«Η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι και δική μας ήττα»

Το βάθος της κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης θέτει εκ των πραγ­μά­των το ζή­τη­μα της εξου­σί­ας. Η ελ­λη­νι­κή κρίση, που συν­δυά­ζει κοι­νω­νι­κο-οι­κο­νο­μι­κή κα­τάρ­ρευ­ση, πο­λι­τι­κή κρίση και κοι­νω­νι­κή αντί­στα­ση,  θέτει το συ­γκε­κρι­μέ­νο ζή­τη­μα άμεσα και στην πρώτη γραμ­μή της κοι­νω­νι­κής και πο­λι­τι­κής σκη­νής.

Δια­νύ­ου­με μια νέα ιστο­ρι­κή κα­τά­στα­ση, όπου η με­τα­τρο­πή της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας σε κοι­νω­νι­κό  φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό, κα­τα­δι­κά­ζει εκ των προ­τέ­ρων κάθε μορφή συμ­μα­χί­ας ή κυ­βέρ­νη­σης με τα σο­σια­λι­στι­κά κόμ­μα­τα. Αυτά τα κόμ­μα­τα, "όλο και πιο αστι­κά και όλο και λι­γό­τε­ρο ερ­γα­τι­κά",  υπο­στη­ρί­ζουν άμεσα τις πο­λι­τι­κές λι­τό­τη­τας του φι­λε­λεύ­θε­ρου κα­πι­τα­λι­σμού. Αν η ύπαρ­ξη μιας λαϊ­κής βάσης αυτών των κομ­μά­των απαι­τεί πο­λι­τι­κή ενό­τη­τα στη δράση, όταν η κα­τά­στα­ση το επι­τρέ­πει, είναι κατά κύριο λόγο με τους σο­σια­λι­στές συν­δι­κα­λι­στές στους ερ­γα­σια­κούς χώ­ρους ή τους ψη­φο­φό­ρους. Οι κοι­νο­βου­λευ­τι­κές ή κυ­βερ­νη­τι­κές συμ­μα­χί­ες είναι αδύ­να­τες .

Ένας "αλ­γε­βρι­κός τύπος"

Ένα ερώ­τη­μα που τί­θε­ται άμεσα σε εμάς στη Γαλ­λία, είναι: αν πο­λε­μά­τε την κυ­βέρ­νη­ση Ολάντ, τι προ­τεί­νε­τε στη θέση της; Θέμα που προ­κύ­πτει από το βάθος της κρί­σης και την αί­σθη­ση που υπάρ­χει στη χώρα απέ­να­ντι στις πο­λι­τι­κές λι­τό­τη­τας. Αυτό εγεί­ρει το ζή­τη­μα  της κυ­βέρ­νη­σης, χωρίς να μας δίνει μια συ­γκε­κρι­μέ­νη φόρ­μου­λα.
Ο Τρό­τσκι αντι­με­τω­πί­ζει το θέμα ως εξής στα γρα­πτά του για τη Γαλ­λία της δε­κα­ε­τί­ας του 1920: "Η Κυ­βέρ­νη­ση των Ερ­γα­τών είναι ένας αλ­γε­βρι­κός τύπος, δη­λα­δή μια φόρ­μου­λα στην οποία δεν αντι­στοι­χούν στα­θε­ρές αριθ­μη­τι­κές τιμές. Εξ' ου και τα πλε­ο­νε­κτή­μα­τα και τα μειο­νε­κτή­μα­τά της. Πλε­ο­νε­κτή­μα­τα όπως μια ενιαία πο­λι­τι­κή προ­ο­πτι­κή του συ­νό­λου του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος και μειο­νε­κτή­μα­τα όπως μια αμει­γώς κοι­νο­βου­λευ­τι­κή ερ­μη­νεία αυτής της λέξης."

Όλες οι μορ­φές κυ­βέρ­νη­σης, "κυ­βέρ­νη­ση  των ερ­γα­ζο­μέ­νων", "λαϊκή  κυ­βέρ­νη­ση" ή « κυ­βέρ­νη­σης κατά της λι­τό­τη­τας" είναι γε­νι­κό­λο­γοι αλ­γε­βρι­κοί τύποι οι οποί­οι δί­νουν μια πρώτη απά­ντη­ση στο ζή­τη­μα της εξου­σί­ας. Θα πρέ­πει λοι­πόν να τις ορί­σου­με ανά­λο­γα με τα κα­θή­κο­ντά τους. Στην πε­ρί­πτω­ση τη δική μας, αυτά θα πρέ­πει να είναι η εφαρ­μο­γή μέ­τρων έκτα­κτης ανά­γκης τα οποία είναι ζω­τι­κής ση­μα­σί­ας για τον πλη­θυ­σμό (απα­σχό­λη­ση, μι­σθοί, δη­μό­σιες υπη­ρε­σί­ες) και η χρη­μα­το­δό­τη­ση τους μέσω της ακύ­ρω­σης των πα­ρά­νο­μων χρεών, με μια αντι-κα­πι­τα­λι­στι­κή φο­ρο­λο­γία και με μία πρώτη ανα­διορ­γά­νω­ση της εθνι­κής πε­ριου­σί­ας από την εθνι­κο­ποί­η­ση των τρα­πε­ζών και των βα­σι­κών το­μέ­ων της οι­κο­νο­μί­ας.

Για να μπο­ρέ­σου­με όμως να εφαρ­μό­σου­με αυτό το πρό­γραμ­μα, θα πρέ­πει να τε­λειώ­νου­με ορι­στι­κά με τις τω­ρι­νές "κυ­βερ­νή­σεις λι­τό­τη­τας" και σαφώς να στη­ρι­χθού­με στις κι­νη­το­ποι­ή­σεις του λαού. Αυτός οφεί­λει να είναι ο στό­χος κάθε ορ­γά­νω­σης της Αρι­στε­ράς που δη­λώ­νει ότι πα­λεύ­ει για μια κυ­βέρ­νη­ση  στην υπη­ρε­σία των ερ­γα­ζό­με­νων.Αυτή η γε­νι­κή προ­πα­γάν­δα προ­ε­τοι­μά­ζει το έδα­φος για την πα­ρέμ­βα­ση σε μεί­ζο­νες κρί­σεις, όπου η μορφή της κυ­βέρ­νη­σης θα έχει συ­γκε­κρι­μέ­νο νόημα.

Γα ακόμα μια φορά, για την Κυ­βέρ­νη­ση Αρι­στε­ράς του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ

Σε αυτό το ση­μείο η ελ­λη­νι­κή κα­τά­στα­ση έχει μια ιδιαί­τε­ρη διά­στα­ση. Διότι, απ' όσο γνω­ρί­ζου­με, αυτή είναι η μόνη χώρα όπου η κυ­βερ­νη­τι­κή προ­ο­πτι­κή δεν αφορά μόνο μια γε­νι­κή προ­πα­γάν­δα. Στην Ελ­λά­δα, η οξύ­τη­τα της κρί­σης ως εθνι­κή κρίση είναι τέ­τοια, ώστε το ζή­τη­μα της κυ­βέρ­νη­σης μπο­ρεί να τεθεί συ­γκε­κρι­μέ­να και "με στα­θε­ρούς όρους", όπως λεει ο Τρό­τσκι. Είναι η μόνη πε­ρί­πτω­ση στην Ευ­ρώ­πη, όπου ένα κόμμα  συ­να­σπι­σμού της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς κα­τέ­λη­ξε σε εκλο­γι­κό απο­τέ­λε­σμα πάνω από 25%  ενώ συ­νο­λι­κά η Αρι­στε­ρά πήρε πε­ρί­που 35%, πράγ­μα το οποίο μπο­ρεί να της επι­τρέ­ψει να απο­κτή­σει κοι­νο­βου­λευ­τι­κή πλειο­ψη­φία και συ­νε­πώς να θέσει θέμα κυ­βέρ­νη­σης. Οι επό­με­νες εκλο­γές έχουν προ­γραμ­μα­τι­στεί για το 2015, αλλά η κρίση είναι τέ­τοια που κα­νείς δεν μπο­ρεί να απο­κλεί­σει πρό­ω­ρες εκλο­γές.

Είναι σε αυτό το πλαί­σιο που η πρό­τα­ση για μια "Κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς" γί­νε­ται ση­μα­ντι­κή. Φυ­σι­κά, υπάρ­χουν ζη­τή­μα­τα σχε­τι­κά με τον ορι­σμό αυτής της κυ­βέρ­νη­σης και το πρό­γραμ­μά της. Τα ση­μεία ισορ­ρο­πί­ας είναι υπό συ­ζή­τη­ση με­τα­ξύ των δια­φό­ρων ρευ­μά­των του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Οι αντι­θέ­σεις ποι­κί­λουν ανά­λο­γα με τη μια ή την άλλη δή­λω­ση. Αλλά σε αυτό το στά­διο, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εξα­κο­λου­θεί να υπο­στη­ρί­ζει "μια κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς που αντι­τί­θε­νται στις μνη­μο­νια­κές πο­λι­τι­κές λι­τό­τη­τας της ση­με­ρι­νής κυ­βέρ­νη­σης και της Τρόι­κας." Η πρό­τα­ση αυτή πρέ­πει να συ­γκε­κρι­με­νο­ποι­η­θεί στις ακό­λου­θες κα­τευ­θύν­σεις, πράγ­μα που προ­σπα­θεί να επι­τύ­χει και η αρι­στε­ρή τάση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ:
► Μια κυ­βέρ­νη­ση αρι­στε­ρών κομ­μά­των, δη­λα­δή του  ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ, μαζί με αρι­στε­ρές προ­σω­πι­κό­τη­τες και όχι μια κυ­βέρ­νη­ση εθνι­κής σω­τη­ρί­ας ή τα­ξι­κών συμ­μα­χιών.
► Μια κυ­βέρ­νη­ση ενά­ντια στη λι­τό­τη­τα, η οποία θα αρ­νεί­ται οποια­δή­πο­τε θυσία για το ευρώ, για να υπε­ρα­σπι­στεί όλα τα ζω­τι­κά αι­τή­μα­τα του πλη­θυ­σμού και η οποία θα ξε­κι­νή­σει μια με­τά­βα­ση εθνι­κο­ποί­η­σης των τρα­πε­ζών και των βα­σι­κών το­μέ­ων της οι­κο­νο­μί­ας κάτω από κοι­νω­νι­κό έλεγ­χο.
► Μια κυ­βέρ­νη­ση που θα προ­κύ­ψει από τη μα­ζι­κή κι­νη­το­ποί­η­ση για την ανα­τρο­πή της ση­με­ρι­νής κυ­βέρ­νη­σης Σα­μα­ρά και θα δη­μιουρ­γή­σει τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις για έναν συ­σχε­τι­σμό των κοι­νω­νι­κών δυ­νά­με­ων υπέρ του λαϊ­κού κι­νή­μα­τος.
► Η “Κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς”, δεν είναι παρά ένα στά­διο  σε μια στρα­τη­γι­κή για την κα­τα­πο­λέ­μη­ση της λι­τό­τη­τας. Για να αντα­πο­κρι­θεί στις κρί­σι­μες απαι­τή­σεις, θα πρέ­πει να έρθει σε μια αντι­πα­ρά­θε­ση με τις κυ­ρί­αρ­χες τά­ξεις και την Ευ­ρω­παϊ­κή Ένωση. Μια τέ­τοια κυ­βέρ­νη­ση πρέ­πει να εμ­βα­θύ­νει τα μέτρα της αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής ρήξης και να βάλει τα θε­μέ­λια του κοι­νω­νι­κού ελέγ­χου και τα στοι­χεία της λαϊ­κής εξου­σί­ας.

Αυτά είναι τα θέ­μα­τα της αντι­πα­ρά­θε­σης στο εσω­τε­ρι­κό του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Σε αυτό το στά­διο, τα ρε­φορ­μι­στι­κά αρι­στε­ρά ρεύ­μα­τα συ­ντάσ­σο­νται κατά των μέ­τρων λι­τό­τη­τας, πράγ­μα που  δη­μιουρ­γεί  προ­ϋ­πο­θέ­σεις για  κοινή δράση όλων των δυ­νά­με­ων του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Αλλά οι ορί­ζο­ντές τους πε­ριο­ρί­ζο­νται στην αρι­στε­ρή κυ­βέρ­νη­ση των υφι­στά­με­νων θε­σμών και την απο­κα­τά­στα­ση της ισορ­ρο­πί­ας όπως ήταν πριν από την κρίση. Και πάλι, μια “Κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς” μπο­ρεί να ανα­γνω­ρι­στεί, με βάση την εκλο­γι­κή νίκη, ως κοι­νο­βου­λευ­τι­κή αρχή, αλλά δεν θα μπο­ρέ­σει να αγω­νι­στεί σο­βα­ρά ενά­ντια στη λι­τό­τη­τα παρά μόνο αν ξε­κι­νή­σει έναν ρι­ζι­κό με­τα­σχη­μα­τι­σμό της οι­κο­νο­μί­ας και της πο­λι­τι­κής με τη δη­μιουρ­γία των προ­ϋ­πο­θέ­σε­ων για μια νέα εξου­σία. Η συ­γκε­κρι­μέ­νη  είναι μια προ­σω­ρι­νή με­τά­βα­ση, δεν είναι το τε­λι­κό ση­μείο. Αυτό είναι το νόημα της υπο­στή­ρι­ξής μας προς αυτήν την πρό­τα­ση.

Τα προ­βλή­μα­τα της αντι-κα­πι­τα­λι­στι­κής ρήξης, της διά­λυ­σης των πα­λαιών κρα­τι­κών θε­σμών και η δη­μιουρ­γία των προ­ϋ­πο­θέ­σε­ων για μια νέα εξου­σία δεν είναι μόνο θε­ω­ρη­τι­κά ζη­τή­μα­τα. Μπο­ρούν γρή­γο­ρα να βρε­θούν μπρο­στά μας. Είναι το τυφλό ση­μείο στην πο­ρεία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Υπάρ­χει  συ­γκε­κρι­μέ­νο έλ­λει­μα συ­ζή­τη­σης για τη στρα­τη­γι­κή καθώς και για τη δια­φο­ρά με­τα­ξύ με­ταρ­ρύθ­μι­σης και επα­νά­στα­σης.
Όλες οι υπο­θέ­σεις είναι ανοι­χτές: από τη συ­νέ­χι­ση του τω­ρι­νού κοι­νο­βου­λευ­τι­κού και κυ­βερ­νη­τι­κού συ­να­σπι­σμού έως μια ξαφ­νι­κή επι­δεί­νω­ση της κρί­σης με μια πό­λω­ση με­τα­ξύ τους και από τη φα­σι­στι­κή άνοδο έως την πίεση από τους στρα­τιω­τι­κούς κύ­κλους για μια αντι­με­τώ­πι­ση της κοι­νω­νι­κής και πο­λι­τι­κής ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­σης.Σε αυτήν την πε­ρί­πτω­ση και με αυτές τις αφορ­μές, η ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ μπο­ρεί να υπο­κύ­ψει στην πίεση των κυ­ρί­αρ­χων τά­ξε­ων και της Ευ­ρω­παϊ­κής Ένω­σης.
Όμως, μπο­ρεί να υπάρ­ξει και μια άλλη υπό­θε­ση: μια επί­μο­νη αντί­στα­ση του ελ­λη­νι­κού λαού και του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, που θα συ­γκε­ντρώ­σει τις δυ­νά­μεις για μια κυ­βέρ­νη­ση κατά των μέ­τρων λι­τό­τη­τας. Φυ­σι­κά, μια τέ­τοια κυ­βέρ­νη­ση θα είναι "σε δια­φω­νία” με τις δυ­νά­μεις που εκ­φρά­ζουν τις πιέ­σεις των κυ­ρί­αρ­χων τά­ξε­ων και θα στη­ρι­χτεί στις άλλες, αυτές του κι­νή­μα­τος από τα κάτω  και σε εκεί­νες που υπάρ­χουν στο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, στα αρι­στε­ρά του αλλά και στην ηγε­σία του . Μην ξε­χνά­με ότι "σε εξαι­ρε­τι­κές πε­ρι­πτώ­σεις - κρίση, κραχ, ο πό­λε­μος - όλες οι πο­λι­τι­κές δυ­νά­μεις της Αρι­στε­ράς μπο­ρούν να προ­χω­ρή­σουν πε­ρισ­σό­τε­ρο από ότι αρ­χι­κά υπο­λό­γι­ζαν" (Τρό­τσκι στο Με­τα­βα­τι­κό Πρό­γραμ­μα το 1938).
Σε όλες τις πε­ρι­πτώ­σεις μια νίκη, έστω και με­ρι­κή, στην Ελ­λά­δα θα είναι σε αυτό το στά­διο ο συν­δυα­σμός μιας ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­σης και μιας συ­νε­πούς  πο­λι­τι­κής του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, κατά των μέ­τρων λι­τό­τη­τας. Η ήττα είναι επί­σης μια πι­θα­νό­τη­τα, αλλά ο ρόλος των επα­να­στα­τών δεν είναι να κα­ταγ­γέλ­λουν τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, εν ανα­μο­νή των πι­θα­νών μελ­λο­ντι­κών προ­δο­σιών. Αντί­θε­τα, είναι να τον στη­ρί­ξουν ενά­ντια στις πο­λι­τι­κές λι­τό­τη­τας και να κά­νουν τα πάντα για να ενι­σχύ­σουν την αντι-κα­πι­τα­λι­στι­κή διά­στα­ση του αγώνα. Διότι, ας το πούμε κα­θα­ρά: η ήττα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ είναι και δική μας ήττα.

*Ο Φραν­σουά Σα­μπα­ντό είναι ηγε­τι­κό στέ­λε­χος του Νέου Αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος στη Γαλ­λία.

Πηγή: Κόκ­κι­νο