Στο θολό μετεκλογικό τοπίο, είναι ανοιχτές σειρά εκδοχών για μνημονιακές συμμαχικές κυβερνήσεις, όσον αφορά τα κόμματα που δεσμεύονται να υλοποιήσουν το μνημόνιο. Δύο πράγματα έχουν ξεχωρίσει μόνο: Το ένα είναι πως οι Ανεξάρτητοι Έλληνες έχουν ήδη προκριθεί ως «αυτονόητος» σύμμαχος του ΣΥΡΙΖΑ. Το δεύτερο είναι ότι -σε συνθήκες «ντέρμπι» και δημιουργίας πόλωσης- ο Αλ. Τσίπρας ισχυρίζεται πως δεν θα συγκυβερνήσει με τη ΝΔ, που είναι νεοφιλελεύθερη και συντηρητική, εκφράζει το «χθες» κ.λπ.
Η αλήθεια είναι ότι οι θέσεις των ΑΝΕΛ δεν έχουν απασχολήσει ιδιαίτερα την προεκλογική περίοδο. Εξηγείται από την -όπως όλα δείχνουν μέχρι τώρα- εκλογική τους καθίζηση, αλλά και από το γεγονός ότι στα «μεγάλα επίδικα» (δηλαδή το μνημόνιο), ο Π. Καμμένος απλώς επαναλαμβάνει την ίδια αφήγηση με αυτήν του Αλ. Τσίπρα. Επιπλέον, δίχως το «αντιμνημονιακό» στίγμα, οι ΑΝΕΛ κυρίως αναλώνονται στην καταγγελία της «διαφθοράς» και σε έναν διαγκωνισμό με τη Νέα Δημοκρατία για το ποιος εκφράζει την «παραδοσιακή κεντροδεξιά».
Πάνος Καμμένος χωρίς… αναισθητικό
Σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ, ωστόσο, ο Πάνος Καμένος είχε το χρόνο να αναπτύξει περισσότερο κάποιες από τις θέσεις του κόμματός του. Έχουν κάποια αξία, καθώς πρόκειται για τον «προτιμητέο» από την Κουμουνδούρου σύμμαχο.
Δε θα σταθούμε τόσο στις γνωστές τοποθετήσεις των ΑΝΕΛ στο πλαίσιο της δεξιάς ιδεολογίας («στα εθνικά ζητήματα, στις ένοπλες δυνάμεις, στη σχέση της ορθοδοξίας με τον ελληνισμό δεν κάνουμε πίσω»), οι οποίες όμως μεταφράζονται και σε συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές - όπως η δήλωση «να φορολογηθεί η εκκλησία δεν θα το επιτρέψω». (Οι οποίες επίσης θα έπρεπε να προκαλούν τουλάχιστον δυσφορία σε όσους ανέχτηκαν τους ΑΝΕΛ λόγω «έκτακτης ανάγκης να συγκροτηθεί κυβέρνηση», αλλά τώρα -που δεν συντρέχουν τέτοιοι λόγοι- οι ΑΝΕΛ έχουν αναδειχθεί σε λίγο-πολύ «στρατηγικό» σύμμαχο.)
Θέλουμε κυρίως να σταθούμε στις ιδέες που εξέθεσε ο Π. Καμμένος για το πώς θα έρθει η ανάπτυξη. Στόχος της «συμφωνίας» ήταν, λέει, να αποκατασταθεί η σταθερότητα. Όταν αυτή αποκατασταθεί, θα εργαστεί η νέα κυβέρνηση για να φέρει την ανάπτυξη. Το αφήγημα μοιάζει ιδιαίτερα με του ΣΥΡΙΖΑ (και όλων των προηγούμενων μνημονιακών κυβερνήσεων), αλλά ο Π. Καμένος έγινε λίγο πιο συγκεκριμένος ως προς τις ιδέες που μπορούν να φέρουν αυτήν την ανάπτυξη:
-
Να γίνουν τα νησιά duty free τουριστική ζώνη, «όπως είναι η Καραϊβική για τις ΗΠΑ».
-
Να γίνει η Κρήτη (με την «αξιοποίηση» του αεροδρομίου ως «κόμβο» για μεγάλα ταξίδια) το «νέο Ντουμπάι».
-
Να «φέρουμε προς τα εδώ την κρουαζιέρα».
Πρόκειται για μοντέλα που συνήθως διαμορφώνουν «Ντίζνεϊλαντ των πλουσίων», μην αφήνοντας το παραμικρό όφελος στους ντόπιους φτωχούς (ή τα κρατικά έσοδα).
-
Μια άλλη πρόταση ήταν τα 160 δισ., που εκτιμά πως βρίσκονται στο εξωτερικό, να βρουν το κίνητρο να επιστρέψουν με φορολόγηση… 5% και μια κάποια συμφωνία «να ρίξουν κι ένα 10% στην οικοδομή να πάρει μπρος».
-
Και το διαμάντι του στέμματος, η προοπτική να δημιουργηθούν στην Ελλάδα Βιομηχανικές Ζώνες Χαμηλής Φορολόγησης, αυτοί οι «παράδεισοι για τα αφεντικά» που ανθίζουν σε διάφορες ρημαγμένες χώρες όπου έχει υποστεί βαριές ήττες το εργατικό κίνημα.
Οι ιδέες αυτές είναι νεοφιλελεύθερες. Αλλά είναι λογικό. Ο ίδιος ο Π. Καμένος δηλώνει πως είναι υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων και της χαμηλής φορολογίας στις επιχειρήσεις.
«Αυτά τα γράφεις με το δεξί», όπως διευκρίνισε σχετικά με το διαβόητο προεκλογικό σποτ.
Το ερώτημα είναι αυτές τις ιδέες τις συμμερίζεται και η Κουμουνδούρου όταν μιλάει γενικόλογα (και συχνά με την κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη φρασεολογία για «προσέλκυση επενδύσεων» κ.λπ.) για «ανάπτυξη»;
Κι ένα δεύτερο ερώτημα είναι εφόσον ο Αλ. Τσίπρας αποδέχεται το μνημόνιο ως δέσμευση και είναι πρόθυμος να συμμαχήσει με ένα νεοφιλελεύθερο, συντηρητικό κόμμα (όπως προκύπτει από τις απόψεις του), τι θα τον εμποδίσει αύριο μεθαύριο να συγκυβερνήσει και με τη ΝΔ; Ή έστω με το «υγιές τμήμα της», το οποίο και ο Π. Καμένος προέκρινε ως συνομιλητή;
