι, γι’ αυτό δεν υπάρχει καμία ισοπαλία.

Μάλιστα οι δανειστές επικράτησαν άνετα στην πιο ευνοϊκή πολιτική συγκυρία για την ελληνική κυβέρνηση: Αν η κυβέρνηση δεν μπόρεσε να αποσπάσει κάτι από τους παραπάνω στόχους τη στιγμή που διέθετε νωπή λαϊκή εντολή, «σταλινικού τύπου» αποδοχή από την κοινωνία και συγκεντρώσεις συμπαράστασης σε όλον τον κόσμο, θα μπορέσει άραγε να το κάνει σε τέσσερις μήνες ή αργότερα; Και πώς θα πείσει το λαό να πληρώσει τους φόρους (όσες διευκολύνσεις κι αν κάνει η σ. Βαλαβάνη) μέσω των οποίων μπορεί να ασκηθεί κάποια φιλολαϊκή πολιτική, αν ο κόσμος θεωρεί –και σωστά– ότι τα λεφτά του συνεχίζουν να πηγαίνουν στους τραπεζίτες-τοκογλύφους;

Παρεμπιπτόντως, εντελώς καλόπιστα μερικοί εστιάζουν στο γεγονός ότι ο λαός δεν στήριξε αρκούντως την κυβέρνηση, καθώς παράλληλα με τις συγκεντρώσεις συμπαράστασης, τραβούσε δισ. από τις καταθέσεις του, ενισχύοντας τη διαπραγματευτική δύναμη των δανειστών. Όμως αληθινά τι ποσά μπορούσε άραγε να διαθέτουν ακόμη οι λαϊκές μάζες που στήριξαν με την ψήφο τους και με την παρουσία τους στις συγκεντρώσεις, την κυβέρνηση; Είναι σαφές ότι από τις αναλήψεις της άρχουσας τάξης ήταν που στέναξαν οι τράπεζες κι αυτό ήταν αναμενόμενο. Όμως ακόμη κι αν έπαιξαν ρόλο οι αναλήψεις εκ μέρους των φτωχών στρωμάτων του πληθυσμού, μεγάλη ευθύνη γι’ αυτό έχει η ίδια η κυβέρνηση που δεν φρόντισε να «εμπνεύσει» το λαό, αποσπώντας από την πρώτη μέρα τη διοίκηση, τον έλεγχο αλλά και την ιδιοκτησία των τραπεζών, από τους αποτυχημένους τραπεζίτες-συνεργάτες του μνημονιακού καθεστώτος.

2)Μνημόνιο

Είναι σαφές ότι ακυρώθηκε το νέο μνημόνιο που προέβλεπε το μέιλ Χαρδούβελη. Αυτό είναι μια τεράστια ανακούφιση για πάρα πολύ κόσμο. Αλλά οι μειώσεις στις συντάξεις θα αναιρεθούν οριστικά μόνον αν οι δανειστές πειστούν ότι θα υπάρξουν περισσότερα έσοδα εξαιτίας της φορολογικής μεταρρύθμισης. Τα ίδια ισχύουν και για τον ΕΝΦΙΑ.

Το επιχείρημα του Βαρουφάκη ότι τώρα πλέον γίναμε «συσσυγγραφείς», δηλ. ότι η ελληνική πλευρά αναβαθμίστηκε, ότι έγινε ισότιμη, μάλλον δεν στέκει. Οι προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις (Παπανδρέου, Παπαδήμος, Σαμαράς) δεν στερούνταν καθόλου αυτού του δικαιώματος: όπως πολύ καλά ξέρουμε τα περισσότερα από τα βάρβαρα μνημονιακά μέτρα ήταν γραμμένα από ελληνικά χέρια, προκειμένου να υλοποιηθούν τα πιο τρελά όνειρα των Ελλήνων καπιταλιστών σε βάρος των εργαζομένων και των μικρομεσαίων, με αφορμή το χρέος και την επιβολή μνημονίου. Ασφαλώς προτιμούμε να είναι «συσσυγραφέας» μια κυβέρνηση της Αριστεράς, παρά ο Σαμαράς, ο Βενιζέλος κ.λπ. Αλλά δεν αποτελεί καμιά αναβάθμιση.

Οι λέξεις «μνημόνιο» και «τρόικα» αντικαταστάθηκαν από την –άρρητη– επιτήρηση και από τους «θεσμούς». Η επιτήρηση προβλέπεται έτσι κι αλλιώς μέσω των Ευρωπαϊκών Συμφώνων, ενώ και το ΔΝΤ επιτηρεί και παρεμβαίνει όπου δανείζει. Συνεπώς μόνον κάποιος αφελής θα πίστευε ότι μπορούσε να γίνει κάτι καλύτερο χωρίς να υπάρχει προεκλογική δέσμευση για έξοδο από το ευρώ και την ΕΕ και για εξοβελισμό του ΔΝΤ από τη χώρα. Φυσικά μπορεί να υπάρξει μια αίσθηση μεγαλύτερης «εθνικής αξιοπρέπειας» και κυριαρχίας αν οι τροϊκανοί πάψουν να επισκέπτονται τα υπουργεία. Αλλά αυτή η αίσθηση θα έχει κοντά ποδάρια, αν δεν διασφαλίσει βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του λαού, δηλ. αξιοπρεπείς μισθούς και συντάξεις, καθώς και θέσεις εργασίας.

Και είναι ακριβώς στο επίπεδο αυτό, δηλ. στο επίπεδο της κοινωνικής πολιτικής, που κατά τα φαινόμενα θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα, λόγω έλλειψης χρημάτων. Πρώτον, εξαιτίας του ότι δεν απελευθερώνονται οι τεράστιοι πόροι που προέβλεπαν οι παραπάνω στόχοι της Θεσσαλονίκης σχετικά με το χρέος. Δεύτερον γιατί κουτσουρεύονται οι πόροι που απομένουν. Η κυβέρνηση θεωρεί –και πολύ σωστά– μεγάλη επιτυχία την αοριστία στον προσδιορισμό των πρωτογενών πλεονασμάτων που πρέπει να πετύχει (τα «κατάλληλα» ή «προσήκοντα» λέει η συμφωνία). Αυτή εξάλλου είναι και η μεγαλύτερη επιτυχία της διαπραγμάτευσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Όμως όσα λεφτά γλίτωσε από εκεί, φαίνεται ότι τα χάνει από τα 11 δισ. του ΤΧΣ. Η κοστολόγηση του προγράμματος της Θεσσαλονίκης προέβλεπε να χρησιμοποιηθούν 3 δισ. από τα 11 δισ., για τη συνολική πολιτική του Δημοσίου, όμως τώρα η συμφωνία το απαγορεύει, επιτρέποντας χρήση μόνο για ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών.

Συνεπώς ο μόνος τρόπος για να αντιστρέψει η κυβέρνηση την ταξική μεροληψία των προηγούμενων ετών, είναι η άγρια επίθεση στο κεφάλαιο, δηλ. η επίθεση-φορολόγηση στα παράνομα αλλά και στα νόμιμα –μέχρι τώρα– κέρδη του. Είναι διατεθειμένη να το κάνει αυτή η κυβέρνηση; Υπάρχουν σημάδια για πραγματική πρόθεση σύγκρουσης στο μέτωπο του εσωτερικού, τώρα που –προσωρινά– έκλεισε το μέτωπο εξωτερικού;

Η «Γκάρντιαν» σε άρθρο της υπό τον τίτλο «Η συμφωνία για την Ελλάδα είναι το πρώτο βήμα στο δρόμο για την επιστροφή στη λιτότητα», τονίζει: «Η δεξιά ορθοδοξία που κυριαρχεί στη σκέψη των Βρυξελλών επιβλήθηκε ξανά στους δύσμοιρους Έλληνες. Μια συμφωνία που επιτρέπει στην ηγεσία της Ευρωζώνης, στο ΔΝΤ και στην κυβέρνηση της Αθήνας να συνεχίσουν να συνομιλούν και την επόμενη εβδομάδα, είναι το πρώτο στάδιο σε μια προσπάθεια καταστολής των διαθέσεων που υπάρχουν ενάντια στη λιτότητα». Χωρίς «από τα κάτω» πίεση της κυβέρνησης για να υλοποιήσει το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, η πρόβλεψη του «Γκάρντιαν» μπορεί να επαληθευτεί.

Σε κάθε περίπτωση οι ΟΜ του ΣΥΡΙΖΑ και τα μέλη του θα πρέπει να υπενθυμίζουν στην ηγεσία του κόμματος και στην κυβέρνηση αυτό που υπάρχει στο πρόγραμμά του, και που επαναλήφθηκε στη διακήρυξη των ευρωεκλογών, λίγους μήνες πριν: «Δεσμευόμαστε ότι θα αντιμετωπίσουμε τις ενδεχόμενες απειλές και τους εκβιασμούς των δανειστών με όλα τα δυνατά όπλα που μπορούμε να επιστρατεύσουμε, ενώ είμαστε έτοιμοι να αναμετρηθούμε με οποιαδήποτε εξέλιξη, βέβαιοι σε κάθε περίπτωση ότι ο ελληνικός λαός θα μας στηρίξει».