Ενάντια στην πανδημία της φτώχειας και της έμφυλης βίας
Βρισκόμαστε σχεδόν ένα μήνα πριν από τη φετινή 8 Μάρτη, που ανέκαθεν για το φεμινιστικό κίνημα και τμήματα της ριζοσπαστικής αριστεράς δεν αποτελούσε μια τυπική επέτειο μιας παγκόσμιας μέρας αλλά κορυφαία στιγμή ορατότητας της έμφυλης βίας, της καταπίεσης και του σεξισμού καθώς και μέρα διεκδίκησης και φεμινιστικού αγώνα για όλες τις γυναίκες.
Η φετινή 8η Μάρτη μας βρίσκει σε συνθήκες παγκόσμιας πανδημικής κρίσης και στην Ελλάδα ιδιαίτερα μας βρίσκει εν μέσω ενός συγκλονιστικού κινήματος καταγγελιών περιστατικών κακοποίησης και έμφυλης βίας, που θυμίζει το αμερικάνικο κίνημα #metoo.
Η πανδημική κρίση έρχεται να αποκαλύψει ακόμα περισσότερο τις ακραίες συνθήκες φτώχειας και έμφυλης βίας που βιώνουν οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο. Έτσι γίνεται ακόμα πιο ορατό αυτό που ήδη μας ήταν γνωστό. Τα κράτη και οι κοινωνίες με όλους τους θεσμούς που τους στηρίζουν θεωρούν υπεύθυνες τις γυναίκες, για την φροντίδα και την κοινωνική αναπαραγωγή. Αυτό μαρτυρά άλλωστε και η κατάρρευση των κρατικών δομών που θα μπορούσαν να λειτουργούν υποστηρικτικά στη διαδικασία φροντίδας ή στη διαδικασία ενδυνάμωσης των γυναικών.
Στενά συνδεδεμένη με αυτή την ανάθεση εργασίας που προκύπτει από τη στενή σχέση των καπιταλιστικών και πατριαρχικών δομών είναι και η προσπάθεια ελέγχου των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων. Βλέπουμε έτσι σε μια σειρά χώρες όπως η Πολωνία και η Αργεντινή, οι δρόμοι να μετατρέπονται σε πεδία μάχης και υπεράσπισης του δικαιώματος στην έκτρωση. Ενδεικτική αυτών των συντηρητικών πολιτικών στην Ελλάδα, είναι και η πρόσφατη μετονομασία της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων την Ελλάδα. Σε αυτές τις συνθήκες η έμφυλη και κοινωνική ανισότητα δεν αποτελεί απλά μια νομική, οικονομική και πολιτική συνθήκη. Σε αυτήν στηρίζεται η σωματική και λεκτική βία που ασκείται στις γυναίκες καθημερινά, στο χώρο εργασίας, στο σπίτι ή στο δρόμο.
Πρόκειται για μια βία έμφυλη, που ασκείται στις γυναίκες επειδή είναι γυναίκες και που φτάνει συχνά μέχρι το βιασμό και τη γυναικοκτονία. Οι σεξιστικές και πατριαρχικές αντιλήψεις που καταγράφονται στο δημόσιο λόγο επίσημο και ανεπίσημο, στα σχολικά βιβλία, στους χώρους εργασίας και στα πανεπιστήμια αποτελούν εκφράσεις της ιδεολογίας που δικαιολογεί , πείθει και αναπαράγεται προκειμένου να διαιωνιστούν οι σχέσεις εξουσίας και εκμετάλλευσης.
Το κίνημα #Μetoo
Το συγκλονιστικό κίνημα που ξέσπασε στην Ελλάδα μετά την καταγγελία της ολυμπιονίκη Σοφίας Μπεκατώρου μας κάνει να στρέψουμε το βλέμμα σε όλες τις γυναίκες, εργαζόμενες, φοιτήτριες, λεσβίες, αμφί και τρανς που δεν μπορούν να μοιραστούν τις ιστορίες κακοποίησης που υφίστανται από άνδρες σε θέσεις εξουσίας, όπως είναι η περίπτωση των φοιτητριών στο ΑΠΘ. Η μεγάλη συζήτηση που έχει ανοίξει μαρτυρά το ενδιαφέρον για τη φεμινιστική δράση και τη συλλογική διεκδίκηση. Υπό το πρίσμα αυτών των εξελίξεων η 8η Μάρτη μετατρέπεται σε κινηματικό σταθμό.
Καθώς η κυβέρνηση απαγορεύει τις διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις, λίγους μήνες μετά τις συλλήψεις των 11 γυναικών την 25η Νοεμβρίου, η οργάνωση δράσεων που θα τηρούν όλα τα απαραίτητα μέτρα υγειονομικής προστασίας, στο δρόμο, στις γειτονιές, στους κοινωνικούς μας χώρους μετατρέπεται σε αναγκαιότητα, αφού τα δικαιώματά μας δεν σηκώνουν αναβολή. Αντίθετα οι απαγορεύσεις και οι συνθήκες εγκλεισμού κάνουν ακόμα πιο ασφυκτική την καταπίεση, την έμφυλη βία και την ανισότητα που βιώνουμε.
Οργανώνοντας την 8η Μάρτη
Οι συζητήσεις για την οργάνωση της 8ης Μάρτη έχουν ήδη ξεκινήσει ανάμεσα σε φεμινιστικές συλλογικότητες σε πανελλαδικό επίπεδο. Η Συνέλευση 8 Μάρτη στην Αθήνα έχει πραγματοποιήσει ήδη δύο διαδικτυακές συνελεύσεις στις οποίες συζήτησε τις θεματικές που μας απασχολούν φέτος, με έμφαση στην πανδημία και την έμφυλη βία. Καθώς ετοιμάζονται αφίσες, συνθήματα και κείμενα σκεφτόμαστε δράσεις προς την 8η Μάρτη καθώς και ιδέες για την ίδια τη μέρα. Σε αντίστοιχο κλίμα κινείται και η Συνέλευση Γυναικών 8 Μάρτη Θεσσαλονίκης.
Είναι κρίσιμο αυτές οι δράσεις να έχουν ενωτικό, συμπεριληπτικό και ταυτόχρονα ριζοσπαστικό χαρακτήρα. Δεν μπορούμε παρά να μιλήσουμε για τις σχέσεις ανισότητας, εξουσίας και εκμετάλλευσης που καθιστούν τις γυναίκες ευάλωτες στη βία, για τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που δημιουργούν συνθήκες φτώχειας και εξαθλίωσης για χιλιάδες γυναίκες, δεν μπορούμε να συνταχτούμε με όσες γυναίκες και άνδρες αποκρύπτουν αυτή την ανισότητα εστιάζοντας μόνο στο μισογυνισμό και την καταγγελία κάποιων υποτίθεται «εξαιρέσεων». Την ίδια στιγμή από αυτή τη μάχη δεν περισσεύει κανείς. Χρειαζόμαστε τη στήριξη συλλογικοτήτων, όπως είναι τα συνδικάτα, τα σωματεία, οι πανεπιστημιακοί και οι φοιτητικοί σύλλογοι. Οι αποφάσεις συμμετοχής τους στις δράσεις της 8ης Μάρτη είναι κομβικής σημασίας για τη διάδοση των αιτημάτων μας.
Θα ήταν επιθυμητό η φετινή 8η Μάρτη να έχει και απεργιακό χαρακτήρα. Τα τελευταία χρόνια άλλωστε η φεμινιστική απεργία στο σπίτι και στη δουλειά σε παγκόσμιο επίπεδο-και ιδιαίτερα στην Ισπανία- έχει κινητοποιήσει εκατομμύρια γυναίκες. Στην Ελλάδα επιβάλλεται το κύμα καταγγελιών κακοποίησης να ταρακουνήσει φορείς, συνδικάτα και συλλογικότητες και να οδηγήσει στη λήψη πρωτοβουλιών. Η πρόταση συνδικαλιστριών και των γυναικών που συμμετέχουν στην Συνέλευση 8 Μάρτη είναι η Δευτέρα 8 Μάρτη να πάρει απεργιακά χαρακτηριστικά διευκολύνοντας τις εργαζόμενες να διαδηλώσουν ή να οργανώσουν τοπικές δράσεις για εκείνη την μέρα. Σε αναμονή τέτοιων αποφάσεων, οι προετοιμασίες στο δρόμο και στο διαδίκτυο συνεχίζονται. Προσανατολιζόμαστε επίσης στην οργάνωση διαδικτυακής εκδήλωσης με διεθνές συμμετοχές φεμινιστριών από όλο τον κόσμο που θα μοιραστούν εμπειρίες του αγώνα τους μαζί μας.
Τις επόμενες μέρες ελπίζουμε ότι τα συνθήματα και οι λέξεις μας θα πλημμυρίσουν το διαδίκτυο, θα κολληθούν και θα ζωγραφιστούν σε τοίχους, θα μοιραστούν στις συναδέλφους μας, θα ανακοινωθούν στις σχολικές μας τάξεις.
Με η χωρίς πανδημία η 8η Μάρτη θα μας βρει ενωμένες στο δρόμο, να διαδηλώνουμε και να σχεδιάζουμε έναν κόσμο ελευθερίας, συλλογικότητας, δημοκρατίας και ισότητας.
*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά (3 Φλεβάρη 2021)
