Μνημονιακή πολιτική, αστική κυριαρχία και ευρωπαϊκή καπιταλιστική διεθνοποίηση

Οι άλλες πλευ­ρές της κρα­τι­κής πο­λι­τι­κής, είτε αφο­ρού­σαν την υγειο­νο­μι­κή πε­ρί­θαλ­ψη, είτε την κα­τα­σκευή έργων υπο­δο­μής, είτε τους εκ­παι­δευ­τι­κούς μη­χα­νι­σμούς, πε­ρι­ήλ­θαν σε δεύ­τε­ρη μοίρα, πε­ρι­θω­ριο­ποι­ή­θη­καν και προ­σαρ­μό­στη­καν στα μνη­μο­νια­κά δε­δο­μέ­να. Η φύση αυτής της μνη­μο­νια­κής πο­λι­τι­κής υπήρ­ξε δυσ­διά­στα­τη, δη­λα­δή προ­έρ­χο­νταν από δύο πα­ρα­μέ­τρους : Την αντι­με­τώ­πι­ση των συ­νε­πειών της κρί­σης υπερ­συσ­σώ­ρευ­σης του κε­φα­λαί­ου, καθώς και την δια­σφά­λι­ση των όρων απο­πλη­ρω­μής των το­κο­χρε­ο­λυ­σί­ων του διο­γκω­μέ­νου δη­μό­σιου χρέ­ους. Οι φο­ρείς που επέ­βα­λαν τα μνη­μο­νια­κά μέτρα ήταν αφε­νός τα όρ­γα­να της ευ­ρω­παϊ­κής νο­μι­σμα­τι­κής ενο­ποί­η­σης, και από την άλλη πλευ­ρά η ελ­λη­νι­κή αστι­κή τάξη. Άλ­λω­στε η κοινή ευ­ρω­παϊ­κή οι­κο­νο­μι­κή και δη­μο­σιο­νο­μι­κή πο­λι­τι­κή δεν ήταν ένας στε­νός κορ­σές, μια δι­κτα­το­ρι­κή οι­κο­νο­μι­κή επι­βο­λή από «εξω­γε­νείς» πα­ρά­γο­ντες, που δη­μιουρ­γού­σαν «κα­το­χή», αλλά ήταν αυτή η ίδια η ευ­ρω­παϊ­κή ενο­ποί­η­ση των αστι­κών τά­ξε­ων, και προ­φα­νώς και πρω­τί­στως της ελ­λη­νι­κής.

Η διπλή φύση και στό­χευ­ση των μνη­μο­νί­ων

          Αυτή η διπλή φύση των συ­νε­χών μνη­μο­νί­ων συ­νά­γε­ται από το ίδιο τους το πε­ριε­χό­με­νο :

          Από τη μια πλευ­ρά πρό­κει­ται για μέτρα απορ­ρύθ­μι­σης της μι­σθω­τής ερ­γα­σί­ας σε όλα τα επί­πε­δα : Μεί­ω­ση μι­σθών και συ­ντά­ξε­ων, ελα­στι­κο­ποί­η­ση ερ­γα­σια­κών σχέ­σε­ων, υπερ­διο­γκω­μέ­νη ανερ­γία κλπ. Αυτό έγινε προ­κει­μέ­νου να κα­τα­στεί η ερ­γα­τι­κή δύ­να­μη φθηνή, πει­θή­νια και απο­διαρ­θρω­μέ­νη, έτσι ώστε να αντι­με­τω­πι­στεί η κα­πι­τα­λι­στι­κή κρίση υπερ­συσ­σώ­ρευ­σης, να στα­μα­τή­σει η ζη­μιο­γό­νος δρα­στη­ριό­τη­τα της πλειο­νό­τη­τας των ιδιω­τι­κών επι­χει­ρή­σε­ων και να ενι­σχυ­θεί εκ νέου η κα­πι­τα­λι­στι­κή κερ­δο­φο­ρία.

          Από την άλλη πλευ­ρά μέτρα δη­μο­σιο­νο­μι­κής πει­θάρ­χη­σης, προ­κει­μέ­νου να δια­σφα­λι­στούν οι όροι απο­πλη­ρω­μής των δα­νεί­ων που συ­νή­ψαν όλες οι μνη­μο­νια­κές κυ­βερ­νή­σεις (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ). Έτσι αυτά αφο­ρού­σαν αφε­νός την δρα­στι­κή και πάγια πε­ρι­κο­πή των δη­μό­σιων κοι­νω­νι­κών δα­πα­νών (υγεί­ας, πρό­νοιας, εκ­παί­δευ­σης, πο­λι­τι­σμού), αφε­τέ­ρου την πρό­σθε­τη φο­ρο­λο­γι­κή επι­βά­ρυν­ση των λαϊ­κών τά­ξε­ων (αύ­ξη­ση του ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ, φο­ρο­λό­γη­ση ελευ­θέ­ρων επαγ­γελ­μα­τιών κ.ά.).

          Άρα επρό­κει­το αθροι­στι­κά για μέτρα που στό­χευαν στο εσω­τε­ρι­κό του ελ­λη­νι­κού κοι­νω­νι­κού σχη­μα­τι­σμού στην ανά­τα­ξη της κερ­δο­φο­ρί­ας του επι­χει­ρη­μα­τι­κού κε­φα­λαί­ου, και στο ευ­ρω­παϊ­κό επί­πε­δο στην εξυ­πη­ρέ­τη­ση της κερ­δο­σκο­πί­ας του τρα­πε­ζι­κού κε­φα­λαί­ου, του χρη­μα­το­πι­στω­τι­κού συ­στή­μα­τος. Το απο­τέ­λε­σμα ήταν να επι­βλη­θούν και να στα­θε­ρο­ποι­η­θούν μα­ζι­κά μορ­φές εξα­γω­γής από­λυ­της υπε­ρα­ξί­ας σε σχέση με την κυ­ριαρ­χία στο ευ­ρω­παϊ­κό επί­πε­δο του κα­πι­τα­λι­σμού της σχε­τι­κής υπε­ρα­ξί­ας, στη βάση του οποί­ου και πραγ­μα­το­ποιεί­ται ο διε­θνής ιμπε­ρια­λι­στι­κός αντα­γω­νι­σμός.

          Κατά συ­νέ­πεια οι πο­λι­τι­κές λο­γι­κές που επι­κε­ντρώ­νο­νται μο­νο­διά­στα­τα στη μία πλευ­ρά των πραγ­μά­των, δη­λα­δή στον ρόλο της λει­τουρ­γί­ας και μόνον  της ζώνης του ευρώ, και άρα ανα­ζη­τούν την διέ­ξο­δο απο­κλει­στι­κά και κυ­ρί­αρ­χα στην έξοδο από την Ευ­ρω­ζώ­νη και την Ευ­ρω­παϊ­κή Ένωση, και θέ­τουν στο απυ­ρό­βλη­το ου­σια­στι­κά την άλλη πλευ­ρά των πραγ­μά­των, θέ­τουν ου­σια­στι­κά στο απυ­ρό­βλη­το την κρίση και την ανά­τα­ξη του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού, ο οποί­ος με­τα­τρέ­πε­ται σε «εθνι­κή οι­κο­νο­μία» που χρειά­ζε­ται να «ανα­πτυ­χθεί» κατά έναν τρόπο αυ­τό­νο­μο και εθνι­κά ανε­ξάρ­τη­το. Έτσι αυτή η οπτι­κή με­τα­το­πί­ζε­ται από το πεδίο του ανα­ντι­κα­τά­στα­του αντι­κα­πι­τα­λι­σμού, της κα­τάρ­γη­σης δη­λα­δή των μνη­μο­νί­ων ως ερ­γα­λεί­ων ανα­σύ­ντα­ξης της κερ­δο­φο­ρί­ας της ελ­λη­νι­κής αστι­κής τάξης, στο επί­πε­δο της «απαλ­λα­γής από την υπο­τέ­λεια», της «απε­λευ­θέ­ρω­σης» της χώρας και της οι­κο­νο­μί­ας της, πράγ­μα που στε­ρεί από την αρι­στε­ρή ρι­ζο­σπα­στι­κή πο­λι­τι­κή τα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά της λαϊ­κό­τη­τας, της τα­ξι­κό­τη­τας και της επα­να­στα­τι­κό­τη­τας.

          Το ζή­τη­μα μπο­ρεί να εξε­τα­σθεί και από μια άλλη σκο­πιά : Η επι­διω­κό­με­νη απο­χώ­ρη­ση από την ευ­ρω­ζώ­νη και την ευ­ρω­παϊ­κή ολο­κλή­ρω­ση απο­σκο­πεί, όπως δια­κη­ρύσ­σε­ται σε όλους τους τό­νους, πρω­ταρ­χι­κά στην ολο­σχε­ρή κα­τάρ­γη­ση των τριών μνη­μο­νί­ων και των εφαρ­μο­στι­κών τους νόμων. Προ­φα­νώς μια τέ­τοια επι­δί­ω­ξη δεν μπο­ρεί παρά να έχει άμεσο χα­ρα­κτή­ρα, και δεν μπο­ρεί να συ­ναρ­τά­ται από τους όποιους ρυθ­μούς οι­κο­νο­μι­κής ανά­πτυ­ξης, που θα επέ­βα­λαν μια στα­δια­κή άρση των μνη­μο­νια­κών ρυθ­μί­σε­ων σε βάθος χρό­νου, γιατί αυτό θα πα­ρέ­πε­μπε ευ­θέ­ως στην μέχρι σή­με­ρα κυ­βερ­νη­τι­κή πρα­κτι­κή των αστι­κών μνη­μο­νια­κών κομ­μά­των. Εάν λοι­πόν αυτό πραγ­μα­τι­κά συμ­βεί, όπως επι­διώ­κουν οι αρι­στε­ρές ρι­ζο­σπα­στι­κές δυ­νά­μεις, και δεν πα­ρα­πεμ­φθεί στις ελ­λη­νι­κές κα­λέν­δες, τότε εκ των πραγ­μά­των και χωρίς πε­ρι­στρο­φές τί­θε­ται ζή­τη­μα οι­κο­νο­μι­κού και κοι­νω­νι­κού κα­θε­στώ­τος στη χώρα.

          Αυτό συμ­βαί­νει γιατί οι μνη­μο­νια­κές ρυθ­μί­σεις, των οποί­ων επι­ζη­τεί­ται η ακύ­ρω­ση, είναι πλέον σή­με­ρα ο απα­ρέ­γκλι­τος όρος και συν­θή­κη για την ανα­πα­ρα­γω­γή, με όρους κερ­δο­φο­ρί­ας, της ελ­λη­νι­κής κα­πι­τα­λι­στι­κής οι­κο­νο­μί­ας. Αν ο ελ­λη­νι­κός επι­χει­ρη­μα­τι­κός το­μέ­ας κα­τόρ­θω­σε να επι­βιώ­σει και να ανα­τα­χθεί σε ση­μα­ντι­κό βαθμό, και όχι καθ’ ολο­κλη­ρία, στην τε­λευ­ταία οκτα­ε­τία της κρί­σης υπερ­συσ­σώ­ρευ­σης, αυτό έγινε χάρις στην άτεγ­κτη εφαρ­μο­γή της μνη­μο­νια­κής πο­λι­τι­κής. Κατά συ­νέ­πεια κα­τάρ­γη­ση των μνη­μο­νί­ων ση­μαί­νει ευ­θέ­ως κα­θαί­ρε­ση των σύγ­χρο­νων θε­με­λί­ων (εξα­γω­γής μορ­φών από­λυ­της υπε­ρα­ξί­ας) στα οποία εδρά­ζε­ται η ση­με­ρι­νή κα­πι­τα­λι­στι­κή ανά­πτυ­ξη. Μια τέ­τοια προ­ο­πτι­κή θα οδη­γού­σε σε σαφή επι­δεί­νω­ση της κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης, συ­νέ­χι­ση της εντα­τι­κής εκ­κα­θά­ρι­σης των ζη­μιο­γό­νων επι­χει­ρή­σε­ων, και έτι πε­ραι­τέ­ρω διό­γκω­ση της ανερ­γί­ας σε δυ­σθε­ώ­ρη­τα επί­πε­δα.

Ο κλο­νι­σμός των πυ­λώ­νων της κα­πι­τα­λι­στι­κής ανά­πτυ­ξης

          Μ’ άλλες λέ­ξεις, η ακύ­ρω­ση των μνη­μο­νί­ων (και επα­να­λαμ­βά­νου­με εφό­σον πραγ­μα­το­ποι­η­θεί στην ολό­τη­τά της), οδη­γεί στη δρο­μο­λό­γη­ση ισχυ­ρών τά­σε­ων «κα­τάρ­ρευ­σης» του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού, πράγ­μα που άμεσα θέτει ζη­τή­μα­τα κα­θε­στω­τι­κού χα­ρα­κτή­ρα, δη­λα­δή ανά­λη­ψης της κοι­νω­νι­κής πα­ρα­γω­γι­κής ευ­θύ­νης από έναν ερ­γα­τι­κό λαϊκό συ­να­σπι­σμό δυ­νά­με­ων ανα­γκα­στι­κής σο­σια­λι­στι­κής ανα­διορ­γά­νω­σης. Οι συ­νέ­πειες της κα­τάρ­γη­σης των μνη­μο­νια­κών ρυθ­μί­σε­ων δεν μπο­ρούν κατά κα­νέ­ναν τρόπο να απορ­ρο­φη­θούν από την ελ­λη­νι­κή κα­πι­τα­λι­στι­κή οι­κο­νο­μία, η οποία και θα απο­διαρ­θρω­θεί, έτσι ώστε η μο­να­δι­κή οδός κοι­νω­νι­κής σω­τη­ρί­ας δεν θα είναι άλλη από την εγκα­θί­δρυ­ση της ερ­γα­τι­κής λαϊ­κής εξου­σί­ας με πρό­γραμ­μα σο­σια­λι­στι­κής πα­ρα­γω­γι­κής και κοι­νω­νι­κής ανα­διορ­γά­νω­σης. Έτσι η απο­χώ­ρη­ση από τους ευ­ρω­παϊ­κούς υπε­ρε­θνι­κούς θε­σμούς και η συ­να­κό­λου­θη ακύ­ρω­ση της μνη­μο­νια­κής νο­μο­θε­σί­ας, φέρ­νει, είτε το θέλει κα­νείς είτε όχι, στην επι­και­ρό­τη­τα τον σο­σια­λι­σμό.

          Αν ο ελ­λη­νι­κός κα­πι­τα­λι­σμός κιν­δυ­νεύ­ει με κα­τάρ­ρευ­ση με την ολο­σχε­ρή κα­τάρ­γη­ση των μνη­μο­νί­ων, η απο­κα­τά­στα­ση των συ­νε­πειών της μνη­μο­νια­κής πο­λι­τι­κής θέτει αυτό το ζή­τη­μα, από την σκο­πιά της δια­σφά­λι­σης των ανα­γκαί­ων κοι­νω­νι­κών πόρων. Με­τα­ξύ των άλλων, ακύ­ρω­ση των μνη­μο­νια­κών ρυθ­μί­σε­ων ση­μαί­νει :

          Απο­κα­τά­στα­ση των μι­σθών των συλ­λο­γι­κών συμ­βά­σε­ων και των νο­μί­μων συ­ντά­ξε­ων του­λά­χι­στον στα επί­πε­δα του 2010.

          Επι­δο­μα­τι­κή κά­λυ­ψη του συ­νό­λου των ανέρ­γων με το 60% - 80% του απο­κα­τε­στη­μέ­νου κα­τώ­τα­του μι­σθού, για όσο διά­στη­μα διαρ­κεί η ανερ­γία.

          Κα­τάρ­γη­ση  όλων των πρό­σθε­των φο­ρο­λο­γι­κών επι­βα­ρύν­σε­ων των λαϊ­κών τά­ξε­ων (άμε­σης φο­ρο­λο­γί­ας, ΕΝΦΙΑ, έμ­με­σης φο­ρο­λό­γη­σης του ΦΠΑ κλπ.).

          Άμεση στή­ρι­ξη της επαρ­κούς λει­τουρ­γί­ας του δη­μό­σιου νο­ση­λευ­τι­κού συ­στή­μα­τος σε πρω­το­βάθ­μιο και νο­σο­κο­μεια­κό επί­πε­δο.

          Αυ­στη­ρή επα­να­φο­ρά της ερ­γα­τι­κής νο­μο­θε­σί­ας στα κλα­σι­κά επί­πε­δα του ιστο­ρι­κού Ερ­γα­τι­κού Δι­καί­ου (8ωρο, ελα­στι­κή και προ­σω­ρι­νή απα­σχό­λη­ση κ.ά.).

Το σύ­νο­λο αυτών, και πλεί­στων άλλων, μέ­τρων ακύ­ρω­σης των τριών μνη­μο­νί­ων, αφε­νός τρο­πο­ποιεί ρι­ζι­κά τον συ­σχε­τι­σμό των κοι­νω­νι­κών δυ­νά­με­ων προς όφε­λος της μι­σθω­τής ερ­γα­σί­ας και σε βάρος της επι­χει­ρη­μα­τι­κής ερ­γο­δο­σί­ας, ενώ αφε­τέ­ρου επι­χει­ρεί να απο­κα­τα­στή­σει ένα ση­μα­ντι­κό επί­πε­δο κοι­νω­νι­κών δα­πα­νών σε επί­πε­δο επι­χει­ρή­σε­ων και κρα­τι­κού προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού, ενώ τέλος πε­ριο­ρί­ζει τα φο­ρο­λο­γι­κά έσοδα που ακυ­ρώ­νουν τα πλε­ο­νά­σμα­τα και αντι­τί­θε­νται στις δη­μο­σιο­νο­μι­κές ρυθ­μί­σεις της ευ­ρω­ζώ­νης. Όλα αυτά ση­μαί­νουν ισχυ­ρή εκτί­να­ξη προς τα πάνω των άμε­σων ερ­γα­τι­κών απο­δο­χών, συ­ντά­ξε­ων και επι­δο­μά­των ανερ­γί­ας, των κρα­τι­κών κοι­νω­νι­κών δα­πα­νών και συ­νο­λι­κό­τε­ρα του έμ­με­σου μι­σθού. Αυτή η ρι­ζι­κή κοι­νω­νι­κή ανα­δια­νο­μή ει­σο­δή­μα­τος, θα ενι­σχύ­σει προ­φα­νώς τη ζή­τη­ση και θα λει­τουρ­γή­σει το­νω­τι­κά για την πα­ρα­γω­γι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα.

Ωστό­σο όμως, επει­δή η απο­κα­τά­στα­ση αυτού του προη­γού­με­νου «κοι­νω­νι­κού στά­τους» θα επι­βα­ρύ­νει κα­θο­ρι­στι­κά τις κα­πι­τα­λι­στι­κές επι­χει­ρή­σεις, και επει­δή οι κοι­νω­νι­κές δα­πά­νες και η μεί­ω­ση των φο­ρο­λο­γι­κών επι­βα­ρύν­σε­ων των λαϊ­κών τά­ξε­ων θα χρειά­ζε­ται να οδη­γή­σουν σε ακόμη ισχυ­ρό­τε­ρη φο­ρο­λό­γη­ση του κε­φα­λαί­ου, η ελ­λη­νι­κή κα­πι­τα­λι­στι­κή οι­κο­νο­μία, η οποία δια­σώ­θη­κε χάρις στην εφαρ­μο­γή των μνη­μο­νια­κών πο­λι­τι­κών, θα κλο­νι­σθεί ανε­πα­νόρ­θω­τα, και θα ανα­ζω­πυ­ρω­θούν όλα τα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά της κρί­σης υπερ­συσ­σώ­ρευ­σης (κλεί­σι­μο επι­χει­ρή­σε­ων, συσ­σώ­ρευ­ση ζη­μιο­γό­νων απο­τε­λε­σμά­των κλπ.). Μια τέ­τοια κα­τάρ­ρευ­ση του οι­κο­νο­μι­κού αστι­κού κα­θε­στώ­τος είτε θα οδη­γή­σει σε κα­θο­λι­κή κοι­νω­νι­κή κα­τα­στρο­φή, είτε στην υιο­θέ­τη­ση λύ­σε­ων αντι­δη­μο­κρα­τι­κών εκτρο­πών. Η μο­να­δι­κή δυ­να­τό­τη­τα για την γε­νι­κευ­μέ­νη κοι­νω­νι­κή σω­τη­ρία δεν είναι άλλη από την θέση στο επί­κε­ντρο του ζη­τή­μα­τος της επα­να­στα­τι­κής αλ­λα­γής του κα­θε­στώ­τος αστι­κής κυ­ριαρ­χί­ας, της ανά­λη­ψης της ευ­θύ­νης της κοι­νω­νι­κής οι­κο­νο­μι­κής ανα­διορ­γά­νω­σης από την πλειο­νό­τη­τα των λαϊ­κών ερ­γα­τι­κών δυ­νά­με­ων : Και προ­φα­νώς όταν ο σο­σια­λι­σμός σου χτυ­πή­σει την πόρτα, εσύ δεν μπο­ρείς παρά να την ανοί­ξεις.

Αδιά­σπα­στο της ακύ­ρω­σης των μνη­μο­νί­ων, της σύ­γκρου­σης με την ευ­ρω­ζώ­νη, της σο­σια­λι­στι­κής ανα­διορ­γά­νω­σης

Προ­βά­λου­με τον ισχυ­ρι­σμό ότι με την απο­χώ­ρη­ση από την ευ­ρω­ζώ­νη και την κα­τάρ­γη­ση των μνη­μο­νί­ων, θα χρεια­στεί να προ­χω­ρή­σου­με στον δη­μό­σιο έλεγ­χο (εθνι­κο­ποί­η­ση) του τρα­πε­ζι­κού συ­στή­μα­τος, στην επα­να­φο­ρά των κοι­νω­φε­λών επι­χει­ρή­σε­ων στο δη­μό­σιο, στην εφαρ­μο­γή ενός προ­γράμ­μα­τος δη­μο­σί­ων επεν­δύ­σε­ων και στην χρη­μα­το­δο­τι­κή στή­ρι­ξη των μι­κρών και με­σαί­ων επι­χει­ρή­σε­ων. Κατ’ αυτό τον τρόπο θε­ω­ρού­με ότι θα δρο­μο­λο­γη­θεί μια ισχυ­ρή οι­κο­νο­μι­κή ανά­τα­ξη της χώρας (με­γά­λω­μα της ει­σο­δη­μα­τι­κής πίτας), και με την κα­τάλ­λη­λη εφαρ­μο­γή πο­λι­τι­κών κοι­νω­νι­κής δι­καιο­σύ­νης θα θε­ρα­πεύ­σου­με τις ανοι­χτές πλη­γές των μνη­μο­νια­κών πο­λι­τι­κών. Είναι ευθύς εξ αρχής σαφές ότι αυτού του εί­δους τα μέτρα ρι­ζο­σπα­στι­κής οι­κο­νο­μι­κής πο­λι­τι­κής απο­τε­λούν κλα­σι­κά ερ­γα­λεία της αστι­κής οι­κο­νο­μι­κής δια­χεί­ρι­σης, και δεν εμπε­ριέ­χουν πλευ­ρές σο­σια­λι­στι­κής οι­κο­νο­μι­κής ανα­διορ­γά­νω­σης.

Τέ­τοιου εί­δους μέτρα έχουν εφαρ­μο­στεί στο πα­ρελ­θόν από τις αστι­κές κυ­βερ­νή­σεις της συ­ντη­ρη­τι­κής πα­ρά­τα­ξης και της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας, προ­κει­μέ­νου ωστό­σο να στη­ρι­χθούν επι­μέ­ρους πλευ­ρές της κα­πι­τα­λι­στι­κής ανά­πτυ­ξης της χώρας (π.χ. κυ­βερ­νή­σεις ΕΡΕ και ΝΔ, ΠΑΣΟΚ στη συ­νέ­χεια). Ο δη­μό­σιος έλεγ­χος των τρα­πε­ζών με εθνι­κό νό­μι­σμα εξα­σφα­λί­ζει δα­νειο­δο­τή­σεις προς τις κα­πι­τα­λι­στι­κές επι­χει­ρή­σεις του εται­ρι­κού τομέα της οι­κο­νο­μί­ας, πράγ­μα που αντι­προ­σω­πεύ­ει συ­νή­θη πρα­κτι­κή της τρα­πε­ζι­κής χρη­μα­το­δό­τη­σης («σο­σιαλ­μα­νία» Κ. Κα­ρα­μαν­λή στην με­τα­πο­λί­τευ­ση ). Μπο­ρεί έτσι, από μια άποψη, να στη­ρι­χθεί η χρη­μα­το­δο­τι­κή ανά­καμ­ψη του επι­χει­ρη­μα­τι­κού κε­φα­λαί­ου, αυτό όμως δεν έχει καμία σχέση με οποιον­δή­πο­τε ρι­ζο­σπα­στι­κό κοι­νω­νι­κό με­τα­σχη­μα­τι­σμό. Εκτός και αν πε­ρι­μέ­νου­με πρώτα η Αρι­στε­ρά να συν­δρά­μει στην ανά­τα­ξη της ελ­λη­νι­κής κα­πι­τα­λι­στι­κής οι­κο­νο­μί­ας, και μετά να θέσει ζή­τη­μα κοι­νω­νι­κού με­τα­σχη­μα­τι­σμού που προ­φα­νώς θα είναι αργά, γιατί τότε ο ελ­λη­νι­κός κα­πι­τα­λι­σμός θα είναι απεί­ρως πιο ισχυ­ρο­ποι­η­μέ­νος και αλώ­βη­τος.

Από την άλλη πλευ­ρά η επα­να­φο­ρά ιδιω­τι­κο­ποι­η­μέ­νων επι­χει­ρή­σε­ων στην δη­μό­σια κυ­ριό­τη­τα, όσο και αν εμ­φα­νί­ζε­ται να έχει κοι­νω­φε­λή χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, εντού­τοις είχε απο­τε­λέ­σει κύριο επεν­δυ­τι­κό πεδίο της αστι­κής κρα­τι­κής πο­λι­τι­κής στις πρώ­τες με­τα­πο­λε­μι­κές δε­κα­ε­τί­ες, χωρίς ου­σια­στι­κά με­γά­λες συ­νέ­πειες και αντα­να­κλά­σεις στην επι­χει­ρη­μα­τι­κή πα­ρα­γω­γή, εφό­σον ο δη­μό­σιος οι­κο­νο­μι­κός το­μέ­ας δεν αντι­προ­σω­πεύ­ει παρά μια ελά­χι­στη πο­σό­τη­τα στην συ­νο­λι­κή κοι­νω­νι­κή πα­ρα­γω­γή. Εξί­σου η άσκη­ση δη­μό­σιας επεν­δυ­τι­κής πο­λι­τι­κής (ΠΔΕ) εφαρ­μό­ζε­ται συ­στη­μα­τι­κά εδώ και μια 30ε­τία του­λά­χι­στον από τις κυ­βερ­νή­σεις του δι­κομ­μα­τι­σμού, δια μέσου των Κοι­νο­τι­κών Πλαι­σί­ων Στή­ρι­ξης και με­τα­γε­νέ­στε­ρα των ΕΣΠΑ, κυ­ρί­ως σε έργα υπο­δο­μών. Αυτά είναι ανα­γκαία για την δια­σφά­λι­ση των όρων ανα­πα­ρα­γω­γής του κε­φα­λαί­ου σε διευ­ρυ­μέ­νο επί­πε­δο (με­γά­λοι οδι­κοί άξο­νες, Μετρό, Αε­ρο­δρό­μια κλπ.), δη­λα­δή της πιο λει­τουρ­γι­κής με­τα­φο­ράς εμπο­ρευ­μά­των και ερ­γα­τι­κού δυ­να­μι­κού, δη­λα­δή απο­τε­λούν στα σί­γου­ρα τε­χνι­κά έργα οι­κο­νο­μι­κού εκ­συγ­χρο­νι­σμού, που όμως δεν επι­φέ­ρουν ουδέ τις μι­κρό­τε­ρες αλ­λα­γές στις κυ­ρί­αρ­χες τα­ξι­κές κοι­νω­νι­κές σχέ­σεις.

Τέλος, η πε­ρί­φη­μη στή­ρι­ξη των μι­κρών και με­σαί­ων επι­χει­ρή­σε­ων, που απο­τε­λούν την μα­ζι­κή βάση της πυ­ρα­μί­δας της κα­πι­τα­λι­στι­κής επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τας, συ­νι­στά κατά τον πλέον κα­θα­ρό τρόπο οι­κο­νο­μι­κό ερ­γα­λείο ενί­σχυ­σης της αστι­κής ανά­πτυ­ξης, και πο­λι­τι­κά ση­μα­το­δο­τεί μια δια­τα­ξι­κή κοι­νω­νι­κή συμ­μα­χία χωρίς ερ­γα­τι­κό τα­ξι­κό πρό­ση­μο. Άλ­λω­στε δεν είναι παρά η ση­με­ρι­νή μνη­μο­νια­κή κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ που κατά κόρον κα­τευ­θύ­νει τις κάθε μορ­φής ευ­ρω­παϊ­κές χρη­μα­το­δο­τή­σεις που δια­θέ­τει, προς την κα­τεύ­θυν­ση υπο­στή­ρι­ξης της μι­κρο­με­σαί­ας επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τας. Επι­πρό­σθε­τα δεν είναι παρά οι ελ­λη­νι­κές μι­κρο­με­σαί­ες επι­χει­ρή­σεις που προ­σφεύ­γουν στην εξα­γω­γή μορ­φών από­λυ­της υπε­ρα­ξί­ας, δια­δι­κα­σία που ει­σά­χθη­κε με τα μνη­μό­νια και συ­νε­χί­ζε­ται στα­θε­ρά σή­με­ρα.

Κατά συ­νέ­πεια, αυτό το τε­τρά­πτυ­χο των ερ­γα­λεί­ων μιας ρι­ζο­σπα­στι­κής οι­κο­νο­μι­κής πο­λι­τι­κής, σ’ ένα πλαί­σιο εθνι­κής και νο­μι­σμα­τι­κής ανε­ξαρ­τη­σί­ας, δεν εκ­φεύ­γει των ορίων της αστι­κής πο­λι­τι­κής, ιδιαί­τε­ρα σε πε­ριό­δους έντο­νου κρα­τι­κού πα­ρεμ­βα­τι­σμού, προ­κει­μέ­νου να υπο­στη­ρι­χθεί κατά τρόπο απο­τε­λε­σμα­τι­κό η κλα­σι­κή δια­δι­κα­σία της κα­πι­τα­λι­στι­κής ανά­πτυ­ξης. Μ’ αυτό τον τρόπο δεν οριο­θε­τεί­ται καμία δια­δι­κα­σία οι­κο­νο­μι­κού με­τα­σχη­μα­τι­σμού των αστι­κών πα­ρα­γω­γι­κών σχέ­σε­ων, που είναι ανα­γκαία για την αντι­με­τώ­πι­ση των επι­πτώ­σε­ων της ακύ­ρω­σης των μνη­μο­νί­ων.

Έτσι, ο συ­ντρι­πτι­κά πλειο­ψη­φι­κός επι­χει­ρη­μα­τι­κός κα­πι­τα­λι­στι­κός το­μέ­ας τί­θε­ται στο απυ­ρό­βλη­το της ρι­ζο­σπα­στι­κής οι­κο­νο­μι­κής πο­λι­τι­κής, αντί να το­πο­θε­τεί­ται στο επί­κε­ντρο μιας ανα­τρε­πτι­κής πα­ρέμ­βα­σης, αντι­μνη­μο­νια­κού και σο­σια­λι­στι­κού χα­ρα­κτή­ρα, θέ­το­ντας στην πρώτη γραμ­μή τη γε­νι­κευ­μέ­νη επι­βο­λή του ερ­γα­τι­κού ελέγ­χου στο σύ­νο­λο των ιδιω­τι­κών επι­χει­ρή­σε­ων, προ­χω­ρώ­ντας σε μια εκ βά­θρων ανα­δια­νο­μή ει­σο­δή­μα­τος προς όφε­λος των κοι­νω­νι­κών ανα­γκών και σε βάρος της κα­πι­τα­λι­στι­κής κερ­δο­φο­ρί­ας, ανοί­γο­ντας δρό­μους για την ίδια την κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση της επι­χει­ρη­μα­τι­κής οι­κο­νο­μι­κής δρά­σης κλπ.

Συ­μπε­ραί­νε­ται έτσι ότι η αντι­πα­ρά­θε­ση και σύ­γκρου­ση με τις ευ­ρω­παϊ­κές νο­μι­σμα­τι­κές και δη­μο­σιο­νο­μι­κές ρυθ­μί­σεις, η ολο­σχε­ρής κα­τάρ­γη­ση των νόμων και των τριών μέχρι σή­με­ρα μνη­μο­νί­ων, και η δρο­μο­λό­γη­ση της δια­δι­κα­σί­ας σο­σια­λι­στι­κής ανα­διορ­γά­νω­σης της οι­κο­νο­μί­ας, αντι­προ­σω­πεύ­ουν μια δια­δι­κα­σία που δεν μπο­ρεί να πραγ­μα­τω­θεί παρά κατά τρόπο ταυ­τό­χρο­νο και αδιά­σπα­στο. Μο­νο­διά­στα­τη απο­χώ­ρη­ση από την ζώνη του ευρώ, χωρίς να συ­νο­δεύ­ε­ται από βα­θιούς αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κούς με­τα­σχη­μα­τι­σμούς, οδη­γεί στο εγ­χεί­ρη­μα εθνι­κής ανά­τα­ξης της κα­πι­τα­λι­στι­κής οι­κο­νο­μί­ας. Μο­νο­διά­στα­τη κα­τάρ­γη­ση των μνη­μο­νί­ων δεν μπο­ρεί να υλο­ποι­η­θεί στο δη­μο­σιο­νο­μι­κό και οι­κο­νο­μι­κό πλαί­σιο της ευ­ρω­ζώ­νης.

Σε κάθε άλλη πε­ρί­πτω­ση, ακόμα και αν εκ­φρά­ζε­ται η πρό­θε­ση απο­χώ­ρη­σης με την μορφή δη­μο­ψη­φι­σμά­των, ακόμη και αν έχει την εκλο­γι­κή στή­ρι­ξη τμη­μά­των των λαϊ­κών τά­ξε­ων, μπο­ρούν να δρο­μο­λο­γη­θούν δια­δι­κα­σί­ες το λι­γό­τε­ρο άγο­νες και ανα­πο­τε­λε­σμα­τι­κές για τα συμ­φέ­ρο­ντα των ερ­γα­ζο­μέ­νων στρω­μά­των. Άλ­λω­στε σ’ αυτή την πε­ρί­πτω­ση είναι δυ­να­τή η επι­κρά­τη­ση νε­ο­συ­ντη­ρη­τι­κών αστι­κών επι­διώ­ξε­ων, στα πλαί­σια των ευ­ρω­παϊ­κών κα­πι­τα­λι­στι­κών αντα­γω­νι­σμών, κι’ ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρο ακρο­δε­ξιών σχη­μα­τι­σμών (η πε­ρί­πτω­ση της Βρε­τα­νί­ας είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή, κι’ ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρο θα ήταν η γαλ­λι­κή ή η αυ­στρια­κή πε­ρί­πτω­ση), με κα­θα­ρή την ρα­τσι­στι­κή και εθνι­κι­στι­κή ηγε­μο­νία. Η ευ­ρω­παϊ­κή κα­πι­τα­λι­στι­κή διε­θνο­ποί­η­ση δεν «υπε­ρί­πτα­ται» υπε­ρά­νω των εθνι­κών κοι­νω­νι­κών σχη­μα­τι­σμών, αλλά είναι το αντι­κει­με­νι­κό προ­ϊ­όν της ενο­ποι­η­μέ­νης συ­νάρ­θρω­σης των επι­μέ­ρους εθνι­κών κα­πι­τα­λι­σμών. Μόνον η αμ­φι­σβή­τη­ση των αστι­κών πα­ρα­γω­γι­κών σχέ­σε­ων στα επι­μέ­ρους εθνι­κά επί­πε­δα είναι σε θέση να οδη­γή­σει σε ανα­τρε­πτι­κές πρα­κτι­κές και στο συ­νο­λι­κό ευ­ρω­παϊ­κό επί­πε­δο, που να μην ηγε­μο­νεύ­ο­νται από τις ακρο­δε­ξιές δυ­νά­μεις, και να φέ­ρουν ισχυ­ρή τη σφρα­γί­δα των τα­ξι­κών λαϊ­κών συμ­φε­ρό­ντων.