Αλληλεγγύη σε πρόσφυγες και μετανάστες

Η αντιδραστική ομιλία του Αντώνη Σαμαρά ήταν η μόνη πολιτική παρέμβαση στο «συνέδριο-σούπα» της ΝΔ που «τάραξε τα νερά». Ο πρώην πρωθυπουργός έβγαλε ένα δηλητηριώδες μανιφέστο κατά των «λαθρομεταναστών», της «εισβολής» και του «λαθρεποικισμού», με εμφανή στόχο την απενοχοποίηση των ακραίων ρατσιστικών ιδεών. Το χειροκρότημα που εισέπραξε από τους συνέδρους ήταν η έκφραση όσων στη «δεξιά πολυκατοικία», καλύπτουν τις τοπικές αντιδραστικές κινητοποιήσεις και απαιτούν μια συνολική «ιδεολογική αντεπίθεση» απέναντι στην Αριστερά.

Στον απόηχο που προκάλεσε η ομιλία, κλήθηκε να τοποθετηθεί η Ντόρα Μπακογιάννη. Και τι απάντησε η «ψυχή» της «φιλελεύθερης» παράδοσης στη Δεξιά; «Λεξιλόγιο χρησιμοποίησε διαφορετικό ο κ. Σαμαράς, λεξιλόγιο το οποίο στην πολιτική, ξέρετε, είναι πάντοτε εύπλαστο», συμπληρώνοντας ότι δεν είδε κάποια διαφοροποίησή του από την κυβερνητική πολιτική.

Η κυνική αποδοχή ενός «διαφορετικού λεξιλογίου» από τη φιλελεύθερη Ντόρα έκρυβε μέσα της μια αλήθεια: Πράγματι τα όσα είπε ο Σαμαράς δεν διαφοροποιούνται από την κυβερνητική πολιτική, ίσα ίσα θα λέγαμε εμείς ότι την αποτυπώνουν πιο ωμά και καθαρά, χωρίς φερετζέδες.

Ο Στ. Γεωργούλας έγραφε σε ένα άρθρο απολογισμού της θητείας του ΣΥΡΙΖΑ ότι «πάψαμε να τους λέμε “λάθρο” αλλά δεν σταματήσαμε να τους αντιμετωπίζουμε ως τέτοιους». Σήμερα η κυβέρνηση της ΝΔ κλιμακώνει αυτή την αντιμετώπιση και ο Σαμαράς αισθάνεται ότι ήρθε η ώρα «να τα πει με το όνομά τους».

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, του «πολιτικού φιλελευθερισμού» και της «κοινωνικής ευαισθησίας», ενισχύει ακόμα περισσότερο το δόγμα της αποτροπής (που παρέλαβε από τον ΣΥΡΙΖΑ), υπόσχεται επιτάχυνση και μαζικοποίηση των απελάσεων τις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε πιο... αργά και υλοποιεί το δόγμα «φυλακή για τους πολλούς, άσυλο σε ελάχιστους».

Η απάντηση στο αίσχος της Μόριας ή της ΒΙΑΛ θα είναι η δημιουργία Κλειστών Κέντρων Κράτησης σε Μυτιλήνη και Χίο, αλλά και σε άλλα νησιά του Αιγαίου, φυλακίζοντας λες και είναι εγκληματίες όσους απελπισμένους φτάνουν στην ελληνική επικράτεια αναζητώντας μια αξιοπρεπή ζωή ή ακόμα και την επιβίωση. Η μεταφορά στην ενδοχώρα δεν αφορά την ένταξη των προσφύγων και μεταναστών στον κοινωνικό ιστό, αλλά θα συνδυαστεί με πολλές «Αμυγδαλέζες» (για τις οποίες περηφανεύτηκε και ο Αντ. Σαμαράς κάνοντας απολογισμό της θητείας του). Τα ξερονήσια ως τόπος εγκατάστασης, μια εφιαλτική ιδέα και λόγω ιστορικού φορτίου σε αυτήν τη χώρα και λόγω διεθνούς εμπειρίας (το διαβόητο Ναουρού στα ανοιχτά της Αυστραλίας, «το νησί του θανάτου»), ανήκαν ως τώρα στο πολιτικό πρόγραμμα δυνάμεων όπως η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου. Σήμερα «νομιμοποιούνται» και συζητιούνται δίχως ίχνος ντροπής ως τμήμα του κυβερνητικού σχεδιασμού. Στην Κόρινθο στοιβάζονται σε απαράδεκτες συνθήκες χωρίς βασικά αγαθά, ρεύμα ή νερό οι πρόσφυγες που πετάχτηκαν έξω από τις καταλήψεις στέγης που εκκενώθηκαν, δήθεν για να «γλιτώσουν» από τις συνθήκες εκεί.

Στο μέτωπο της αποτροπής, η «ενίσχυση των θαλάσσιων συνόρων» προαναγγέλλει νέες τραγωδίες. Τα θαλάσσια σύνορα φυλάσσονταν ήδη επί ΣΥΡΙΖΑ από το ΝΑΤΟ, τη Frontex, το Λιμενικό, και αυτό δεν σταμάτησε την προσπάθεια των απελπισμένων ανθρώπων να δραπετεύσουν από την κόλαση όπου ζουν. Η κλιμάκωση αυτής της πολιτικής αποτροπής δεν θα σταματήσει τις «ροές», απλώς θα προσθέσει κι άλλους στη λίστα των δολοφονημένων στις θάλασσες. Ήδη καταγράφονται περιστατικά αυξημένης επιθετικότητας των σκαφών του Λιμενικού (εμβολισμοί ή και πυροβολισμοί), που εμπλουτίζουν τις πρακτικές τους πέρα από τη διαβόητη πρόκληση κυμάτων για την «ανάσχεση» (βλ. συνήθως βύθιση) των πλοιαρίων που μεταφέρουν πρόσφυγες και μετανάστες. Η κυβέρνηση μάλιστα ανακοίνωσε προσλήψεις νέων συνοριοφυλάκων (για τον Έβρο και για το Αιγαίο), την ώρα που για άλλες κοινωνικά αναγκαίες προσλήψεις (σε Υγεία, Παιδεία κ.λπ.) «λεφτά δεν υπάρχουν». Φυσικά, μια νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση επαφίεται και στη συμβολή του κόσμου της επιχειρηματικότητας. Ο «συμπαθής κλάδος» των Ελλήνων εφοπλιστών, που δεν φημίζεται για την απλοχεριά του (το αντίθετο), έκρινε ότι αν πρόκειται για τον πνιγμό φτωχών ανθρώπων, δύναται να συνδράμει την εθνική προσπάθεια, δωρίζοντας 10 ταχύπλοα σκάφη στο Λιμενικό για την «υποστήριξη της αποστολής του», η οποία ξέρουμε καλά ποια είναι.

Σε αυτή την κρατική αγριότητα προστίθενται οι ρατσιστικές τοπικές κινητοποιήσεις. Οι αντιδράσεις βλαχοδημάρχων, τοπικών παραγόντων κ.ά. απέναντι στα σχέδια μετεγκατάστασης, παρότι εμφανίζονται σαν να βάζουν εμπόδια στον κυβερνητικό σχεδιασμό, στην ουσία ενισχύονται από την κυβερνητική πολιτική και την ενισχύουν. Όταν συνάνθρωποί μας αντιμετωπίζονται ως «εισβολείς», ως «κίνδυνος», ως «βάρος», ανθίζει η απάνθρωπη αντίδραση του ποιος «θα τους φορτωθεί». Και οι άνθρωποι αντιμετωπίζονται ως «μπαλάκι» μεταξύ τοπικών αρχών που παρεμπιπτόντως δεν δείχνουν καν μια κάποια «αλληλεγγύη» μεταξύ τους. Η αλληλοφαγωμάρα τού «μακριά από μένα» στην ελληνική επικράτεια είναι μια μικρογραφία αυτού που συμβαίνει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο μεταξύ κρατών.

Απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα στέκεται ο κόσμος της αλληλεγγύης. Πρέπει να θυμόμαστε τα όσα συγκλονιστικά ζήσαμε την εποχή της μαζικής, λαϊκής αυθόρμητης αλληλεγγύης που έθρεψε, στήριξε, στέγασε χιλιάδες ανθρώπους, σε ένα «κύμα» όπου συμμετείχαν εκατομμύρια ντόπιοι. Το τοπίο που διαμορφώθηκε μετά τη συμφωνία Ελλάδας - ΕΕ - Τουρκίας είναι σαφώς πιο δύσκολο και δυσμενές, με τον κόσμο της αλληλεγγύης να υποχωρεί και την απανθρωπιά να γίνεται πιο «φωνακλάδικη», αλλά δεν μεσολάβησε κάτι ικανό να ανατρέψει ριζικά και μαζικά το συσχετισμό. Οι πρωτοβουλίες «υποδοχής» προσφύγων (στα δυσφημισμένα Γιαννιτσά, στη Θεσσαλονίκη, στα σχολεία του Περιστερίου κ.ο.κ.) υπάρχουν και επιμένουν, αλλά μένουν «έξω από τα τηλεοπτικά πλάνα».

Αυτός ο κόσμος πρέπει να οργανωθεί και να κινητοποιηθεί. Και πρέπει να το επιχειρήσουμε με την αυτοπεποίθηση ότι υπάρχουν χιλιάδες και χιλιάδες άνθρωποι που είδαν (και μπορούν να δουν) την αναντιστοιχία π.χ. στο βίντεο που κυκλοφόρησε από τη Σπάρτη: τους ρατσιστές συγκεντρωμένους που έσκουζαν λες και αναμενόταν η άφιξη λεωφορείων φορτωμένων με φάλαγγες εχθρικών μαχητών και τις μανάδες με τα μικρά παιδιά που κατέβηκαν από αυτά τα λεωφορεία.

Η αλληλεγγύη στα σχολεία, στις γειτονιές κ.α. πρέπει να οργανωθεί ως απάντηση στις ρατσιστικές κινητοποιήσεις. Αλλά ο κόσμος της αλληλεγγύης πρέπει να δώσει και μάχες απέναντι στον κυβερνητικό σχεδιασμό, απαιτώντας μια πολιτική υποδοχής και ένταξης των προσφύγων και μεταναστών. Μαζί θα δοθεί και ο ιδεολογικός αγώνας, ενάντια στην προσπάθεια «αντεπίθεσης» που συμβολίζει η ομιλία Σαμαρά, επιμένοντας στην αλληλεγγύη, τη συνύπαρξη, την ανθρωπιά, τον κοινό αγώνα. Και αυτά πρέπει να συνδεθούν με τον γενικότερο πολιτικό αγώνα στα υπόλοιπα μέτωπα. Στον Λίβανο, μια πολύ μικρή χώρα που φιλοξενεί εκατομμύρια πρόσφυγες (Σύρους και Παλαιστίνιους), μια εξέγερση αμφισβητεί την άθλια οικονομική κατάσταση. Όταν κάποιοι επιχείρησαν να διαδηλώσουν ενάντια στον μαζικό αριθμό προσφύγων (για να ρίξουν εκεί την ευθύνη), πήραν την απάντηση μιας αντισυγκέντρωσης που φώναξε «ρεύμα και νερό δεν είχαμε και πριν να έρθουν οι πρόσφυγες!» όπως και «αν έπρεπε να διαλέξουμε ανάμεσα στον πρωθυπουργό και όλους τους πρόσφυγες, θα κρατούσαμε στη χώρα τους δεύτερους»...

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά