Παίρνοντας ως βάση την τοποθέτηση της ΚΕ («Ριζοσπάστης» 30/6/18), η αναθεώρηση του Δοκιμίου της Ιστορίας του ΚΚΕ 1918-1949 κινείται σε μια σωστή κατεύθυνση, που όμως μένει (ξανά) ημιτελής.

Η «ανα­θε­ώ­ρη­ση» επι­διώ­κει να επα­να­συν­δέ­σει τις κομ­μα­τι­κές θέ­σεις για την ιστο­ρία του ΚΚΕ με το «αί­σθη­μα δι­καί­ου» και τα εμπει­ρι­κά συ­μπε­ρά­σμα­τα ενός με­γά­λου τμή­μα­τος των λαϊ­κών αγω­νι­στών και αγω­νι­στριών που έδρα­σαν ηρω­ι­κά στη συ­γκε­κρι­μέ­νη ιστο­ρι­κή πε­ρί­ο­δο. Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό πα­ρά­δειγ­μα είναι η πρό­τα­ση για την (επι­τέ­λους!) «κομ­μα­τι­κή απο­κα­τά­στα­ση» του Άρη Βε­λου­χιώ­τη, που κα­θυ­στε­ρού­σε πει­σμα­τι­κά, παρά την από καιρό «πο­λι­τι­κή απο­κα­τά­στα­ση» του πρω­το­κα­πε­τά­νιου του ΕΛΑΣ για την άρ­νη­σή του απέ­να­ντι στην κα­τα­στρο­φι­κή Συμ­φω­νία της Βάρ­κι­ζας. Όμως, όπως συχνά συμ­βαί­νει με τις ημι­τε­λείς απο­φά­σεις και τα «ζυ­γι­σμέ­να» ημί­με­τρα, το ΚΚΕ κλη­ρο­νο­μεί τώρα ένα άλλο πρό­βλη­μα: έχο­ντας «απο­κα­τα­στή­σει» πο­λι­τι­κά και κομ­μα­τι­κά τον Άρη Βε­λου­χιώ­τη, έχο­ντας εν μέρει απο­δε­χθεί ως σωστή την αντάρ­τι­κη πο­λι­τι­κή που αυτός ει­ση­γή­θη­κε στην ιστο­ρι­κή τε­λευ­ταία επι­στο­λή του «προς τα μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ», οφεί­λει να πει κάτι πιο συ­γκε­κρι­μέ­νο γι’ αυ­τούς που έγρα­ψαν το τρο­με­ρό «ούτε ψωμί, ούτε νερό στον Θα­νά­ση Κλάρα, αλ­λιώς Μι­ζέ­ρια…» οδη­γώ­ντας τον στο δρόμο προς τον σί­γου­ρο αφα­νι­σμό.

Γιατί το ΚΚΕ, πριν απο­κα­τα­στή­σει πο­λι­τι­κά και κομ­μα­τι­κά τον Άρη, είχε πλή­ρως απο­κα­τα­στή­σει τον Ν. Ζα­χα­ριά­δη, τον επι­κε­φα­λής της ηγε­τι­κής ομά­δας και στε­νό­τε­ρο «κρίκο» της σχέ­σης του ΚΚΕ με το «διε­θνές κέ­ντρο», το στέ­λε­χος που συ­μπύ­κνω­σε στην πο­λι­τι­κή του τους δύο βα­σι­κούς πα­ρά­γο­ντες που η ση­με­ρι­νή ηγε­σία του ΚΚΕ κα­τα­δει­κνύ­ει (σε με­γά­λο βαθμό σωστά) ως υπαί­τιους για τα κα­τα­στρο­φι­κά λάθη.

Στα πρώτα κε­φά­λαια του νέου «Δο­κι­μί­ου» το ΚΚΕ σωστά πλέον ανα­γνω­ρί­ζει την ανά­πτυ­ξη του κα­πι­τα­λι­σμού στην Ελ­λά­δα, απορ­ρί­πτο­ντας τις θέ­σεις για τα «μι­σο­φε­ου­δαρ­χι­κά κα­τά­λοι­πα» και τη συ­να­κό­λου­θη στρα­τη­γι­κή της «δη­μο­κρα­τι­κής επα­νά­στα­σης» της 6ης Ολο­μέ­λειας (1934), στο πλαί­σιο της γε­νι­κό­τε­ρης «στρα­τη­γι­κής των στα­δί­ων» που είχε, από το 5ο Συ­νέ­δριό της και μετά, υιο­θε­τή­σει η 3η Διε­θνής υπό την ηγε­σία του Στά­λιν.

Στο πλαί­σιο αυτής της με­τα­τό­πι­σης δια­τυ­πώ­νο­νται θέ­σεις που έχουν γε­νι­κό­τε­ρη αξία: «Την οι­κο­νο­μι­κή, τη στρα­τιω­τι­κή, επο­μέ­νως και την πο­λι­τι­κή αδυ­να­μία του νε­οϊ­δρυ­μέ­νου ελ­λη­νι­κού κρά­τους, τις απο­δί­δουν λα­θε­μέ­να σε τάση υπο­τέ­λειας της αστι­κής τάξης, χα­ρα­κτη­ρί­ζο­ντάς την για πολλά χρό­νια ως κο­μπρα­δό­ρι­κη με μειω­μέ­νη εθνι­κή συ­νεί­δη­ση». Σε αντί­βα­ρο, για να ερ­μη­νευ­τούν αυτά τα φαι­νό­με­να, η ση­με­ρι­νή ηγε­σία του ΚΚΕ θυ­μί­ζει (σωστά) την «ανι­σο­με­τρία» ανά­με­σα στις κυ­ρί­αρ­χες τά­ξεις του διε­θνούς κα­πι­τα­λι­στι­κού συ­στή­μα­τος στην εποχή του ιμπε­ρια­λι­σμού.

Και πα­ρα­κά­τω: «Καμιά αστι­κή τάξη δεν πα­ρα­χω­ρεί κυ­ριαρ­χι­κά της δι­καιώ­μα­τα, δεν δέ­χε­ται αγόγ­γυ­στα το δια­με­λι­σμό της εσω­τε­ρι­κής της αγο­ράς και τον πε­ριο­ρι­σμό της εξου­σί­ας της. Όταν αυτό συμ­βαί­νει, με στρα­τιω­τι­κή κα­το­χή ή απώ­λεια εδα­φών μέσα από πό­λε­μο κ.λπ., δεν πα­ραι­τεί­ται από την προ­σπά­θεια επα­νά­κτη­σής τους με οποιο­δή­πο­τε μέσο. Αλλά και όταν η αστι­κή τάξη πα­ρα­χω­ρεί κυ­ριαρ­χι­κά δι­καιώ­μα­τα με τη θέ­λη­σή της (π.χ. μέσω της συμ­με­το­χής σε διε­θνι­κές ιμπε­ρια­λι­στι­κές ενώ­σεις), στό­χος της είναι η θω­ρά­κι­ση της εξου­σί­ας της μέσω διε­θνι­κών συμ­μα­χιών, η διεύ­ρυν­ση της οι­κο­νο­μι­κής και πο­λι­τι­κής της δύ­να­μης...».

Αυτές οι θέ­σεις θα ήταν πο­λύ­τι­μες σε μια προη­γού­με­νη πε­ρί­ο­δο: Όταν π.χ. ο Αν­δρέ­ας Πα­παν­δρέ­ου έχτι­ζε την πο­λι­τι­κή ηγε­μο­νία του ΠΑΣΟΚ, υπο­σχό­με­νος τη συμ­μα­χία με­τα­ξύ των λαϊ­κών τά­ξε­ων και του «πα­ρα­γω­γι­κού» κε­φα­λαί­ου, ενά­ντια (δήθεν) στο «κο­μπρα­δό­ρι­κο» τμήμα της ντό­πιας αστι­κής τάξης. Είναι πολύ χρή­σι­μες και σή­με­ρα: Όταν ο αγώ­νας για την ανα­τρο­πή της μνη­μο­νια­κής λι­τό­τη­τας πε­ριο­ρί­ζε­ται από ένα τμήμα της Αρι­στε­ράς στο πλαί­σιο της δια­τα­ξι­κής στρα­τη­γι­κής της «ανά­κτη­σης της εθνι­κής κυ­ριαρ­χί­ας» και της «πα­ρα­γω­γι­κής ανα­συ­γκρό­τη­σης της χώρας». Ελ­πί­ζου­με, όμως, τις θέ­σεις αυτές να τις θυ­μά­ται ο Δ. Κου­τσού­μπας την επό­με­νη φορά που θα κάνει δη­λώ­σεις ενά­ντια στην «εκ­χώ­ρη­ση κυ­ριαρ­χι­κών δι­καιω­μά­των της χώρας», μι­λώ­ντας π.χ. για την ΑΟΖ του... Κα­στε­λό­ρι­ζου, αφή­νο­ντας μά­λι­στα ανοι­χτό το εν­δε­χό­με­νο συμ­με­το­χής των κο­μου­νι­στών σε έναν πό­λε­μο για τη μοι­ρα­σιά των πε­τρε­λαί­ων της Νο­τιο­α­να­το­λι­κής Με­σο­γεί­ου.

Η με­γά­λη δε­κα­ε­τία

Στο Δο­κί­μιο επα­νέρ­χο­νται ορι­σμέ­νες ιστο­ρι­κές «βόμ­βες» που το ίδιο το ΚΚΕ έφερε στο προ­σκή­νιο σε προη­γού­με­να ιστο­ρι­κά πο­νή­μα­τά του:

«Στο Δο­κί­μιο τί­θε­ται το ζή­τη­μα της κομ­μα­τι­κής απο­κα­τά­στα­σης της “Πα­λιάς ΚΕ”, με την έν­νοια ότι (αυτή) απο­τέ­λε­σε τη συ­νέ­χεια της ΚΕ του ΚΚΕ» (σ.σ. πρό­κει­ται για την πα­ρά­νο­μη ΚΕ που ο Ν. Ζα­χα­ριά­δης θε­ω­ρού­σε «όρ­γα­νο» του Μα­νια­δά­κη).

«Η ΚΕ ει­ση­γεί­ται να κρι­θεί ως σωστή η θέση της “Πα­λιάς ΚΕ” για τον ιμπε­ρια­λι­στι­κό χα­ρα­κτή­ρα του ιτα­λο­ελ­λη­νι­κού πο­λέ­μου...».

(Η ΚΕ του ΚΚΕ) «κρι­τι­κά στέ­κε­ται στο Α' γράμ­μα του Ν. Ζα­χα­ριά­δη, στο ση­μείο που αφορά το χα­ρα­κτή­ρα του πο­λέ­μου και τη στάση απέ­να­ντι στην κυ­βέρ­νη­ση Με­τα­ξά...».

Με τις θέ­σεις αυτές μένει κυ­ριο­λε­κτι­κά με­τέ­ω­ρος ο ανι­στό­ρη­τος ισχυ­ρι­σμός δια­φό­ρων ότι το δια­βό­η­το «γράμ­μα του Ζα­χα­ριά­δη» υπήρ­ξε η πο­λι­τι­κή βάση πάνω στην οποία στη­ρί­χθη­κε το με­γά­λο εα­μι­κό κί­νη­μα.

Για τη με­γά­λη δε­κα­ε­τία του ’40, τη «ση­μα­ντι­κό­τε­ρη πε­ρί­ο­δο της τα­ξι­κής πάλης στην Ελ­λά­δα», η ΚΕ του ΚΚΕ εκτι­μά ότι είχε «δια­μορ­φω­θεί επα­να­στα­τι­κή κα­τά­στα­ση», όπου ήταν εφι­κτή μια «επα­να­στα­τι­κή εξέ­γερ­ση, μια ερ­γα­τι­κή σο­σια­λι­στι­κή επα­νά­στα­ση με στόχο την κα­τά­κτη­ση της εξου­σί­ας». Πρό­κει­ται για μια εκτί­μη­ση που ανα­τρέ­πει ορι­στι­κά «αφη­γή­σεις» δε­κα­ε­τιών, για την «προ­τε­ραιό­τη­τα του εθνι­κο­α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κού αγώνα» (στον οποίο, κατά τον Γληνό, κα­λού­νταν να συμ­με­τέ­χουν και οι... ντό­πιοι κα­πι­τα­λι­στές!), ο οποί­ος θα έδινε τη θέση του σε μα­κρό­συρ­τες «δη­μο­κρα­τι­κές εξε­λί­ξεις», όπου η ανα­συ­γκρο­τη­μέ­νη Νέα Ελ­λά­δα θα αντι­με­τώ­πι­ζε το μέλ­λον, με μα­κρι­νό ορί­ζο­ντα... το σο­σια­λι­σμό!

Το Δο­κί­μιο ερ­μη­νεύ­ει τις με­γά­λες ήττες –την Κα­ζέρ­τα, το Λί­βα­νο, το Δε­κέμ­βρη, τη Βάρ­κι­ζα– με τον βα­σι­κό ισχυ­ρι­σμό της κυ­ριαρ­χί­ας στο εσω­τε­ρι­κό τής τότε ηγε­σί­ας του ΚΚΕ της ρε­φορ­μι­στι­κής στρα­τη­γι­κής των στα­δί­ων, επε­κτεί­νο­ντας μά­λι­στα τις ευ­θύ­νες στο «7ο Συ­νέ­δριο του Κόμ­μα­τος (1-6 Οκτώ­βρη 1945) και στις με­τέ­πει­τα Ολο­μέ­λειες της ΚΕ» που «δεν αντα­πο­κρί­θη­καν στις απαι­τή­σεις των συν­θη­κών».

Πιο τολ­μη­ρά από κάθε άλλη φορά, το ΚΚΕ δεί­χνει τις ευ­θύ­νες του «διε­θνούς κέ­ντρου» που όχι μόνο ανέ­χθη­κε, αλλά επί της ου­σί­ας υπέ­δει­ξε το δρόμο προς την ήττα. Η ΚΕ του ΚΚΕ επι­λέ­γει να ανα­δεί­ξει το τη­λε­γρά­φη­μα του Μο­λό­τοφ που δη­λώ­νει «εμείς συμ­βου­λεύ­ου­με να μην ακο­λου­θή­σε­τε το δρόμο της ένο­πλης εξέ­γερ­σης, αλλά να επι­διώ­ξε­τε την ανά­πτυ­ξη ενός μα­ζι­κού αγώνα υπέρ της δη­μο­κρα­τί­ας, σε συν­δυα­σμό με μα­ζι­κή αυ­το­ά­μυ­να...». Και για όποιον δεν κα­τά­λα­βε, υπεν­θυ­μί­ζει τις «συμ­βου­λές» του ΚΚΣΕ προς τα ΚΚ στη Γαλ­λία και την Ιτα­λία για συμ­με­το­χή στις κυ­βερ­νή­σεις Εθνι­κής Ενό­τη­τας που ανα­στή­λω­σαν τον κα­πι­τα­λι­σμό στην Ευ­ρώ­πη.

Είναι μια ερ­μη­νεία που βρί­σκε­ται πιο κοντά στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα από κάθε άλλη κομ­μα­τι­κή επε­ξερ­γα­σία. Όμως τι μας λέει εδώ το ΚΚΕ; Δυ­στυ­χώς η ερ­μη­νεία είναι πιο σκλη­ρή και από την πληγή της ήττας: α) Το Δο­κί­μιο ομο­λο­γεί ότι στην πιο κρί­σι­μη δο­κι­μα­σία, στην πιο ση­μα­ντι­κή πε­ρί­ο­δο της τα­ξι­κής πάλης στην Ελ­λά­δα, στο εσω­τε­ρι­κό του ΚΚΕ κυ­ριαρ­χού­σε η ρε­φορ­μι­στι­κή στρα­τη­γι­κή. β) Ότι στη Μόσχα, στο ΚΚΣΕ, στην πε­ρί­ο­δο της αναμ­φι­σβή­τη­της στα­λι­νι­κής ηγε­σί­ας, πολύ πριν από το 20ό Συ­νέ­δριο του 1956, έγι­ναν επι­λο­γές που θυ­σί­α­σαν τις πι­θα­νό­τη­τες νι­κη­φό­ρων ερ­γα­τι­κών επα­να­στά­σε­ων στην Ελ­λά­δα, τη Γαλ­λία, την Ιτα­λία κ.ο.κ. Αυτή η πο­λι­τι­κή επι­βε­βαιώ­νει πα­νη­γυ­ρι­κά τους ισχυ­ρι­σμούς –που κά­πο­τε προ­βάλ­λο­νταν μόνο από τον τρο­τσκι­στι­κό χώρο– ότι η στα­λι­νι­κή ηγε­σία το­πο­θε­τού­σε τα συμ­φέ­ρο­ντα που προ­έ­κυ­πταν από τη μοι­ρα­σιά του κό­σμου στη Γιάλ­τα πάνω από το συμ­φέ­ρον της ερ­γα­τι­κής επα­νά­στα­σης στην Ευ­ρώ­πη.

Με αυτήν την έν­νοια, η από­πει­ρα του ΚΚΕ να ερ­μη­νεύ­σει τη με­γά­λη ήττα της δε­κα­ε­τί­ας του ’40, απο­δε­χό­με­νο κά­ποια βα­σι­κά συ­μπε­ρά­σμα­τα της κοι­νής πεί­ρας των αγω­νι­στών και αγω­νι­στριών της επο­χής, αλλά χωρίς να βάλει σε γε­νι­κό­τε­ρη αμ­φι­σβή­τη­ση το συ­νο­λι­κό ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κό πλαί­σιο του στα­λι­νι­κού ρε­φορ­μι­σμού στο οποίο εξα­κο­λου­θεί να ανα­φέ­ρε­ται, θυ­μί­ζει τη λαϊκή πα­ροι­μία για κά­ποιον που γκρε­μί­ζει το σπίτι του προ­κει­μέ­νου να βρει ξύλα για να το ζε­στά­νει.

ΥΓ: Στον ανα­θε­ω­ρη­μέ­νο Δο­κί­μιο, η ΚΕ του ΚΚΕ κάνει μια ανα­φο­ρά στον Πα­ντε­λή Που­λιό­που­λο, στον πρώτο γραμ­μα­τέα της ΚΕ όταν το ΣΕΚΕ με­τα­σχη­μα­τί­στη­κε σε ΚΚΕ. Δεν επι­λέ­γει να ανα­φερ­θεί στο ρόλο του Που­λιό­που­λου στον προ­σα­να­το­λι­σμό και τη σύν­δε­ση του ΣΕΚΕ με την Κο­μι­ντέρν. Ούτε στη σκλη­ρή αντί­στα­ση του Που­λιό­που­λου στη στρα­τη­γι­κή «στρο­φή» της 6ης Ολο­μέ­λειας και την αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κή επα­νά­στα­ση. Επι­λέ­γει να ανα­φερ­θεί στην υπο­στή­ρι­ξη του Που­λιό­που­λου στο λα­θε­μέ­νο σύν­θη­μα της 3ης Διε­θνούς για «ανε­ξάρ­τη­τη Μα­κε­δο­νία-Θρά­κη». Θυ­μί­ζου­με ότι ο Που­λιό­που­λος ανέ­λα­βε την ευ­θύ­νη αυτής της θέσης της Κο­μι­ντέρν και της πλειο­ψη­φί­ας, τότε, του ΚΚΕ, την υπε­ρά­σπι­σε στα δι­κα­στή­ρια και φυ­λα­κί­στη­κε και εξο­ρί­στη­κε γι’ αυτό. Όμως στο εσω­τε­ρι­κό του κόμ­μα­τος, είναι αυτός που άνοι­ξε τη συ­ζή­τη­ση ενά­ντια σε αυτή τη θέση και ζη­τώ­ντας την αλ­λα­γή της. Δεν πει­ρά­ζει. Κάθε αρχή και δύ­σκο­λη…

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά

Ετικέτες