Τούτη την ώρα ας είμαστε ειλικρινείς

Ας εί­μα­στε ει­λι­κρι­νείς: μετά και τις πρό­σφα­τες πο­λι­τι­κές εξε­λί­ξεις με το ναυά­γιο των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων και τη με­τα­με­σο­νύ­κτια προ­κή­ρυ­ξη του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος από τον πρω­θυ­πουρ­γό, το θολό τοπίο των προη­γού­με­νων ημε­ρών ξε­κα­θά­ρι­σε και σε με­γά­λο βαθμό δια­φά­νη­καν οι βα­σι­κές συ­ντε­ταγ­μέ­νες των ημε­ρών.

• Είναι προ­φα­νές λοι­πόν πια πως η κυ­βέρ­νη­ση δέ­χτη­κε κατ’ επα­νά­λη­ψη ένα νέο μνη­μό­νιο1 και ύστε­ρα από αυτό ένα χει­ρό­τε­ρο και μετά ένα ακόμα χει­ρό­τε­ρο, υπα­να­χω­ρώ­ντας κατ’ επα­νά­λη­ψη και άρδην από τα προ­ε­κλο­γι­κώς υπε­σχη­μέ­να. Παρ’ όλα αυτά όμως η δια­πραγ­μά­τευ­ση ανα­τι­νά­χτη­κε από τους δα­νει­στές και παρά την υπο­χω­ρη­τι­κό­τη­τα της ελ­λη­νι­κής πλευ­ράς.

• Είναι ακόμα προ­φα­νές πως δα­νει­στές/θε­σμοί/τρόι­κα δεν εν­δια­φέ­ρο­νταν τε­λι­κά για τις ακρι­βείς χρη­μα­το­οι­κο­νο­μι­κές ρυθ­μί­σεις της όποιας νέας δα­νεια­κής συμ­φω­νί­ας. Εκεί­νο που ζη­τή­θη­κε από τα κόμ­μα­τα της κυ­βέρ­νη­σης ήταν η πο­λι­τι­κή τα­πεί­νω­ση: να δια­κη­ρύ­ξουν δη­λα­δή ότι ήταν πε­πλα­νη­μέ­να την πε­ντα­ε­τία που αντι­στέ­κο­νταν στα μνη­μό­νια, δη­λώ­νο­ντας ταυ­τό­χρο­να πίστη και υπο­τα­γή στη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη ατζέ­ντα της νέας ευ­ρω­παϊ­κής επο­χής. Γι’ αυτό άλ­λω­στε και τα ση­μεία τρι­βής ήταν πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο «θε­σμι­κά» από όσο «οι­κο­νο­μι­κά»: η μεί­ω­ση της γε­νι­κής άμε­σης φο­ρο­λο­γί­ας, οι ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις, η εκ­ποί­η­ση των στρα­τη­γι­κών το­μέ­ων της οι­κο­νο­μί­ας όπως η ενέρ­γεια και η ναυ­τι­λία, η απο­ρύθ­μι­ση πε­ραι­τέ­ρω της αγο­ράς ερ­γα­σί­ας, η εξά­λει­ψη των ελά­χι­στων εγ­γυ­ή­σε­ων κοι­νω­νι­κής προ­στα­σί­ας όπως το ΕΚΑΣ και οι συ­ντά­ξεις, ο διε­θνής προ­σα­να­το­λι­σμός της χώρας.2

• Είναι επί­σης προ­φα­νές πως, δε­δο­μέ­νων τού­των, οποια­δή­πο­τε και να είναι η κρι­τι­κή που ασκεί οποια­δή­πο­τε τμήμα της ελ­λη­νι­κής Αρι­στε­ράς στην πα­ρού­σα δια­κυ­βέρ­νη­ση, οτι­δή­πο­τε κι αν με­σο­λα­βή­σει τις επό­με­νες ημέ­ρες, αλλά τε­λι­κά και με οποια­δή­πο­τε μορφή κι αν έρθει στο λαό το ερώ­τη­μα του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος, μια μόνο στάση υπάρ­χει για κάθε αρι­στε­ρό και αρι­στε­ρή: εκεί­νη της συ­στρά­τευ­σης και της ενερ­γής προ­πα­γάν­δι­σης του ΟΧΙ.Οποια­δή­πο­τε άλλη στάση απο­τε­λεί θλι­βε­ρή και μι­κρό­ψυ­χη υπεκ­φυ­γή των ιστο­ρι­κών ευ­θυ­νών της πε­ριό­δου και επι­κίν­δυ­νο για το λαό και τον τόπο τυ­χο­διω­κτι­σμό. Τα ιστο­ρι­κά δι­λήμ­μα­τα, οι δυ­να­τό­τη­τες και οι ευ­και­ρί­ες για τους λαούς δεν ανα­δύ­θη­καν ποτέ όπως μπο­ρεί να τα δια­βά­σει κα­νείς στα ιστο­ρι­κά βι­βλία3 αλλά σε συ­γκε­κρι­μέ­νες στιγ­μές που τί­πο­τα δεν εμ­φα­νί­ζε­ται με την «κα­θα­ρό­τη­τα» της θε­ω­ρί­ας και η έκ­βα­ση των πραγ­μά­των κρί­νει κα­θο­ρι­στι­κά το πε­πρω­μέ­νο μιας κοι­νω­νί­ας. Και η χώρα βρί­σκε­ται σε ένα τέ­τοιο σταυ­ρο­δρό­μι επι­λο­γών όπου δεν υπάρ­χει πε­ρι­θώ­ριο για κα­νέ­ναν να «σφυ­ρί­ζει κλέ­φτι­κα». Να το πούμε απλά: σύ­ντρο­φοι όλων των απο­χρώ­σε­ων, στις 5 Ιου­λί­ου δεν υπάρ­χει θέση να ψη­φί­σει κα­νείς «παρών», υπάρ­χει μόνο η ανά­γκη να δώ­σου­με όλοι το «παρών» μας πριν, κατά και μετά το δη­μο­ψή­φι­σμα υπέρ του ΟΧΙ.

• Είναι όμως άλλο τόσο προ­φα­νές πως το όποιο πο­σο­στό του ΟΧΙ δεν θα απο­τε­λεί για την κυ­βέρ­νη­ση λευκή επι­τα­γή ούτε πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο θα ανα­πα­ρι­στά το μέρος της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νί­ας που στη­ρί­ζει τις μέχρι τώρα προ­τά­σεις της ελ­λη­νι­κής πλευ­ράς στην τρα­γε­λα­φι­κή δια­πραγ­μά­τευ­ση.4 Ο λαός που θα ψη­φί­σει ΟΧΙ στις 5 του Ιούλη δεν θα στη­ρί­ξει έτσι ούτε το κεί­με­νο των 47 σε­λί­δων ούτε τα μέτρα των 8 δισ. Θα στη­ρί­ξει την από­σει­ση από τις πλά­τες του των επα­χθών μνη­μο­νί­ων όλων των απο­χρώ­σε­ων, θα στη­ρί­ξει πάνω από όλα την απο­κα­τά­στα­ση της λαϊ­κής κυ­ριαρ­χί­ας του απέ­να­ντι στο Διευ­θυ­ντή­ριο των Βρυ­ξελ­λών και κάθε ξένο δυ­νά­στη.5 Ο λαός θα στη­ρί­ξει την επι­λο­γή του ΟΧΙ γνω­ρί­ζο­ντας πολύ καλά και τις εν­δε­χό­με­νες επι­πτώ­σεις του, απο­φα­σί­ζο­ντας επί της ου­σί­ας το «μη πα­ρέ­κει» και ανα­λαμ­βά­νο­ντας την ευ­θύ­νη για τις με­τέ­πει­τα πο­λι­τι­κές εξε­λί­ξεις της ρήξης με τους δα­νει­στές.

Τέλος, για όλους είναι επί­σης προ­φα­νείς μια σειρά νέες προ­κλή­σεις που ανα­δύ­ο­νται για το άμεσο και με­σο­πρό­θε­σμο επό­με­νο χρο­νι­κό διά­στη­μα, δη­λα­δή:

• Η πρό­κλη­ση της επε­ξερ­γα­σί­ας ενός plan B για την ελ­λη­νι­κή οι­κο­νο­μία και κοι­νω­νία. Όπως και να το βα­φτί­σει κα­νείς, με την επι­κρά­τη­ση ενός ΟΧΙ το εν­δε­χό­με­νο μιας εξό­δου, συ­νο­λι­κό­τε­ρης ή με­ρι­κό­τε­ρης, από την πρόσ­δε­ση στο άρμα της Ε.Ε. δια­νοί­γει και την ανά­γκη σο­βα­ρών προ­τά­σε­ων για το «πώς αλ­λιώς» μπο­ρεί να ανα­διορ­γα­νω­θούν η πα­ρα­γω­γή, η οι­κο­νο­μι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα, οι θε­σμοί, οι κοι­νω­νι­κές λει­τουρ­γί­ες.6 Και αυτή είναι μια ανά­γκη που ανα­γνω­ρί­ζουν πλέον και λι­γό­τε­ρο συ­ντη­ρη­τι­κοί σχο­λια­στές εντός και εκτός Ελ­λά­δας.

• Η πρό­κλη­ση της σύ­γκρου­σης και εντός της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νί­ας που έρ­χε­ται και είναι πια ανα­πό­φευ­κτη. Η τα­κτι­κή της κυ­βέρ­νη­σης όλο αυτό το πε­ντά­μη­νο χα­ρα­κτη­ρί­στη­κε το δίχως άλλο από μια διαρ­κή προ­σπά­θεια απο­φυ­γής ενός «εθνι­κού δι­χα­σμού». Κι αυτό λάμ­βα­νε συχνά τη μορφή υπο­χω­ρή­σε­ων, «ανοιγ­μά­των», προ­σχω­ρή­σε­ων σε θέ­σεις, κα­τα­στά­σεις και υπο­κεί­με­να του αστι­κού, κυ­ρί­αρ­χου κοι­νω­νι­κού μπλοκ, προ­κει­μέ­νου να απο­φευ­χθεί η αντι­πα­ρά­θε­ση σε όλη τη γραμ­μή του κοι­νω­νι­κού με­τώ­που. Σή­με­ρα, με τις πρό­σφα­τες εξε­λί­ξεις –αλλά και τις επό­με­νες ημέ­ρες πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο– η τα­κτι­κή αυτή του κα­τευ­να­σμού και της απο­φυ­γής της αντι­πα­ρά­θε­σης απο­δεί­χτη­κε ατε­λέ­σφο­ρη και θα κα­τα­στεί ακόμα πιο άτοπη καθώς η κοι­νω­νία θα πο­λω­θεί μπρο­στά στα αντί­θε­τα εν­δε­χό­με­να που ανοί­γο­νται μπρο­στά της και ο κα­θέ­νας θα υπο­χρε­ω­θεί να λάβει θέση σε αυτά. Και η πό­λω­ση δεν θα είναι «πο­λι­τι­κή» (τι προ­τι­μά­ει ο κα­θέ­νας ιδε­ο­λο­γι­κά) ή «εθνι­κή» (ποια πο­ρεία για την χώρα επι­λέ­γει ο κα­θέ­νας) όπως συ­νή­θως λέ­γε­ται: θα είναι πρω­τί­στως κοι­νω­νι­κή, τα­ξι­κή(ανά­με­σα σε εκεί­νους που «έχουν» και μπο­ρούν να προ­σβλέ­πουν σε κά­ποιο μέλ­λον ακόμα και με πρό­γραμ­μα μισού αιώνα λι­τό­τη­τας ακόμα και σε εκεί­νους που πια δεν έχουν κάτι να τρα­βή­ξουν από τα ΑΤΜ). Σε ένα τέ­τοιο σκη­νι­κό ο κα­τευ­να­σμός δεν έχει καμία πλέον θέση και η ιστο­ρι­κή εμπει­ρία έχει δεί­ξει αμέ­τρη­τες φορές (με τρα­γι­κές για τους λαούς επι­πτώ­σεις) πως η Δεξιά πάντα το αντι­λαμ­βα­νό­ταν πολύ καλά αυτό προ­ω­θώ­ντας με αμεί­ω­τη έντα­ση και σε όλη της την έκτα­ση τη δική της πο­λι­τι­κοϊ­δε­ο­λο­γι­κή ατζέ­ντα. Το στοί­χη­μα είναι αν θα το αντι­λη­φθεί εγκαί­ρως ετού­τη την φορά και η Αρι­στε­ρά, κα­τα­νο­ώ­ντας πως στην ανα­πό­φευ­κτη κοι­νω­νι­κή πό­λω­ση που έρ­χε­ται θα κερ­δί­σει όποιος ξε­δι­πλώ­νει όλη του την πο­λι­τι­κή πρό­τα­ση και την προ­ω­θεί άφοβα, αμεί­ω­τα και χωρίς εκ­πτώ­σεις.

• Η πρό­κλη­ση των αμέ­σως επό­με­νων ημε­ρών πριν, κατά και μετά το δη­μο­ψή­φι­σμα. Η απά­ντη­ση των «θε­σμών» (sic!) αλλά και των ντό­πιων εταί­ρων τους στην κί­νη­ση του πρω­θυ­πουρ­γού για διε­ξα­γω­γή δη­μο­ψη­φί­σμα­τος-εξ­πρές δεν θα είναι φυ­σι­κά να κα­θί­σουν με σταυ­ρω­μέ­να τα χέρια. Από τη δη­μιουρ­γία κλί­μα­τος τρο­μο­κρά­τη­σης και πα­νι­κού μέχρι την «από τα κάτω» χρε­ο­κο­πία ιδιαι­τέ­ρα του χρη­μα­το­πι­στω­τι­κού συ­στή­μα­τος, όλα μπο­ρεί να χρη­σι­μο­ποι­η­θούν για να εκ­βια­στεί ο λαός και να καμ­φθεί το φρό­νη­μά του. Και κάτι τέ­τοιο ανα­πό­δρα­στα θα κάνει την αντι­πα­ρά­θε­ση ακόμα εντο­νό­τε­ρη στο εσω­τε­ρι­κό της χώρας, καθώς εκτός από τους «απέξω» θα στρα­τευ­τούν σύσ­σω­μα και τα ντό­πια κα­τε­στη­μέ­να ενά­ντια στην πο­ρεία αυ­το­διά­θε­σης του λαού μας χωρίς να δι­στά­σουν απέ­να­ντι σε οτι­δή­πο­τε. Σε όλα ετού­τα με νη­φα­λιό­τη­τα και ψυ­χραι­μία οφεί­λει σύσ­σω­μη η Αρι­στε­ρά να στα­θεί απέ­να­ντι απο­τρέ­πο­ντας τις αρ­νη­τι­κές εξε­λί­ξεις και τα εγ­χει­ρή­μα­τα με­τα­τρο­πής της Ελ­λά­δας σε μπα­να­νία υπο­τε­λών.

• Η πρό­κλη­ση να αντέ­ξου­με τις μάχες που έρ­χο­νται και οι οποί­ες θα είναι αγώ­νας αντο­χής και όχι τα­χύ­τη­τας. Όλοι λί­γο-πο­λύ πλέον έπει­τα από πέντε χρό­νια και πέντε μήνες κρί­σης, μνη­μο­νί­ων και αντι­πα­ρα­θέ­σε­ων κάπου μέσα μας ανα­γνω­ρί­ζου­με τη συ­ναι­σθη­μα­τι­κή μας ανά­γκη «να τε­λειώ­νουν όλα αυτά» κά­πο­τε. Ωστό­σο και ανε­ξάρ­τη­τα από την έκ­βα­ση του επι­κεί­με­νου δη­μο­ψη­φί­σμα­τος, ο δρό­μος που έχου­με να δια­νύ­σου­με ως κοι­νω­νία δια­φαί­νε­ται μα­κρύς και δύ­σβα­τος είτε έτσι είτε αλ­λιώς. Γιατί κα­νέ­νας στα σο­βα­ρά δεν πι­στεύ­ει πλέον ότι ακόμα και αν η κυ­βέρ­νη­ση προ­συ­πέ­γρα­φε λευκό χαρτί στις δια­πραγ­μα­τεύ­σεις με τους δα­νει­στές μέσα στο επό­με­νο τρί­μη­νο οι τε­λευ­ταί­οι δεν θα έγει­ραν και νέες απαι­τή­σεις. Και κα­νέ­νας φυ­σι­κά δεν δια­νο­εί­ται ότι αν επι­κρα­τή­σει ένα πε­ρή­φα­νο ΟΧΙ στο δη­μο­ψή­φι­σμα της 5ης του Ιούλη διά μα­γεί­ας θα ανοί­ξουν όλες οι πόρ­τες που είναι σή­με­ρα σφρα­γι­σμέ­νες και αίφ­νης θα λυ­θούν όλα τα προ­βλή­μα­τά μας. Είτε έτσι είτε αλ­λιώς λοι­πόν απαι­τεί­ται αντο­χή για τις μάχες που έρ­χο­νται και ανα­μέ­νε­ται να διαρ­κέ­σουν. Σε αυτές τις μάχες όμως δεν επι­τρέ­πε­ται σε κα­νέ­ναν να λεί­ψει ακόμα κι αν, όπως λέει ο Μπρε­χτ, «τις κρι­σι­μό­τε­ρες στιγ­μές οι αγω­νι­στές αι­σθά­νο­νται τη με­γα­λύ­τε­ρη κού­ρα­ση». Γιατί σε τούτη εδώ τη συ­γκυ­ρία η μάχη δεν αφορά τις ιδε­ο­λο­γι­κές κα­τα­βο­λές ή τις πο­λι­τι­κές πε­ποι­θή­σεις του κα­θε­νός μας. Αφορά την επι­βί­ω­ση του λαού μας, της χώρας, της κοι­νω­νί­ας.

Στην ιστο­ρι­κή της από­φα­ση για την έναρ­ξη του δεύ­τε­ρου αντάρ­τι­κου η Κ.Ε. του ΚΚΕ, και παρά τα όσα είχαν με­σο­λα­βή­σει από την απε­λευ­θέ­ρω­ση και μετά, κα­λού­σε το λαό σε «ένο­πλη πάλη για να ανοί­ξει ο δρό­μος για ομα­λές δη­μο­κρα­τι­κές εξε­λί­ξεις». Όλοι φυ­σι­κά κα­τά­λα­βαν περί τίνος επρό­κει­το. Ορι­σμέ­νοι ιστο­ρι­κοί και σχο­λια­στές υπο­στη­ρί­ζουν ωστό­σο πως, αντι­θέ­τως, η τότε ηγε­σία του ΚΚΕ εξα­κο­λου­θού­σε να ελ­πί­ζει σε έναν ιστο­ρι­κό συμ­βι­βα­σμό σχε­δόν μέχρι το τέλος, οδη­γώ­ντας έτσι το λαϊκό κί­νη­μα στην τρα­γι­κή ήττα του Εμ­φυ­λί­ου. Αντι­θέ­τως οι πα­λα­τια­νοί από την αρχή φά­νη­κε πως ήξε­ραν και τι ήθε­λαν και τι χρεια­ζό­ταν να κά­νουν για να το κα­τα­κτή­σουν. Σε κάθε πά­ντως πε­ρί­πτω­ση, όταν οι αντι­θέ­σεις ξε­σπούν στις κοι­νω­νί­ες, έχει κα­λύ­τε­ρες πι­θα­νό­τη­τες να κερ­δί­σει όποιος δια­θέ­τει την κα­θα­ρό­τε­ρη ματιά απέ­να­ντι στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, τη με­γα­λύ­τε­ρη απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα να «το τρα­βή­ξει» χωρίς αυ­τα­πά­τες και την αντο­χή να υπο­μεί­νει τις ανα­πό­φευ­κτα απαι­τού­με­νες θυ­σί­ες. Κα­νέ­νας εχέ­φρων δεν επι­θυ­μεί τον όποιο δι­χα­σμό, γιατί όλοι υπο­ψια­ζό­μα­στε τα δεινά που θα επι­φέ­ρει. Αλλά και κα­νείς δεν μπο­ρεί να εθε­λο­τυ­φλεί μπρο­στά στις συ­γκρού­σεις που έρ­χο­νται. Ο ελ­λη­νι­κός λαός έχει σή­με­ρα τη δυ­να­τό­τη­τα να τρα­βή­ξει ένα δρόμο κοι­νω­νι­κής και εθνι­κής αυ­το­διά­θε­σης αψη­φώ­ντας τις σύγ­χρο­νες αυ­το­κρα­το­ρί­ες και τους εγ­χώ­ριους κο­λα­ού­ζους τους. Ας κά­νου­με λοι­πόν την κρίση ευ­και­ρία.

____________

Ση­μειώ­σεις

1. Ας μη φο­βό­μα­στε πλέον τις λέ­ξεις. Και το μνη­μό­νιο το δέ­χτη­κε από την τρόι­κα. Και με­ρι­κά στε­λέ­χη της προ­σπά­θη­σαν να το «που­λή­σουν» στο εσω­τε­ρι­κό με επι­χει­ρη­μα­το­λο­γία και ρη­το­ρι­κή που θύ­μι­ζαν απελ­πι­στι­κά την κυ­βέρ­νη­ση του ΓΑΠ. Τα υπό­λοι­πα μπο­ρούν πλέον να τα υπο­στη­ρί­ζουν μόνο κά­ποιοι νε­ο­πα­γείς συ­ρι­ζο­φρου­ροί ή μο­νο­με­ρώς σκε­πτό­με­νοι με το θυ­μι­κό τους υπο­στη­ρι­κτές της κυ­βέρ­νη­σης. Και μο­λο­νό­τι τώρα δεν είναι η στιγ­μή για κρι­τι­κές ανα­λύ­σεις, η απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα της μέχρι σή­με­ρα τα­κτι­κής της υπο­χω­ρη­τι­κό­τη­τας αν μη τι άλλο έδει­ξε πως έχει αξε­πέ­ρα­στα όρια πέραν των οποί­ων δεν λει­τουρ­γεί και μικρή απο­δο­τι­κό­τη­τα.

2. Εξάλ­λου ο Β. Σόι­μπλε το είχε πει ξε­κά­θα­ρα στις δη­λώ­σεις του το βράδυ εκεί­νο μετά τη συ­νε­δρί­α­ση του Eurogroup στις 20 Φλε­βά­ρη: «Δεν μας εν­δια­φέ­ρει τόσο η δα­νεια­κή σύμ­βα­ση. Μας εν­δια­φέ­ρουν τα μνη­μό­νια» και συ­νέ­χι­σε λέ­γο­ντας με αξιο­ση­μεί­ω­τα ωμή ει­λι­κρί­νεια πως «τα χρή­μα­τα δεν ήταν ποτέ το πρό­βλη­μα», αλλά αντι­θέ­τως, όπως εξή­γη­σε, η εφαρ­μο­ζό­με­νη πο­λι­τι­κή και ο έλεγ­χός της (και άρα η ηγε­μο­νία επί της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νί­ας και η εκ­χώ­ρη­ση της εθνι­κής κυ­ριαρ­χί­ας). Κατά κά­ποιον τρόπο ετού­τη η πτυχή της εξέ­λι­ξης των πραγ­μά­των ήταν «η εκ­δί­κη­ση του Ντε­μπόρ»: η νε­ο­ε­κλεγ­μέ­νη κυ­βέρ­νη­ση είχε δώσει πρα­κτι­κά γη και ύδωρ απο­δε­χό­με­νη να εφαρ­μό­σει πρό­γραμ­μα μνη­μο­νια­κής λι­τό­τη­τας και να συ­νε­χί­σει χωρίς να κα­ταρ­γή­σει τον νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο κα­ται­γι­σμό νόμων και μέ­τρων που άλ­λω­στε είχαν ήδη ψη­φι­στεί, εκεί­νο που ωστό­σο δεν «άντε­χε» πο­λι­τι­κά ήταν η επι­κοι­νω­νια­κή (και όχι η επί της ου­σί­ας) «κω­λο­τού­μπα». Πιέ­ζο­ντάς την οι δα­νει­στές να απο­δε­χτεί να δια­κη­ρύ­ξει δη­μό­σια πίστη στο νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό και στα μνη­μό­νια τε­λι­κά την εξώ­θη­σαν να ανα­θε­ω­ρή­σει και τη σύμ­φω­νη γνώμη της στην επί της ου­σί­ας υλο­ποί­η­ση της πο­λι­τι­κής του μνη­μο­νί­ου (στην οποία ωστό­σο από ό,τι δεί­χνουν τα πράγ­μα­τα η κυ­βέρ­νη­ση ήταν μάλ­λον πρό­θυ­μη τε­λι­κώς να προ­σχω­ρή­σει).

3. Όπου φυ­σι­κά ανα­φέ­ρο­νται σαν εκ των υστέ­ρων αφαι­ρε­τι­κή απο­τύ­πω­ση και όχι με τις «επι­μει­ξί­ες» των πραγ­μα­τι­κών γε­γο­νό­των με τις οποί­ες εμ­φα­νί­στη­καν στην πραγ­μα­τι­κή ζωή.

4. Άλ­λω­στε, αυτό έγινε πα­σι­φα­νές και από την αναι­μι­κή συμ­με­το­χή του κό­σμου πριν από δυο βδο­μά­δες, όταν η κυ­βέρ­νη­ση προ­σπά­θη­σε να κα­λέ­σει τη συ­γκέ­ντρω­ση υπο­στή­ρι­ξης των προ­τά­σε­ών της. Κα­νείς δεν πα­λεύ­ει για να σφα­για­στεί με μέτρο και ευαι­σθη­σία.

5. Αυτό κάνει και τη μεμ­ψι­μοι­ρία ορι­σμέ­νων με­ρί­δων της Αρι­στε­ράς πλή­ρως ακα­τα­νό­η­τη: όταν τόσες δε­κα­ε­τί­ες φω­νά­ζεις ότι σου φταί­ει το εο­κι­κό ιε­ρα­τείο και μόλις σου δί­νε­ται η δυ­να­τό­τη­τα να στη­ρί­ξεις στην πράξη την αυ­το­διά­θε­ση του λαού στη χώρα απο­φα­σί­ζεις να ανα­χω­ρή­σεις από το πεδίο της μάχης, τότε μάλ­λον κά­ποιο πρό­βλη­μα υπάρ­χει.

6. Η ανά­γκη αυτή έχει επι­ση­μαν­θεί από την αρχή της κρί­σης ως έλ­λειμ­μα του αρι­στε­ρού λόγου αμ­φι­σβή­τη­σης, χωρίς ωστό­σο να έχουν γίνει και πολλά πράγ­μα­τα για να κα­λυ­φθεί το κενό αυτό μέχρι σή­με­ρα. Ωστό­σο η ιστο­ρία δεν φέρ­νει ποτέ τα πράγ­μα­τα «όπως πρέ­πει» ή όπως κα­νείς τα έχει σχε­διά­σει ή φα­ντα­στεί. Με αυτήν την έν­νοια είναι επι­τα­κτι­κή ανά­γκη να προ­ω­θη­θεί μια τέ­τοια διερ­γα­σία που θα απαι­τη­θεί για τη χώρα ακόμα και αν πρέ­πει να πραγ­μα­το­ποι­η­θεί in medias res.