Μου άρεσε πολύ η φράση «Ο Νοέμβρης ανήκει σε όλους, ο Δεκέμβρης σε κανέναν» (τίτλος σε άρθρο του περιοδικού Βαβυλωνία), γιατί δείχνει μία απελευθερωτική διαδικασία (όσο κι αν μοιάζει οξύμωρο) αυτό το δεν ανήκει σε κανέναν.
Αυτή η φράση δείχνει στοιχεία των εξεγερσιακών χαρακτηριστικών του Δεκέμβρη. Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα κάπως από την αρχή. Πριν το Δεκέμβρη υπήρξε μια σειρά κινηματικών γεγονότων που ίσως φτιάχνουν ένα νήμα, σίγουρα ωστόσο φτιάχνουν το πάζλ της περιόδου. Έχει προηγηθεί η πορεία του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ στην Αθήνα το Μάιο του 2006, το φοιτητικό κίνημα του ’06-’07, καθώς και διάφορα κινήματα για την επαναοικειοποίηση του δημόσιου χώρου, όπως η περίπτωση της Αγοράς της Κυψέλης.
Αναφορικά με την κατάσταση στην παιδεία η απόπειρα αναθεώρησης του άρθρου 16 για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και η βάση του 10 στη δευτεροβάθμια προσπαθούν να φτιάξουν μία νέα κατάσταση στην παιδεία που υπαγορεύεται συν τοις άλλοις από την Συνθήκη της Μπολόνια, χωρίς αυτό να συνεπάγεται ότι η τότε εκπαιδευτική αναδιάρθρωση δεν είχε και στοιχεία που αντανακλούν αντιφάσεις του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού. Ειδικότερα, η ζωή των μαθητών/τριών εκεί στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 2000 αποκρυσταλλώνει ουσιαστικά την οριακή κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας. Το 24ωρο μιας μαθήτριας και ενός μαθητή ήταν ένας συνεχής αγώνας απόκτησης (εκ των υστέρων συζητώντας το) δεξιοτήτων και ανταγωνισμού. Μετά το σχολείο, η ημέρα συνέχιζε με φροντιστήρια ξένων γλωσσών, φροντιστήρια για τις επικείμενες πανελλαδικές και σαφώς οι περιβόητες δραστηριότητες. Σε όλα αυτά δεν υπήρχε η αίσθηση της απόλαυσης της γνώσης ή της ευχαρίστησης μιας εξωσχολικής δραστηριότητας, αλλά μια μόνιμη διαδικασία ανταγωνισμού, επιβράβευσης, εξετάσεων και πιστοποίησης. Δεν είχε μείνει τίποτα άλλο για μια μαθήτρια και έναν μαθητή, εκεί στα τέλη των 00s, εκτός από εκείνο το Σάββατο βράδυ, που θα έβγαινες με φίλους και συμμαθητές, θα πήγαινες τις πρώτες βόλτες που ονειρευόσουν ότι θα είναι ακόμη περισσότερες ως φοιτήτρια, θα έκανες τις πρώτες πολιτικές συζητήσεις, τα βλέμματα των εφηβικών σκιρτημάτων, στιγμές ξεγνοιασιάς πριν ξαναέρθει η Κυριακή, η μέρα πριν την εβδομάδα. Κι όλα αυτά τέλειωσαν εκείνο το Σάββατο. Στο κέντρο της πόλης, εκεί που μπορεί να έβγαινες, ο συνομήλικος, ο συμμαθητής, ο φίλος δολοφονείται από τις δυνάμεις καταστολής, από το κράτος.
Τί ήταν ο Δεκέμβρης; Πολύ λάθος ερώτηση. Δεν είναι τι ήταν ο Δεκέμβρης, είναι το τί μπορεί να γίναμε εμείς τα 16χρονα εκείνο το Δεκέμβρη. Το βράδυ της δολοφονίας η κινητοποίηση ήταν σχεδόν ακαριαία, ρυάκια ανθρώπων οδηγούνταν στο κέντρο, στα Εξάρχεια. Την επόμενη μέρα το πρωί, πορεία προς τη ΓΑΔΑ, δεν καταφέραμε να φτάσουμε, θα φτάναμε όμως ξανά και ξανά τις επόμενες μέρες. Δευτέρα 8 Δεκέμβρη στο σχολεία ένας αναβρασμός και από μία γρήγορη συνεννόηση κάποιων σχολείων στο κέντρο προσυγκέντρωση στα Προπύλαια, μπορεί και πάνω από 3000 μαθήτριες/ες. Στρίψαμε στην Ιπποκράτους και βγήκαμε στην Αλεξάνδρας, από κάθε στενό και ένα ακόμη σχολείο, σχολεία από τη Γκράβα που δεν τους αφορούσε η γραμμή του ΣΑΣΑ, σχολεία από την Κυψέλη, τα Πατήσια, από παντού και φτάνουμε ΓΑΔΑ. Οργή, θλίψη, εκείνο το γιατί, που όταν μεγαλώνεις δεν έχει πια νόημα, συνθήματα, πανό και τελικά να πάμε στο 2ο πειραματικό να πρωτοοργανωθούμε, εκεί που μπήκαν οι σπόροι για το Συντονιστικό Αλ. Γρηγορόπουλος, που στο τέλος της εβδομάδας είχε ήδη ονομαστεί. Μέρες με συζητήσεις, με καταλήψεις, με διαδρομές από το σχολείο στη Θεμιστοκλέους με στάσεις κάποιες φορές στη Μεσολογγίου, μπας και συνειδητοποιήσεις τι έγινε. Η Ακαδημίας με τους καλλιτέχνες από τη Λυρική, η συναυλία στα Προπύλαια, οι πορείες κάθε μέρα κι εκείνο το καμένο δέντρο στο Σύνταγμα, η ανακούφιση ότι ο παλιός κόσμος μπορεί και τελικά καίγεται. Και την ίδια στιγμή η διεθνής αλληλεγγύη, οι καθιστικές διαμαρτυρίες με μαθητές σε Ελλάδα, Μασσαλία, Δανία την ίδια ώρα, οι πορείες μανάδων στην Τουρκία και τη Χιλή. Το νομοσχέδιο που πήρε πίσω ο Σαρκοζί υπό το φόβο μην γίνουν τα ίδια στη Γαλλία.
Ό,τι έγραψα ως τώρα είναι μερικές από τις ψηφίδες εκείνης της περιόδου, και είναι εκείνες που σε διαμορφώνουν, και πάντα έχεις το άγχος μη τις ξεχάσεις γινόμενη τελικά ό,τι φοβόσουν. Σήμερα, 12 χρόνια μετά, τα αιτήματα για αφοπλισμό της αστυνομίας και για κατάργηση των δυνάμεων καταστολής είναι ξανά επίκαιρα. Τη στιγμή που διακυβεύεται η ίδια η ύπαρξη, η κυβέρνηση επιλέγει να απαντήσει με ΔΡΑΣΗ, ΔΙΑΣ και βία. Οι μέρες του Δεκέμβρη πάντα μπορεί να ξανασυμβούν κι αυτό το ξέρουν οι από πάνω! Εις το επανιδείν λοιπόν.
*Μέλος τότε του Συντονιστικού Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος, μέλος της Συνάντησης για μια Αντικαπιταλιστική Διεθνιστική Αριστερά.
