Σε κρίσιμο σημείο η σύγκρουση στη Βενεζουέλα

Η χώρα έχει δύο νο­μο­θε­τι­κά σώ­μα­τα, το Κοι­νο­βού­λιο και τη Συ­ντα­κτι­κή Συ­νέ­λευ­ση που προ­έ­κυ­ψε το κα­λο­καί­ρι, σε αντα­γω­νι­σμό με­τα­ξύ τους.

Όταν ο Μα­δού­ρο ανα­κοί­νω­νε τις εκλο­γές για Συ­ντα­κτι­κή Συ­νέ­λευ­ση τον πε­ρα­σμέ­νο Μάη, τις πα­ρου­σί­α­ζε ως μέσο για να εκτο­νω­θεί ει­ρη­νι­κά η έντα­ση και να επι­λυ­θεί πο­λι­τι­κά η κρίση. Ως τέ­τοιο, η Συ­ντα­κτι­κή Συ­νέ­λευ­ση απέ­τυ­χε –με ευ­θύ­νη της δε­ξιάς αντι­πο­λί­τευ­σης που απο­φά­σι­σε να μποϊ­κο­τά­ρει τις εκλο­γές, και να ορ­γα­νώ­σει δικό της δη­μο­ψή­φι­σμα «ενά­ντια στο νέο Σύ­νταγ­μα» προ­κα­τα­βο­λι­κά.

Ύστε­ρα από αυτό, το ζη­τού­με­νο είναι αν η Συ­ντα­κτι­κή Συ­νέ­λευ­ση θα μπο­ρέ­σει να λει­τουρ­γή­σει ως μέσο πάλης. Ο κα­ταρ­χήν απο­λο­γι­σμός των δια­δι­κα­σιών εκλο­γής της και του ρόλου που θα κλη­θεί να παί­ξει είναι αντι­φα­τι­κός.

Σε πολύ δύ­σκο­λες συν­θή­κες (βί­αιες επι­θέ­σεις κ.λπ.) κα­τόρ­θω­σε να κι­νη­το­ποι­ή­σει έναν σκλη­ρό πυ­ρή­να του «τσα­βι­σμού», που συμ­με­τεί­χε στην εκλο­γι­κή δια­δι­κα­σία, την υπο­στή­ρι­ξε με δια­δη­λώ­σεις κ.λπ., δί­νο­ντας απά­ντη­ση στην προ­σπά­θεια της Δε­ξιάς να απο­νο­μι­μο­ποι­ή­σει πλή­ρως το νέο σώμα.

Ωστό­σο δεν κα­τόρ­θω­σε να κι­νη­το­ποι­ή­σει ευ­ρύ­τε­ρες μάζες ώστε να κα­τα­στεί αδιαμ­φι­σβή­τη­τη η λαϊκή νο­μι­μο­ποί­η­ση. Αφή­νο­ντας στην άκρη την προ­πα­γάν­δα των δε­ξιών ΜΜΕ για «μη­δε­νι­κή» συμ­με­το­χή, σύμ­φω­να με την κυ­βέρ­νη­ση, η συμ­με­το­χή έφτα­σε το 41%, ενώ σύμ­φω­να με την εται­ρεία που προ­σφέ­ρει τον εξο­πλι­σμό στη Βε­νε­ζου­έ­λα και έχει υπο­στη­ρί­ξει ως ακρι­βή όλα τα απο­τε­λέ­σμα­τα από το 2004 ως σή­με­ρα, έφτα­σε γύρω στο 35%.

Η εκλο­γι­κή δια­δι­κα­σία ήταν ένα πολύ εν­δια­φέ­ρον «πεί­ρα­μα», με τα 2/3 να εκλέ­γο­νται με βάση την κα­θο­λι­κή ψη­φο­φο­ρία και τις γε­ω­γρα­φι­κές εκλο­γι­κές πε­ρι­φέ­ρειες και το 1/3 να εκλέ­γε­ται μέσα από τις δια­δι­κα­σί­ες κοι­νω­νι­κών ομά­δων (ερ­γά­τες, συ­ντα­ξιού­χοι, αγρό­τες, ιθα­γε­νείς, φοι­τη­τές κ.λπ.).

Αλλά την ίδια ώρα, ακόμα και αγω­νι­στές που συμ­με­τεί­χαν και στη­ρί­ζουν τη Συ­ντα­κτι­κή πα­ρα­δέ­χο­νται ότι δεν έλει­ψε για άλλη μια φορά ο βα­ρύ­νων ρόλος της κρα­τι­κής-κομ­μα­τι­κής γρα­φειο­κρα­τί­ας στη δια­μόρ­φω­ση του απο­τε­λέ­σμα­τος.

Αντι­φά­σεις

Ο αντι­φα­τι­κός απο­λο­γι­σμός της δια­δι­κα­σί­ας συ­γκρό­τη­σης της Συ­ντα­κτι­κής συ­νο­δεύ­ει και τους προ­βλη­μα­τι­σμούς για το ρόλο που θα παί­ξει τε­λι­κά.

Για τη με­ρί­δα του «τσα­βι­σμού» που εμπνεύ­στη­κε να συμ­με­τέ­χει και πα­νη­γύ­ρι­σε τα απο­τε­λέ­σμα­τα, για κόμ­μα­τα και ορ­γα­νώ­σεις στα αρι­στε­ρά του PSUV που συμ­με­τεί­χαν στη δια­δι­κα­σία, για κά­ποιους αγω­νι­στές των κι­νη­μά­των, αρ­χί­ζει τώρα μια προ­σπά­θεια να πιε­στεί η Συ­ντα­κτι­κή για να γίνει πραγ­μα­τι­κά ερ­γα­λείο πάλης. Κυ­ρί­ως, ζη­τούν από αυτή να προ­χω­ρή­σει, σε συ­ντο­νι­σμό με τις ορ­γα­νώ­σεις των «από κάτω», σε ρι­ζο­σπα­στι­κά μέτρα που θα δί­νουν φι­λο­λαϊ­κές λύ­σεις στα τε­ρά­στια οι­κο­νο­μι­κά προ­βλή­μα­τα, που είναι και ο πυ­ρή­νας της κρί­σης του «τσα­βι­σμού» και της ανα­σύ­ντα­ξης της Δε­ξιάς.

Για την ηγε­σία του κόμ­μα­τος, της κυ­βέρ­νη­σης, του στρα­τού, για την «μπο­λι­μπουρ­ζουα­ζία», ίσως είναι άλλη μια τα­κτι­κή κί­νη­ση «οχύ­ρω­σης στο κρά­τος». Στον αντα­γω­νι­σμό με τη Δεξιά, που είχε τη μορφή «εκτε­λε­στι­κή και δι­κα­στι­κή εξου­σία απέ­να­ντι στη νο­μο­θε­τι­κή», βρί­σκει άλλο ένα στή­ριγ­μα. Η ητ­το­πα­θής απο­φυ­γή των εκλο­γι­κών ανα­με­τρή­σε­ων (επ’ αό­ρι­στον ανα­βο­λή των πε­ρι­φε­ρεια­κών, εκλο­γές για τη Συ­ντα­κτι­κή με προ­ε­δρι­κό διά­ταγ­μα και όχι δη­μο­ψή­φι­σμα κ.λπ.) από τον Μα­δού­ρο και η στή­ρι­ξή του πε­ρισ­σό­τε­ρο στο κρά­τος και λι­γό­τε­ρο στη λαϊκή κι­νη­το­ποί­η­ση ενι­σχύ­ει αυτή την πι­θα­νό­τη­τα.

Αν απο­δει­χθούν βά­σι­μες οι ελ­πί­δες που έχουν ενα­πο­θέ­σει οι αγω­νι­στές στη Συ­ντα­κτι­κή και αυτή απο­τε­λέ­σει πράγ­μα­τι ερ­γα­λείο προ­ώ­θη­σης και βα­θέ­μα­τος της «μπο­λι­βα­ρια­νής δια­δι­κα­σί­ας», υπάρ­χει ελ­πί­δα για «επα­νεκ­κί­νη­ση» του κι­νή­μα­τος, που θα ανοί­γει δρό­μους για τους «από κάτω». Αν επι­βε­βαιω­θούν οι φόβοι για «ελιγ­μό» του Μα­δού­ρο που θα ανοί­γει το δρόμο για ακόμα με­γα­λύ­τε­ρη «οχύ­ρω­ση στο κρά­τος» (και ενί­σχυ­ση της γρα­φειο­κρα­τί­ας), οι κίν­δυ­νοι είναι τε­ρά­στιοι: Θα έχει κάνει ένα με­γά­λο δώρο στη Δεξιά, η οποία ήδη δη­μα­γω­γεί υπο­κρι­τι­κά «υπέρ του Συ­ντάγ­μα­τος του Τσά­βες, το οποίο κα­τα­στρα­τη­γεί ο Μα­δού­ρο». Ήδη αυτό το σύν­θη­μα (υπε­ρά­σπι­σης του Συ­ντάγ­μα­τος του 1999) εκ­φρά­ζει τον λε­γό­με­νο «κρι­τι­κό τσα­βι­σμό» (πρό­κει­ται κυ­ρί­ως για στε­λέ­χη που δια­φο­ρο­ποιού­νται από τα δεξιά, αλλά και για υγιείς δυ­νά­μεις που ανη­συ­χούν/δια­φω­νούν με το δρόμο που παίρ­νει ο Μα­δού­ρο). Μια αυ­ταρ­χι­κή στρο­φή του Μα­δού­ρο που δεν θα συ­νο­δεύ­ε­ται από ρι­ζο­σπα­στι­κά μέτρα μπο­ρεί είτε να «αδρα­νο­ποι­ή­σει» κοι­νω­νι­κές δυ­νά­μεις είτε και να ενι­σχύ­σει τη θέση της Δε­ξιάς.

Η δια­πί­στω­ση ενός φι­λι­κού προς το PSUV αρ­θρο­γρά­φου ότι η Βε­νε­ζου­έ­λα έχει χω­ρι­στεί στα τρία (ένα τρίτο με τον Μα­δού­ρο, ένα τρίτο με τη Δεξιά, ένα τρίτο απο­γοη­τευ­μέ­νο από τον Μα­δού­ρο αλλά δεν θέλει τη Δεξιά) απο­τυ­πώ­θη­κε πλή­ρως και στη συμ­με­το­χή στο δη­μο­ψή­φι­σμα της Δε­ξιάς και στη συμ­με­το­χή στις εκλο­γές για τη Συ­ντα­κτι­κή. Το σε ποια κα­τεύ­θυν­ση θα κι­νη­θεί αυτή η κρί­σι­μη μάζα μπο­ρεί και να κρί­νει τις εξε­λί­ξεις.

Το κλει­δί για τις εξε­λί­ξεις είναι η έκ­βα­ση του «οι­κο­νο­μι­κού πο­λέ­μου». Αυτόν τον πό­λε­μο, η ηγε­σία του PSUV αρ­νεί­ται να τον διε­ξα­γά­γει. Ο Μα­δού­ρο δίνει πο­λι­τι­κή μάχη με τη Δεξιά, αλλά δεν θίγει (το αντί­θε­το μά­λι­στα) τους κα­πι­τα­λι­στές. Με αυτή την τα­κτι­κή, είτε θα πα­ρα­μεί­νει στην εξου­σία έχο­ντας όμως στραγ­γα­λί­σει ορι­στι­κά την «μπο­λι­βα­ρια­νή δια­δι­κα­σία», είτε θα κα­ταρ­ρεύ­σει και ο ίδιος, και θα την πα­ρα­δώ­σει εξου­θε­νω­μέ­νη στο πιάτο της Δε­ξιάς. Αυτό το αντι­λαμ­βά­νο­νται όλες οι αρι­στε­ρές δυ­νά­μεις, που είτε στη­ρί­ζουν κρι­τι­κά το PSUV είτε έχουν πάρει απο­στά­σεις από αυτό. Αυτές οι δυ­νά­μεις, μαζί με τις κοι­νω­νι­κές ορ­γα­νώ­σεις των «από κάτω», πρέ­πει να ανα­λά­βουν πρω­το­βου­λί­ες σε αυτό το μέ­τω­πο, χωρίς να εγκλω­βί­ζο­νται στα όρια που θέτει η πο­λι­τι­κή του Μα­δού­ρο, πιά­νο­ντας το νήμα από πρό­σφα­τες πα­ρα­δό­σεις στη Βε­νε­ζου­έ­λα και τη Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή, όπου τα κι­νή­μα­τα έδω­σαν δικές τους μάχες και πέ­τυ­χαν με­γά­λες νίκες.

Καμία ξένη επέμ­βα­ση!

Τε­λευ­ταί­ος κρί­σι­μος πα­ρά­γο­ντας είναι ο διε­θνής. Μετά τις εκλο­γές για τη Συ­ντα­κτι­κή, αυ­ξή­θη­κε κα­τα­κό­ρυ­φα η επι­θε­τι­κό­τη­τα των δε­ξιών κυ­βερ­νή­σε­ων της Λα­τι­νι­κής Αμε­ρι­κής, της ΕΕ και των ΗΠΑ. Αν οι κραυ­γές ενά­ντια στον Μα­δού­ρο είναι προ­πο­μπός πα­ρέμ­βα­σης στα εσω­τε­ρι­κά της Βε­νε­ζου­έ­λας, αν οι απει­λές Τραμπ για στρα­τιω­τι­κή επέμ­βα­ση απο­δει­χτούν σο­βα­ρή προ­ο­πτι­κή και όχι άλλη μια «υπερ­βο­λή» του τρα­μπού­κου, θα χρεια­στεί να υψώ­σου­με ασπί­δα προ­στα­σί­ας και αλ­λη­λεγ­γύ­ης για το λαό της Βε­νε­ζου­έ­λας.

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την «Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά» φ. 389-390 (30/8/17)