Μπροστά σε μια νέα κορύφωση της ταξικής σύγκρουσης

Γιατί ήρθε η Μέρκελ; Γιατί ενώ οι Ευρωπαίοι στηρίζουν λεκτικά την κυβέρνηση Σαμαρά το πακέτο μέτρων δεν κλείνει και η δόση αργεί; Γιατί ενώ επίκειται η ψήφιση των μέτρων, αστικά κέντρα εξουσίας και η ίδια η τρόικα αποσταθεροποιούν τα κόμματα της τρικομματικής κυβέρνησης με τη «λίστα Λαγκάρντ» ενώ επίκειται η ψήφιση του «πακέτου» των μέτρων; Πού αποσκοπούν οι διαρροές περί πραξικοπήματος; Γιατί ενώ οργιάζουν οι τραπεζικές συγχωνεύσεις, ο Λάτσης, η Credit Agricole και η Societe General αποχωρούν από τον ελληνικό τραπεζικό χώρο;

Ο κατάλογος των ερωτημάτων θα μπορούσε να μακρύνει πολύ, αλλά το «νόημα» είναι ένα: τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο θέλουν να τα παρουσιάζουν τα παπαγαλάκια της τρικομματικής κυβέρνησης και της τρόικας. Το πακέτο μέτρων δεν μπορεί να κλείσει όχι γιατί… αντιστέκονται τα τσιράκια του κεφαλαίου Βενιζέλος και Κουβέλης, αλλά γιατί ακόμη και αν κλείσει δεν είναι βέβαιο ότι θα έρθει (ή πότε θα έρθει) η δόση ή ότι η «ελληνική παρτίδα» θα σωθεί. Οι συζητήσεις με την τρόικα τραβάνε σε μάκρος όχι γιατί περισσεύει η κοινωνική ευαισθησία στους κυβερνητικούς εταίρους, αλλά γιατί η τρόικα συνεχώς «προβοκάρει» τη συμφωνία με νέες απαιτήσεις, που κάνουν το πακέτο μέτρων όχι μόνο κοινωνικά και πολιτικά «ανυπόφορο», αλλά και οικονομικά καταστροφικό. Το ΔΝΤ αλλά και άλλα, ευρωπαϊκά και ελληνικά, κέντρα της αστικής εξουσίας διαρρέουν τη «λίστα Λαγκάρντ» προκαλώντας τριγμούς σε ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και κυβέρνηση όχι γιατί θέλουν να… υπονομεύσουν την κυβέρνηση και να… ευνοήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά γιατί ξέρουν ότι και με το νέο «πακέτο» το ελληνικό δημόσιο χρέος θα επιδεινωθεί και η περαιτέρω χρηματοδότησή του θα γίνει οικονομικά και πολιτικά ασύμφορη για το ΔΝΤ αλλά και για ευρωπαϊκά κράτη. Ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ στην τρόικα Πολ Τόμσεν είναι ο πιο «σκληρός» όχι γιατί η Λαγκάρντ είναι γενικά πιο σκληρή από τη Μέρκελ, αλλά γιατί το ΔΝΤ σκέφτεται σοβαρά να αποχωρήσει από το ελληνικό πρόγραμμα καθώς βλέπει ότι η εμπλοκή του στη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους μπορεί να βουλιάξει το ίδιο, και προετοιμάζει μια τέτοια πιθανή αποχώρηση απαιτώντας νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, κάτι που δεν είναι πολιτικά αποδεκτό από τη γερμανική κυβέρνηση και άλλους «σκληρούς» της Ευρωζώνης. H αβεβαιότητα που κυριαρχεί, δεν οφείλεται στις αμφιβολίες αν το σχέδιο της τρόικας και της κυβέρνησης θα υλοποιηθεί, αλλά στην έλλειψη σχεδίου εξαιτίας του βαθέματος της κρίσης και του γεγονότος ότι η ελληνική κοινωνία και οικονομία έχουν φτάσει στα όρια της κατάρρευσης, εγκυμονώντας πολιτικά και κοινωνικά ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Και εν τέλει, ο Δένδιας αρχίζει να μοιάζει με υπουργό της χούντας των συνταγματαρχών και το «Βήμα» διαρρέει τα περί πραξικοπήματος όχι μόνο για να τρομοκρατήσουν, όχι από θέση δύναμης, αλλά επειδή βλέπουν το «παγόβουνο» να έρχεται και αντιλαμβάνονται ότι η αστική τάξη θα χρειαστεί το επόμενο διάστημα μεγάλης έκτασης «εκτροπές», βοναπαρτισμούς, καταστολή.

Η Αριστερά πρέπει να αποκωδικοποιήσει αυτά τα «σημάδια» και να προετοιμαστεί με τη σειρά της για τη νέα κορύφωση της ταξικής σύγκρουσης.

Το πακέτο μέτρων: το πιο σκληρό από καταβολής μνημονίων

Το δεύτερο μνημόνιο που ψήφισε η κυβέρνηση Παπαδήμου το Φεβρουάριο προέβλεπε ότι τον περασμένο Ιούνιο θα έπρεπε να ψηφιστούν από τη Βουλή νέα μέτρα περικοπών, ύψους 11,5 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση διαλαλούσε ότι το νέο αυτό «πακέτο» θα είναι… ήπιο, επειδή αυτά τα 11,5 δισ. ευρώ θα μοιραστούν σε 4 χρόνια (2013, 2014, 2015, 2016) χάρη στην περιβόητη επιμήκυνση. Αντί γι’ αυτό, φτάσαμε σήμερα να έχουν «κλειδώσει» περικοπές ύψους 9 δισ. ευρώ μόνο για το 2013 – ποσό τρομακτικό σε ένα μόνο χρόνο, που ισοδυναμεί με το 4% του ΑΕΠ! Αλλά και η εσωτερική κατανομή στο πακέτο έχει γίνει ακραία αντικοινωνική: το 80% των περικοπών αφορούν μισθούς δημοσίων υπαλλήλων, συντάξεις όλων των ταμείων και κοινωνικά επιδόματα. Καταργούνται τα υπολείμματα 13ου και 14ου μισθού στο δημόσιο τομέα, η 13η και 14η σύνταξη ακόμη και για τους συνταξιούχους του ΟΓΑ, περικόπτεται το εφάπαξ 20-30% σε πάνω από 20 ταμεία και θεσπίζεται αναδρομική επιστροφή για όσους έχουν πάρει ήδη…υψηλό εφάπαξ, καταργούνται ή πετσοκόβονται όλα τα κοινωνικά επιδόματα, ακόμη και για ανάπηρους, νεφροπαθείς κ.λπ.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο «σφαγείο» κοινωνικών κατακτήσεων σε ευρωπαϊκή χώρα σε ειρηνική περίοδο!

Αλλά το πράγμα δεν τελειώνει εδώ: άλλα 4 δισ. ευρώ θα περιλαμβάνει το πακέτο για το 2014. Και το καλύτερο απ’ όλα: αν το πρόγραμμα επιμηκυνθεί μέχρι το 2016, θα προστεθούν άλλα 4-5 δισ. ευρώ! Με λίγα λόγια, η επιμήκυνση -αν υπάρξει- όχι μόνο δεν θα ελαφρύνει το όλο πακέτο αλλά θα το διογκώσει! 

Τι περιλαμβάνει το «μενού» εκτός από μισθούς, συντάξεις και κοινωνικά επιδόματα: Περικοπή χρηματοδοτήσεων στους ΟΤΑ (όπου ήδη πάνω από 50 δήμοι είναι στα πρόθυρα να βάλουν λουκέτο), περικοπή στις δαπάνες για τα φάρμακα και τα νοσοκομεία (όπου, μετά την έλλειψη στοιχειώδους φαρμακευτικού υλικού, αρχίζουν να κλείνουν νοσοκομεία), μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων κατά τουλάχιστον 150.000 μέχρι το 2014 (περιλαμβανομένων απολύσεων κ.λπ.). Εκτός από τις περικοπές όμως, θα υπάρξουν και νέα φορολογικά μέτρα  - όχι εις βάρος των υψηλών εισοδημάτων ή των κερδών αλλά εις βάρος των χαμηλόμισθων, χαμηλοσυνταξιούχων και μικρομεσαίων εισοδημάτων. Θα καταργηθούν σε μεγάλο βαθμό οι φοροαπαλλαγές που είχαν απομείνει ύστερα από τα μέτρα του δεύτερου μνημονίου, θα επιβληθεί χαράτσι στους ελεύθερους επαγγελματίες, θα αυξηθούν οι εισφορές στους συνταξιούχους του ΟΓΑ, θα μειωθεί ο φορολογικός συντελεστής για τα ανώτερα εισοδήματα (!) και θα αυξηθεί η επιβάρυνση στα μικρομεσαία μέσα από τη μείωση των εισοδηματικών κλιμακίων…

Αλλά ούτε εδώ τελειώσαμε! Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2013, ο προϋπολογισμός του 2012 θα έχει απόκλιση, οπότε θα χρειαστεί συμπληρωματικό πακέτο. Επίσης, θα υπάρξει νέα παρέμβαση στους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και άλλα μέτρα όπως η σχεδόν κατάργηση των αποζημιώσεων απόλυσης. Επιπλέον, θα υπάρξει νέο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, ώστε να ξεπουληθούν με fast track διαδικασίες η ΔΕΗ, ο ΟΠΑΠ, η ΕΥΔΑΠ - ΕΥΑΘ, η ΔΕΠΑ, λιμάνια, αεροδρόμια κ.λπ. Τέλος, υπάρχουν τα λεγόμενα «διαρθρωτικά» μέτρα του δεύτερου μνημονίου («απελευθέρωση» επαγγελμάτων κ.λπ.)… Ίσως να μην περάσουν όλα αυτά τώρα, αλλά σε δύο δόσεις: τώρα τα 13,5 δισ. και το Δεκέμβριο όλα τα υπόλοιπα.  

Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα «πακέτο» μέτρων πραγματικό εφιάλτη, πολύ χειρότερο απ’ ό,τι είχαμε γνωρίσει ως τα τώρα, που αν εφαρμοστεί, θα εκτινάξει την ύφεση, την ανεργία, τη φτώχεια και την κοινωνική εξαθλίωση σε τρομακτικά επίπεδα.      

Η δόση αργεί…

Και παρ’ όλα αυτά, η δόση αργεί! Γιατί; Γιατί η κρίση έχει βαθύνει, σε Ελλάδα και Ευρώπη. Η κρίση χρέους επεκτείνεται, η ύφεση επιδεινώνει τα πράγματα και τα «γιατροσόφια» δεν μπορούν πλέον να δώσουν λύσεις. Το κλίμα ευφορίας που δημιουργείται το τελευταίο διάστημα (ότι η ΕΚΤ θα αγοράζει ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά, ότι ο νέος ευρωπαϊκός μηχανισμός ESM θα είναι ο «από μηχανής θεός», ότι έχουν ληφθεί οι οριστικές αποφάσεις για τη «σωτηρία» του ευρώ κ.λπ.) δεν είναι τίποτε περισσότερο από «αγορά» χρόνου.

Η επιδείνωση της κρίσης οδηγεί σε μια κατάσταση όπου δεν υπάρχει συνεκτικό σχέδιο, όπου «το σχέδιο είναι η έλλειψη σχεδίου», όπου η ακραία λιτότητα είναι ο μόνος σίγουρος κοινός παρονομαστής. Η ρευστότητα μεγαλώνει, οι αντιθέσεις μεγαλώνουν, το ΔΝΤ βάζει σκληρούς όρους για το ελληνικό πρόγραμμα και προλειαίνει το έδαφος για αποχώρηση, η γερμανική αστική τάξη είναι διχασμένη, ο ανταγωνισμός και οι διαφορετικοί σχεδιασμοί ΗΠΑ - Γερμανίας είναι έκδηλοι.

Ως απόρροια όλων αυτών, ούτε οι αποφάσεις για την «τύχη» του ελληνικού καπιταλισμού έχουν οριστικά ληφθεί. Αυτός είναι ο λόγος που το «πακέτο» μέτρων δεν κλείνει εύκολα και που το χρονοδιάγραμμα για τη δόση μετατίθεται διαρκώς. Η μετάθεσή του για μετά τις αμερικανικές εκλογές εντείνει τους φόβους στην ελληνική αστική τάξη και την τρικομματική κυβέρνηση για τους σχεδιασμούς της τρόικας, του ΔΝΤ, της γερμανικής αστικής τάξης.

Υπ’ αυτούς τους όρους, όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά: η κοινωνική έκρηξη, η πολιτική κατάρρευση, η οικονομική κατάρρευση, ενώ και η παραμονή στο ευρώ δεν είναι καθόλου δεδομένη.      

Προετοιμασία για τα χειρότερα…

Αυτοί είναι οι λόγοι που αστικά κέντρα στην Ελλάδα αλλά και ευρωπαϊκά κέντρα και το ΔΝΤ απεργάζονται σενάρια για την «επόμενη μέρα». Που διαρρέουν τα περί πραξικοπήματος. Που η περιβόητη «λίστα Λαγκάρντ» διαρρέει τώρα, υπονομεύοντας ανοιχτά τη συνοχή της κυβέρνησης. Που η Μέρκελ έρχεται για να στηρίξει την κυβέρνηση αλλά δεν «δίνει» ούτε μια ανάσα ούτε μια καθαρή υπόσχεση, ούτε για τη δόση ούτε για το ευρώ.

Έτσι, οι προετοιμασίες για την «επόμενη μέρα» έχουν ξεκινήσει. Και η βίαιη δεξιά ανασύνθεση του πολιτικού συστήματος, ο πολιτικός βοναπαρτισμός, οι «εκτροπές», οι φασίστες της Χρυσής Αυγής – όλα αυτά είναι λύσεις που εξετάζονται. 

Η απάντηση της Αριστεράς

Η απάντηση της Αριστεράς πρέπει να ξεκινάει από την πάλη για να μην περάσουν τα μέτρα! Η Αριστερά πρέπει να πρωταγωνιστήσει σε αυτό τον αγώνα, να του δώσει πολιτικό χαρακτήρα. Σύνθημα και πολιτική κατεύθυνση του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι: Γενική πολιτική απεργία – αγώνας διαρκείας για να ανατραπεί η κυβέρνηση του μνημονίου, για να μην περάσουν τα μέτρα. «Εγγυητής» των εξελίξεων θα είναι ο κόσμος των αντιστάσεων, η εργατική τάξη, ο κόσμος της Αριστεράς που πρέπει και μπορεί να βγει στο δρόμο και να καθορίσει τις εξελίξεις.

Το πολιτικό μας σχέδιο είναι η «κυβέρνηση της Αριστεράς» για την ανατροπή του μνημονίου, τη ρήξη με την τρόικα, την εφαρμογή ενός μεταβατικού προγράμματος ρήξης με το σύστημα. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να βαθύνει τα ριζοσπαστικά αριστερά του χαρακτηριστικά, να οργανωθεί σε μαζικό δημοκρατικό εργατικό κόμμα, με έμφαση στο «από τα κάτω» και στα κινήματα αντίστασης. Να προετοιμαστεί ο ίδιος αλλά και να προετοιμάσει τον κόσμο για τη νέα κορύφωση της αναμέτρησης που έχουμε μπροστά μας.   

*μέλος της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ