Κινητικότητα δημοσίων υπαλλήλων: Συρρίκνωση προσωπικού, συγχωνεύσεις, ιδιωτικοποίηση κοινωνικών υπηρεσιών

Οι αλλαγές, εκτός από την κινητικότητα, αφορούν στο νέο μισθολόγιο και την αξιολόγηση δομών και προσωπικού, αλλά και σε επιμέρους ζητήματα όπως στο πειθαρχικό δίκαιο, την επιλογή στελεχών διοίκησης, την μεταφορά κοινωνικών υπηρεσιών από την κεντρική στην τοπική διοίκηση.

Τις προωθούμενες αλλαγές, που περιγράφονται με σαφήνεια στο Μνημόνιο 3 ως «μια σύγχρονη, δημόσια διοίκηση» και ειδικότερα την κινητικότητα των δημοσίων υπαλλήλων, υπερασπίζονται φιλοκυβερνητικά κανάλια και εφημερίδες με δύο βασικά επιχειρήματα: «θα συμβάλει στον εξορθολογισμό του προσωπικού του δημοσίου,  στην κάλυψη των κενών» και «πρόκειται για διαφορετική νομοθετική πρόταση από αυτήν της κυβέρνησης Σαμαρά και του τότε υπουργού εσωτερικών Μητσοτάκη».

Σημεία της πρότασης

Η πρόταση που έχει τεθεί σε προνομοθετική διαβούλευση περιλαμβάνει βασικά τα εξής:

• Στόχος της κινητικότητας είναι η αντιμετώπιση πλεονάζοντος προσωπικού και των προτεραιοτήτων που θα προκύψουν με την πάροδο του χρόνου.
• Έχει «αμιγώς εθελούσιο χαρακτήρα», με  χαρακτήρα είτε μετάταξης σε οργανική θέση είτε  απόσπασης- προσωρινής μετακίνησης «σε περίπτωση σοβαρών αναγκών εντός του ίδιου φορέα».
• Συστήνεται μια κεντρική υπηρεσία κινητικότητας στο υπουργείο εσωτερικών η οποία θα καταγράφει σε βάση δεδομένων τα μητρώα των δημοσίων υπαλλήλων, τα προσόντα τους, τις θέσεις εργασίας, ώστε να προχωρά πιο εύκολα στην κάλυψη των κενών.

Η προηγούμενη εμπειρία

Η προηγούμενη εκδοχή της «ανασυγκρότησης του δημοσίου» ήταν του 2ου μνημονίου που εφάρμοσαν οι προηγούμενες νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις. Αν κοιτάξει κανείς την εγκύκλιο για την κινητικότητα του Μητσοτάκη το 2014 δε θα βρει διαφορά στα βασικά σημεία με αυτά της πρότασης Βερναρδάκη. Η  εγκύκλιος ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «προωθείται ένα μόνιμο σύστημα κινητικότητας στο δημόσιο με αποσύνδεση από απολύσεις». Η πραγματική εμπειρία βέβαια ήταν κάπως διαφορετική. Η κυβέρνηση Σαμαρά έκλεινε ή συγχώνευε υπηρεσίες και φορείς, έβγαζε δημόσιους υπαλλήλους σε διαθεσιμότητα, απέλυε τους υπόλοιπους, (βλέπε καθηγητές τεχνικής εκπαίδευσης), έθετε σε υποχρεωτική κινητικότητα για να καλυφθούν τα κενά στις δημόσιες, κοινωνικές υπηρεσίες.

Το 2013 με υπουργική απόφαση εισήχθησαν τα κριτήρια κινητικότητας και διαθεσιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων και  των ΝΠΔΔ. Ταυτόχρονα με 25 υπουργικές αποφάσεις καταργήθηκαν 6.000 οργανικές θέσεις σε οργανισμούς του δημοσίου και σε ΝΠΔΔ . Το καλοκαίρι του 2015 η ΑΔΕΔΥ έχασε την προσφυγή στο ΣτE ενάντια στις παραπάνω ΥΠΑ. Με βάση την απόφαση του ΣτE, διαθεσιμότητα- κινητικότητα κρίνονται αυτή τη στιγμή συνταγματικές.

Κανείς δε μπορεί να εγγυηθεί λοιπόν ότι και αυτή η κυβέρνηση δε θα κάνει τα ίδια…  

Αμιγώς εθελούσια;

Παρόλο που η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι η κινητικότητα θα έχει εθελούσιο χαρακτήρα, το ερώτημα που τίθεται είναι πως θα προκύπτει το πλεονάζον προσωπικό, για παράδειγμα στην περίπτωση που δεν υπάρχει εθελοντική μετακίνηση. Τα παραδείγματα από την εκπαίδευση είναι διαφωτιστικά.

Το 2014 δεκάδες διευθύνσεις πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αναγκάστηκαν να καλέσουν πρώτα σε εθελοντικές και στη συνέχεια σε υποχρεωτικές μετακινήσεις συναδέλφους για να καλύψουν τα τεράστια κενά σε σχολεία ακόμα και όμορων διευθύνσεων (Α’ Αθήνας, Κεντρική Μακεδονία)

Πιο πρόσφατα, το Νοέμβρη του 2015, δεκάδες καθηγητές Τεχνικής εκπαίδευσης μετακινήθηκαν ακόμα και σε απογευματινά δημόσια ΙΕΚ για να καλύψουν τα κενά σε διδακτικές ώρες, λόγω περικοπών.

Αντιδράσεις

Ενάντια στην πρόταση για κινητικότητα τοποθετούνται οι εργαζόμενοι μέσω των συνδικαλιστικών τους παρατάξεων και η Αριστερά. Πιο διαφωτιστική είναι η αρθογραφία του ΜΕΤΑ  υγειονομικών, λόγω δύο εγκυκλίων που έχουν ήδη σταλεί από τον υπουργό υγείας και εξειδικεύουν το ζήτημα της κινητικότητας του προσωπικού και των νοσοκομειακών γιατρών στις δημόσιες δομές υγείας.

Οι υγειονομικοί βάζουν τέσσερις ενστάσεις σχετικά με την κινητικότητα:

• Παρακάμπτεται ο υπαλληλικός κώδικας όσον αφορά τις μετατάξεις και αποσπάσεις.
• Δε θεωρείται προαπαιτούμενο η αίτηση του υπαλλήλου παρά μόνο για την παράταση της απόσπασης.
• Απουσιάζει η πρόβλεψη για σύμφωνη γνώμη των υπηρεσιακών συμβουλίων των εργαζομένων.
• Δίνει απεριόριστες εξουσίες σε διοικητές, που είναι στην ουσία κυβερνητικά στελέχη,  να μετακινούν αυθαίρετα και υποχρεωτικά προσωπικό για να μπαλώσουν τις τρύπες του συστήματος και  καλλιεργεί τη ρουσφετολογία και την ατομική συνδιαλλαγή.

Γιατί η κυβέρνηση κατεβάζει πρόταση για την κινητικότητα

Η κυβέρνηση αυτή ακολουθώντας το παράδειγμα των προηγούμενων, στοχεύει σε δύο πράγματα: στην υποχρεωτική συρρίκνωση του δημοσίου (προσωπικό, υπηρεσίες) και στην τελική κατάληξη αυτής της διαδικασίας που είναι η ιδιωτικοποίηση εκείνων των υπηρεσιών που είναι κερδοφόρες για επενδυτικά συμφέροντα. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του υπουργείου αγροτικής ανάπτυξης, όπου μητρώα αγροτών αναλαμβάνουν ιδιωτικές εταιρείες βάσης δεδομένων, δημιουργώντας πλεονάζον προσωπικό.

Διεκδικήσεις

Η κάλυψη των κενών που δημιουργούνται στις δημόσιες υπηρεσίες, στα σχολεία στους δήμους, στα νοσοκομεία λόγω περικοπών, με βάση τις επιταγές του 3ου μνημονίου δεν καλύπτονται με κινητικότητα. Ο ανορθολογισμός του δημοσίου δεν αλλάζει με εργαζόμενους λάστιχο που θα μετακινούνται από δω και από κει, με υποβάθμιση και ιδιωτικοποίηση των υφιστάμενων υπηρεσιών. Αλλά με προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και πραγματικά δημόσιες, κοινωνικές υπηρεσίες που θα καλύπτουν τις ανάγκες μας. Αυτά είναι εξάλλου τα αιτήματα που προβάλει το κίνημα των αναπληρωτών εκπαιδευτικών που αυτές τις μέρες βρίσκεται στο δρόμο του αγώνα, ενάντια στις περικοπές προσωπικού στην εκπαίδευση. Να αγωνιστούμε μαζί τους.

*εργαζόμενη στη δημόσια εκπαίδευση