Μια παγκόσμια «Φορολογική Αντεπανάσταση»

Και ανα­πό­φευ­κτα, δε­δο­μέ­νου του ρόλου που παί­ζει διε­θνώς η οι­κο­νο­μία των ΗΠΑ, θα έχει πολύ με­γά­λες και σο­βα­ρές οι­κο­νο­μι­κές, κοι­νω­νι­κές, πο­λι­τι­κές, εν­δε­χο­μέ­νως και γε­ω­πο­λι­τι­κές συ­νέ­πειες, πα­ρο­ξύ­νο­ντας, του­λά­χι­στο αρ­χι­κά, τον διε­θνή οι­κο­νο­μι­κό αντα­γω­νι­σμό και δια­κιν­δυ­νεύ­ο­ντας, σε έναν ορί­ζο­ντα με­ρι­κών ετών, να ανοί­ξει ένα νέο, ακόμα πιο σο­βα­ρό κε­φά­λαιο της πα­γκό­σμιας οι­κο­νο­μι­κής κρί­σης που ξε­κί­νη­σε το 2008 (της τρί­της τόσο βα­θειάς στην ιστο­ρία του κα­πι­τα­λι­σμού, μετά τις κρί­σεις του 1860-70 και του 1929, που θε­ω­ρή­θη­καν υπεύ­θυ­νες για τους δύο πα­γκο­σμί­ους πο­λέ­μους, τις επα­να­στά­σεις στη Ρωσία και την Κίνα και τον γερ­μα­νι­κό Να­ζι­σμό).

Είναι τέ­τοιες οι πιέ­σεις που ασκεί η Ουά­σιγ­κτων με τη ρη­ξι­κέ­λευ­θη πο­λι­τι­κή της στην οι­κο­νο­μία (όπως και στη Μέση και Άπω Ανα­το­λή), που τη νοιώ­θουν έντο­να ακόμα και οι πιο φι­λο­α­με­ρι­κα­νι­κές κυ­βερ­νή­σεις, όπως αυτή της Μέι στο Λον­δί­νο, που προ­σα­να­το­λί­ζε­ται τώρα σε μια γε­ω­πο­λι­τι­κά ανορ­θό­δο­ξη προ­σέγ­γι­ση με την Κίνα και το φι­λό­δο­ξο σχέ­διό της για την Ευ­ρα­σία "One Belt, One Road". Οι δια­φο­ρές Λον­δί­νου-Ουά­σιγ­κτων εμ­φα­νί­ζο­νται όλο και πιο τα­κτι­κά, όπως με την πρό­σφα­τη υπο­στή­ρι­ξη από τον Τραμπ της βρε­τα­νι­κής άκρας δε­ξιάς, που, σε συν­δυα­σμό με τον φόβο με­γά­λων δια­δη­λώ­σε­ων ενα­ντί­ον του, οδή­γη­σε στην επ' αό­ρι­στον ανα­βο­λή της επί­σκε­ψης του Αμε­ρι­κα­νού Προ­έ­δρου στη Βρε­τα­νία.

Ποτέ μετά το «Πα­λαιό Κα­θε­στώς» (Ancien Regime, αυτό δη­λα­δή που ανέ­τρε­ψε η Γαλ­λι­κή Επα­νά­στα­ση το 1789), δεν υπήρ­ξαν μέτρα που να απαλ­λά­ξουν ου­σια­στι­κά τους πλού­σιους από την υπο­χρέ­ω­ση φόρου, όπως κάνει ο Τραμπ στις Ηνω­μέ­νες Πο­λι­τεί­ες και προ­τεί­νει ο Μα­κρόν στη Γαλ­λία, υπο­γράμ­μι­σε στη γαλ­λι­κή Monde ο διά­ση­μος Γάλ­λος οι­κο­νο­μο­λό­γος Τομά Πι­κε­τί.

Τα μέτρα Τραμπ ελή­φθη­σαν εξάλ­λου παρά την έντο­νη προει­δο­ποί­η­ση των υπουρ­γών Οι­κο­νο­μι­κών των πέντε ισχυ­ρό­τε­ρων χωρών της ΕΕ (Γερ­μα­νία, Βρε­τα­νία, Γαλ­λία, Ιτα­λία, Ισπα­νία) που, με επι­στο­λή τους προς τον Πρό­ε­δρο των ΗΠΑ, στις αρχές Δε­κεμ­βρί­ου, του επε­σή­μα­ναν τους κιν­δύ­νους «εμπο­ρι­κού πο­λέ­μου» και πε­ραι­τέ­ρω επι­δεί­νω­σης των σχέ­σε­ων της Ουά­σιγ­κτων με τους Ευ­ρω­παί­ους συμ­μά­χους της, ήδη δια­τα­ραγ­μέ­νων σο­βα­ρά εξαι­τί­ας της πο­λι­τι­κής του στη Μέση Ανα­το­λή, των κιν­δύ­νων στην Άπω Ανα­το­λή και του θέ­μα­τος της κλι­μα­τι­κής με­τα­βο­λής.

Τα μέτρα Τραμπ πε­ρι­λαμ­βά­νουν, με­τα­ξύ άλλων, τη μεί­ω­ση της φο­ρο­λο­γί­ας των επι­χει­ρή­σε­ων πε­ρισ­σό­τε­ρο από ένα τρίτο, από 36,5% σή­με­ρα σε 22,7%. Εκτός από αυτή τη μεί­ω­ση θα δοθεί σχε­δόν από­λυ­τη αμνη­στία για τα επα­να­πα­τρι­ζό­με­να κέρδη των πο­λυ­ε­θνι­κών, θα μειω­θεί σε 25% ο φόρος των ιδιο­κτη­τών των επι­χει­ρή­σε­ων επί των κερ­δών τους (όταν ο φόρος επί των υψη­λό­τε­ρων μι­σθών φτά­νει το 40%) και θα μειω­θεί δρα­στι­κά, αν δεν εξα­φα­νι­σθεί πρα­κτι­κά, ο φόρος κλη­ρο­νο­μί­ας για τους πλου­σιώ­τε­ρους Αμε­ρι­κα­νούς! Ταυ­τό­χρο­να, αλ­λά­ζει ο τρό­πος φο­ρο­λό­γη­σης των αμε­ρι­κα­νι­κών πο­λυ­ε­θνι­κών, που θα φο­ρο­λο­γού­νται πλέον μόνον επί των κερ­δών που πραγ­μα­το­ποιούν στις ΗΠΑ.

Τι πε­τυ­χαί­νει με αυτά ο Τραμπ

Με την «φο­ρο­λο­γι­κή (αντι)με­ταρ­ρύθ­μι­σή» του, ο Τραμπ κάνει δύο κυ­ρί­ως πράγ­μα­τα.

Πρώ­τον, κάνει ένα τε­ρά­στιο δώρο προς την τάξη των αμε­ρι­κα­νών κε­φα­λαιού­χων και αυ­ξά­νει την υπο­στή­ρι­ξή της προς τον ίδιο, που τη χρειά­ζε­ται βέ­βαια πάρα πολύ λόγω των εντει­νό­με­νων επι­θέ­σε­ων ενα­ντί­ον του.

Μια τέ­τοια υπο­στή­ρι­ξη του είναι ακόμα πιο απα­ραί­τη­τη, αν θε­λή­σει να πάει σε πό­λε­μο και πραγ­μα­το­ποι­ή­σει τις απει­λη­τι­κές προ­θέ­σεις που κατά και­ρούς ποι­κι­λό­τρο­πα εκ­δη­λώ­νει, ένα­ντι της Βο­ρεί­ου Κο­ρέ­ας, του Ιράν και της Βε­νε­ζου­έ­λας.

Δεύ­τε­ρον, βελ­τιώ­νει τη σχε­τι­κή θέση των ΗΠΑ στο σύ­στη­μα της πα­γκο­σμιο­ποί­η­σης, προ­σελ­κύ­ο­ντας κε­φά­λαια στην Αμε­ρι­κή με φο­ρο­λο­γι­κό dumping, δε­δο­μέ­νου ότι οι πε­ρισ­σό­τε­ρες άλλες με­γά­λες οι­κο­νο­μί­ες του πλα­νή­τη έχουν με­γα­λύ­τε­ρους φο­ρο­λο­γι­κούς συ­ντε­λε­στές.

Ταυ­τό­χρο­να βέ­βαια, πιέ­ζει και τις υπό­λοι­πες οι­κο­νο­μί­ες του πλα­νή­τη να τον ακο­λου­θή­σουν στη μεί­ω­ση της φο­ρο­λο­γί­ας και αντι­κει­με­νι­κά, αλλά και πα­ρέ­χο­ντας ένα ισχυ­ρό επι­χεί­ρη­μα στις δυ­νά­μεις που ούτως ή άλλως επι­θυ­μού­σαν μια τέ­τοια πο­λι­τι­κή.

Δε­δο­μέ­νου άλ­λω­στε ότι σε όλο τον κόσμο υπάρ­χουν ισχυ­ρές δυ­νά­μεις, φι­λι­κές προς το Κε­φά­λαιο, που επι­διώ­κουν ούτως ή άλλως τη μεί­ω­ση της φο­ρο­λο­γί­ας, τους πα­ρέ­χει και ένα εξαι­ρε­τι­κά ισχυ­ρό επι­χεί­ρη­μα να προ­ω­θή­σουν την ατζέ­ντα τους.

Είναι ζη­τού­με­νο το αν μια τέ­τοια πο­λι­τι­κή θα ωφε­λή­σει οι­κο­νο­μι­κά τις Ηνω­μέ­νες Πο­λι­τεί­ες, όπως ζη­τού­με­νο είναι πως θα αντι­δρά­σουν και οι υπό­λοι­πες οι­κο­νο­μι­κές δυ­νά­μεις.

Δεν μπο­ρεί να απο­κλει­σθεί βέ­βαια μια προ­σω­ρι­νή επι­τά­χυν­ση της ανά­πτυ­ξης καθώς θα υπάρ­ξει μια αύ­ξη­ση των επεν­δύ­σε­ων στο εσω­τε­ρι­κό των ΗΠΑ. Μόνο που αυτά θα επι­τευ­χθούν δα­πά­ναις των λοι­πών λι­γό­τε­ρο ή πε­ρισ­σό­τε­ρο "συμ­μα­χι­κών" χωρών (όπως π.χ. της Βρε­τα­νί­ας, Γαλ­λί­ας, Ιτα­λί­ας, Γερ­μα­νί­ας), αλλά φυ­σι­κά και των υπο­λοί­πων ση­μα­ντι­κών οι­κο­νο­μιών (Κίνα, Ρωσία κά). Το βέ­βαιο είναι ότι οι πε­ρι­κο­πές δα­πα­νών θα οδη­γή­σουν σε σχε­δόν άμεσα σε πολύ με­γά­λη έντα­ση επί μιας κοι­νω­νι­κής υπο­δο­μής που, σε με­ρι­κές πε­ρι­πτώ­σεις, αρ­χί­ζει και θυ­μί­ζει τρι­το­κο­σμι­κή χώρα και θα αυ­ξή­σουν τις ήδη εκρη­κτι­κές κοι­νω­νι­κές ανι­σό­τη­τες στο εσω­τε­ρι­κό των ΗΠΑ. Μια πο­λι­τι­κή έμ­με­σης του­λά­χι­στο συρ­ρί­κνω­σης των ήδη συρ­ρι­κνού­με­νων ει­σο­δη­μά­των θα αυ­ξή­σει μάλ­λον το σχε­τι­κό πο­σο­στό της ζή­τη­σης που πάει για ...κι­νε­ζι­κά και άλλα τρι­το­κο­σμι­κά προ­ϊ­ό­ντα. Δεν είναι βέ­βαιο, στις συν­θή­κες αυτές, ότι τα τε­ρά­στια «δώρα» στους πλού­σιους Αμε­ρι­κα­νούς θα γί­νουν επεν­δύ­σεις και όχι υπερ­συσ­σώ­ρευ­ση στα Καϊ­μάν ή υπερ­πο­λυ­τε­λής κα­τα­νά­λω­ση.

Διε­θνώς, τα μέτρα Τραμπ απει­λούν συ­νο­λι­κά να ενι­σχύ­σουν το κα­θε­στώς της «πα­γκο­σμιο­ποί­η­σης», στην προ­σπά­θεια να αμ­βλύ­νουν τις επι­πτώ­σεις του στις ίδιες τις ΗΠΑ. Δη­λα­δή να αυ­ξή­σουν την ισχύ και τον ρόλο του χρη­μα­τι­στι­κού κε­φα­λαί­ου που είναι σή­με­ρα, τρό­πον τινά, η «κυ­βέρ­νη­ση της πα­γκο­σμιο­ποί­η­σης». Βρα­χυ­πρό­θε­σμα, αν έχου­με αξιο­ση­μεί­ω­τη αύ­ξη­ση των επεν­δύ­σε­ων, μπο­ρεί σε κά­ποιο βαθμό να απα­λύ­νουν τις εσω­τε­ρι­κές αντι­θέ­σεις στις ΗΠΑ (που άλ­λω­στε ήταν υπεύ­θυ­νες σε με­γά­λο βαθμό για την επι­κρά­τη­ση Τραμπ), ιδίως όμως βρα­χυ­πρό­θε­σμα πριν αρ­χί­σουν να φαί­νο­νται οι οδυ­νη­ρές με­σο­μα­κρο­χρό­νιες συ­νέ­πειες.

Ταυ­τό­χρο­να, όμως θα αυ­ξή­σουν ανα­πό­φευ­κτα, όπως θα δεί­ξου­με στη συ­νέ­χεια ότι έχει αρ­χί­σει να γί­νε­ται, τις οι­κο­νο­μι­κές εντά­σεις στο πα­γκό­σμιο σύ­στη­μα και θα ενι­σχύ­σουν εμ­μέ­σως τις πολύ σο­βα­ρές γε­ω­πο­λι­τι­κές εντά­σεις (Μέση και Άπω Ανα­το­λή, Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή).

Ο Αμε­ρι­κα­νός Πρό­ε­δρος είχε αφή­σει να εν­νοη­θεί προ­ε­κλο­γι­κά ότι είναι αντί­πα­λος της «ολι­γαρ­χί­ας», τρα­πε­ζών όπως η Goldman Sachs, μετά όμως την εκλο­γή του έδωσε στην ηγε­σία αυτής της τρά­πε­ζας, στους κ.κ. Μνιού­χιν και Κον (γνω­στό από την εμπλο­κή του στο Ελ­λη­νι­κό) την πρα­κτι­κή οι­κο­νο­μι­κή δια­κυ­βέρ­νη­ση των ΗΠΑ. Ταυ­τό­χρο­να ξε­κί­νη­σε έναν «πό­λε­μο κατά των φτω­χών», ιδιαί­τε­ρα των ούτως ή άλλως πολύ πε­ριο­ρι­σμέ­νων δι­καιω­μά­των στη πε­ρί­θαλ­ψη των Αμε­ρι­κα­νών που είχε θε­σπί­σει ο Ομπά­μα.

Ένα βα­σι­κό απο­τέ­λε­σμα της δρα­στι­κής μεί­ω­σης της φο­ρο­λο­γί­ας (και των κοι­νω­νι­κών δα­πα­νών που εξ αυτής χρη­μα­το­δο­τού­νται) θα είναι ανα­πό­φευ­κτα η αύ­ξη­ση των ήδη εκρη­κτι­κών ανι­σο­τή­των στο εσω­τε­ρι­κό των δυ­τι­κών κοι­νω­νιών. Πο­λι­τι­κά, αυτό συ­νε­πά­γε­ται την πε­ραι­τέ­ρω συρ­ρί­κνω­ση του όποιου «δη­μο­κρα­τι­κού» πε­ριε­χο­μέ­νου έχει ακόμα το κα­θε­στώς της τυ­πι­κά «κοι­νο­βου­λευ­τι­κής δη­μο­κρα­τί­ας». Κοι­νω­νι­κά, συ­νε­πά­γε­ται εκρη­κτι­κά προ­βλή­μα­τα. Οι­κο­νο­μι­κά ση­μαί­νει τη διο­χέ­τευ­ση ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρων πόρων προς ένα τε­λεί­ως ελά­χι­στο τμήμα της πα­γκό­σμιας ελίτ, που είτε απο­θη­σαυ­ρί­ζει στους «φο­ρο­λο­γι­κούς πα­ρα­δεί­σους», είτε κα­τα­να­λώ­νει προ­ϊ­ό­ντα πο­λυ­τε­λεί­ας χωρίς ιδιαί­τε­ρες ευ­νοϊ­κές συ­νέ­πειες για την οι­κο­νο­μία. Δεν είναι κα­θό­λου βέ­βαιο, στις συν­θή­κες αυτές, ότι τα τε­ρά­στια «δώρα» στους πλού­σιους Αμε­ρι­κα­νούς θα γί­νουν επεν­δύ­σεις και όχι υπερ­συσ­σώ­ρευ­ση στα Καϊ­μάν ή υπερ­πο­λυ­τε­λής κα­τα­νά­λω­ση καθώς είναι σαφές ότι η πα­γκό­σμια ζή­τη­ση μάλ­λον θα πε­ριο­ρι­στεί παρά επε­κτα­θεί ως συ­νέ­πεια τους.

Για τα κοι­νω­νι­κά στρώ­μα­τα που πα­ρα­σύρ­θη­καν από την προ­ε­κλο­γι­κή δη­μα­γω­γία του Ντό­ναλντ Τραμπ, σε συν­θή­κες πολύ με­γά­λης ζή­τη­σης στις ΗΠΑ για «αρι­στε­ρά», αλλά ελά­χι­στης προ­σφο­ράς, τα επό­με­να έτη θα οδη­γή­σουν σε με­γά­λες δια­ψεύ­σεις των προσ­δο­κιών τους.

Οι διε­θνείς συ­νέ­πειες των «με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων»

Όλα αυτά τα μέτρα πιέ­ζουν ιδιαί­τε­ρα τη Γερ­μα­νία, όπως υπο­γραμ­μί­ζουν σε πρό­σφα­τη με­λέ­τη τους, το Κέ­ντρο Ευ­ρω­παϊ­κής Οι­κο­νο­μι­κής Έρευ­νας και το Πα­νε­πι­στή­μιο του Μαν­χάιμ. Η Γερ­μα­νία ήδη πιέ­ζε­ται από τους εταί­ρους της στην ΕΕ, αφού η φο­ρο­λο­γία των επι­χει­ρή­σε­ων είναι 20% κατά μέσο όρο ενώ στη Γερ­μα­νία 28% με 30%, αλλά βέ­βαια η τόσο δρα­στι­κή μεί­ω­ση της φο­ρο­λο­γί­ας στις ΗΠΑ συ­νι­στά μια πολύ με­γα­λύ­τε­ρη απει­λή για τη «φο­ρο­λο­γι­κή αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα» των γερ­μα­νι­κών επι­χει­ρή­σε­ων. Το Βε­ρο­λί­νο θα πιε­σθεί να απα­ντή­σει σύ­ντο­μα στην πρό­κλη­ση. Στη Βρε­τα­νία στο με­τα­ξύ, η πρω­θυ­πουρ­γός της εξε­τά­ζει το εν­δε­χό­με­νο να μειώ­σει τη φο­ρο­λο­γία των επι­χει­ρή­σε­ων από 20% σε 15%, δη­λα­δή να με­τα­τρέ­ψει ου­σια­στι­κά τη χώρα της σε έναν ακόμα φο­ρο­λο­γι­κό πα­ρά­δει­σο!

Αντί να κα­ταρ­γη­θούν οι φο­ρο­λο­γι­κοί πα­ρά­δει­σοι, γε­νι­κεύ­ο­νται!

Μια πρό­κλη­ση που έρ­χε­ται εξάλ­λου να υπο­γραμ­μί­σει την κραυ­γα­λέα αντί­φα­ση επί της οποί­ας συ­νε­χί­ζει να κι­νεί­ται η Ευ­ρω­παϊ­κή Ένωση και ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρο η Ευ­ρω­ζώ­νη, λόγω της με­θό­δου της «επι­λε­κτι­κής ευ­ρω­παϊ­κής οι­κο­δό­μη­σης» που έχει ακο­λου­θή­σει. Είναι αδύ­να­το, με την πα­ρού­σα δομή της, να αντι­με­τω­πί­σει τις πιέ­σεις της «πα­γκο­σμιο­ποί­η­σης» και του εντει­νό­με­νου οι­κο­νο­μι­κού αντα­γω­νι­σμού, ακόμα κι αν το θέλει.

Στη Ρωσία, ο Πρό­ε­δρος Πού­τιν έσπευ­σε από την πλευ­ρά του να προ­τεί­νει δη­μο­σί­ως την κα­τάρ­γη­ση του φόρου 13% επί των επα­να­πα­τρι­ζο­μέ­νων κε­φα­λαί­ων. Αλλά και η κι­νε­ζι­κή Κε­ντρι­κή Τρά­πε­ζα έχει ετοι­μά­σει, σύμ­φω­να με τη Wall Street Journal, το δικό της σχέ­διο για να αντι­με­τω­πί­σει τον φο­ρο­λο­γι­κό αντα­γω­νι­σμό, σχέ­διο που προ­βλέ­πει ένα συν­δυα­σμό ερ­γα­λεί­ων: με­γα­λύ­τε­ρα επι­τό­κια, αυ­στη­ρό­τε­ρους ελέγ­χους κε­φα­λαί­ων και συ­χνό­τε­ρες νο­μι­σμα­τι­κές επεμ­βά­σεις. Ένας Κι­νέ­ζος επί­ση­μος χα­ρα­κτή­ρι­σε το σχέ­διο Τραμπ «γκρί­ζο ρι­νό­κε­ρο», προ­φα­νή κίν­δυ­νο για την κι­νε­ζι­κή οι­κο­νο­μία και εκτί­μη­σε ότι θα δο­θούν με­ρι­κές «σκλη­ρές μάχες» το πρώτο τρί­μη­νο του 2018.

Η South China Morning Post εκ­φρά­ζει την εκτί­μη­ση ότι η φο­ρο­λο­γι­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση του Τραμπ μπο­ρεί να προ­κα­λέ­σει έναν πα­γκό­σμιο αντα­γω­νι­σμό πε­ρι­κο­πών φο­ρο­λο­γί­ας για να προ­σελ­κυ­σθεί κε­φά­λαιο, κάτι που θα επη­ρε­ά­σει ιδιαί­τε­ρα την Κίνα, όπου η φο­ρο­λο­γία αντι­προ­σω­πεύ­ει το 80% του ει­σο­δή­μα­τος. Ο πρω­θυ­πουρ­γός κα­τέ­στη­σε ήδη τη φο­ρο­λο­γι­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση τμήμα της πο­λι­τι­κής του ατζέ­ντας, προ­βλέ­πο­ντας την πε­ρι­κο­πή ενός τρι­σεκ. γουάν από τους φό­ρους των επι­χει­ρή­σε­ων. Ήδη ορι­σμέ­νες κι­νε­ζι­κές εται­ρεί­ες έχουν με­τα­κι­νη­θεί στις ΗΠΑ, εν μέρει για να απο­φύ­γουν την ισχυ­ρή υψηλή φο­ρο­λο­γία.

Το πρό­βλη­μα είναι γε­νι­κό. Όπως υπο­γραμ­μί­ζουν οι New York Times, χώρες όπως η Αυ­στρα­λία, η Γαλ­λία, η Γερ­μα­νία και η Ια­πω­νία, που έχουν όλες φόρο στις επι­χει­ρή­σεις του­λά­χι­στο 30% θα πιε­σθούν να τον πε­ριο­ρί­σουν. Σύμ­φω­να με τον Jack Mintz, επι­κε­φα­λής του Public-Policy School στο Πα­νε­πι­στή­μιο του Κάλ­γκα­ρι, η κα­να­δι­κή δα­σι­κή βιο­μη­χα­νία, η πα­ρα­γω­γή ενέρ­γειας, οι με­τα­φο­ρές και άλλοι το­μείς της κα­να­δι­κής οι­κο­νο­μί­ας θα βρε­θούν σε πολύ δυ­σκο­λό­τε­ρη θέση εξαι­τί­ας των φο­ρο­λο­γι­κών μέ­τρων του Τραμπ, που απει­λούν την κα­τεύ­θυν­ση της οι­κο­νο­μι­κής και κοι­νω­νι­κής πο­λι­τι­κής του Τρυ­ντώ. Ο Αυ­στρα­λός υπουρ­γός Οι­κο­νο­μι­κών προει­δο­ποί­η­σε ότι αν η χώρα του δεν αλ­λά­ξει τη φο­ρο­λο­γι­κή της πο­λι­τι­κή μπο­ρεί να της κο­στί­σει το 1,5% του ΑΕΠ.

Το τε­λι­κό απο­τέ­λε­σμα των με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων Τραμπ, θα είναι ένας πλα­νή­της εξαι­ρε­τι­κά πιο άνι­σος, με πολύ μι­κρό­τε­ρες πα­ρο­χές προς τα φτω­χό­τε­ρα στρώ­μα­τα, με μειω­μέ­να κοι­νω­νι­κά και οι­κο­λο­γι­κά στά­νταρντ, με αυ­ξη­μέ­νους οι­κο­νο­μι­κούς αντα­γω­νι­σμούς, με σαφή κίν­δυ­νο με­τα­τρο­πής τους σε οι­κο­νο­μι­κούς και πι­θα­νώς και κα­νο­νι­κούς πο­λέ­μους. Δυ­στυ­χώς ίσως μόλις τώρα η αν­θρω­πό­τη­τα θα αρ­χί­ζει να αντι­λαμ­βά­νε­ται τις συ­νέ­πειες της κρί­σης του 2007-9, καθώς οι διά­φο­ρες επι­νοη­θεί­σες πο­λι­τι­κές για την απο­φυ­γή τους (πο­σο­τι­κή χα­λά­ρω­ση, δια­τή­ρη­ση πρα­κτι­κά μη­δε­νι­κών επι­το­κί­ων επί μια πε­ρί­που δε­κα­ε­τία, υπερ­χρέ­ω­ση δη­μο­σί­ων οι­κο­νο­μι­κών κτλ.), αδυ­να­τούν να επα­να­φέ­ρουν την πα­γκό­σμια οι­κο­νο­μία σε μια έστω και σχε­τι­κά μικρή, αλλά όμως υπαρ­κτή, οι­κο­νο­μι­κή πρό­ο­δο, ενώ πα­ράλ­λη­λα απου­σιά­ζουν σκαν­δα­λω­δώς από την διε­θνή ατζέ­ντα πο­λι­τι­κές με κοι­νω­νι­κό πε­ριε­χό­με­νο.

Διε­ρω­τά­ται κα­νείς μήπως ο Πι­κε­τί, στον πα­ραλ­λη­λι­σμό του με το «Παληό Κα­θε­στώς» δια­πί­στω­σε απλού­στα­τα ότι ει­σερ­χό­με­θα από τον κα­πι­τα­λι­σμό που γνω­ρί­σα­με, στα­δια­κά, σε ένα κα­θε­στώς με­τα­μο­ντέρ­νας, τε­χνο-νε­ο­φε­ου­δαρ­χί­ας. Εκεί άλ­λω­στε κα­τα­τεί­νει όχι μόνο η «φο­ρο­λο­γι­κή αντε­πα­νά­στα­ση» του Τραμπ, αλλά και πολλά άλλα μέτρα, όπως η στα­δια­κή κα­τάρ­γη­ση του θε­σμού της μι­σθω­τής ερ­γα­σί­ας και η αντι­κα­τά­στα­σή της με πρό­σκαι­ρες μορ­φές, η δρα­στι­κή μεί­ω­ση των κοι­νω­νι­κών δα­πα­νών, που ήταν το θε­μέ­λιο της αν­θρώ­πι­νης αξιο­πρέ­πειας μετά το 1945 και η με­τα­τρο­πή του «αστι­κού κοι­νο­βου­λευ­τι­κού κα­θε­στώ­τος» σε μια κα­θα­ρά τυ­πι­κή και ελεγ­χό­με­νη δια­δι­κα­σία.

Μόνο που τέ­τοιες με­τα­βο­λές στην ιστο­ρία προ­κά­λε­σαν και πολύ με­γά­λες ανα­στα­τώ­σεις, όπως πό­λε­μοι και επα­να­στά­σεις.