Καλοδεχούμενοι ΟΛΟΙ οι πρόσφυγες

Άγριες συνθήκες

Η «πολιτισμένη Ευρώπη» δείχνει αυτή τη στιγμή μια μπαρουταποθήκη. Το πλαίσιο εντός του οποίου καλούνται να συνυπάρξουν οι λαοί, ακόμη κι αν λήξουν οι εχθροπραξίες, περιλαμβάνει απειλές για χρήση πυρηνικών όπλων, οικονομικά αντίμετρα, φίμωση του τύπου, τερατώδεις πολεμικές επενδύσεις, ανίερες συμμαχίες και διαρκή φόβο. Το διεθνές δίκαιο σε τέτοιες περιπτώσεις γίνεται ένα κουρελόχαρτο που ερμηνεύεται κατά το δοκούν, ενώ τα ανθρώπινα δικαιώματα πετιούνται στον κάλαθο των αχρήστων. 

Μπροστά σε τέτοιες καταστάσεις, οι μόνοι ηττημένοι είναι οι λαοί. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης πολλοί θυμήθηκαν τους στίχους του Μπρεχτ που έλεγαν ότι «Ο πόλεμος που έρχεται δεν είναι ο πρώτος. Πριν απ’ αυτόν γίνανε κι άλλοι πόλεμοι. Όταν τελείωσε ο τελευταίος, υπήρχαν νικητές και νικημένοι. Στους νικημένους, ο φτωχός λαός πέθαινε από την πείνα. Στους νικητές ο φτωχός λαός πέθαινε το ίδιο». Ψήγματα αυτών των στίχων τα βλέπουμε ήδη. Με την καταστολή των αντιπολεμικών διαδηλωτών στη Ρωσία και με τη μαζική έξοδο προσφύγων από την Ουκρανία.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, από τα πρώτα 24ωρα της σύρραξης, υπήρξαν περίπου 1 εκατομμύριο εκτοπισμένοι από τις εστίες τους, από τους οποίους 660.000 άνθρωποι είχαν εγκαταλείψει την Ουκρανία ως την 1η Μάρτη. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι σε βάθος χρόνου το συνολικό προσφυγικό κύμα των Ουκρανών μπορεί και να ξεπεράσει τα τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπους. 

Επιλεκτική ευαισθησία

Καθώς οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πασχίζουν να εμφανιστούν ως «προστάτες του ουκρανικού λαού», στα πλαίσια της σύγκρουσής τους με τη Ρωσία, υποχρεώνονται να δείξουν ένα πιο ανθρωπιστικό προφίλ απέναντι στους Ουκρανούς πρόσφυγες. Οι άνθρωποι αυτοί αντιμετωπίζουν το δικό τους δράμα (περπάτημα στο κρύο, ατελείωτες ουρές) και στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στην εθελοντική αλληλεγγύη, αλλά η «άνεση» με την οποία κάποιες από τις ξενοφοβικές κυβερνήσεις της Ευρώπης διευκολύνουν την υποδοχή δεν έχει καμία σχέση με τις συνηθισμένες εικόνες αγριότητας στα τείχη της Ευρώπης. Και δεν πρόκειται μόνο για τις γειτονικές χώρες (Πολωνία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία) που υποδέχονται τα κύματα χιλιάδων ανθρώπων. Οι υπουργοί Εσωτερικών της ΕΕ, σε έκτακτη συνεδρίασή τους, προχώρησαν σε έναν πρώτο συντονισμό για το καθεστώς υποδοχής των χιλιάδων προσφύγων από την Ουκρανία που διέφυγαν της ρωσικής εισβολής. Συγκεκριμένα, συζητήθηκε η δυνατότητα να δοθεί στους Ουκρανούς το καθεστώς προσωρινής προστασίας βάσει μιας ακόμη αχρησιμοποίητης Οδηγίας Προσωρινής Προστασίας του 2001 που θα τους επέτρεπε να ζήσουν και να εργάζονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση για έως και τρία χρόνια. Μάλιστα η Γερμανίδα υπουργός Εσωτερικών Νάνσυ Φίζερ, ανέφερε πως τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν ομόφωνα να δέχονται Ουκρανούς πρόσφυγες για έως και τρία χρόνια χωρίς να τους ζητήσουν να υποβάλουν αίτηση για άσυλο.

Όλα αυτά είναι καλοδεχούμενα και θα έπρεπε να είναι αυτονόητα για τους ξεριζωμένους,  αν και ο χρόνος θα δείξει κατά πόσο οι πρόσφυγες πολέμου από την Ουκρανία θα τύχουν της αντιμετώπισης που πρέπει, ειδικά αν η επικοινωνιακή αξιοποίηση του θέματος υποχωρήσει από την επικαιρότητα. 

Όμως δε γίνεται να μην αναδειχθεί η ρατσιστική χυδαιότητα: Η Ευρώπη διαβαθμίζει την αλληλεγγύη της ανάλογα με την εθνικότητα και το χρώμα του δέρματος των προσφυγικών ρευμάτων; Δεν έχουν περάσει παρά λίγοι μήνες από το Νοέμβριο του 2021, όταν η προσπάθεια 3.000 Σύριων και Ιρακινών προσφύγων να περάσουν από τη Λευκορωσία στην Πολωνία έγινε αφορμή σχεδόν «θερμού επεισοδίου» ανάμεσα στις δύο χώρες. Σήμερα, ξαφνικά, εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες είναι «καλοδεχούμενοι». Ενώ ο αριθμός των προσφύγων συγκλονίζει, δεν υπάρχει κανένας «πανικός» στα επιτελεία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.  Ποια είναι την ίδια ακριβώς στιγμή η στάση της ΕΕ απέναντι στους πρόσφυγες από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική; Διαρκείς επαναπροωθήσεις, εξαφανίσεις, στρατόπεδα συγκέντρωσης, φράχτες και ειδικά ευρωπαϊκά σώματα επιφορτισμένα με κάθε είδους απώθηση ανθρώπων στα σύνορα. 

Ο ακροδεξιός Βίκτορ Ορμπάν το έχει διατυπώσει ξεδιάντροπα στο παρελθόν: Δέχεται μόνο χριστιανούς λευκούς πρόσφυγες. Ακόμα εν τω μέσω της ουκρανικής κρίση, στα σύνορα των ανατολικοευρωπαϊκών κρατών, αυτή η «γραμμή» γίνεται πράξη. Οι άπειρες καταγγελίες και μαρτυρίες για διακρίσεις ανάμεσα στους Ουκρανούς και τους «σκουρόχρωμους» κατοίκους Ουκρανίας που επίσης παλεύουν να διαφύγουν, έχει οδηγήσει ακόμα και κυβερνήσεις των χωρών καταγωγής τους να διαμαρτυρηθούν. Ο Βούλγαρος πρωθυπουργός έκανε λόγο για «Ευρωπαίους, έξυπνους, μορφωμένους ανθρώπους, προγραμματιστές Η/Υ… δεν είναι το συνηθισμένο προσφυγικό κύμα ανθρώπων με άγνωστο παρελθόν. Καμιά ευρωπαϊκή χώρα δεν τους φοβάται…», ενώ ένας Γάλλος κεντρώος βουλευτής μας ενημέρωσε ότι πρόκειται για «μετανάστευση εξαιρετικής ποιότητας, διανοούμενοι, άνθρωποι που μπορούν να αξιοποιήσουμε». Η ίδια άθλια λογική των «φωνακλάδων» Ορμπάν, πιο άρρητα και «ντροπαλά», επικρατεί και στους «κεντρώους» του Βερολίνου και του Παρισιού, που σήμερα συντονίζουν την «πανευρωπαϊκή αλληλεγγύη» ενώ 6 χρόνια πριν προωθούσαν τη ρατσιστική συμφωνία ΕΕ-Ελλάδας-Τουρκίας. 

19 Μάρτη

Οι κινητοποιήσεις που θα γίνουν στις 19 Μάρτη (στα πλαίσια της Παγκόσμιας Μέρας κατά του Ρατσισμού στις 21 Μάρτη), από αντιρατσιστικές οργανώσεις, μεταναστευτικές κοινότητες, πολιτικές δυνάμεις της Αριστεράς, αποκτούν επιπλέον σημασία, στο φόντο των εξελίξεων. Η ανάδειξη και της αντιπολεμικής αιχμής («όχι στον πόλεμο, τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, την κούρσα των εξοπλισμών») γίνεται δραματικά επίκαιρη, τη στιγμή που η κυβέρνηση Μητσοτάκη συντάσσεται με τις νατοϊκές ιαχές και αντί για ανθρωπιστική βοήθεια στέλνει όπλα. 

Την ώρα που ο Μηταράκης λέει ότι «αυτοί είναι πραγματικοί πρόσφυγες» και ο Κικίλιας καλεί τις ΜΚΟ του βορείου Αιγαίου να… πάνε στην Ουκρανία, έχοντας το θράσος να μιλά αυτός για «δύο μέτρα και σταθμά» (!), οι διαδηλωτές στους δρόμους της Αθήνας και άλλων πόλεων θα απαιτήσουν αλληλεγγύη στους πρόσφυγες από την Ουκρανία, ενώ θα καταγγέλουν τη ρατσιστική συμφωνία ΕΕ-Ελλάδας-Τουρκίας, που αποδεικνύει ότι η όποια «αλληλεγγύη» κι ελευθερία μετακίνησης εντός της Ευρώπης Φρούριο, είναι χτισμένη πάνω στον απάνθρωπο αποκλεισμό των «άλλων». 

Ο κόσμος της πραγματικής αλληλεγγύης άνευ όρων, οι άνθρωποι του αντιρατσιστικού κινήματος, χρειάζεται να κινητοποιηθεί μαζικά φέτος, για να δηλώσουμε από τα κάτω και δυνατά ότι ΟΛΑ τα θύματα του ιμπεριαλισμού, του πολέμου, της φτώχειας και των δικτατοριών είναι καλοδεχούμενα. Ανεπιθύμητοι είναι οι πολεμοκάπηλοι, οι ιμπεριαλιστές και όλη η δολοφονική βιομηχανία τους.

*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά