Σε έναν πλανήτη που «φλέγεται» από την κλιματική κρίση, η κυβέρνηση παραπληροφορεί, χωρίς σχέδιο πρόληψης και καταστολής των πυρκαγιών.
Εδώ και δέκα μέρες στον Έβρο και τη Ροδόπη μαίνονται οι φλόγες μιας καταστροφικής πυρκαγιάς, ενώ οι εστίες φωτιάς στην Πάρνηθα και τη Βοιωτία δεν έχουν σβήσει ακόμα. Είχαν προηγηθεί η Ρόδος, η Εύβοια, η Μαγνησία, η Κορινθία και άλλες περιοχές, με τα πύρινα μέτωπα να κατακαίνε ανθρώπους, ζώα, σπίτια, καλλιέργειες, ενώ περίπου 1,5 εκατ. στρέμματα δασικών εκτάσεων, έχουν γίνει στάχτη μέχρι σήμερα.
Παρά τα κυβερνητικά μυθεύματα, περί «υβριδικού πολέμου» και μετανάστες εμπρηστές (φέτος αντικατέστησαν τους…κλασικούς τούρκους «πράκτορες», στις γνωστές θεωρίες συνωμοσίας, αν και πάνω από 20 απανθρακώθηκαν), που το μόνο που κάνουν είναι να ενισχύουν την ακροδεξιά, οι υπαίτιοι για το προδιαγεγραμμένο έγκλημα που επαναλαμβάνεται κάθε καλοκαίρι (και φέτος έφτασε περισσότερο από ποτέ μέσα σε πόλεις και χωριά) είναι γνωστοί.
Είναι η κυβέρνηση της ΝΔ (όπως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις) που κρύβεται πίσω από το «112» και τις μαζικές εκκενώσεις. Μια κυβέρνηση -όπως και οι περισσότερες δημοτικές και περιφερειακές αρχές- που αδιαφορεί πλήρως για τις ζωές μας, τα δάση, το περιβάλλον, την κλιματική αλλαγή και την υπερθέρμανση του πλανήτη και νοιάζεται μόνο για τα συμφέροντα των κάθε είδους «επενδυτών» και την βαθύτερη εμπλοκή του ελληνικού κράτους στα ιμπεριαλιστικά σχέδια του ΝΑΤΟ. Είναι αυτοί που άφησαν το δάσος της Δαδιάς με 5 δασικούς υπαλλήλους και χωρίς αντιπυρικές ζώνες γλιτώνοντας «περιττά» έξοδα. Κάπως έπρεπε να πληρωθούν και τα δείπνα των Ζελένσκι και Μόντι…
Τα σενάρια για ύπαρξη οργανωμένου σχεδίου εμπρησμών δεν επιβεβαιώθηκαν. Η πρώτη μεγάλη πυρκαγιά που τόσος μέρες μαίνεται την Αλεξανδρούπολη ξεκίνησε από κεραυνό, όπως η ίδια η Πυροσβεστική ανακοίνωσε επίσημα. Στην εκδοχή του ατυχήματος συγκλίνουν τα πρώτα στοιχεία και για την πυρκαγιά της Πάρνηθας, καθώς η πρώτη σπίθα φαίνεται να προήλθε από καλώδια ηλεκτροδότησης κοντά στη Μονή Κλειστών.
Αντίθετα, είναι δεδομένες οι εγκληματικές κυβερνητικές ευθύνες, τόσο για τα δεκάδες θύματα και τις σοβαρές ζημιές σε περιουσίες, όσο και για την καταστροφή σπάνιων οικοσυστημάτων. Αντιπυρική προστασία σημαίνει προσλήψεις στη Δασική Υπηρεσία, σημαίνει αναβαθμισμένο μηχανισμό αποτελεσματικής πρόληψης, με υποδομές και σύγχρονα μέσα. Πολλά οχήματα της πυροσβεστικής ξεπερνούν την δεκαετία και εμφανίζουν διαρκώς βλάβες, υπάρχουν αεροπλάνα με 35+ χρόνια πτήσης (όπως αυτό που κατέπεσε φέτος στην Εύβοια), τα κενά στο προσωπικό της Πυροσβεστικής ξεπερνούν τις 4.000. Σημαίνει προστασία των καμένων δασικών εκτάσεων μέχρι να επανέλθει το δάσος και άμεσες παρεμβάσεις για την αντιπλημμυρική προστασία. Και φυσικά πρόνοια για όλους/ες τους πληττόμενους/ες, με τις αναγκαίες αποζημιώσεις και ενισχύσεις.
Κλιματική κρίση
Οι κυβερνήσεις τα τελευταία χρόνια επικαλούνται την κλιματική κρίση απλά για να δικαιολογήσουν τις δικές τους ανεπάρκειες και την απροθυμίας τους να παρέχουν χρηματοδότηση που θα στήριζε έναν αποτελεσματικό σχεδιασμό πρόληψης και πυρόσβεσης. Λεφτά βέβαια για φρεγάτες και απάνθρωπα μέτρα αποτροπής της μετανάστευσης, βρίσκονται πάντα. Δεν έχουμε μια φύση που μας εκδικείται γενικώς. Μπροστά μας ξεδιπλώνονται οι τραγικές συνέπειες του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού που θεωρεί το περιβάλλον πεδίο κερδοφορίας και μόνο.
Οι καύσωνες που «ψήνουν» τον πλανήτη εμφανίζονται συχνότερα και έχουν μεγαλύτερη διάρκεια εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, δημιουργώντας τις συνθήκες για τις μεγα-πυρκαγιές (megafires) που μετατρέπουν σε στάχτη εκατομμύρια στρέμματα σε όλο τον κόσμο, όπως πχ στον Καναδά.
Τον περασμένο Ιούλιο, στο πυκνοκατοικημένο Φοίνιξ, την πρωτεύουσα της Αριζόνας, η θερμοκρασία παρέμεινε πάνω από 43°C επί 31 συνεχόμενες μέρες. Ο Ιούλιος του 2023 κατεγράφη επίσημα ως ο θερμότερος μήνας στην ιστορία της ανθρωπότητας από την ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus. Στην Ελλάδα, ο δεκαπενθήμερος καύσωνας που ξεκίνησε στις 12 και ολοκληρώθηκε στις 26 Ιουλίου, είναι ο μεγαλύτερος σε διάρκεια που έχει καταγραφεί στη χώρα, σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Τον φετινό Ιούλιο, εκτός από την ατμόσφαιρα, σημειώθηκαν θερμοκρασίες-ρεκόρ και στην επιφάνεια των θαλασσών. Πέρα από τις επιπτώσεις στην τροφική αλυσίδα, οι ωκεανοί είναι ένας σημαντικός ρυθμιστής του κλίματος, που παράγουν το μισό οξυγόνο της Γης.
Η επιμονή στις εξορύξεις υδρογονανθράκων και τη χρήση ορυκτών καυσίμων, οι ιδιωτικοποιήσεις των ελεύθερων χώρων και η αχαλίνωτη εμπορευματοποίηση του περιβάλλοντος, θυσιάζει το μέλλον του πλανήτη στο όνομα της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Κραυγαλέο παράδειγμα είναι η καταστροφή στο Μάουι της Χαβάης με τους εκατοντάδες νεκρούς, τους χιλιάδες άστεγους και μια ολοσχερώς καμένη γη, που πριν γίνει ξερή και ευάλωτη στη φωτιά από την πολυετή-ληστρική εκμετάλλευση πανίσχυρων εταιριών, αποτελούσε έναν τροπικό παράδεισο για τους αυτόχθονες.
Στην περιοχή της Μεσογείου τα στοιχεία δείχνουν ότι η περίοδος των πυρκαγιών ξεκινά πια νωρίτερα και στη διάρκειά της καίγονται μεγαλύτερες εκτάσεις. Αυτό συμβαίνει επειδή η ακραία ζέστη ξεραίνει τη βλάστηση, που μετατρέπεται σε καύσιμη ύλη έτοιμη να αναφλεγεί ή να μεταδώσει τη φωτιά.
Στην Περιφέρεια Αττικής η επιφάνεια των δασικών εκτάσεων είναι περίπου 1.230.000 στρέμματα και τα τελευταία 7 χρόνια έχουν καεί 405.000 στρέμματα δάσους, δηλαδή το 33% της επιφάνειας των δασών. Η επιδείνωση της κατάστασης στην Αττική που χάνει τους πράσινους «πνεύμονές» της, είναι δεδομένη. Όπως και η ενίσχυση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας. Όμως στο Ελληνικό, αντί για ένα Μητροπολιτικό Πάρκο που θα συνέβαλε καθοριστικά στη μείωση της θερμοκρασίας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, χτίζεται μια φαραωνική τσιμεντούπολη για τους πλούσιους. Το ίδιο «ανίκανο» κράτος στις φωτιές και τις πλημμύρες, είναι το ίδιο που οργανώνει «πράσινες» μπίζνες, ξεπουλά τη δημόσια περιουσία και διασφαλίζει γρήγορα κέρδη στις επιχειρήσεις.
Συνειδητό έγκλημα
Πέρα από τις κυβερνητικές μεγαλοστομίες που θα ακουστούν μεθαύριο στη βουλή (όπως και το 2021 μετά τις φωτιές στην Βόρεια Εύβοια) είναι εμφανές ότι βαδίζουμε σε καλοκαίρια πυρκαγιών, ακραίων εκδηλώσεων καύσωνα και των δραματικών συνεπειών τους. Το «επιχείρημα» της κλιματικής κρίσης που θα αξιοποιήσει ο Μητσοτάκης, δεν αρκεί για να υπεκφύγει. Αντίθετα φωτίζει καθαρότερα την προκλητική αδιαφορία των «αλητήριων» κυβερνώντων και το διαχρονικό πολιτικό έγκλημα. Γιατί αν γνωρίζεις προκαταβολικά την απειλή και δεν κάνεις κάτι για να την αποτρέψεις, είσαι διπλά ένοχος. Και αν στις προτάσεις σου είναι η «παραχώρηση της διαχείρισης των δασών σε ιδιώτες», επιτείνεις συνειδητά το πρόβλημα, μιας και είναι γνωστό πώς οι καπιταλιστές δεν θέλουν και δεν μπορούν να προσφέρουν καμία περιβαλλοντική προστασία. Γιατί απλούστατα, δεν είναι κερδοφόρο για το κεφάλαιο να επενδύει στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής.
Παρόλο που υπάρχουν σημαντικές μερίδες των «από πάνω», που πριμοδοτούν την «πράσινη ανάπτυξη», ο βασικός προσανατολισμός του κεφαλαίου παραμένει προσηλωμένος στις παραδοσιακές μορφές ενέργειας. Ανάλυση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που δημοσιοποιήθηκε νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα, αποκάλυψε ότι οι κυβερνήσεις επιδότησαν πέρυσι παγκοσμίως τα ορυκτά καύσιμα με ρυθμό…13 εκατομμυρίων δολαρίων το λεπτό! Οι συνολικές επιδοτήσεις που δόθηκαν στο πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τον άνθρακα ανήλθαν το 2022 στα 7 τρισ. δολάρια, ποσό ίσο με το 7% του παγκόσμιου ΑΕΠ και διπλάσιο από αυτό που ξοδεύει η υφήλιος για την παιδεία.
Στα πολλαπλά αδιέξοδα του σημερινού καπιταλισμού έρχεται να προστεθεί και ο σοβαρότατος κίνδυνος της οικολογικής κατάρρευσης. Χωρίς την ανατροπή του υπάρχοντος παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου, που θα είναι απελευθερωμένο από τις επιταγές της παραγωγής κέρδους, δεν μπορούμε να μιλάμε για πράσινες πολιτικές, κλιματική δικαιοσύνη και σωτηρία του πλανήτη. Και αυτή είναι η δική μας υπαρξιακή μάχη, για την οποία δεν υπάρχει χρόνος αναμονής.
