Το Αριστερό Κόμμα στη Γερμανία και το συνέδριό του για τις ευρωεκλογές

Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι το κόμμα, από την ίδρυσή του ακόμα -όπως και ο πρόγονός του, το PDS- υπέφερε από μια ισχυρή πίεση προς την προσαρμογή. Στο ομόσπονδο κρατίδιο του Brandenburg, συμμετέχει στην κυβέρνηση ως ο μικρός εταίρος του σοσιαλδημοκρατικού SPD και είναι συνυπεύθυνο για μια πολιτική διαχείρισης της καπιταλιστικής κρίσης που θίγει τους εκμεταλλευόμενους και τους καταπιεσμένους. Στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με το συντηρητικό Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα για το σχηματισμό νέας ομοσπονδιακής κυβέρνησης, το SPD διακήρυξε δημόσια πως, για το μέλλον, δεν αποκλείει πλέον κατηγορηματικά την οικοδόμηση μιας συμμαχίας με το Die Linke σε εθνικό επίπεδο. Έκτοτε, το Die Linke εντείνει τις προσπάθειες προσέγγισης με το SPD και τους Πράσινους, με το βλέμμα στις επόμενες εθνικές εκλογές το 2017, και το κόμμα δείχνει πρόθυμο να αποδείξει τη σοβαρότητα και την υπευθυνότητά του.

Προκειμένου να γίνει κυβερνητικό κόμμα σε εθνικό επίπεδο, το Die Linke θα πρέπει να απαλλαγεί από κεντρικά σημεία της ταυτότητας και του πολιτικού του χαρακτήρα, κάτι που δεν θα είναι εύκολο: Πρώτον, θα πρέπει να αποδεχτεί επεμβάσεις του στρατού στο εξωτερικό. Δεύτερον, θα πρέπει να αποδεχτεί τα προγράμματα λιτότητας που επιβάλλονται στους πληθυσμούς των οικονομικά αδύνατων χωρών στην ΕΕ, πρώτα από όλα στην Ελλάδα. Τρίτον, θα πρέπει να δεχτεί το «φρένο χρέους» και τη δημοσιονομική πειθαρχία στη Γερμανία, δηλαδή τις ιδιωτικοποιήσεις, τα μέτρα λιτότητας και τα νέα δώρα προς τις τράπεζες και τα τραστ. Τέταρτον, θα πρέπει να αποδείξει την πίστη του στους εγκαθιδρυμένους κρατικούς θεσμούς, στο αστικό κοινοβουλευτικό σύστημα και στο «θεϊκό» κέντρο βάρους του – την ατομική ιδιοκτησία των δισεκατομμυριούχων και των εκατομμυριούχων. Επιπλέον, θα πρέπει να αποδείξει τη δυνατότητά του να περιθωριοποιήσει αποφασιστικά τις αντικαπιταλιστικές δυνάμεις μέσα στις γραμμές του.

Στο προπαρασκευαστικό συνέδριό του για τις ευρωεκλογές του Μάη 2014, το Φλεβάρη, το Die Linke αναντίρρητα έκανε ένα βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση, όσον αφορά το περιεχόμενο του εκλογικού προγράμματος για τις ευρωεκλογές και ως προς τους υποψήφιους που θα κατεβάσει το κόμμα στο ψηφοδέλτιο.

Ήδη πριν το συνέδριο, ο Tobias Pflüger, ένας αντι-μιλιταριστής αγωνιστής και μέλος του αριστερού ρεύματος Αντικαπιταλιστική Αριστερά (AKL), ήταν ο μόνος αριστερός αγωνιστής που βρέθηκε σε «εκλόγιμη» θέση στο προκαταρκτικό ψηφοδέλτιο που προτάθηκε από την επιτροπή που είχε την ευθύνη να προετοιμάσει τα υλικά του συνεδρίου. Ο σύντροφός μας στην ISL*, Michael Aggelidis** -είναι επίσης μέλος του ΣΥΡΙΖΑ στη Γερμανία-, δεν πήρε ούτε μια ψήφο από την επιτροπή, παρότι η ομιλία του για τη σημασία διεθνών κινητοποιήσεων ενάντια στην τρόικα έτυχε θερμής ανταπόκρισης. Αυτά δεν ήταν και οι καλύτεροι οιωνοί για το συνέδριο. 

Στην πραγματικότητα, ο Γκρέγκορ Γκίζι, πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος, και οι ηγέτες της «μιλεραντικής» δεξιάς πτέρυγας του κόμματος -της FdS (Φόρουμ Δημοκρατικός Σοσιαλισμός)- όπως και οι εκπρόσωποι των μεγάλων κομματικών οργανώσεων από την Ανατολική Γερμανία, είχαν προετοιμάσει αρκετά καλά το πραξικόπημά τους. Ούτε ο Tobias Pflüger ούτε η Sabine Wills -και οι δύο πολύ γνωστοί για την κριτική τους στάση προς την ΕΕ και για τη συμμετοχή τους στα εξωκοινοβουλευτικά κινήματα- εκλέχθηκαν. Κανένα μέλος της AKL δεν βρίσκεται στις θέσεις του ευρωψηφοδελτίου που έχουν πιθανότητες εκλογής στο Ευρωκοινοβούλιο. Η πιο αριστερή υποψηφιότητα είναι του Fabio Demasi στην έκτη θέση. Είναι συνεργάτης της Σάρα Βάγκενκνεχτ και μέλος μιας τάσης που λέγεται Σοσιαλιστική Αριστερά (SL), η οποία είναι αρκετά ετερογενής και έχει χαρακτήρα αριστερού ρεφορμισμού.

Όσον αφορά το περιεχόμενο του εκλογικού προγράμματος, το αποτέλεσμα είναι ίδιο. Οι αντικαπιταλιστικές θέσεις που αμφισβητούσαν το θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ περιθωριοποιήθηκαν στο συνέδριο. Αυτό δεν αφορά τόσο το εκλογικό πρόγραμμα στο σύνολό του -έχει 80 σελίδες, οι οποίες περιλαμβάνουν πολύ καλές και αποδεκτές διατυπώσεις όπως και άλλες διατυπώσεις πιο αμφιλεγόμενου και θολού χαρακτήρα-, αλλά πάνω από όλα το εισαγωγικό κείμενο. Το αρχικό προσχέδιο του εισαγωγικού κειμένου είχε διαμορφωθεί από μέλη των «λαφονταινικών», των αντικαπιταλιστικών και των αριστερών ρεφορμιστικών ρευμάτων του κόμματος μέσα στην επιτροπή που είχε χρεωθεί να προετοιμάσει τα υλικά. Ο Γκρέγκορ Γκίζι και οι σύμμαχοί του εξαπέλυσαν δημόσια πολεμική στα μεγάλα ΜΜΕ ενάντια σε αυτό το προσχέδιο, κριτικάροντας τον «υπερβολικό ριζοσπαστισμό» του κειμένου.  

Μία φράση του προσχεδίου δέχτηκε τις πιο πολλές επιθέσεις. Χαρακτήριζε την Ευρωπαϊκή Ένωση ως μια «νεοφιλελεύθερη, μιλιταριστική και σε μεγάλο βαθμό αντιδημοκρατική δύναμη». Παρότι το κείμενο δεν πρόβαλε μια εθνικιστική απάντηση στην ΕΕ, αλλά αντίθετα πρότεινε το χτίσιμο μιας άλλης Ευρώπης από τα κάτω, αποκηρύχθηκε ως «αντιευρωπαϊκό». Στο συνέδριο, η συγκεκριμένη διατύπωση απορρίφθηκε από τη μεγάλη πλειοψηφία. Μόνο η AKL και μια άλλη μικρή αριστερή τάση (Geraer Dialog/Sozialistischer Dialog) δεν δέχτηκαν τις διατυπώσεις του «συμβιβασμού».

Έτσι η Αριστερά βρέθηκε απομονωμένη. Ακόμα και μέλη της AKL -κυρίως οι βουλευτές της και όσα μέλη της ανήκουν στην κομματική ηγεσία- καλούσαν σε μετριοπάθεια και ισχυρίζονταν πως δεν πρέπει να «υπερβάλλουμε» ως προς τις διαφορές, γιατί εξακολουθούν να υπάρχουν στέρεες θέσεις που είναι κοινές για όλο το κόμμα. Στο συνέδριο, μίλησαν ενάντια στην τροπολογία που επεδίωκε να αποκαταστήσει την επικρινόμενη φράση και την καταψήφισαν. Στο εσωτερικό της AKL η διαδικασία διαφοροποιήσεων και αποχωρήσεων από την τάση προφανώς συνεχίζεται, έχοντας ήδη χάσει την ομάδα γύρω από τη Σάρα Βάγκενκνεχτ, που δημιούργησε την ένωση «Freiheit durch Sozialismus» (Ελευθερία μέσα από το Σοσιαλισμό, που ειρωνικά αποκαλείται «FdS εκδοχή 2»).

Το εκλογικό πρόγραμμα (για τις ευρωεκλογές) όπως και οι δημόσιες τοποθετήσεις των εκπροσώπων του κόμματος και της κοινοβουλευτικής του ομάδας έχουν μια χαρακτηριστική ασάφεια. Από τη μία, απορρίπτουν τα συνταγματικά θεμέλια της ΕΕ του Μάαστριχ και των Συνθηκών της Λισσαβόνας, όπως και την πολιτική των πλειοψηφικών κομμάτων στο Ευρωκοινοβούλιο, στην Κομισιόν και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Από την άλλη, αποδέχονται την ΕΕ ως ένα πλαίσιο το οποίο θα μπορούσε να υπηρετήσει τη διατήρηση της ειρήνης και την οργάνωση της κοινωνικής και οικολογικής προόδου. Αντί να καλούν σε νέους, αυθεντικά δημοκρατικούς ευρωπαϊκούς θεσμούς, στηριγμένους στις κινητοποιήσεις και την αυτοοργάνωση των μαζών, προτείνουν τη μεταρρύθμιση της ΕΕ. Ένα κεντρικό θέμα σε αυτήν την προσέγγιση είναι το αίτημα να διευρυνθούν οι εξουσίες και τα δικαιώματα του Ευρωκοινοβουλίου. Αυτό δεν απέχει πολύ από την προσέγγιση των σοσιαλδημοκρατών, όπως την παρουσίασε ο Ευρωπαίος πρόεδρός τους, Μάρτιν Σουλτζ, στο βιβλίο του Der gefesselte Riese: Europas letzte Chance («Αλυσοδεμένος Γίγαντας: Η Τελευταία Ευκαιρία της Ευρώπης»).    

Εδώ και καιρό η θέση μας ήταν να συσπειρωθούν οι αντικαπιταλιστικές δυνάμεις μέσα κι έξω από το Die Linke, προκειμένου να συζητήσουν, να επεξεργαστούν, να διαμορφώσουν θέσεις και να πάρουν και κοινές πρωτοβουλίες, όπως και να συμμετέχουν από κοινού στις εξωκοινοβουλευτικές κινητοποιήσεις. Δείχνει πιθανό, ή τουλάχιστον εφικτό, το ότι αυτή η θέση μπορεί να συγκεκριμενοποιηθεί στο κοντινό μέλλον.

Στο Βερολίνο δημιουργήθηκε πρόσφατα μια νέα αντικαπιταλιστική οργάνωση (Neue Antikapitalistische Organisation – NAO) και έχει αρχίσει μια διαδικασία πανεθνικής συγκρότησής της. Η NAO έχει ήδη καλέσει την AKL σε συνάντηση για να συζητήσουν την κατάσταση μετά το συνέδριο του κόμματος και να διερευνηθούν πιθανές κοινές πρωτοβουλίες όπως, για παράδειγμα, η δημιουργία ενός αντικαπιταλιστικού φόρουμ, ανοιχτού και για τα μέλη του κόμματος και για όσους δεν είναι μέλη του.  

Υπάρχουν ήδη παραιτήσεις μελών από το κόμμα, τα οποία έχουν αγανακτήσει από τα αποτελέσματα του συνεδρίου του Φλεβάρη. Είναι λοιπόν εξαιρετικής σημασίας να δημιουργηθούν δομές που θα μπορούν να προσφέρουν ένα νέο πλαίσιο για οργανωμένη δραστηριότητα και να αποτρέψουν την άτακτη απώλεια αριστερών αγωνιστών. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει ο καθένας να αναγνωρίσει ότι το Die Linke δεν έχει περάσει ακόμα από έναν δικό του «Αύγουστο του 1914» και δεν υπάρχει ακόμα αρκετός χώρος για ένα νέο πιο αριστερό κόμμα.  

*Ο Manuel Kellner είναι μέλος της Διεθνούς Σοσιαλιστικής Αριστεράς (ISL) και της συντακτικής επιτροπής της SoZ – Sozialistische Zeitung.

** Τα μέλη της ISL -μιας από τις δύο οργανώσεις της Τέταρτης Διεθνούς στη Γερμανία- είναι ενεργά στο Die Linke. Η ISL συμμετέχει σε μια μικρή προσπάθεια ανασύνθεσης στο πλαίσιο της NAO (Νέα Αντικαπιταλιστική Οργάνωση) και πρότεινε πρόσφατα μια διαδικασία συγχώνευσης στην Επαναστατική Σοσιαλιστική Λίγκα (RSB), που είναι η δεύτερη οργάνωση της Τέταρτης Διεθνούς στη Γερμανία.

***Ο Michael Aggelidis ήταν βουλευτής του Die Linke στο ομόσπονδο κρατίδιο της Ρηνανίας-Βεστφαλίας από το 2010 έως το 2012. Αφού το Die Linke καταψήφισε τον προϋπολογισμό του 2012 που είχε κατατεθεί από την κυβέρνηση μειοψηφίας SPD-Πρασίνων, το κοινοβούλιο διαλύθηκε. Στις επακόλουθες εκλογές για νέο κοινοβούλιο, το Die Linke δεν κατάφερε να ξεπεράσει το απαιτούμενο 5% για να μπει στη Βουλή.

Το συνέδριο του Die Linke 10-11 Μάη

Προσθήκη-ενημέρωση στο άρθρο για το προηγούμενο συνέδριo του κόμματος για τις ευρωεκλογές

Το πρόσφατο συνέδριο του κόμματος Die Linke μπορεί να ιδωθεί ως ήττα των προσπαθειών της δεξιάς πτέρυγας του κόμματος (FDS – Φόρουμ Δημοκρατικός Σοσιαλισμός) να αποδυναμώσει τις θέσεις της αριστεράς του κόμματος. Πράγματι, η FDS απέτυχε να κερδίσει την πλειοψηφία δύο τρίτων για την πρότασή της να περιοριστούν τα δικαιώματα (ή προνόμια) των οργανωμένων τάσεων μέσα στο κόμμα (όχι μόνο το δικαίωμα να διαμορφώνουν θέσεις, να εκλέγουν ηγεσίες κλπ, αλλά επίσης κάποιους υλικούς πόρους και αντιπροσώπους στα συνέδρια).

Ο Bernd Riexinger επανεκλέγεται συν-εκπρόσωπος του κόμματος με το 89% των ψήφων, η Katja Kipping επανεκλέγεται συν-εκπρόσωπος με 77%. Ο Riexinger προέρχεται από την αριστερή πτέρυγα του κόμματος και το πολύ καλό του αποτέλεσμα μπορεί να θεωρηθεί ως θετικό σημείο για τις αντικαπιταλιστικές δυνάμεις στο κόμμα. Πιο σημαντικό, ότι ο Tobias Pflüger, μέλος της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς (AKL), που δεν είχε εκλεγεί στη λίστα για τις ευρωεκλογές που παρουσιάστηκε στο συνέδριο το Φλεβάρη, τώρα εκλέγεται αντιπρόεδρος –και το προφίλ του είναι πολύ αντιμιλιταριστικό, ενώ έχει στενούς δεσμούς με το κίνημα ειρήνης. Επίσης τα άλλα αποτελέσματα στις εκλογές των ηγετικών οργάνων διατηρούν λιγότερο ή περισσότερο τις θέσεις των αριστερών δυνάμεων στο κόμμα.

Ενώ 5 μέλη της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος είχαν πρόσφατα ψηφίσει υπέρ της απόφασης πολεμικά πλοία του γερμανικού στρατού να προστατεύουν τα αμερικανικά πλοία που θα καταστρέψουν τα χημικά όπλα του στρατού του Άσαντ στη Μεσόγειο, κάτι που ήταν μια προσπάθεια να καταστραφεί η θέση του κόμματος ενάντια σε κάθε ξένη επέμβαση του γερμανικού στρατού, το συνέδριο του Die Linke αποφάσισε τώρα να ενισχύσει την αντιμιλιταριστική του δράση, ιδιαίτερα ενάντια στον επιθετικό ρόλο των ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ οι οποίοι είναι οι βασικοί υπεύθυνοι για τη σύγκρουση στην Ουκρανία. Το κόμμα δεν ταυτίζεται με τον Πούτιν και τη Ρωσία, αλλά είναι έτοιμο να κριτικάρει πρώτα τις δυτικές δυνάμεις.

Στις δημοσιευμένες γνώμες των μίντια, ο Γκρέγκορ Γκίζι εμφανίζεται κάπως αποδυναμωμένος από το συνέδριο. Μέχρι σήμερα, είναι ο μόνος εκπρόσωπος της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος. Αυτό δεν συμβιβάζεται με τους κανόνες του κόμματος –σύμφωνα με αυτούς, πρέπει να υπάρχει δύο συν-εκπρόσωποι, με τον ένα να είναι γυναίκα συντρόφισσα. Είναι πολύ πιθανό, είπε ο Tοbias Pflüger σε μια συνέντευξή του στην Welt τη Δευτέρα 12 Μάη, να εκλεγεί η Σάρα Βάγκενκνεχτ συν-εκπρόσωπος της κοινοβουλευτικής ομάδας στα μέσα της νομοθετικής περιόδου, δηλαδή το φθινόπωρο του 2015.