Μια ιστορική συμμαχία στον Δήμο της Αθήνας

Κι όσο πιο μεγάλο το πολιτικό στοίχημα τόσο πιο μεγάλος και επιθετικός ο «πυρετός». Αυτή ήταν και η κατάρα κάθε απόπειρας της ριζοσπαστικής αριστεράς στην Αθήνα διαχρονικά. Άλλοτε αντί για Δημοτικές Κινήσεις δημιουργούνταν παρατάξεις με πλήρη πρόσδεση σε κομματικούς μηχανισμούς, άλλοτε Κινήσεις με πραγματική ζωή και αυτόνομη λειτουργία μετατρέπονταν σιγά σιγά σε παρατάξεις μέχρι να αποστειρωθούν πλήρως από την κοινωνία, άλλες φορές πάλι επιβάλλονταν εκβιαστικά επικεφαλής «με απήχηση» που κατέληγαν να ενισχύουν μία προσωποκεντρική προσέγγιση της πολιτικής συμμετοχής. Όλες αυτές οι προσεγγίσεις είχαν ένα στόχο: να μετατρέψουν τον εκλογικό αγώνα για το Δήμο της Αθήνας σε έναν κεντρικοπολιτικό αγώνα ο οποίος θα αποδώσει πολιτική υπεραξία στην οργάνωση/κόμμα που στηρίζει την παράταξη. Και κάπως έτσι η πληγή μεγάλωνε όλο και περισσότερο, ολόκληρες Κινήσεις απομακρύνοντας από τον διακηρυγμένο στόχο τους να είναι σάρκα από την σάρκα των κινημάτων. Κάπως έτσι Κινήσεις όπως η Ανοιχτή Πόλη αλλοτριώθηκαν (πολύ πριν τη μεταστροφή του 2015).

Το 2019 σημαδεύτηκε από δύο ρήξεις στο αυτοδιοικητικό πεδίο της Αθήνας στον χώρο της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς. Η πρώτη, από τον χώρο της αντικατπιταλιστικής αριστεράς είχε ως προμετωπίδα την ανάγκη δημοκρατικής λειτουργίας στους κόλπους των Δημοτικών Κινήσεων. Η δεύτερη, στον χώρο της ριζοσπαστικής αριστεράς, πραγματοποιήθηκε από εμάς, την Ανυπότακτη Αθήνα. Στόχος μας αλλά και διακύβευμα ήταν να μην ξαναπέσουμε σε λάθη του παρελθόντος, να διατηρήσουμε την αυτονομία της Δημοτικής Κίνησης που είχε δημιουργηθεί ώστε να αποτελέσει πραγματικά τον φορέα εκφραστή των κινημάτων, των κατοίκων της πόλης και των αναγκών τους, να ξαναθέσουμε τις βάσεις ώστε η μάχη της Αθήνας, παρά την κεντρικοπολιτική σημασία της, να ξαναγίνει μάχη των από κάτω. Και αυτό είναι κάτι που το πετύχαμε παρ’ότι ο δρόμος δεν ήταν εύκολος. 

Οι ρήξεις, όμως, με όσο καλές προθέσεις κι αν γίνονται, όσο ορθοί κι αν είναι οι πολιτικοί λόγοι, δημιουργούν αμφίπλευρα πληγές, αλλά παν’απ’όλα δημιουργούν απογοήτευση και πολλές φορές αποστράτευση ακριβώς των ανθρώπων που θέλουμε να εκφράσουμε. Δεν θα τηρούσαμε, λοιπόν, τις πολιτικές μας δεσμεύσεις, αν δε προσπαθούσαμε να αμβλύνουμε αυτές τις πληγές και να τις αφήσουμε στο παρελθόν, προτάσσοντας την ανάγκη για ενότητα απέναντι στην επίθεση που δέχεται η κοινωνία και ιδιαίτερα οι κάτοικοι της Αθήνας. Καθ’όλη τη διάρκεια της τετραετίας, με συζητήσεις και καλέσματα, αναδείξαμε ότι ο δικός μας στόχος δεν είχε ως αυτοσκοπό την ρήξη αλλά ήταν μια αναγκαία ενέργεια προκειμένου να είμαστε χρήσιμοι/ες για την κοινωνία. Και θεωρούμε ότι το κερδίσαμε κι αυτό. Προχωρήσαμε, λοιπόν, στο επόμενο βήμα. 

Από το Σεπτέμβρη του 2022, μετά από μία σειρά κοινής δράσης και συνεννοήσεων στο κίνημα υπεράσπισης των ελεύθερων χώρων με την Αντικαπιταλιστική Ανατροπή, έγινε πλέον καθαρό, ότι ένας ενωτικός φορέας Κινήσεων Πόλης για την Αθήνα δεν είναι μόνο το ευκταίο αλλά ίσως είναι και δυνατό να συμβεί. Το Δεκέμβριο του 2022, προχωρήσαμε σε ραντεβού με τις ενεργές Κινήσεις της ριζοσπαστικής/αντικαπιταλιστικής αριστεράς στο Δήμο της Αθήνας: την Αντικαπιταλιστική Ανατροπή και την Ανταρσία στις γειτονιές τις Αθήνας. Στα ραντεβού αυτά τους μεταφέρουμε την πρότασή μας για την έναρξη ενός διαρκή δημόσιου διαλόγου με στόχο την ενωτική δράση των κινήσεών μας και κατάληξη τη δημιουργία ενός ενιαίου φορέα πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Πρόταση που δημοσιεύσαμε, μάλιστα των Ιανουάριο αφού είχαμε ήδη μιλήσει και με τις δύο κινήσεις. Δυστυχώς, παρά τις αλλεπάλληλες κρούσεις μας, η κεντρικοπολιτική συγκυρία απορρόφησε τις δυνάμεις που στηρίζουν τις άλλες δύο Κινήσεις και δεν είχαμε κάποια απάντηση. Το Μάιο 2023, αποφασίσαμε ότι θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε έστω για ένα μετωπικό πια ενωτικό κατέβασμα, αλλά θα προχωρήσουμε τις προετοιμασίες ακόμα και για συμμετοχή της Ανυπότακτης Αθήνας από μόνη της στις εκλογές. Μεταξύ των 2 βουλευτικών εκλογών πραγματοποιήσαμε εκδήλωση για την παρουσίαση της εκλογικής μας διακήρυξης στην οποία κάναμε ευκρινή αυτό τον στόχο: την ανάγκη έστω και τελευταία στιγμή, της ενότητας της αριστεράς ως μέτωπο απέναντι στην καταστροφή της πόλης μας. Στην εκδήλωσή μας καλέσαμε και τις άλλες δύο κινήσεις να παρέμβουν αλλά μόνο η Αντικαπιταλιστική Ανατροπή ανταποκρίθηκε. Παράλληλα, με χαρά διαπιστώσαμε ότι στο κάλεσμά μας ανταποκρίθηκαν και μέλη της ΛΑΕ που ήταν στο παρελθόν ενεργά μέλη της Ανυπότακτης Αθήνας.

Έκτοτε, τα γεγονότα προχώρησαν πολύ γρήγορα. Στόχος μας, ως Ανυπότακτη Αθήνα, ήταν να δημιουργηθεί ένας φορέας στη βάση των τριών υπαρκτών Κινήσεων που να μην περιορίζεται, όμως, σε αυτές, αλλά να μπορεί να εκφράσει αλλά και να εγκολπώσει όλες κι όλους τους αγωνιζόμενους κατοίκους, συλλογικότητες αλληλεγγύης, κινήσεις πόλης καθώς και το σύνολο της ριζοσπαστικής αριστεράς.  Οι προσπάθειές μας, λοιπόν, ξετυλίχθηκαν σε δύο μέτωπα. 

Από τη μία ανοίξαμε επίσημα τον δίαυλο επικοινωνίας με ανθρώπους από τη ΛΑΕ και το ΜΕΡΑ25, ενός πολιτικού χώρου της αριστεράς δηλαδή που μέλη τους είχαν υπάρξει μέλη της κίνησής μας αλλά παράλληλα δεν εκφράζονταν και μέσω μίας ενεργής Δημοτικής Κίνησης στην Αθήνα. Από την πλευρά της ΛΑΕ είχε τεθεί ήδη από την αρχή η βούληση για ένα μετωπικό σχηματισμό που θα περιλαμβάνει τόσο Δημοτικές Κινήσεις όσο και Πολιτικές Οργανώσεις. Στην πρόταση αυτή, διευκρινίσαμε ότι είμαστε αντίθετοι αξιακά, γιατί δεν θέλουμε άλλη μία προσπάθεια στο Δήμο της Αθήνας να διολισθήσει προς την ανάδειξη ενός κεντρικοπολιτικού μετώπου, αλλά θέλουμε να προστατέψουμε τον χαρακτήρα αυτού του πιθανού μετωπικού κατεβάσματος ως μία Ενιαία Κίνηση Πόλης όπου θα μπορούν προοπτικά να εκφραστούν άτομα κι όχι μόνο συλλογικότητες. Καλέσαμε, λοιπόν εκ νέου στην επανενεργοποίηση των μελών της ΛΑΕ εντός της Ανυπότακτης Αθήνας χωρίς, όμως, ανταπόκριση μέχρι και σήμερα. 

Από την άλλη ξεκινήσαμε την προσπάθεια τριμερών συναντήσεων με την Αντικαπιταλιστική Ανατροπή και την Ανταρσία στις Γειτονιές της Αθήνας. Τα προβλήματα ήταν πολλά, τόσο ως προς το πολιτικό πλαίσιο όσο και ως προς τη συμφωνία του τρόπου λειτουργίας ενός τέτοιου μετωπικού σχήματος. Όμως, ήταν διαφωνίες γνωστές και όποιος/α διακηρύττει πραγματικά την ανάγκη ενότητας της αριστεράς, δε μπορεί να περιμένει ότι θα λυθούν ως δια μαγείας, αλλά ότι θα πρέπει να βρεθούν τρόποι (θεμιτοί ή και άκομψοι) προκειμένου να υπερσκελιστούν.

Ένα από αυτά τα προβλήματα, το θέμα του προσώπου επικεφαλής, απομάκρυνε την Ανταρσία στις Γειτονιές από τις διαπραγματεύσεις μέχρι τις 20 Αυγούστου. Οι άλλες δύο κινήσεις, εντοπίσαμε τις διαφωνίες μας στην τοποθέτηση ως προς κεντρικοπολιτικά ζητήματα και όχι τόσο ως προς το πως αυτά ερμηνεύονται στην καθημερινή πράξη και στάση στα ζητήματα τοπικής αυτοδιοίκησης, οπότε αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στο ενωτικό κατέβασμα με τη μεγαλύτερη δυνατή σύνθεση και σεβασμό ορίων, μη εγκαταλείποντας, όμως την προσπάθεια για κοινό μέτωπο και των τριών Κινήσεων.

Στα μέσα Αυγούστου 2023 και αφού ως Ανυπότακτη Αθήνα και Αντικαπιταλιστική Ανατροπή είχαμε ανακοινώσει την οριστική μας απόφαση κοινής καθόδου στις εκλογές, μετά από επικοινωνία με την Ανταρσία στις Γειτονιές της Αθήνας καθώς και το προτεινόμενο πρόσωπο επικεφαλής, καταφέραμε και το ευκταίο: στις 26 Αυγούστου ανακοινώσαμε από κοινού την δημιουργία της Ανατρεπτικής Συμμαχίας για την Αθήνα με υποψήφιο Δήμαρχο τον Κώστα Παπαδάκη. Μία συμμαχία που συγκροτείται μεν από την πρωτοβουλία τριών κινήσεων, αλλά με κοινή δέσμευση την ουσιαστική συμμετοχή συνεργαζόμενων αγωνιστών/τριών (πρώτος εκ των οποίων ο Κώστας Παπαδάκης), που θα εκφράζεται και στον τρόπο λειτουργίας.

Ο δρόμος που ακολουθήσαμε δεν ήταν εύκολος και σε καμία περίπτωση δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα. Η ταλαιπωρημένη υπόθεση της ενότητας της αριστεράς κουβαλάει μαζί της μεγάλα βαρίδια από το πρόσφατο ή μακρύτερο παρελθόν κι αν θέλουμε πραγματικά να την υλοποιήσουμε κι όχι απλά να τη διακηρύττουμε ως άπιαστο όραμα αυτό πρέπει να το λαμβάνουμε πάντα υπόψη. Η Αθήνα, δεν είναι Πάτρα, ούτε Λάρισα ή Καλαμάτα. Η Αθήνα είναι επτά «πόλεις» σε ένα Δήμο και κάθε «πόλη» έχει μέσα τα «χωριά» της: άλλα προβλήματα και φυσιογνωμία έχει η Ριζούπολη, άλλα η Γούβα, άλλα ο Άγιος Σάββας… αυτά δε μπορούμε να τα αγνοούμε. Όπως επίσης δε μπορούμε να αγνοούμε ούτε τα κεντρικοπολιτικά επίδικα που διαποτίζουν οποιοδήποτε κίνημα πόλης ή διεκδίκηση ανοίγει στην Αθήνα. Η ενότητα, λοιπόν, τριών υπαρκτών και ισοδύναμων (με διαφορετικό τρόπο η καθεμία) Δημοτικών Κινήσεων της αριστεράς στην Αθήνα είναι μία ιστορική στιγμή. Και για να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί από μετωπικό σχηματισμό σε ενιαίο φορέα, χρειάζεται τη στήριξη και τη συμμετοχή όλων των αριστερών της πόλης μας αλλά και ολόκληρης της αριστεράς, με κατανόηση και προσπάθεια στον τρόπο υπερσκελισμού των προβλημάτων και μέριμνα, ώστε να μην επαναληφθούν λάθη του παρελθόντος. Για το αποτέλεσμα, είμαστε αιδιόδοξες/οι. Όμως, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, η πρώτη μάχη έχει ήδη κερδηθεί: η μάχη ενάντια στον κακό μας εαυτό που μας χωρίζει αντί να μας ενώνει, η μάχη για μία αριστερά χρήσιμη στην κοινωνία.

*Υποψήφια δημοτική σύμβουλος, μέλος της συλλογικής εκπροσώπησης της «Ανατρεπτικής Συμμαχίας για την Αθήνα»

**Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά