Με τη δήλωση «Μετά από 41 χρόνια, γίνεται η έναρξη της αξιολόγησης, κατά οριζόντιο τρόπο, των εκπαιδευτικών µας» η Νίκη Κεραµέως επέλεξε να κηρύξει την έναρξη της ατοµικής αξιολόγησης των εκπαιδευτικών.
Έτσι επέλεξε να συνδεθεί µε µια εποχή κατά την οποία, σύµφωνα µε την Απογραφή του 1981, ο αναλφαβητισµός (για τους πολίτες άνω των 14 ετών) ήταν 22,2% του πληθυσµού, 14,6% για τους άνδρες και 29,1% για τις γυναίκες, ενώ ταυτόχρονα ο επιθεωρητής λειτουργούσε ως όργανο του κρατικού µηχανισµού και ήταν το φόβητρο των εκπαιδευτικών. Επιπρόσθετα, η επιλογή της να ξεκινήσει, εν µέσω µιας άτυπης προεκλογικής περιόδου, την ατοµική αξιολόγηση, δείχνει ότι η κυβέρνηση της ΝΔ θέλει να δώσει τα διαπιστευτήρια της στα πάσης φύσης ιδιωτικά συµφέροντα ότι, ανεξάρτητα από το πολιτικό κόστος, θα προχωρήσει στην αποδόµηση της δηµόσιας δωρεάν παιδείας σαρώνοντας κάθε πιθανό εµπόδιο όπως είναι ο κλάδος των εκπαιδευτικών. Η πτώση συµµετοχής των εκπαιδευτικών στις εκλογές για την ΟΛΜΕ και τα ΔΣ των ΕΛΜΕ και το αδυνάτισµα των εκπαιδευτικών σωµατείων, πιθανότατα ήταν µια βασική παράµετρος που την οδήγησε στο να το επιχειρήσει.
Ατοµική αξιολόγηση σηµαίνει για όλα φταίει ο/η εκπαιδευτικός
Η ουσία της ατοµικής αξιολόγησης είναι η µετατόπιση της ευθύνης στον/στην εκπαιδευτικό για την µαθητική επίδοση. Είχε προηγηθεί η αυτοαξιολόγηση της σχολικής µονάδας στη βάση της λογικής ότι οι εκπαιδευτικοί ευθύνονται κατά βάση για την εύρυθµη λειτουργία των σχολείων. Η επικράτηση των παραπάνω λογικών σηµαίνει ότι αντί να αναζητεί κανείς την ευθύνη για την διαρκή επιδείνωση της κατάστασης στη δηµόσια εκπαίδευση στις κρατικές πολιτικές, την αναζητεί στις ανεπάρκειες των εκπαιδευτικών.
Οι εκπαιδευτικοί όµως είναι εργαζόµενοι στο δηµόσιο σύστηµα παιδείας. Ακόµα και οι όποιες ανεπάρκειές τους οφείλονται στην παντελή αδιαφορία του κράτους που όχι µόνο αρνείται να υλοποιήσει επιµορφωτικά προγράµµατα µε αξιώσεις αλλά έχει καταργήσει τις όποιες άδειες δίνονταν στο παρελθόν για µεταπτυχιακές ή διδακτορικές σπουδές, αντικαθιστώντας τες µε άδειες άνευ αποδοχών για πληρωµένα από την τσέπη των εκπαιδευτικών µεταπτυχιακά. Επίσης κατήργησε τα διδασκαλεία στα οποία µετεκπαιδεύονταν οι εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης. Και στην επιµόρφωση λοιπόν έχει επικρατήσει η λογική της ατοµικής ευθύνης µια και τα προαιρετικά προγράµµατα που προσφέρει το υπουργείο πέρα από τις δυσκολίες της εξ’ αποστάσεως µορφής τους, γίνονται εκτός ωραρίου εργασίας. Φέτος για πρώτη φορά αυτό αφορά και την υποχρεωτική επιµόρφωση των νεοδιόριστων εκπαιδευτικών.
Κατ’ αρχήν βέβαια σε ότι αφορά την λειτουργία των σχολείων, η όλο και µεγαλύτερη απόσυρση του κράτους είναι εµφανής. Η ελλιπής συντήρηση των σχολείων, ο πεπαλαιωµένος στην καλύτερη περίπτωση ηλεκτρονικός εξοπλισµός, οι ελλείψεις αναλώσιµων, η αδυναµία να πληρωθούν λογαριασµοί ρεύµατος και αερίου, τα κτιριακά προβλήµατα (µαθήµατα γίνονται ακόµα και σε container σε κάποια σχολεία) είναι µόνο κάποια από τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι σχολικές µονάδες. Και η απάντηση αναζητείται στην εύρεση χρηµατοδότησης από τη µεριά των εκπαιδευτικών.
Οι ελλείψεις σε εκπαιδευτικό και υποστηρικτικό προσωπικό που είναι ευθύνη του κράτους γίνεται προσπάθεια να καλυφτούν µέσα από το «τέντωµα» του εκπαιδευτικού προσωπικού που επιπλέον έχει αναλάβει καθήκοντα που καµία σχέση δεν έχουν µε τη διδασκαλία. Σε µια εποχή που όλο και περισσότερο εµφανίζονται µαθητές και µαθήτριες που δεν µπορούν να ενταχτούν στο σχολικό πλαίσιο, για µια σειρά κοινωνικούς λόγους, και σε αυτούς να προσθέσουµε και την καταστροφική διαχείριση της πανδηµίας από την µεριά της κυβέρνησης, οι ψυχολόγοι παρέχονται µε το σταγονόµετρο, ενώ όλα τα χρόνια της πανδηµίας καµµιά φροντίδα για νοσηλευτικό προσωπικό δεν υπήρξε. Αντ’ αυτού εγκαλούνται και απειλούνται από την αστυνοµία οι εκπαιδευτικοί για την παραβατικότητα της νεολαίας στα σχολεία. Την ίδια ώρα τα διοικητικά καθήκοντα αυξάνονται διαρκώς µια που διάφοροι νέοι θεσµοί καθώς και η ίδια η λειτουργία των αξιολογήσεων, απαιτούν ατέλειωτες ώρες εργασίας και πολύωρες συνεδριάσεις.
Ο επιθεωρητισµός ξανάρχεται
Η αξιολόγηση, πέρα από τα παραπάνω, θα δηµιουργήσει ένα κλίµα αυταρχισµού και τροµοκρατίας στα σχολεία. Η ενίσχυση του ρόλου των διευθυντών και διευθυντριών που θα είναι και οι αξιολογητές των «συναδέλφων» τους θα αποβεί µοιραία για το ρόλο του συλλόγου διδασκόντων. Οι µέντορες και οι ενδοσχολικοί συντονιστές θα κατακερµατίσουν τους συλλόγους και θα διαρραγούν οι σχέσεις ανάµεσα στους/στις εκπαιδευτικούς. Οι σύµβουλοι εκπαίδευσης παιδαγωγικής και επιστηµονικής ευθύνης, αντί να προσπαθούν να στηρίξουν τους εκπαιδευτικούς στο πολυσύνθετο έργο τους θα λειτουργούν ως εξωτερικοί αξιολογητές δυσφηµώντας κάθε προχώρηµα της παιδαγωγικής επιστήµης.
Ταυτόχρονα η εφαρµογή των εξετάσεων PISA σε όλα τα σχολεία θα µεταφέρει άµεσα την ευθύνη για την επίδοση των µαθητών στις πλάτες των εκπαιδευτικών. Η επίδοση στις εξετάσεις αυτές θα χαρακτηρίζει τα σχολεία και θα βάζει πίεση στους/στις διευθυντές/τριες τους. Και µε τη σειρά τους θα τη µεταφέρουν στους εκπαιδευτικούς δηµιουργώντας µια ζοφερή πραγµατικότητα στην τάξη.
Ποιος όµως είναι ο απώτερος στόχος της αξιολόγησης σχολικών µονάδων και εκπαιδευτικών;
Η κυβέρνηση της ΝΔ πέρα από όλα τα άλλα ήρθε για να επιταχύνει την εφαρµογή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Ήρθε να ιδιωτικοποιήσει ότι αγαθό είχε αποµείνει δηµόσιο. Η παιδεία είναι ένα από αυτά. Και η αξιολόγηση θα τη βοηθήσει να το πετύχει. Και γι’ αυτό χρειάζεται πειθαρχηµένους, σιωπηλούς και πειθήνιους εκπαιδευτικούς. Που θα δέχονται να λειτουργούν τα σχολεία µε οποιοδήποτε κόστος και παρά τις οποιεσδήποτε ελλείψεις. Με χαµηλούς µισθούς, ελαστικές σχέσεις εργασίας και δουλειά εκτός εργασιακού ωραρίου. Σε µια σισύφεια προσπάθεια να λειτουργήσουν µια εκπαίδευση η οποία θα µαστίζεται από την έλλειψη χρηµατοδότησης. Η κατάσταση και το burnout των εκπαιδευτικών στις ΗΠΑ, την Βρετανία, και όπου έχει εφαρµοστεί αυτού του είδους η αξιολόγηση, δείχνει το µέλλον που µας επιφυλάσσουν. Η προσπάθεια ανατροπής των εργασιακών σχέσεων στην δηµόσια εκπαίδευση, είναι ένας πρώτος στόχος σε αυτή την κατεύθυνση. Η άρση της µονιµότητας µε την σύνδεση της µε την αξιολόγηση στους/στις νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς δείχνει τις προθέσεις της κυβέρνησης για όλο τον κλάδο. Με απώτερο στόχο τη µεταφορά του εκπαιδευτικού προσωπικού στους δήµους, που είναι και ένας από τους λόγους για τον οποίο γίνονται οι µεγάλες κινητοποιήσεις στην Πορτογαλία.
Η µείωση της κρατικής χρηµατοδότησης και η µεταφορά του κόστους στις πλάτες των γονιών και των εκπαιδευτικών, ταυτόχρονα µε τη δηµιουργία επιχειρηµατικών ευκαιριών για τον ιδιωτικό τοµέα είναι στους µη διακηρυγµένους στόχους της κυβέρνησης. Η προσπάθεια για αποµαζικοποίηση της δηµόσιας δωρεάν παιδείας θα προχωρήσει χέρι χέρι µε το τσάκισµα των εργασιακών κατακτήσεων των εκπαιδευτικών. Το πέταγµα δεκάδων χιλιάδων παιδιών έξω από το δηµόσιο σχολείο (όπως έγινε µε την ελάχιστη βάση εισαγωγής) προϋποθέτει και την εναπόθεση της ευθύνης. Οι εκπαιδευτικοί λοιπόν είναι αυτοί που θα φταίνε και αυτούς πρέπει να κατηγορήσει η κοινωνία. Και εδώ µπαίνει η αξιολόγηση.
Δε θα γίνουµε οι αποδιοποµπαίοι τράγοι για την διάλυση της δηµόσιας παιδείας
Το τελευταίο διάστηµα η Ευρώπη συγκλονίζεται από τις µεγαλειώδεις κινητοποιήσεις των εκπαιδευτικών. Σε Ουγγαρία, Πορτογαλία, Βρετανία οι εκπαιδευτικές οµοσπονδίες απαιτούν αύξηση των µισθών τους και συγκρούονται µε τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές στην εκπαίδευση. Τον ίδιο δρόµο πρέπει να ακολουθήσουµε και εδώ. Στηρίζοντας µε κάθε τρόπο τις προτάσεις των εκπαιδευτικών οµοσπονδιών για απεργιακή κλικάκωση και απεργία αποχή από την αξιολόγηση. Υπερασπίζοντας τους/τις νεοδιόριστους/ες συναδέλφους και ταυτόχρονα υπερασπίζοντας το δηµόσιο σχολείο. Αναπτύσσοντας ένα πανεκπαιδευτικό µέτωπο και προσπαθώντας να συνδεθούµε και µε άλλους κλάδους που αγωνίζονται όπως κάνουν και οι εκπαιδευτικοί στη Βρετανία. Λειτουργώντας ως πυροδότης των αντιστάσεων σε µια κοινωνία που είναι οργισµένη αλλά χρειάζεται να εµπνευστεί για να οργανώσει την αντίστασή της. Μια κοινωνία και ένα εργατικό κίνηµα, που αν µπει σε κίνηση, µπορεί να στείλει την αξιολόγηση και τους νεοφιλελεύθερους εµπνευστές της εκεί που τους αξίζει. Στο σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας!
*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά