Ελληνική Αριστερά και διεθνείς συμμαχίες

Η νέα κυ­πρια­κή τρα­γω­δία έφερε με τον πιο δρα­μα­τι­κό τρόπο στην ημε­ρή­σια διά­τα­ξη το­πρό­βλη­μα των διε­θνών συμ­μα­χιών μιας κυ­βέρ­νη­σης που θα τολ­μή­σει να έρθει σε ρήξη με τις Βρυ­ξέλ­λες και το Βε­ρο­λί­νο- όχι γιατί θα επι­διώ­ξει τη ρήξη για τη ρήξη, αλλά γιατί μόνο έτσι θα έχει ελ­πί­δες να δη­μιουρ­γή­σει στοι­χειώ­δεις προ­ϋ­πο­θέ­σεις κοι­νω­νι­κής σω­τη­ρί­ας και λαϊ­κής κυ­ριαρ­χί­ας.

Οι δυ­νά­μεις της εσω­τε­ρι­κής τρόι­κα στην Ελ­λά­δα, που δεν χά­νουν ευ­και­ρία να κλί­νουν σε όλες τις πτώ­σεις τις λέ­ξεις «έθνος» και «πα­τρί­δα», δεν μπο­ρού­σαν να κρύ­ψουν τη χαρά τους για το Βα­τερ­λώ της Κύ­πρου, καθώς σε δια­φο­ρε­τι­κή πε­ρί­πτω­ση δεν θα μπο­ρού­σαν να κρα­τη­θούν στην εξου­σία ούτε μία εβδο­μά­δα ακόμη. «Που είναι η Μόσχα που θα μας έσωζε;», είναι το λάιτ- μοτίφ στα χείλη όλων όσοι υπο­στη­ρί­ζουν χαι­ρέ­κα­κα πως όποιο κε­φά­λι βγαί­νει από τη μνη­μο­νια­κή τρύπα του, είναι μοι­ραίο να κό­βε­ται.

Βε­βαί­ως, οι πά­ντες γνω­ρί­ζουν ότι το «ρω­σι­κό κόμμα» έχει προ πολ­λού εκλεί­ψει από τον ελ­λη­νι­κό πο­λι­τι­κό χάρτη, κι αν υπάρ­χουν νο­σταλ­γοί του «ξαν­θού γέ­νους», αυτοί μάλ­λον δεν βρί­σκο­νται στον ευ­ρύ­τε­ρο χώρο της Αρι­στε­ράς-το ΚΚΕ­χα­ρα­κτη­ρί­ζει, πολύ ορθά, τη ση­με­ρι­νή Ρωσία ως ιμπε­ρια­λι­στι­κή δύ­να­μη- αλλά στην εθνι­κι­στι­κή Δεξιά και στον αστε­ρι­σμό των τη­λε­ο­πτι­κών Δε­λα­πα­τρί­δη­δων. Αντι­θέ­τως, το ερώ­τη­μα που μας θέ­τουν οι αντί­πα­λοί μας γί­νε­ται πολύ λο­γι­κό αν τους το αντι­στρέ­ψου­με: «Που είναι η Βρε­τα­νία που θα μας έσωζε;»- γιατί, την τε­λευ­ταία φορά που κοι­τά­ξα­με, στο Ακρω­τή­ρι και στη Δε­κέ­λεια υπήρ­χαν βρε­τα­νι­κές βά­σεις και όχι ρω­σι­κές. «Που είναι η Αμε­ρι­κή που θα μας έσωζε;»- γιατί, αν δεν μας απατά η μνήμη μας, ο δε­ξιός Ανα­στα­σιά­δης δε­σμεύ­θη­κε να δρο­μο­λο­γή­σει τη στα­δια­κή έντα­ξη της Κύ­πρου στο ΝΑΤΟ και όχι σε κά­ποιο αμυ­ντι­κό σύμ­φω­νο με τη Ρωσία. Κι ακόμη, «που είναι το Ισ­ρα­ήλ που θα μας έσωζε;», αφού η Κύ­προς είχε κρε­μά­σει τις ελ­πί­δες της για την εκ­με­τάλ­λευ­ση των υδρο­γο­ναν­θρά­κων και την ασφά­λειά της στον Νε­τα­νιά­χου κι όχι στον Πού­τιν.

Δυ­στυ­χώς, εκ­φο­βι­στι­κή επι­χει­ρη­μα­το­λο­γία- άλλης ποιό­τη­τας και άλλης κα­τεύ­θυν­σης- ανα­πα­ρά­γε­ται και από με­ρί­δες της δογ­μα­τι­κά «φι­λο­ευ­ρω­παϊ­κής» Αρι­στε­ράς. Αντί να βγά­λουν τα σωστά συ­μπε­ρά­σμα­τα για το τι εί­δους δια­πραγ­μα­τευ­τι­κά πε­ρι­θώ­ρια (δεν) έχει μια ρι­ζο­σπα­στι­κή, αρι­στε­ρή κυ­βέρ­νη­ση μέσα σε μια ευ­ρω­ζώ­νη, η οποία με­τα­τρέ­πε­ται σε «θά­λα­μο βα­σα­νι­στη­ρί­ων του Βόλφ­γκανγκ Σόι­μπλε» (η έκ­φρα­ση είναι αρ­θρο­γρά­φου των Financial Times), βιά­ζο­νται να συ­μπε­ρά­νουν από το κυ­πρια­κό δράμα ότι δεν μπο­ρεί να ανα­ζη­τη­θεί κα­νέ­να στή­ριγ­μα εκτός ευρώ και ότι όποιον βγαί­νει από το μα­ντρί, τον τρώει ο λύκος.

Η ενο­χλη­τι­κή, για τους φί­λους μας αυ­τούς, αλή­θεια είναι ότι το ίδιο επι­χεί­ρη­μα θα μπο­ρού­σε να επι­κα­λε­στεί κα­νείς όχι μόνο για την προ­ο­πτι­κή εξό­δου από το ευρώ, αλλά και για τη μο­νο­με­ρή άρση του μνη­μο­νί­ου και τη δια­γρα­φή του χρέ­ους ή έστω του με­γα­λύ­τε­ρου μέ­ρους του. Αν λοι­πόν δεν μπο­ρού­με ούτε καν να σκε­φτό­μα­στε το εν­δε­χό­με­νο ρήξης με την ευ­ρω­ζώ­νη, τότε θα πρέ­πει να πούμε ανοι­χτά ότι δεν μπο­ρού­με ούτε καν να κα­ταρ­γή­σου­με το μνη­μό­νιο κι ότι το μόνο που φι­λο­δο­ξού­με, στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, είναι να απο­δει­χθού­με πιο «επι­δέ­ξιοι» δια­πραγ­μα­τευ­τές των όρων της υπο­τα­γής μας από τον Βε­νι­ζέ­λο και το Σα­μα­ρά. Αλλά τότε, πού δια­φέ­ρου­με, ου­σιω­δώς, από τη ΔΗΜΑΡ, εκτός από τους όρους νομής της κυ­βερ­νη­τι­κής εξου­σί­ας;

Η ιδε­ο­λη­πτι­κά ευ­ρω­παϊ­κή- ή μάλ­λον δυ­τι­κο­ευ­ρω­παϊ­κή- μο­νο­μέ­ρεια ανα­φο­ρι­κά με την ανα­ζή­τη­ση διε­θνών ερει­σμά­των, υπήρ­ξε χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό τμή­μα­τος (όχι όλου) του πα­ρα­δο­σια­κού ευ­ρω­κο­μου­νι­σμού και του Ση­μι­τι­κού ΠΑΣΟΚ. Ωστό­σο, οι αστι­κές τά­ξεις των ηγε­τι­κών χωρών της Ε.Ε. δεν υπήρ­ξαν ποτέ μο­νό­πλευ­ρα «ευ­ρω­κε­ντρι­κές»- αρκεί να πα­ρα­τη­ρή­σει κα­νείς με τι σο­βα­ρό­τη­τα προ­σπα­θούν να ενι­σχύ­σουν τους δε­σμούς τους οι Γάλ­λοι ιμπε­ρια­λι­στές με όλες τις γαλ­λό­φω­νες χώρες του κό­σμου και με τι πά­θο­ςπρο­σπα­θούν να συ­ντη­ρή­σουν οι Βρε­τα­νοί την Κοι­νο­πο­λι­τεία τους. Μόνο η δική μας, επαρ­χιώ­τι­κη ολι­γαρ­χία, με την υπερ­βο­λή μιας Μα­ντάμ Σου­σού, μπο­ρεί να «σνο­μπά­ρει» αφ' υψη­λού τον Με­σο­γεια­κό,Αρα­βι­κό και Βαλ­κα­νι­κό μας πε­ρί­γυ­ρο ή και τις εκτός Ε.Ε. ανα­δυό­με­νες δυ­νά­μεις του σύγ­χρο­νου κό­σμου.

Στοι­χειώ­δης πο­λι­τι­κός ρε­α­λι­σμός επι­βάλ­λει στην ελ­λη­νι­κή Αρι­στε­ρά να ξε­κι­νή­σει την όποια ανα­ζή­τη­ση διε­θνών ερει­σμά­των από μια θε­με­λιώ­δη πα­ρα­δο­χή: ότι μετά τη διά­λυ­ση της ΕΣΣΔ και τη στρο­φή της Κίνας δεν υπάρ­χουν, σε πα­γκό­σμια κλί­μα­κα, στρα­τη­γι­κοί σύμ­μα­χοι με­γά­λης ισχύ­ος για μια αυ­ρια­νή αρι­στε­ρή- ερ­γα­τι­κή κυ­βέρ­νη­ση, η οποία θα θε­λή­σει να αλ­λά­ξει και όχι να δια­χει­ρι­στεί το υπάρ­χον σύ­στη­μα. Υπάρ­χουν μόνο συ­γκρουό­με­να οι­κο­νο­μι­κά και γε­ω­πο­λι­τι­κά συμ­φέ­ρο­ντα με­τα­ξύ εδραιω­μέ­νων και ανα­δυό­με­νων ιμπε­ρια­λι­στι­κών δυ­νά­με­ων, αντι­θέ­σεις που μπο­ρεί να ανοί­ξουν κά­ποια πα­ρά­θυ­ρα ευ­και­ρί­ας για τα­κτι­κούς ελιγ­μούς και πρό­σκαι­ρους, σχε­τι­κά ευ­νοϊ­κούς συμ­βι­βα­σμούς στις μα­χό­με­νες αρι­στε­ρές δυ­νά­μεις.

Μια πα­ρό­μοια, επα­να­στα­τι­κά ρε­α­λι­στι­κή, βα­σι­σμέ­νη στα πραγ­μα­τι­κά δε­δο­μέ­να και τους πραγ­μα­τι­κούς συ­σχε­τι­σμούς δυ­νά­με­ων, προ­σέγ­γι­ση θα μας προ­στα­τεύ­σει από ολέ­θριους συ­ναι­σθη­μα­τι­σμούς και φα­ντα­σιώ­σεις- όπως, π.χ., τη φα­ντα­σί­ω­ση ότι η Μόσχα θα σπεύ­σει να σώσει τη Λευ­κω­σία από το Βε­ρο­λί­νο, φλε­γό­με­νη για τους κυ­πρια­κούς υδρο­γο­νάν­θρα­κες. Κι αυτό, πα­ρό­τι οι τε­λευ­ταί­οι αντι­στοι­χούν μόλις στο... 0,1% των πα­γκο­σμί­ων απο­θε­μά­των, ενώ η Ρωσία κα­τέ­χει το 27% και από αυτό διο­χε­τεύ­ει το... 40% στην Ευ­ρώ­πη, πρω­τί­στως στη Γερ­μα­νία!

Από την άλλη πλευ­ρά, γε­γο­νός είναι ότι η «στιγ­μή» της αμε­ρι­κα­νι­κής και κατά προ­έ­κτα­ση της Δυ­τι­κής μο­νο­κρα­το­ρί­ας, που προ­έ­κυ­ψε μετά την κα­τάρ­ρευ­ση των γρα­φειο­κρα­τι­κών κα­θε­στώ­τος της Ανα­το­λι­κής Ευ­ρώ­πης απο­τε­λεί καιρό τώρα πα­ρελ­θόν. Η ανά­δυ­ση νέων κέ­ντρων οι­κο­νο­μι­κής και πο­λι­τι­κής ισχύ­ος στην Άπω Ανα­το­λή, τη Νότια Ασία και τη Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή δη­μιουρ­γεί δυ­να­τό­τη­τες ανα­ζή­τη­σης εναλ­λα­κτι­κών στη­ριγ­μά­των στην προ­ο­πτι­κή μιας λαϊ­κής, δη­μο­κρα­τι­κής ανα­τρο­πής στην Ελ­λά­δα, έστω κι αν θα πρό­κει­ται για πρό­σκαι­ρες, ετε­ρο­βα­ρείς συμ­μα­χί­ες, οι οποί­ες προ­φα­νώς θα έχουν το τί­μη­μά τους.

Χτυ­πη­τό πα­ρά­δειγ­μα απο­τε­λεί η ανά­δυ­ση των λε­γό­με­νων BRICS- Κίνα, Ρωσία, Ινδία, Βρα­ζι­λία, Νότια Αφρι­κή- που αντι­στοι­χούν στο 40% του πα­γκό­σμιου πλη­θυ­σμού και στο 17% του πα­γκό­σμιου εμπο­ρί­ου. Την πε­ρα­σμέ­νη εβδο­μά­δα, οι πέντε αυτές με­γά­λες χώρες πραγ­μα­το­ποί­η­σαν σύ­νο­δο κο­ρυ­φής στο Ντέρ­μπαν της Νό­τιας Αφρι­κής, όπου απο­φά­σι­σαν να δη­μιουρ­γή­σουν κοινή, ανα­πτυ­ξια­κή τρά­πε­ζα, με κε­φά­λαια της τάξης των 50 δις- μια τρά­πε­ζα, η οποία θα μπο­ρού­σε να λει­τουρ­γή­σει ως «δα­νει­στής ύστα­της κα­τα­φυ­γής» χρε­ω­μέ­νων χωρών, προ­σφέ­ρο­ντάς τους μια εναλ­λα­κτι­κή λύση ένα­ντι του Διε­θνούς Νο­μι­σμα­τι­κού Τα­μεί­ου.

Αξί­ζει να ση­μειω­θεί ότι οι ισχυ­ρά πλε­ο­να­σμα­τι­κές αυτές χώρες έχουν συσ­σω­ρεύ­σει τε­ρά­στια απο­θέ­μα­τα ξένου συ­ναλ­λάγ­μα­τος, της τάξης των 4,5 τρισ δο­λα­ρί­ων. Το γε­γο­νός αυτό αφή­νει ανοι­κτή την προ­ο­πτι­κή δι­με­ρών συμ­φω­νιών με χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα για την εξυ­πη­ρέ­τη­ση του ελ­λη­νι­κού ελ­λείμ­μα­τος μετά από την ανα­πό­φευ­κτη ρήξη με τις κυ­ρί­αρ­χες δυ­νά­μεις της ευ­ρω­ζώ­νης, μέ­χρις ότου­στα­θε­ρο­ποι­η­θεί η ελ­λη­νι­κή οι­κο­νο­μία, όπως και για με­γά­λα επεν­δυ­τι­κά προ­γράμ­μα­τα, για πα­ρά­δειγ­μα στον τομέα της ενέρ­γειας ή της πο­λε­μι­κής βιο­μη­χα­νί­ας. Ανά­λο­γες συμ­φω­νί­ες με χώρες όπως η Ινδία και η Βρα­ζι­λία- από τους πα­γκό­σμιους πρω­τα­θλη­τές στην πα­ρα­γω­γή γε­νό­ση­μων φαρ­μά­κων- θα μπο­ρού­σαν να εξα­σφα­λί­σουν μια ρι­ζο­σπα­στι­κή κυ­βέρ­νη­ση της Ελ­λά­δας φθηνά, αξιό­πι­στα φάρ­μα­κα τη δύ­σκο­λη με­τα­βα­τι­κή πε­ρί­ο­δο. Η πολύ ση­μα­ντι­κή από­φα­ση της Ιν­δί­ας, στις αρχές της βδο­μά­δας, να αγνο­ή­σει τις πιέ­σεις της Novartis και άλλων πο­λυ­ε­θνι­κών ανα­φο­ρι­κά με τα «πνευ­μα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα» στο χώρο του φαρ­μά­κου διευ­ρύ­νει σο­βα­ρά αυτές τις δυ­να­τό­τη­τες.

Σε αντί­θε­ση με τις αστι­κές κυ­βερ­νή­σεις του «ανή­κο­μεν εις την Δύσιν», που ακο­λου­θούν δου­λι­κά τι­ςε­πι­λο­γές Ουά­σιγ­κτον και Βρυ­ξελ­λών, αυ­ξά­νο­ντας την ενερ­γεια­κή εξάρ­τη­ση της Ελ­λά­δας από Τουρ­κία και Ισ­ρα­ήλ, μια ρι­ζο­σπα­στι­κή, αρι­στε­ρή κυ­βέρ­νη­ση θα διέ­θε­τε με­γά­λα πε­ρι­θώ­ρια δια­φο­ρο­ποί­η­σης των πηγών ενερ­γεια­κού ανε­φο­δια­σμού. Ακόμη και η Τουρ­κία, μια χώρα- μέλος του ΝΑΤΟ και στρα­τη­γι­κός σύμ­μα­χος των Αμε­ρι­κα­νών στη Μέση Ανα­το­λή, αγνο­εί τις κυ­ρώ­σεις Ουά­σιγ­κτον και Βρυ­ξελ­λών και συ­νε­χί­ζει να προ­μη­θεύ­ε­ται από την Τε­χε­ρά­νη το 20% των ανα­γκών της σε φυ­σι­κό αέριο. Μια κυ­ρί­αρ­χη και ανε­ξάρ­τη­τη Ελ­λά­δα θα μπο­ρού­σε να πρά­ξει κάτι ανά­λο­γο, με ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρο ευ­νοϊ­κούς όρους, δε­δο­μέ­νων των πα­ρα­δο­σια­κά φι­λι­κών σχέ­σε­ων ανά­με­σα στην Αθήνα και την Τε­χε­ρά­νη. Η Ρωσία, η Βε­νε­ζου­έ­λα, η Αί­γυ­πτος και άλλες χώρες εντάσ­σο­νται επί­σης στου­ςυ­πο­ψή­φιους προ­μη­θευ­τές μιας νέας Ελ­λά­δας, φι­λι­κής με όλους τους λαούς, αλλά όχι «δε­δο­μέ­νης» για οποια­δή­πο­τε με­γά­λη δύ­να­μη.

Η κυ­ριό­τε­ρη εφε­δρεία μιας νέας, λαϊ­κής εξου­σί­ας στην Ελ­λά­δα θα ήταν οι λαοί που υπο­φέ­ρουν, αγω­νί­ζο­νται και ελ­πί­ζουν- ιδιαί­τε­ρα στην πε­ρι­φέ­ρεια της ευ­ρω­ζώ­νης, την ευ­ρω­παϊ­κή και αρα­βι­κή Με­σό­γειο και τα Βαλ­κά­νια. Μια Ελ­λά­δα που θα τολ­μή­σει να έρθει σε σύ­γκρου­ση με την πο­λι­τι­κή της Δρα­κό­ντειας λι­τό­τη­τας που επι­βάλ­λει ο υπό γερ­μα­νι­κή ηγε­μο­νία ευ­ρω­παϊ­κός Βορ­ράς, μπαί­νο­ντας στις αχαρ­το­γρά­φη­τες θά­λασ­σες της αλ­λη­λεγ­γύ­ης και της κοι­νω­νι­κής δι­καιο­σύ­νης, είναι βέ­βαιο ότι θα κέρ­δι­ζε αμέ­σως τη συ­μπά­θεια των λαών, πυ­ρο­δο­τώ­ντας ντό­μι­νο προ­ο­δευ­τι­κών ανα­τρο­πών στο γε­ω­γρα­φι­κό και οι­κο­νο­μι­κό της πε­ρί­γυ­ρο. Για καλή μας τύχη, οι χώρες του Νότου που απο­τε­λούν αυτή τη στιγ­μή τους αδύ­να­μους, από οι­κο­νο­μι­κή άποψη, κρί­κους της ευ­ρω­ζώ­νης, υπήρ­ξαν ιστο­ρι­κά οι αδύ­να­μοι κρί­κοι της ιμπε­ρια­λι­στι­κής αλυ­σί­δας και από πο­λι­τι­κή άπο­ψη- και ήδη έχουν αρ­χί­σει να ξα­να­γί­νο­νται, όπως μαρ­τυ­ρά η άνο­δος της Αρι­στε­ράς στην Ελ­λά­δα, η αφύ­πνι­ση του πνεύ­μα­τος της «Επα­νά­στα­σης των γα­ρυ­φάλ­λων» στην Πορ­το­γα­λία, η ανοι­χτή πο­λι­τι­κή κρίση στην Ιτα­λία και πάει λέ­γο­ντας. Ζώνη αμε­ρι­κα­νο­βρε­τα­νι­κής συ­γκυ­ριαρ­χί­ας μετά τον Β' Πα­γκό­σμιο Πό­λε­μο, η Με­σό­γειος μπο­ρεί να γίνει η δική μας θά­λασ­σα της κοι­νω­νι­κής εξέ­γερ­σης, της ελ­πί­δας και της ελευ­θε­ρί­ας.